Εννοούσε ο Ιησούς Κάποια Πύρινη Κόλαση;
ΜΕΡΙΚΟΙ που πιστεύουν στο δόγμα της πύρινης κόλασης επικαλούνται τα λόγια του Ιησού που είναι καταγραμμένα στο εδάφιο Μάρκος 9:48 (ή στα εδάφια 44 και 46). Ο Ιησούς αναφέρθηκε σε σκουλήκια τα οποία δεν πεθαίνουν και σε φωτιά η οποία δεν σβήνεται. Αν κάποιος σας ρωτούσε σχετικά με αυτά τα λόγια, πώς θα απαντούσατε;
Ανάλογα με τη μετάφραση της Γραφής που χρησιμοποιεί, το άτομο θα μπορούσε να διαβάσει είτε το εδάφιο 44 είτε το 46 είτε το 48 επειδή αυτά έχουν παρόμοια διατύπωση σε ορισμένες μεταφράσεις.a Η Μετάφραση Νέου Κόσμου λέει: «Αν το μάτι σου σε σκανδαλίζει, πέταξέ το· είναι καλύτερο για εσένα να μπεις μονόφθαλμος στη βασιλεία του Θεού παρά με δύο μάτια να ριχτείς στη Γέεννα, όπου το σκουλήκι τους δεν πεθαίνει και η φωτιά δεν σβήνεται».—Μάρκ. 9:47, 48.
Όπως και αν έχουν τα πράγματα, μερικοί ισχυρίζονται πως η δήλωση του Ιησού υποστηρίζει την άποψη ότι μετά το θάνατο οι ψυχές των πονηρών υποφέρουν για πάντα. Λόγου χάρη, ένα σχόλιο στην ισπανική Αγία Γραφή (Sagrada Biblia) του Πανεπιστημίου της Ναβάρα δηλώνει: «Ο Κύριός μας χρησιμοποιεί [αυτά τα λόγια] για να αναφερθεί στα βασανιστήρια της κόλασης. Δίνεται πολλές φορές η εξήγηση ότι “το σκουλήκι που δεν πεθαίνει” είναι οι αιώνιες τύψεις που νιώθουν όσοι είναι στην κόλαση και “η φωτιά που δεν σβήνεται” είναι ο σωματικός τους πόνος».
Ωστόσο, αντιπαραβάλετε τα λόγια του Ιησού με το τελευταίο εδάφιο της προφητείας του Ησαΐα.b Δεν είναι προφανές ότι ο Ιησούς έκανε νύξη στην περικοπή του 66ου κεφαλαίου του Ησαΐα; Ο προφήτης εκεί αναφέρεται προφανώς σε έναν τόπο έξω «από την Ιερουσαλήμ, την Κοιλάδα του Εννόμ (Γέεννα), όπου κάποτε λάβαιναν χώρα ανθρωποθυσίες (Ιερ. 7:31) και ο οποίος έγινε τελικά ο σκουπιδότοπος της πόλης». (Το Βιβλικό Σχολιολόγιο του Ιερώνυμου [The Jerome Biblical Commentary]) Είναι σαφές ότι ο συμβολισμός στο εδάφιο Ησαΐας 66:24 δεν αφορά ανθρώπους που βασανίζονται αλλά πτώματα. Τα σκουλήκια είναι αυτά που λέγεται ότι δεν πεθαίνουν—όχι οι ζωντανοί άνθρωποι ή κάποιες αθάνατες ψυχές. Ποιο είναι, λοιπόν, το νόημα των λόγων του Ιησού;
Προσέξτε το σχόλιο που υπάρχει για το εδάφιο Μάρκος 9:48 στο Καθολικό σύγγραμμα Το Ευαγγέλιο του Μάρκου. Γλωσσική Ανάλυση και Ερμηνευτικά Σχόλια (El evangelio de Marcos. Análisis lingüístico y comentario exegético), Τόμος 2: «[Η] φράση είναι δανεισμένη από τον Ησαΐα (66,24). Εκεί ο προφήτης δείχνει τους δύο τρόπους με τους οποίους καταστρέφονταν συνήθως τα πτώματα: την αποσύνθεση και την αποτέφρωση . . . Το γεγονός ότι στο κείμενο αναφέρονται μαζί τα σκουλήκια και η φωτιά ενισχύει την ιδέα της καταστροφής. . . . Και οι δύο καταστροφικές δυνάμεις περιγράφονται ως μόνιμες (“δεν σβήνεται, δεν πεθαίνει”): απλώς δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής από αυτές. Στην εν λόγω εικόνα, οι μόνοι επιζώντες είναι τα σκουλήκια και η φωτιά—όχι ο άνθρωπος—ενώ και τα δύο αφανίζουν οτιδήποτε βρίσκεται μέσα στα όρια της δύναμής τους. Συνεπώς, αυτή δεν είναι μια περιγραφή αιώνιων βασάνων, αλλά ολοκληρωτικής καταστροφής η οποία, εφόσον αποκλείει το ενδεχόμενο ανάστασης, ισοδυναμεί με οριστικό θάνατο. [Η φωτιά], λοιπόν, είναι σύμβολο αφανισμού».
Οποιοσδήποτε γνωρίζει ότι ο αληθινός Θεός είναι στοργικός και δίκαιος πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνει πόσο λογικό είναι να εννοήσουμε με αυτόν τον τρόπο τα λόγια του Ιησού. Ο ίδιος δεν έλεγε ότι οι πονηροί θα υφίστανται αιώνια βάσανα. Αντίθετα, διατρέχουν τον κίνδυνο της ολοκληρωτικής καταστροφής η οποία αποκλείει το ενδεχόμενο της ανάστασής τους.
[Υποσημειώσεις]
a Τα πιο αξιόπιστα Βιβλικά χειρόγραφα δεν περιέχουν τα εδάφια 44 και 46. Οι λόγιοι παραδέχονται ότι αυτά τα δύο εδάφια αποτελούν πιθανώς μεταγενέστερες προσθήκες. Ο καθηγητής Άρτσιμπαλντ Τ. Ρόμπερτσον γράφει: «Τα παλιότερα και καλύτερα χειρόγραφα δεν αναφέρουν τα εν λόγω δύο εδάφια. Αυτά προήλθαν από τις δυτικές και τις συριακές (βυζαντινές) ομάδες χειρογράφων. Αποτελούν απλώς μια επανάληψη του εδαφίου 48. Γι’ αυτό [παραλείπουμε] τα εδάφια 44 και 46 τα οποία δεν είναι γνήσια».
b «Θα βγουν και θα δουν τα πτώματα των ανθρώπων που ήταν παραβάτες εναντίον μου· διότι τα σκουλήκια που θα είναι πάνω τους δεν θα πεθάνουν και η φωτιά τους δεν θα σβηστεί, και θα γίνουν κάτι το αποκρουστικό για κάθε σάρκα».—Ησ. 66:24.