ΕΧΘΡΟΣ
Η λέξη ’ωγέβ του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου και η λέξη ἐχθρός του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου αναφέρονται σε κάποιον που έχει εχθρική διάθεση ή μισεί. (Εξ 23:22· Ματ 5:43) Η πρώτη καταγραμμένη περίπτωση έχθρας στο σύμπαν είναι η ενέργεια στην οποία προέβη το «φίδι», που προσδιορίζεται αργότερα στη Γραφή ως ο Σατανάς ο Διάβολος (Απ 12:9), όταν πλησίασε την Εύα αμφισβητώντας τη φιλαλήθεια του Θεού. (Γε 3:4, 5) Ο Ιησούς Χριστός περιέγραψε αυτό το πνευματικό πλάσμα ως ανθρωποκτόνο, καθώς και ως “ψεύτη και πατέρα του ψέματος”.—Ιωα 8:44· βλέπε ΣΑΤΑΝΑΣ.
Εχθροί του Θεού. Έκτοτε ο Σατανάς υπήρξε ο κυριότερος εχθρός του Θεού. (Ματ 13:25, 39) Έχει ασκήσει επιρροή στην ανθρωπότητα και οι άνθρωποι έχουν ενδώσει στην επιρροή του, ώστε «ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται στην εξουσία του πονηρού». (1Ιω 5:19) Ως εκ τούτου, αυτός ο κόσμος είναι εχθρός του Θεού. (Ιακ 4:4) Εντούτοις, ο Θεός έχει αποδειχτεί μακρόθυμος με τους εχθρούς του και ελεήμων σε όσους από αυτούς θέλησαν να τον υπηρετούν. Έχει προμηθεύσει για αυτούς ένα μέσο συμφιλίωσης διά της θυσίας του Ιησού Χριστού. (Ρω 5:10· Κολ 1:21, 22) Έχει καταστήσει αυτούς που είναι σε ενότητα με τον Χριστό «πρεσβευτές» σε έναν εχθρικό κόσμο, με τη διακονία της συμφιλίωσης.—2Κο 5:18-21.
Από την άλλη μεριά, υπάρχουν πολλοί που γίνονται άσπονδοι εχθροί του Θεού, στους οποίους περιλαμβάνονται ο Σατανάς και οι πονηροί δαίμονες, οι οποίοι συγκεντρώνουν τα έθνη εναντίον του Θεού (Απ 16:13-16), ο αποστατικός «άνθρωπος της ανομίας», που εναντιώνεται στον Θεό (2Θε 2:3, 4), η «Βαβυλώνα η Μεγάλη», που «οι αμαρτίες της συσσωρεύτηκαν μέχρι τον ουρανό» (Απ 17:5· 18:5), «το θηρίο» που ανεβαίνει από τη θάλασσα, το οποίο παίρνει τη δύναμη και την εξουσία του από τον Σατανά το δράκοντα (Απ 13:1, 2, 6), το δικέρατο «θηρίο», που προωθεί τη λατρεία εκείνου του θαλάσσιου «θηρίου» (Απ 13:11, 12), το «κατακόκκινο θηρίο» που είναι «γεμάτο βλάσφημα ονόματα» (Απ 17:3), καθώς και όσοι επιμένουν να υποστηρίζουν τους προαναφερθέντες (Απ 19:17-21). Όλους αυτούς ο Θεός θα τους καταστρέψει.—Δευ 32:41· Ησ 59:18· Απ 20:10.
Εχθροί του Χριστού. Οι εχθροί του Θεού είναι και εχθροί του Χριστού. (Ιωα 8:42-47· Ματ 10:40) Όταν ο Ιησούς Χριστός ήταν στη γη, υπέφερε πολύ στα χέρια των εχθρών του Θεού. Εντούτοις, δεν τους ανταπέδωσε τα ίσα, δεν θέλησε να τους βλάψει. (1Πε 2:21-23) Μάλιστα γιάτρεψε και κάποιον από το πλήθος το οποίο ήρθε με ρόπαλα και σπαθιά για να τον πιάσει.—Λου 22:49-51· Ιωα 18:10, 11.
Ωστόσο, μετά την ανάστασή του αυτός «κάθησε στα δεξιά του Θεού, περιμένοντας από τότε και έπειτα μέχρι να τεθούν οι εχθροί του υποπόδιο για τα πόδια του». (Εβρ 10:12, 13· Λου 20:41-43) Η συγκεκριμένη προφητεία καταγράφεται στον 110ο Ψαλμό και αναφέρει την εντολή του Ιεχωβά προς τον Γιο του: «Κατακυρίευε ανάμεσα στους εχθρούς σου». (Ψλ 110:2) Αυτοί οι εχθροί του Ιεχωβά και του «χρισμένου» του καταδεικνύεται ότι απαρτίζονται από «έθνη», «εθνότητες», «βασιλιάδες της γης» και “ανώτερους αξιωματούχους”. (Ψλ 2:1-9) Στα εδάφια Αποκάλυψη 19:11-21, αυτός που αποκαλείται «Πιστός και Αληθινός», «Ο Λόγος του Θεού» και «Βασιλιάς βασιλιάδων και Κύριος κυρίων» εμφανίζεται να οδηγεί τα στρατεύματα του ουρανού εναντίον των εχθρών του. Οι εχθροί του οι οποίοι αναφέρονται εδώ είναι “το θηρίο και οι βασιλιάδες της γης και τα στρατεύματά τους” καθώς και «ο ψευδοπροφήτης», τους οποίους θα αφανίσει όλους ο Χριστός.
Εχθροί της Ανθρωπότητας. Όσοι είναι εχθροί του Θεού είναι ταυτόχρονα και εχθροί της ανθρωπότητας, επειδή μάχονται ενάντια στη συμφιλίωση του ανθρώπου με τον Θεό και στους σκοπούς του Θεού για την ανθρώπινη οικογένεια. Αυτοί αντιστρατεύονται τη διακήρυξη της αλήθειας και επομένως είναι ενάντιοι στα συμφέροντα όλων των ανθρώπων, ακριβώς όπως και εκείνοι που δίωξαν τους πρώτους Χριστιανούς.—1Θε 2:15.
Επιπρόσθετα, λόγω της εισόδου της αμαρτίας στον κόσμο μέσω του Αδάμ, ο θάνατος απλώθηκε σε όλους τους ανθρώπους και έγινε, όπως τον αποκαλεί η Γραφή, «εχθρός» της ανθρωπότητας. (1Κο 15:26· Ρω 5:12) Ο θάνατος δεν μπορεί να υπερνικηθεί με ανθρώπινες προσπάθειες. (Ψλ 89:48) Μόνο ο Ιεχωβά Θεός μέσω του Ιησού Χριστού θα εξοντώσει αυτόν τον εχθρό του ανθρώπου.—1Κο 15:24-26· Ησ 25:8.
Ο Αγώνας του Χριστιανού. Ο απόστολος Παύλος περιέγραψε τον πόλεμο του Χριστιανού λέγοντας: «Διεξάγουμε πάλη, όχι ενάντια σε αίμα και σάρκα, αλλά ενάντια στις κυβερνήσεις, ενάντια στις εξουσίες, ενάντια στους κοσμοκράτορες αυτού του σκοταδιού, ενάντια στις πονηρές πνευματικές δυνάμεις στους ουράνιους τόπους». (Εφ 6:12· παράβαλε 2Κο 10:4.) Άρα λοιπόν, ο αγώνας του Χριστιανού δεν είναι ενάντια σε ανθρώπους. Είναι ενάντια σε πονηρά πνεύματα που προσπαθούν να τον απομακρύνουν από τον Θεό. Από την άλλη μεριά, ο Ιησούς Χριστός εξήγησε στους ακολούθους του ότι ο κόσμος θα τους μισούσε και ότι θα έφτανε στο σημείο να τους σκοτώσει (Ματ 10:22· 24:9· Ιωα 16:2), σε μερικές δε περιπτώσεις εχθροί του ανθρώπου θα ήταν μέλη του ίδιου του σπιτικού του.—Ματ 10:36.
Ποια πρέπει να είναι η στάση του Χριστιανού απέναντι σε συνανθρώπους του οι οποίοι γίνονται εχθροί του; Ο Ιησούς συμβούλεψε: «Να αγαπάτε τους εχθρούς σας, να κάνετε καλό σε εκείνους που σας μισούν». (Λου 6:27, 28) Και εξήγησε: «Ακούσατε ότι ειπώθηκε [όχι στην Αγία Γραφή, αλλά στην παράδοση]: “Πρέπει να αγαπάς τον πλησίον σου και να μισείς τον εχθρό σου”. Ωστόσο, εγώ σας λέω: Να αγαπάτε τους εχθρούς σας και να προσεύχεστε για εκείνους που σας διώκουν». (Ματ 5:43, 44) Επίσης, ο απόστολος Παύλος, αναφερόμενος αναμφίβολα στο εδάφιο Παροιμίες 25:21, δίνει την εξής νουθεσία: «Αν πεινάει ο εχθρός σου, τρέφε τον». (Ρω 12:20) Αυτή η αρχή διατυπώθηκε σαφώς στο Νόμο, ο οποίος έλεγε: «Αν συμβεί να δεις τον ταύρο του εχθρού σου ή το γαϊδούρι του να έχει ξεστρατίσει, εξάπαντος θα του το επιστρέψεις. Αν δεις το γαϊδούρι κάποιου που σε μισεί πεσμένο κάτω από το φορτίο του, τότε δεν πρέπει να τον εγκαταλείψεις. Μαζί του εξάπαντος θα το ξαλαφρώσεις».—Εξ 23:4, 5.
Επειδή οι υπηρέτες του Ιεχωβά ακολουθούν αυτές τις θαυμάσιες αρχές, η καρδιά πολλών πρώην εχθρών τους έχει μαλακώσει απέναντί τους, καθώς και απέναντι στον ίδιο τον Θεό. Αυτό εναρμονίζεται με τα λόγια του εδαφίου Παροιμίες 16:7: «Όταν ο Ιεχωβά ευαρεστείται στις οδούς ενός ανθρώπου, κάνει ακόμη και τους εχθρούς του να έχουν ειρήνη μαζί του». (Παράβαλε Ρω 12:17, 18, 21· 1Πε 2:19, 20· 3:9.) Ένα εξέχον παράδειγμα εκδήλωσης ελέους προς κάποιον εχθρό είναι ο τρόπος με τον οποίο μεταχειρίστηκε ο Ιησούς Χριστός τον Σαύλο από την Ταρσό (τον μετέπειτα απόστολο Παύλο).—Πρ 9:1-16· 1Τι 1:13· παράβαλε Κολ 1:21, 22.
Ο Ιεχωβά Θεός λέει: «Η εκδίκηση είναι δική μου, και η ανταπόδοση». (Δευ 32:35· Ρω 12:19· Εβρ 10:30) Γι’ αυτό, ο υπηρέτης του Θεού δεν παίρνει την εκδίκηση στα χέρια του ούτε εύχεται τη συμφορά των εχθρών του για προσωπική του ικανοποίηση, καθώς θυμάται τη σοφή συμβουλή: «Όταν πέφτει ο εχθρός σου, μη χαίρεσαι· και όταν σκοντάφτει, ας μην ευφραίνεται η καρδιά σου». (Παρ 24:17) Υπό το Νόμο, όταν εγείρονταν ερωτήματα ως προς το αν μια ανθρωποκτονία ήταν εσκεμμένη ή ακούσια, τυχόν προηγούμενη έχθρα, μίσος ή χτύπημα που δόθηκε από έχθρα ήταν παράγοντες που επιβάρυναν σοβαρά τον κατηγορούμενο.—Αρ 35:20-25.
Υπάρχουν πολλοί «εχθροί» τους οποίους πρέπει να υπερνικήσει ο Χριστιανός στην πορεία της ζωής του, εκτός από την κατά γράμμα εναντίωση προς τον ίδιο. Το να παραδοθεί κανείς σε αυτούς τους «εχθρούς» είναι πολύ επικίνδυνο, διότι τέτοια υποταγή θα τον καταστήσει εχθρό του Θεού. Ο απόστολος Παύλος λέει: «Το φρόνημα της σάρκας σημαίνει έχθρα με τον Θεό, γιατί δεν υποτάσσεται στο νόμο του Θεού, μάλιστα ούτε και μπορεί». (Ρω 8:7· Γα 5:17) Οι Γραφές περιγράφουν μια σύγκρουση που διεξάγεται μέσα στον Χριστιανό εξαιτίας δύο αντιμαχόμενων δυνάμεων: (1) “του νόμου του Θεού”, τον οποίο ο Παύλος ανέφερε ως το νόμο που τώρα κυβερνούσε τη διάνοιά του και επίσης ως “το νόμο εκείνου του πνεύματος που δίνει ζωή σε ενότητα με τον Χριστό Ιησού”, και (2) “του νόμου της αμαρτίας ο οποίος υπάρχει στα μέλη” κάποιου, ή αλλιώς “του νόμου της αμαρτίας και του θανάτου”. (Ρω 7:22-25· 8:2) Ο απόστολος Πέτρος νουθετεί παρόμοια τους Χριστιανούς να “απέχουν από σαρκικές επιθυμίες, οι οποίες είναι αυτές που συγκρούονται με την ψυχή”. (1Πε 2:11) Ο Ιάκωβος, ο ετεροθαλής αδελφός του Ιησού, συμφωνεί και κάνει λόγο για «τους πόθους σας για αισθησιακή απόλαυση που συγκρούονται μέσα στα μέλη σας». (Ιακ 4:1) Θα πρέπει κανείς να αναγνωρίζει αυτά τα πράγματα ως εχθρούς για να μπορέσει να μείνει σταθερός εναντίον τους.