Η Άποψη της Αγίας Γραφής
Είναι Εσφαλμένο να Πενθούμε;
«ΕΠΙΠΛΕΟΝ, ΑΔΕΛΦΟΙ, ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΑΓΝΟΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΚΕΙΝΟΥΣ ΠΟΥ ΚΟΙΜΟΥΝΤΑΙ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΗ ΛΥΠΑΣΤΕ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΛΠΙΔΑ».—1 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ 4:13.
Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ προσφέρει ελπίδα για όσους έχουν πεθάνει. Οι αναστάσεις που έκανε ο Ιησούς, καθώς και οι διδασκαλίες του, δείχνουν ότι θα έρθει ένας καιρός κατά τον οποίο οι νεκροί θα επανέλθουν στη ζωή. (Ματθαίος 22:23-33· Μάρκος 5:35, 36, 41, 42· Λουκάς 7:12-16) Πώς θα πρέπει να μας επηρεάζει αυτή η ελπίδα; Τα λόγια του αποστόλου Παύλου, που παρατέθηκαν παραπάνω, υποδεικνύουν ότι αυτή μπορεί να αποδειχτεί παρηγορητική όταν πεθαίνει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο.
Αν έχετε χάσει κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο, αναμφίβολα έχετε νιώσει το συναισθηματικό πόνο που φέρνει αυτή η τραγωδία. Η Τερέζα, της οποίας ο σύζυγος, έπειτα από 42 χρόνια γάμου, πέθανε λίγο μετά την εγχείρηση καρδιάς στην οποία υποβλήθηκε, λέει: «Το σοκ ήταν φοβερό! Στην αρχή ένιωσα απέραντο φόβο. Κατόπιν ήρθε ο τεράστιος πόνος ο οποίος χειροτέρευε με το πέρασμα του χρόνου. Έκλαψα πολύ». Μήπως αυτές οι αντιδράσεις προδίδουν έλλειψη πίστης στην υπόσχεση που έχει δώσει ο Ιεχωβά να αναστήσει τους νεκρούς; Μήπως τα λόγια του Παύλου σημαίνουν ότι είναι εσφαλμένο να πενθούμε;
Παραδείγματα Πένθους στην Αγία Γραφή
Τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα τις βρίσκουμε αν εξετάσουμε διάφορα παραδείγματα πένθους στην Αγία Γραφή. Σε πολλές αφηγήσεις, ο θάνατος κάποιου μέλους του στενού οικογενειακού κύκλου συνοδεύτηκε από μια περίοδο πένθους. (Γένεση 27:41· 50:7-10· Ψαλμός 35:14) Τα αισθήματα που συνδέονταν με αυτό το πένθος συχνά ήταν πολύ έντονα.
Προσέξτε πώς μερικοί άνθρωποι πίστης πένθησαν για το θάνατο κάποιου αγαπημένου τους προσώπου. Ο Αβραάμ, λόγου χάρη, είχε ισχυρή πίστη στο γεγονός ότι ο Θεός μπορούσε να αναστήσει τους νεκρούς. (Εβραίους 11:19) Παρ’ όλο που είχε αυτή την πεποίθηση, όταν η σύζυγός του πέθανε, «ήρθε να θρηνήσει τη Σάρρα και να κλάψει για αυτήν». (Γένεση 23:1, 2) Όταν οι γιοι του Ιακώβ τού είπαν ψέματα ότι ο αγαπημένος του γιος, ο Ιωσήφ, είχε πεθάνει, ο Ιακώβ «έσκισε τους μανδύες του και . . . συνέχισε να κλαίει για αυτόν». (Γένεση 37:34, 35) Ακόμη και πολλά χρόνια αργότερα, η σκέψη του θανάτου του αγαπημένου του γιου εξακολουθούσε να θλίβει τον Ιακώβ! (Γένεση 42:36-38) Ο Βασιλιάς Δαβίδ, επίσης, εκδήλωσε ανοιχτά και έντονα τη θλίψη του για το θάνατο των δύο γιων του, Αμνών και Αβεσσαλώμ. Μολονότι και οι δυο τους είχαν προκαλέσει στενοχώριες στον Δαβίδ και στην οικογένειά του, δεν έπαυαν να είναι γιοι του, και ο θάνατός τους του έφερε πολλή λύπη.—2 Σαμουήλ 13:28-39· 18:33.
Σε μερικές περιπτώσεις, πένθησε ολόκληρο το έθνος του Ισραήλ, όπως συνέβη όταν πέθανε ο Μωυσής. Το εδάφιο Δευτερονόμιο 34:8 μας λέει ότι οι Ισραηλίτες έκλαιγαν για αυτόν 30 μέρες.
Τέλος, υπάρχει το παράδειγμα του Ιησού Χριστού. Ο στενός του φίλος Λάζαρος πέθανε. Όταν ο Ιησούς είδε πώς έκλαιγαν οι αδελφές του Λαζάρου, η Μάρθα και η Μαρία, καθώς και οι φίλοι τους, «στέναξε στο πνεύμα και ταράχτηκε». Αν και γνώριζε ότι σε λίγες στιγμές θα επανέφερε το φίλο του στη ζωή, ωστόσο «δάκρυσε». Ο Ιησούς αγαπούσε τις καλές του φίλες Μάρθα και Μαρία. Γι’ αυτό, συγκινήθηκε βαθιά όταν είδε τη στενοχώρια τους για το θάνατο του αδελφού τους.—Ιωάννης 11:33-36.
Ο Αβραάμ, ο Ιακώβ, ο Δαβίδ και ο Ιησούς, ήταν όλοι άνθρωποι που άσκησαν μεγάλη πίστη στον Ιεχωβά και στις υποσχέσεις του, αλλά παρ’ όλα αυτά ένιωσαν λύπη. Μήπως το πένθος τους ήταν ένδειξη πνευματικής αδυναμίας; Μήπως η θλίψη τους πρόδιδε έλλειψη πίστης στην ανάσταση; Φυσικά όχι! Το πένθος αποτελεί φυσιολογική αντίδραση στο θάνατο κάποιου αγαπημένου προσώπου.
Γιατί Πενθούμε
Ποτέ δεν ήταν σκοπός του Θεού να πεθαίνουν οι άνθρωποι. Ο αρχικός σκοπός του Ιεχωβά, όπως τον εξέφρασε εκείνος στον Αδάμ και στην Εύα, ήταν να μεταμορφωθεί η γη σε όμορφο παράδεισο που θα ήταν γεμάτος με μια στοργική, ευτυχισμένη οικογένεια. Ο θάνατος θα ερχόταν μόνο αν εκείνο το πρώτο αντρόγυνο επέλεγε να δείξει ανυπακοή στον Ιεχωβά. (Γένεση 1:28· 2:17) Δυστυχώς, ο Αδάμ και η Εύα έδειξαν ανυπακοή, και εξαιτίας αυτού, «ο θάνατος απλώθηκε σε όλους τους ανθρώπους». (Ρωμαίους 5:12· 6:23) Συνεπώς, ο θάνατος είναι ένας σκληρός εχθρός που ποτέ δεν προοριζόταν να υπάρχει.—1 Κορινθίους 15:26.
Επομένως, αυτό το αφύσικο γεγονός του θανάτου κάποιου οικείου προσώπου είναι εντελώς λογικό να προκαλεί βαθύ συναισθηματικό πόνο σε εκείνους τους οποίους επηρεάζει. Δημιουργεί ένα τεράστιο κενό στη ζωή τους. Η Τερέζα, η χήρα που προαναφέρθηκε, είπε σχετικά με το σύζυγό της: «Είμαι βέβαιη ότι θα τον ξαναδώ στην ανάσταση, αλλά τώρα μου λείπει πάρα πολύ. Αυτό είναι που με πονάει τόσο». Ο θάνατος κάποιου γονέα μπορεί να μας θυμίζει τη δική μας θνητή κατάσταση. Ο θάνατος ενός νέου ατόμου μάς πονάει ιδιαίτερα επειδή είναι τραγικό να χάνεται πρόωρα μια ζωή.—Ησαΐας 38:10
Ναι, ο θάνατος είναι αφύσικος. Είναι αναμενόμενο να προξενεί πόνο, και ο Ιεχωβά δεν βλέπει το πένθος ως έλλειψη πίστης στην ανάσταση. Όπως φαίνεται από τα παραδείγματα του Αβραάμ, του Ιακώβ, του Δαβίδ, του έθνους του Ισραήλ και του Ιησού, η εξωτερίκευση του πόνου που νιώθουμε στην καρδιά μας δεν προδίδει ότι έχουμε κάποια πνευματική έλλειψη.a
Ωστόσο, ενώ εμείς ως Χριστιανοί ασφαλώς και θλιβόμαστε εξαιτίας του θανάτου, δεν λυπόμαστε «όπως και οι υπόλοιποι οι οποίοι δεν έχουν ελπίδα». (1 Θεσσαλονικείς 4:13) Δεν καταφεύγουμε σε παράλογες και ακραίες εκδηλώσεις θλίψης επειδή δεν βρισκόμαστε σε σύγχυση όσον αφορά την κατάσταση των νεκρών. Γνωρίζουμε ότι αυτοί δεν πονούν ούτε στενοχωριούνται αλλά βρίσκονται σε μια κατάσταση όμοια με βαθύ, ήρεμο ύπνο. (Εκκλησιαστής 9:5· Μάρκος 5:39· Ιωάννης 11:11-14) Επίσης, έχουμε πλήρη πεποίθηση ότι ο Ιησούς, «η ανάσταση και η ζωή», θα ενεργήσει σε αρμονία με την υπόσχεσή του επαναφέροντας “όλους όσους είναι στα μνημεία”.—Ιωάννης 5:28, 29· 11:24, 25.
Συνεπώς, αν νιώθετε θλίψη, βρείτε παρηγοριά γνωρίζοντας ότι ο Ιεχωβά καταλαβαίνει τον πόνο σας. Είθε αυτή η γνώση καθώς και η ελπίδα σας στην ανάσταση να μετριάσει τη θλίψη σας και να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την απώλεια που έχετε υποστεί.
[Υποσημείωση]
a Για βοήθεια στην αντιμετώπιση της θλίψης, βλέπε σελίδες 14-19 του ειδικού βιβλιαρίου Όταν Πεθαίνει Κάποιος που Αγαπάτε, το οποίο είναι έκδοση των Μαρτύρων του Ιεχωβά.