ΒΗΘΖΑΘΑ

(Βηθζαθά).

Το όνομα αυτό αναφέρεται σε σχέση με μια ομώνυμη δεξαμενή στην οποία ο Ιησούς γιάτρεψε έναν άνθρωπο που ήταν άρρωστος επί 38 χρόνια. (Ιωα 5:1-9) Στο εδάφιο Ιωάννης 5:2, ορισμένα χειρόγραφα και μεταφράσεις (KJ, NE, ΒΑΜ, ΚΔΤΚ) λένε «Βηθεσδά». Για αυτή τη δεξαμενή λέγεται ότι είχε πέντε στοές, όπου συγκεντρώνονταν πλήθη αρρώστων, τυφλών και κουτσών, οι οποίοι προφανώς θεωρούσαν ότι τα νερά είχαν θεραπευτικές δυνάμεις, ιδιαίτερα μόλις αυτά ταράζονταν. Οι τελευταίες έξι λέξεις του εδαφίου 3, όπως αυτό εμφανίζεται στη Μετάφραση του Βάμβα, καθώς και το εδάφιο 4 του ίδιου κεφαλαίου, που αποδίδουν την ανατάραξη των νερών σε έναν άγγελο, δεν υπάρχουν σε μερικά από τα παλιότερα ελληνικά χειρόγραφα και θεωρούνται εμβόλιμο κείμενο. Επομένως, η Αγία Γραφή δεν κάνει καμιά νύξη σχετικά με το γιατί ταράζονταν τα νερά, αλλά απλώς δείχνει ότι οι άνθρωποι πίστευαν πως αυτά είχαν θεραπευτικές δυνάμεις.

Η τοποθεσία αυτής της δεξαμενής υποδηλώνεται από την προφανή αναφορά στην «πύλη των προβάτων» (αν και το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο δεν αναφέρει τη λέξη «πύλη», που πρέπει να προστεθεί στη μετάφραση), η οποία πύλη θεωρείται γενικά ότι βρισκόταν στο βόρειο τμήμα της Ιερουσαλήμ. Το εδάφιο Νεεμίας 3:1 δείχνει ότι αυτή την πύλη την έχτισαν οι ιερείς, οπότε συνάγεται ότι αποτελούσε είσοδο κοντά στην περιοχή του ναού. Επιπλέον, το όνομα Βηθζαθά συνδέεται με το τμήμα της αρχαίας Ιερουσαλήμ που ονομαζόταν Βεζεθά και βρισκόταν βόρεια της περιοχής του ναού. Στις ημέρες του Ιησού, αυτός ο τομέας βρισκόταν έξω από τα τείχη της πόλης, αλλά ο Ηρώδης Αγρίππας Α΄ (ο οποίος πέθανε το 44 Κ.Χ.) πρόσθεσε ένα τρίτο βόρειο τείχος στην πόλη κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Κλαύδιου (41-54 Κ.Χ.), και έτσι η Βεζεθά βρέθηκε εντός των τειχών της πόλης. Άρα, σωστά μπορούσε να λέει ο Ιωάννης ότι η δεξαμενή ήταν “στην Ιερουσαλήμ”, με τη μορφή με την οποία είχε γνωρίσει την πόλη πριν από την καταστροφή της το 70 Κ.Χ.

Το 1888 ανασκαφές που έγιναν ακριβώς Β της τοποθεσίας του ναού έφεραν στο φως μια διπλή δεξαμενή η οποία είχε στη μέση ένα πέτρινο χώρισμα και καταλάμβανε συνολικά έκταση περίπου 46 επί 92 μ. Βρέθηκαν υπολείμματα στοών και μια ξεθωριασμένη νωπογραφία που δείχνει έναν άγγελο να αναταράζει τα νερά, μολονότι αυτή η απεικόνιση μπορεί κάλλιστα να αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη. Η τοποθεσία φαίνεται να ταιριάζει με τη Βιβλική περιγραφή.