1, 2. Ποια γεγονότα εκτυλίσσονται ενόσω ο Παύλος και ο Βαρνάβας βρίσκονται στα Λύστρα;

ΧΑΟΣ επικρατεί στα Λύστρα. Ένας άντρας που ήταν κουτσός εκ γενετής χοροπηδάει εδώ και εκεί χαρούμενος αφού τον θεράπευσαν δύο άγνωστοι. Οι άνθρωποι μένουν με το στόμα ανοιχτό, και ένας ιερέας του Δία φέρνει στεφάνια για τους δύο άντρες που το πλήθος θεωρεί θεούς. Ταύροι ρουθουνίζουν και μουγκρίζουν καθώς ο ιερέας ετοιμάζεται να τους σφάξει. Τότε όμως, κραυγές διαμαρτυρίας βγαίνουν από το στόμα του Παύλου και του Βαρνάβα. Οι δυο άντρες σκίζουν τα ρούχα τους, πηδούν μέσα στο πλήθος και ικετεύουν να μην τους αποδοθεί λατρεία, συγκρατώντας μόλις και μετά βίας τον όχλο που θέλει να τους προσκυνήσει.

² Τότε, καταφθάνουν Ιουδαίοι εναντιούμενοι από την Αντιόχεια της Πισιδίας και το Ικόνιο. Με φαρμακερές συκοφαντίες, δηλητηριάζουν τη διάνοια του λαού των Λύστρων. Το πλήθος που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήθελε να αποδώσει λατρεία περικυκλώνει τώρα τον Παύλο και τον λιθοβολεί ώσπου εκείνος χάνει τις αισθήσεις του. Όταν ξεθυμαίνει η οργή τους, σέρνουν το καταχτυπημένο σώμα του Παύλου έξω από τις πύλες της πόλης και τον αφήνουν νομίζοντάς τον νεκρό.

 3. Ποια ερωτήματα θα εξετάσουμε σε αυτό το κεφάλαιο;

³ Τι οδήγησε σε αυτό το συνταρακτικό περιστατικό; Τι μπορούν να μάθουν οι σύγχρονοι διαγγελείς των καλών νέων από τα γεγονότα που αφορούν τον Βαρνάβα, τον Παύλο και τους αλλοπρόσαλλους κατοίκους των Λύστρων; Και πώς μπορούν οι Χριστιανοί πρεσβύτεροι να μιμούνται το παράδειγμα που έθεσαν ο Βαρνάβας και ο Παύλος καθώς εκείνοι οι πιστοί άντρες έμειναν σταθεροί στη διακονία τους, «μιλώντας θαρραλέα με την εξουσία του Ιεχωβά»;​—Πράξ. 14:3.

4, 5. Γιατί ταξίδεψαν στο Ικόνιο ο Παύλος και ο Βαρνάβας, και τι συνέβη εκεί;

⁴ Μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα, στην Αντιόχεια της Πισιδίας, είχαν πετάξει τον Παύλο και τον Βαρνάβα έξω από εκείνη τη ρωμαϊκή πόλη όταν Ιουδαίοι εναντιούμενοι υποκίνησαν ταραχές εναντίον τους. Αντί όμως να αποθαρρυνθούν, οι δύο άντρες «τίναξαν τη σκόνη από τα πόδια τους» εναντίον των μη δεκτικών κατοίκων της πόλης. (Πράξ. 13:50-52· Ματθ. 10:14) Ο Παύλος και ο Βαρνάβας αναχώρησαν ειρηνικά και άφησαν εκείνους τους εναντίους να υποστούν τις συνέπειες που θα έρχονταν από τον Θεό. (Πράξ. 18:5, 6· 20:26) Με αμείωτη χαρά, οι δύο ιεραπόστολοι συνέχισαν την περιοδεία κηρύγματός τους. Οδοιπορώντας περίπου 150 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά, έφτασαν σε ένα εύφορο οροπέδιο φωλιασμένο ανάμεσα στα όρη του Ταύρου και στην οροσειρά Σουλτάν Νταγ.

⁵ Αρχικά, ο Παύλος και ο Βαρνάβας σταμάτησαν στο Ικόνιο, έναν θύλακα ελληνικού πολιτισμού και μία από τις κυριότερες πόλεις της ρωμαϊκής επαρχίας της Γαλατίας.a Αυτή η πόλη φιλοξενούσε μια ιουδαϊκή παροικία, η οποία ασκούσε σημαντική επιρροή, καθώς και μεγάλο αριθμό μη Ιουδαίων προσηλύτων. Όπως το συνήθιζαν, ο Παύλος και ο Βαρνάβας μπήκαν στη συναγωγή και άρχισαν να κηρύττουν. (Πράξ. 13:5, 14) «Μίλησαν με τέτοιον τρόπο ώστε πάρα πολλοί Ιουδαίοι και Έλληνες πίστεψαν».​—Πράξ. 14:1.

 6. Γιατί ήταν αποτελεσματικοί δάσκαλοι ο Παύλος και ο Βαρνάβας, και πώς μπορούμε εμείς να τους μιμούμαστε;

⁶ Γιατί ήταν τόσο αποτελεσματικός ο τρόπος με τον οποίο μίλησαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας; Ο Παύλος διέθετε μεγάλο απόθεμα Βιβλικής σοφίας. Συνέδεε αριστοτεχνικά αναφορές σε ιστορικά γεγονότα, σε προφητείες και στον Μωσαϊκό Νόμο για να αποδεικνύει ότι ο Ιησούς ήταν ο υποσχεμένος Μεσσίας. (Πράξ. 13:15-31· 26:22, 23) Ο Βαρνάβας απέπνεε ενδιαφέρον για τους ανθρώπους. (Πράξ. 4:36, 37· 9:27· 11:23, 24) Κανείς από τους δύο δεν στηριζόταν στη δική του κατανόηση, αλλά μιλούσαν «με την εξουσία του Ιεχωβά». Πώς μπορείτε εσείς να μιμείστε αυτούς τους ιεραποστόλους όταν κηρύττετε; Με τους εξής τρόπους: Εξοικειωθείτε πλήρως με τον Λόγο του Θεού. Να επιλέγετε Βιβλικές περικοπές που είναι πιθανότερο ότι θα ελκύσουν τους ακροατές σας. Να αναζητάτε πρακτικούς τρόπους για να παρηγορείτε αυτούς στους οποίους κηρύττετε. Και πάντα να βασίζετε τη διδασκαλία σας στην εξουσία του Λόγου του Ιεχωβά, όχι στη δική σας σοφία.

 7. (α) Τι αντιδράσεις προκαλούν τα καλά νέα; (β) Αν η οικογένειά σας είναι διαιρεμένη λόγω της υπακοής σας στα καλά νέα, τι πρέπει να θυμάστε;

⁷ Ωστόσο, δεν χάρηκαν όλοι στο Ικόνιο όταν άκουσαν όσα είχαν να πουν ο Παύλος και ο Βαρνάβας. «Οι Ιουδαίοι που δεν πίστεψαν», συνέχισε ο Λουκάς, «ξεσήκωσαν και επηρέασαν άσχημα τους εθνικούς εναντίον των αδελφών». Ο Παύλος και ο Βαρνάβας διέκριναν την ανάγκη να παραμείνουν εκεί και να υπερασπιστούν τα καλά νέα, και «έμειναν αρκετό καιρό μιλώντας θαρραλέα». Ως αποτέλεσμα, «ο λαός της πόλης διχάστηκε· ορισμένοι ήταν υπέρ των Ιουδαίων, ενώ άλλοι υπέρ των αποστόλων». (Πράξ. 14:2-4) Σήμερα, τα καλά νέα προκαλούν παρόμοιες αντιδράσεις. Για μερικούς αποτελούν παράγοντα ενότητας, ενώ για άλλους αποτελούν παράγοντα διαίρεσης. (Ματθ. 10:34-36) Αν η οικογένειά σας είναι διαιρεμένη επειδή εσείς υπακούτε στα καλά νέα, να θυμάστε ότι πολλές φορές η εναντίωση πυροδοτείται από αβάσιμες φήμες ή από κατάφωρη συκοφαντία. Η καλή σας διαγωγή μπορεί να αποτελέσει αντίδοτο για αυτού του είδους το δηλητήριο, και ίσως τελικά μαλακώσει τις καρδιές εκείνων που σας εναντιώνονται.​—1 Πέτρ. 2:12· 3:1, 2.

 8. Γιατί έφυγαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας από το Ικόνιο, και ποιο δίδαγμα παίρνουμε εμείς από το παράδειγμά τους;

⁸ Λίγο αργότερα, οι εναντιούμενοι στο Ικόνιο έστησαν μια σκευωρία με σκοπό να λιθοβολήσουν τον Παύλο και τον Βαρνάβα. Όταν οι δύο ιεραπόστολοι το πληροφορήθηκαν αυτό, αποφάσισαν να μετακινηθούν σε άλλον τομέα για να δώσουν μαρτυρία. (Πράξ. 14:5-7) Οι διαγγελείς της Βασιλείας ασκούν παρόμοια διάκριση σήμερα. Όταν δεχόμαστε φραστικές επιθέσεις, μιλάμε με τόλμη. (Φιλιπ. 1:7· 1 Πέτρ. 3:13-15) Αλλά όταν επαπειλείται βία, αποφεύγουμε να κάνουμε κάτι παράτολμο που θα έβαζε χωρίς λόγο σε κίνδυνο τη ζωή μας ή τη ζωή των ομοπίστων μας.​—Παρ. 22:3.

9, 10. Πού βρίσκονταν τα Λύστρα, και τι γνωρίζουμε για τους κατοίκους αυτής της πόλης;

⁹ Ο Παύλος και ο Βαρνάβας κατευθύνθηκαν προς τα Λύστρα, μια ρωμαϊκή αποικία περίπου 30 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Ικονίου. Τα Λύστρα διατηρούσαν ισχυρούς δεσμούς με την Αντιόχεια της Πισιδίας αλλά, ανόμοια με εκείνη την πόλη, δεν διέθεταν μεγάλη ιουδαϊκή κοινότητα. Ενώ οι κάτοικοι πιθανότατα μιλούσαν ελληνικά, μητρική τους γλώσσα ήταν η λυκαονική. Ίσως επειδή στην πόλη δεν υπήρχε συναγωγή, ο Παύλος και ο Βαρνάβας άρχισαν να κηρύττουν σε δημόσιο χώρο. Όταν ο Πέτρος βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ, είχε θεραπεύσει κάποιον που είχε γεννηθεί ανάπηρος. Στα Λύστρα, ο Παύλος θεράπευσε έναν άντρα που ήταν κουτσός εκ γενετής. (Πράξ. 14:8-10) Λόγω του θαύματος που είχε κάνει ο Πέτρος, πολλοί είχαν πιστέψει. (Πράξ. 3:1-10) Το θαύμα που έκανε ο Παύλος είχε εντελώς διαφορετικό αποτέλεσμα.

¹⁰ Όπως περιγράφτηκε στην αρχή αυτού του κεφαλαίου, όταν ο κουτσός στάθηκε στα πόδια του, το πλήθος των ειδωλολατρών στα Λύστρα έβγαλε αμέσως εσφαλμένο συμπέρασμα. Άρχισαν να λένε ότι ο Βαρνάβας ήταν ο Δίας, ο αρχηγός των θεών, και ότι ο Παύλος ήταν ο Ερμής, γιος του Δία και εκπρόσωπος των θεών. (Βλέπε το πλαίσιο «Τα Λύστρα και η Λατρεία του Δία και του Ερμή».) Ο Βαρνάβας και ο Παύλος όμως ήταν αποφασισμένοι να κάνουν το πλήθος να καταλάβει ότι μιλούσαν και ενεργούσαν, όχι με την εξουσία ειδωλολατρικών θεών, αλλά με την εξουσία που τους είχε δώσει ο Ιεχωβά, ο μόνος αληθινός Θεός.​—Πράξ. 14:11-14.

11-13. (α) Τι είπαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας στους κατοίκους των Λύστρων; (β) Ποιο είναι ένα δίδαγμα που μπορούμε να πάρουμε από τα λόγια του Παύλου και του Βαρνάβα;

¹¹ Παρά τη φορτισμένη ατμόσφαιρα, ο Παύλος και ο Βαρνάβας προσπάθησαν και πάλι να αγγίξουν την καρδιά των ακροατών τους με τον καλύτερο τρόπο. Με αφορμή αυτό το περιστατικό, ο Λουκάς κατέγραψε έναν αποτελεσματικό τρόπο για τη διακήρυξη των καλών νέων σε ειδωλολάτρες. Προσέξτε πώς ο Παύλος και ο Βαρνάβας έκαναν έκκληση στη λογική των ακροατών τους: «Άντρες, τι είναι αυτά που κάνετε; Και εμείς άνθρωποι είμαστε και έχουμε τις ίδιες αδυναμίες με εσάς. Και σας διακηρύττουμε τα καλά νέα για να στραφείτε από αυτά τα μάταια πράγματα στον ζωντανό Θεό, ο οποίος έκανε τον ουρανό και τη γη και τη θάλασσα και όλα όσα υπάρχουν σε αυτά. Σε περασμένες γενιές εκείνος επέτρεψε σε όλα τα έθνη να προχωρούν στις οδούς τους, αν και δεν έπαυε να αποκαλύπτει τον εαυτό του καθώς έκανε το καλό, δίνοντάς σας βροχές από τον ουρανό και καρποφόρες εποχές, χορταίνοντάς σας με τροφή και γεμίζοντας την καρδιά σας με χαρά».​—Πράξ. 14:15-17.

¹² Ποια διδάγματα μπορούμε να πάρουμε εμείς από αυτά τα λόγια που υποκινούν σε σκέψεις; Κατ’ αρχάς, ο Παύλος και ο Βαρνάβας δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους ανώτερους από όσους τους άκουγαν. Δεν παρίσταναν κάτι που δεν ήταν. Αντίθετα, παραδέχτηκαν ταπεινά ότι είχαν τις ίδιες αδυναμίες με τους ειδωλολάτρες ακροατές τους. Είναι αλήθεια ότι ο Παύλος και ο Βαρνάβας είχαν λάβει το άγιο πνεύμα και είχαν απελευθερωθεί από τις ψευδείς διδασκαλίες. Είχαν επίσης ευλογηθεί με την ελπίδα να συγκυβερνήσουν με τον Χριστό. Αλλά αντιλαμβάνονταν ότι και οι κάτοικοι των Λύστρων μπορούσαν να λάβουν τα ίδια ακριβώς δώρα υπακούοντας στον Χριστό.

¹³ Ποια είναι η δική μας στάση απέναντι στους ανθρώπους στους οποίους κηρύττουμε; Τους θεωρούμε ίσους με εμάς; Όταν βοηθάμε άλλους να μάθουν αλήθειες από τον Λόγο του Θεού, μιμούμαστε τον Παύλο και τον Βαρνάβα αποφεύγοντας να επιζητούμε κολακείες; Ο Κάρολος Τέηζ Ρώσσελ, ένας εξαιρετικός δάσκαλος ο οποίος ηγούνταν στο έργο κηρύγματος στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού, έθεσε το παράδειγμα σε αυτόν τον τομέα. Ο ίδιος έγραψε: «Δεν επιθυμούμε καθόλου απόδοση τιμής ή λατρευτικού σεβασμού για το άτομό μας ή για τα συγγράμματά μας· ούτε επιθυμούμε να μας αποκαλούν Αιδεσιμότατο ή Ραββί». Η ταπεινή στάση του αδελφού Ρώσσελ αντανακλούσε τη στάση του Παύλου και του Βαρνάβα. Παρόμοια, ο σκοπός για τον οποίο κηρύττουμε εμείς είναι, όχι να φέρουμε δόξα στον εαυτό μας, αλλά να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να στραφούν «στον ζωντανό Θεό».

14-16. Ποιο είναι το δεύτερο και το τρίτο δίδαγμα που μπορούμε να πάρουμε από τα όσα είπαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας στους κατοίκους των Λύστρων;

¹⁴ Αναλογιστείτε ένα δεύτερο δίδαγμα που μπορούμε να πάρουμε από αυτή την ομιλία. Ο Παύλος και ο Βαρνάβας ήταν ευπροσάρμοστοι. Ανόμοια με τους Ιουδαίους και τους προσήλυτους στο Ικόνιο, οι κάτοικοι των Λύστρων είχαν ελάχιστη ή καθόλου γνώση των Γραφών και της σχέσης του Θεού με το έθνος του Ισραήλ. Εντούτοις, οι ακροατές του Παύλου και του Βαρνάβα ανήκαν σε αγροτική κοινωνία. Τα Λύστρα είχαν ευλογηθεί με εύκρατο κλίμα και εύφορους αγρούς. Εκείνοι οι άνθρωποι μπορούσαν να δουν άφθονες αποδείξεις των ιδιοτήτων του Δημιουργού, όπως για παράδειγμα αυτές που γίνονταν φανερές στις καρποφόρες εποχές, και οι ιεραπόστολοι χρησιμοποίησαν αυτή την κοινή βάση για να κάνουν έκκληση στη λογική τους.​—Ρωμ. 1:19, 20.

¹⁵ Μπορούμε εμείς να είμαστε το ίδιο ευπροσάρμοστοι; Παρότι ένας αγρότης ίσως φυτεύει το ίδιο είδος σπόρου σε αρκετά από τα χωράφια του, χρειάζεται να ποικίλλει τις μεθόδους που χρησιμοποιεί για να προετοιμάσει το χώμα. Κάποιο έδαφος μπορεί να είναι ήδη μαλακό και έτοιμο να δεχτεί τον σπόρο. Άλλο χώμα ίσως χρειάζεται περισσότερη προετοιμασία. Παρόμοια, ο σπόρος που σπέρνουμε εμείς είναι πάντα ο ίδιος​—το άγγελμα της Βασιλείας το οποίο βρίσκεται στον Λόγο του Θεού. Εντούτοις, αν είμαστε σαν τον Παύλο και τον Βαρνάβα, θα προσπαθούμε να διακρίνουμε τις περιστάσεις και το θρησκευτικό υπόβαθρο των ανθρώπων στους οποίους κηρύττουμε. Κατόπιν, θα αφήνουμε αυτή τη γνώση να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζουμε το άγγελμα της Βασιλείας.​—Λουκ. 8:11, 15.

¹⁶ Μπορούμε να πάρουμε και ένα τρίτο δίδαγμα από την αφήγηση γύρω από τον Παύλο, τον Βαρνάβα και τους κατοίκους των Λύστρων. Παρά τις καλύτερες προσπάθειές μας, ο σπόρος που φυτεύουμε μερικές φορές αρπάζεται ή πέφτει σε βραχώδες έδαφος. (Ματθ. 13:18-21) Αν συμβαίνει αυτό, μην απελπίζεστε. Όπως υπενθύμισε αργότερα ο Παύλος στους μαθητές στη Ρώμη, «ο καθένας μας [περιλαμβανομένου και κάθε ατόμου με το οποίο συζητάμε για τον Λόγο του Θεού] θα δώσει λογαριασμό για τον εαυτό του στον Θεό».​—Ρωμ. 14:12.

17. Αφού έφυγαν από τη Δέρβη, πού πήγαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας, και γιατί;

¹⁷ Αφού οι άνθρωποι έσυραν τον Παύλο έξω από τα Λύστρα και τον άφησαν εκεί νομίζοντάς τον νεκρό, οι μαθητές μαζεύτηκαν γύρω του και εκείνος σηκώθηκε και μπήκε στην πόλη όπου και διανυκτέρευσε. Την επομένη, ο Παύλος και ο Βαρνάβας πήραν τον δρόμο για τη Δέρβη, που βρισκόταν 100 χιλιόμετρα μακριά. Ας φανταστούμε τους πόνους που ένιωθε ο Παύλος στη διάρκεια αυτού του κοπιαστικού ταξιδιού, καθώς είχε λιθοβοληθεί λίγες ώρες νωρίτερα. Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος και ο Βαρνάβας έμειναν σταθεροί, και όταν έφτασαν στη Δέρβη «έκαναν αρκετούς μαθητές». Έπειτα, αντί να ακολουθήσουν τη συντομότερη διαδρομή για να επιστρέψουν στη βάση τους, την Αντιόχεια της Συρίας, «επέστρεψαν στα Λύστρα, στο Ικόνιο και στην Αντιόχεια [της Πισιδίας]». Για ποιον σκοπό; Για να ενισχύσουν «τους μαθητές, προτρέποντάς τους να παραμείνουν στην πίστη». (Πράξ. 14:20-22) Τι παράδειγμα έθεσαν εκείνοι οι δύο άντρες! Έβαλαν τα συμφέροντα της εκκλησίας πάνω από τη δική τους άνεση. Περιοδεύοντες επίσκοποι και ιεραπόστολοι στους σύγχρονους καιρούς μιμούνται το παράδειγμά τους.

18. Τι περιλαμβάνει ο διορισμός πρεσβυτέρων;

¹⁸ Εκτός του ότι ενίσχυσαν τους μαθητές με τα λόγια και το παράδειγμά τους, ο Παύλος και ο Βαρνάβας διόρισαν «για αυτούς πρεσβυτέρους σε κάθε εκκλησία». Αν και ήταν «σταλμένοι από το άγιο πνεύμα» σε αυτή την ιεραποστολική περιοδεία, ο Παύλος και ο Βαρνάβας προσευχήθηκαν και νήστεψαν όταν «εμπιστεύτηκαν [τους πρεσβυτέρους] στον Ιεχωβά». (Πράξ. 13:1-4· 14:23) Σήμερα ακολουθείται παρόμοιο πρότυπο. Προτού γίνουν συστάσεις για διορισμούς, το τοπικό πρεσβυτέριο εξετάζει με προσευχή τα Βιβλικά προσόντα κάποιου αδελφού. (1 Τιμ. 3:1-10, 12, 13· Τίτο 1:5-9· Ιακ. 3:17, 18· 1 Πέτρ. 5:2, 3) Το πόσον καιρό είναι Χριστιανός δεν αποτελεί τον κύριο καθοριστικό παράγοντα. Απεναντίας, η ομιλία του αδελφού, η διαγωγή του και η φήμη του δείχνουν σε ποιον βαθμό επενεργεί το άγιο πνεύμα στη ζωή του. Το κατά πόσον πληροί τις προϋποθέσεις για τους επισκόπους όπως αυτές εκτίθενται στις Γραφές είναι εκείνο που καθορίζει αν έχει τα προσόντα για να υπηρετήσει ως ποιμένας του ποιμνίου. (Γαλ. 5:22, 23) Ο επίσκοπος περιοχής έχει την ευθύνη να κάνει τέτοιους διορισμούς.​—Παράβαλε 1 Τιμόθεο 5:22.

19. Για ποιο πράγμα γνωρίζουν οι πρεσβύτεροι ότι είναι υπόλογοι, και πώς μιμούνται τον Παύλο και τον Βαρνάβα;

¹⁹ Οι διορισμένοι πρεσβύτεροι γνωρίζουν ότι είναι υπόλογοι στον Θεό για τον τρόπο με τον οποίο μεταχειρίζονται την εκκλησία. (Εβρ. 13:17) Όπως ο Παύλος και ο Βαρνάβας, έτσι και οι πρεσβύτεροι ηγούνται στο έργο κηρύγματος. Ενισχύουν τους άλλους μαθητές με τα λόγια τους. Και είναι πρόθυμοι να βάζουν τα συμφέροντα της εκκλησίας πάνω από τη δική τους άνεση.​—Φιλιπ. 2:3, 4.

20. Πώς ωφελούμαστε διαβάζοντας εκθέσεις για το πιστό έργο των αδελφών μας;

²⁰ Όταν ο Παύλος και ο Βαρνάβας τελικά επέστρεψαν στην Αντιόχεια της Συρίας, την οποία χρησιμοποιούσαν ως βάση για το ιεραποστολικό τους έργο, αφηγήθηκαν «τα πολλά πράγματα που είχε κάνει ο Θεός μέσω αυτών και το ότι είχε ανοίξει στα έθνη την πόρτα για την πίστη». (Πράξ. 14:27) Καθώς διαβάζουμε για το πιστό έργο των Χριστιανών αδελφών μας και βλέπουμε πώς ευλόγησε ο Ιεχωβά τις προσπάθειές τους, ενθαρρυνόμαστε να συνεχίσουμε να “μιλάμε θαρραλέα με την εξουσία του Ιεχωβά”.

1, 2. Ποια γεγονότα εκτυλίσσονται ενόσω ο Παύλος και ο Βαρνάβας βρίσκονται στα Λύστρα;

ΧΑΟΣ επικρατεί στα Λύστρα. Ένας άντρας που ήταν κουτσός εκ γενετής χοροπηδάει εδώ και εκεί χαρούμενος αφού τον θεράπευσαν δύο άγνωστοι. Οι άνθρωποι μένουν με το στόμα ανοιχτό, και ένας ιερέας του Δία φέρνει στεφάνια για τους δύο άντρες που το πλήθος θεωρεί θεούς. Ταύροι ρουθουνίζουν και μουγκρίζουν καθώς ο ιερέας ετοιμάζεται να τους σφάξει. Τότε όμως, κραυγές διαμαρτυρίας βγαίνουν από το στόμα του Παύλου και του Βαρνάβα. Οι δυο άντρες σκίζουν τα ρούχα τους, πηδούν μέσα στο πλήθος και ικετεύουν να μην τους αποδοθεί λατρεία, συγκρατώντας μόλις και μετά βίας τον όχλο που θέλει να τους προσκυνήσει.

² Τότε, καταφθάνουν Ιουδαίοι εναντιούμενοι από την Αντιόχεια της Πισιδίας και το Ικόνιο. Με φαρμακερές συκοφαντίες, δηλητηριάζουν τη διάνοια του λαού των Λύστρων. Το πλήθος που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήθελε να αποδώσει λατρεία περικυκλώνει τώρα τον Παύλο και τον λιθοβολεί ώσπου εκείνος χάνει τις αισθήσεις του. Όταν ξεθυμαίνει η οργή τους, σέρνουν το καταχτυπημένο σώμα του Παύλου έξω από τις πύλες της πόλης και τον αφήνουν νομίζοντάς τον νεκρό.

 3. Ποια ερωτήματα θα εξετάσουμε σε αυτό το κεφάλαιο;

³ Τι οδήγησε σε αυτό το συνταρακτικό περιστατικό; Τι μπορούν να μάθουν οι σύγχρονοι διαγγελείς των καλών νέων από τα γεγονότα που αφορούν τον Βαρνάβα, τον Παύλο και τους αλλοπρόσαλλους κατοίκους των Λύστρων; Και πώς μπορούν οι Χριστιανοί πρεσβύτεροι να μιμούνται το παράδειγμα που έθεσαν ο Βαρνάβας και ο Παύλος καθώς εκείνοι οι πιστοί άντρες έμειναν σταθεροί στη διακονία τους, «μιλώντας θαρραλέα με την εξουσία του Ιεχωβά»;​—Πράξ. 14:3.

4, 5. Γιατί ταξίδεψαν στο Ικόνιο ο Παύλος και ο Βαρνάβας, και τι συνέβη εκεί;

⁴ Μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα, στην Αντιόχεια της Πισιδίας, είχαν πετάξει τον Παύλο και τον Βαρνάβα έξω από εκείνη τη ρωμαϊκή πόλη όταν Ιουδαίοι εναντιούμενοι υποκίνησαν ταραχές εναντίον τους. Αντί όμως να αποθαρρυνθούν, οι δύο άντρες «τίναξαν τη σκόνη από τα πόδια τους» εναντίον των μη δεκτικών κατοίκων της πόλης. (Πράξ. 13:50-52· Ματθ. 10:14) Ο Παύλος και ο Βαρνάβας αναχώρησαν ειρηνικά και άφησαν εκείνους τους εναντίους να υποστούν τις συνέπειες που θα έρχονταν από τον Θεό. (Πράξ. 18:5, 6· 20:26) Με αμείωτη χαρά, οι δύο ιεραπόστολοι συνέχισαν την περιοδεία κηρύγματός τους. Οδοιπορώντας περίπου 150 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά, έφτασαν σε ένα εύφορο οροπέδιο φωλιασμένο ανάμεσα στα όρη του Ταύρου και στην οροσειρά Σουλτάν Νταγ.

⁵ Αρχικά, ο Παύλος και ο Βαρνάβας σταμάτησαν στο Ικόνιο, έναν θύλακα ελληνικού πολιτισμού και μία από τις κυριότερες πόλεις της ρωμαϊκής επαρχίας της Γαλατίας.a Αυτή η πόλη φιλοξενούσε μια ιουδαϊκή παροικία, η οποία ασκούσε σημαντική επιρροή, καθώς και μεγάλο αριθμό μη Ιουδαίων προσηλύτων. Όπως το συνήθιζαν, ο Παύλος και ο Βαρνάβας μπήκαν στη συναγωγή και άρχισαν να κηρύττουν. (Πράξ. 13:5, 14) «Μίλησαν με τέτοιον τρόπο ώστε πάρα πολλοί Ιουδαίοι και Έλληνες πίστεψαν».​—Πράξ. 14:1.

 6. Γιατί ήταν αποτελεσματικοί δάσκαλοι ο Παύλος και ο Βαρνάβας, και πώς μπορούμε εμείς να τους μιμούμαστε;

⁶ Γιατί ήταν τόσο αποτελεσματικός ο τρόπος με τον οποίο μίλησαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας; Ο Παύλος διέθετε μεγάλο απόθεμα Βιβλικής σοφίας. Συνέδεε αριστοτεχνικά αναφορές σε ιστορικά γεγονότα, σε προφητείες και στον Μωσαϊκό Νόμο για να αποδεικνύει ότι ο Ιησούς ήταν ο υποσχεμένος Μεσσίας. (Πράξ. 13:15-31· 26:22, 23) Ο Βαρνάβας απέπνεε ενδιαφέρον για τους ανθρώπους. (Πράξ. 4:36, 37· 9:27· 11:23, 24) Κανείς από τους δύο δεν στηριζόταν στη δική του κατανόηση, αλλά μιλούσαν «με την εξουσία του Ιεχωβά». Πώς μπορείτε εσείς να μιμείστε αυτούς τους ιεραποστόλους όταν κηρύττετε; Με τους εξής τρόπους: Εξοικειωθείτε πλήρως με τον Λόγο του Θεού. Να επιλέγετε Βιβλικές περικοπές που είναι πιθανότερο ότι θα ελκύσουν τους ακροατές σας. Να αναζητάτε πρακτικούς τρόπους για να παρηγορείτε αυτούς στους οποίους κηρύττετε. Και πάντα να βασίζετε τη διδασκαλία σας στην εξουσία του Λόγου του Ιεχωβά, όχι στη δική σας σοφία.

 7. (α) Τι αντιδράσεις προκαλούν τα καλά νέα; (β) Αν η οικογένειά σας είναι διαιρεμένη λόγω της υπακοής σας στα καλά νέα, τι πρέπει να θυμάστε;

⁷ Ωστόσο, δεν χάρηκαν όλοι στο Ικόνιο όταν άκουσαν όσα είχαν να πουν ο Παύλος και ο Βαρνάβας. «Οι Ιουδαίοι που δεν πίστεψαν», συνέχισε ο Λουκάς, «ξεσήκωσαν και επηρέασαν άσχημα τους εθνικούς εναντίον των αδελφών». Ο Παύλος και ο Βαρνάβας διέκριναν την ανάγκη να παραμείνουν εκεί και να υπερασπιστούν τα καλά νέα, και «έμειναν αρκετό καιρό μιλώντας θαρραλέα». Ως αποτέλεσμα, «ο λαός της πόλης διχάστηκε· ορισμένοι ήταν υπέρ των Ιουδαίων, ενώ άλλοι υπέρ των αποστόλων». (Πράξ. 14:2-4) Σήμερα, τα καλά νέα προκαλούν παρόμοιες αντιδράσεις. Για μερικούς αποτελούν παράγοντα ενότητας, ενώ για άλλους αποτελούν παράγοντα διαίρεσης. (Ματθ. 10:34-36) Αν η οικογένειά σας είναι διαιρεμένη επειδή εσείς υπακούτε στα καλά νέα, να θυμάστε ότι πολλές φορές η εναντίωση πυροδοτείται από αβάσιμες φήμες ή από κατάφωρη συκοφαντία. Η καλή σας διαγωγή μπορεί να αποτελέσει αντίδοτο για αυτού του είδους το δηλητήριο, και ίσως τελικά μαλακώσει τις καρδιές εκείνων που σας εναντιώνονται.​—1 Πέτρ. 2:12· 3:1, 2.

 8. Γιατί έφυγαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας από το Ικόνιο, και ποιο δίδαγμα παίρνουμε εμείς από το παράδειγμά τους;

⁸ Λίγο αργότερα, οι εναντιούμενοι στο Ικόνιο έστησαν μια σκευωρία με σκοπό να λιθοβολήσουν τον Παύλο και τον Βαρνάβα. Όταν οι δύο ιεραπόστολοι το πληροφορήθηκαν αυτό, αποφάσισαν να μετακινηθούν σε άλλον τομέα για να δώσουν μαρτυρία. (Πράξ. 14:5-7) Οι διαγγελείς της Βασιλείας ασκούν παρόμοια διάκριση σήμερα. Όταν δεχόμαστε φραστικές επιθέσεις, μιλάμε με τόλμη. (Φιλιπ. 1:7· 1 Πέτρ. 3:13-15) Αλλά όταν επαπειλείται βία, αποφεύγουμε να κάνουμε κάτι παράτολμο που θα έβαζε χωρίς λόγο σε κίνδυνο τη ζωή μας ή τη ζωή των ομοπίστων μας.​—Παρ. 22:3.

9, 10. Πού βρίσκονταν τα Λύστρα, και τι γνωρίζουμε για τους κατοίκους αυτής της πόλης;

⁹ Ο Παύλος και ο Βαρνάβας κατευθύνθηκαν προς τα Λύστρα, μια ρωμαϊκή αποικία περίπου 30 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Ικονίου. Τα Λύστρα διατηρούσαν ισχυρούς δεσμούς με την Αντιόχεια της Πισιδίας αλλά, ανόμοια με εκείνη την πόλη, δεν διέθεταν μεγάλη ιουδαϊκή κοινότητα. Ενώ οι κάτοικοι πιθανότατα μιλούσαν ελληνικά, μητρική τους γλώσσα ήταν η λυκαονική. Ίσως επειδή στην πόλη δεν υπήρχε συναγωγή, ο Παύλος και ο Βαρνάβας άρχισαν να κηρύττουν σε δημόσιο χώρο. Όταν ο Πέτρος βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ, είχε θεραπεύσει κάποιον που είχε γεννηθεί ανάπηρος. Στα Λύστρα, ο Παύλος θεράπευσε έναν άντρα που ήταν κουτσός εκ γενετής. (Πράξ. 14:8-10) Λόγω του θαύματος που είχε κάνει ο Πέτρος, πολλοί είχαν πιστέψει. (Πράξ. 3:1-10) Το θαύμα που έκανε ο Παύλος είχε εντελώς διαφορετικό αποτέλεσμα.

¹⁰ Όπως περιγράφτηκε στην αρχή αυτού του κεφαλαίου, όταν ο κουτσός στάθηκε στα πόδια του, το πλήθος των ειδωλολατρών στα Λύστρα έβγαλε αμέσως εσφαλμένο συμπέρασμα. Άρχισαν να λένε ότι ο Βαρνάβας ήταν ο Δίας, ο αρχηγός των θεών, και ότι ο Παύλος ήταν ο Ερμής, γιος του Δία και εκπρόσωπος των θεών. (Βλέπε το πλαίσιο «Τα Λύστρα και η Λατρεία του Δία και του Ερμή».) Ο Βαρνάβας και ο Παύλος όμως ήταν αποφασισμένοι να κάνουν το πλήθος να καταλάβει ότι μιλούσαν και ενεργούσαν, όχι με την εξουσία ειδωλολατρικών θεών, αλλά με την εξουσία που τους είχε δώσει ο Ιεχωβά, ο μόνος αληθινός Θεός.​—Πράξ. 14:11-14.

11-13. (α) Τι είπαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας στους κατοίκους των Λύστρων; (β) Ποιο είναι ένα δίδαγμα που μπορούμε να πάρουμε από τα λόγια του Παύλου και του Βαρνάβα;

¹¹ Παρά τη φορτισμένη ατμόσφαιρα, ο Παύλος και ο Βαρνάβας προσπάθησαν και πάλι να αγγίξουν την καρδιά των ακροατών τους με τον καλύτερο τρόπο. Με αφορμή αυτό το περιστατικό, ο Λουκάς κατέγραψε έναν αποτελεσματικό τρόπο για τη διακήρυξη των καλών νέων σε ειδωλολάτρες. Προσέξτε πώς ο Παύλος και ο Βαρνάβας έκαναν έκκληση στη λογική των ακροατών τους: «Άντρες, τι είναι αυτά που κάνετε; Και εμείς άνθρωποι είμαστε και έχουμε τις ίδιες αδυναμίες με εσάς. Και σας διακηρύττουμε τα καλά νέα για να στραφείτε από αυτά τα μάταια πράγματα στον ζωντανό Θεό, ο οποίος έκανε τον ουρανό και τη γη και τη θάλασσα και όλα όσα υπάρχουν σε αυτά. Σε περασμένες γενιές εκείνος επέτρεψε σε όλα τα έθνη να προχωρούν στις οδούς τους, αν και δεν έπαυε να αποκαλύπτει τον εαυτό του καθώς έκανε το καλό, δίνοντάς σας βροχές από τον ουρανό και καρποφόρες εποχές, χορταίνοντάς σας με τροφή και γεμίζοντας την καρδιά σας με χαρά».​—Πράξ. 14:15-17.

¹² Ποια διδάγματα μπορούμε να πάρουμε εμείς από αυτά τα λόγια που υποκινούν σε σκέψεις; Κατ’ αρχάς, ο Παύλος και ο Βαρνάβας δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους ανώτερους από όσους τους άκουγαν. Δεν παρίσταναν κάτι που δεν ήταν. Αντίθετα, παραδέχτηκαν ταπεινά ότι είχαν τις ίδιες αδυναμίες με τους ειδωλολάτρες ακροατές τους. Είναι αλήθεια ότι ο Παύλος και ο Βαρνάβας είχαν λάβει το άγιο πνεύμα και είχαν απελευθερωθεί από τις ψευδείς διδασκαλίες. Είχαν επίσης ευλογηθεί με την ελπίδα να συγκυβερνήσουν με τον Χριστό. Αλλά αντιλαμβάνονταν ότι και οι κάτοικοι των Λύστρων μπορούσαν να λάβουν τα ίδια ακριβώς δώρα υπακούοντας στον Χριστό.

¹³ Ποια είναι η δική μας στάση απέναντι στους ανθρώπους στους οποίους κηρύττουμε; Τους θεωρούμε ίσους με εμάς; Όταν βοηθάμε άλλους να μάθουν αλήθειες από τον Λόγο του Θεού, μιμούμαστε τον Παύλο και τον Βαρνάβα αποφεύγοντας να επιζητούμε κολακείες; Ο Κάρολος Τέηζ Ρώσσελ, ένας εξαιρετικός δάσκαλος ο οποίος ηγούνταν στο έργο κηρύγματος στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού, έθεσε το παράδειγμα σε αυτόν τον τομέα. Ο ίδιος έγραψε: «Δεν επιθυμούμε καθόλου απόδοση τιμής ή λατρευτικού σεβασμού για το άτομό μας ή για τα συγγράμματά μας· ούτε επιθυμούμε να μας αποκαλούν Αιδεσιμότατο ή Ραββί». Η ταπεινή στάση του αδελφού Ρώσσελ αντανακλούσε τη στάση του Παύλου και του Βαρνάβα. Παρόμοια, ο σκοπός για τον οποίο κηρύττουμε εμείς είναι, όχι να φέρουμε δόξα στον εαυτό μας, αλλά να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να στραφούν «στον ζωντανό Θεό».

14-16. Ποιο είναι το δεύτερο και το τρίτο δίδαγμα που μπορούμε να πάρουμε από τα όσα είπαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας στους κατοίκους των Λύστρων;

¹⁴ Αναλογιστείτε ένα δεύτερο δίδαγμα που μπορούμε να πάρουμε από αυτή την ομιλία. Ο Παύλος και ο Βαρνάβας ήταν ευπροσάρμοστοι. Ανόμοια με τους Ιουδαίους και τους προσήλυτους στο Ικόνιο, οι κάτοικοι των Λύστρων είχαν ελάχιστη ή καθόλου γνώση των Γραφών και της σχέσης του Θεού με το έθνος του Ισραήλ. Εντούτοις, οι ακροατές του Παύλου και του Βαρνάβα ανήκαν σε αγροτική κοινωνία. Τα Λύστρα είχαν ευλογηθεί με εύκρατο κλίμα και εύφορους αγρούς. Εκείνοι οι άνθρωποι μπορούσαν να δουν άφθονες αποδείξεις των ιδιοτήτων του Δημιουργού, όπως για παράδειγμα αυτές που γίνονταν φανερές στις καρποφόρες εποχές, και οι ιεραπόστολοι χρησιμοποίησαν αυτή την κοινή βάση για να κάνουν έκκληση στη λογική τους.​—Ρωμ. 1:19, 20.

¹⁵ Μπορούμε εμείς να είμαστε το ίδιο ευπροσάρμοστοι; Παρότι ένας αγρότης ίσως φυτεύει το ίδιο είδος σπόρου σε αρκετά από τα χωράφια του, χρειάζεται να ποικίλλει τις μεθόδους που χρησιμοποιεί για να προετοιμάσει το χώμα. Κάποιο έδαφος μπορεί να είναι ήδη μαλακό και έτοιμο να δεχτεί τον σπόρο. Άλλο χώμα ίσως χρειάζεται περισσότερη προετοιμασία. Παρόμοια, ο σπόρος που σπέρνουμε εμείς είναι πάντα ο ίδιος​—το άγγελμα της Βασιλείας το οποίο βρίσκεται στον Λόγο του Θεού. Εντούτοις, αν είμαστε σαν τον Παύλο και τον Βαρνάβα, θα προσπαθούμε να διακρίνουμε τις περιστάσεις και το θρησκευτικό υπόβαθρο των ανθρώπων στους οποίους κηρύττουμε. Κατόπιν, θα αφήνουμε αυτή τη γνώση να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζουμε το άγγελμα της Βασιλείας.​—Λουκ. 8:11, 15.

¹⁶ Μπορούμε να πάρουμε και ένα τρίτο δίδαγμα από την αφήγηση γύρω από τον Παύλο, τον Βαρνάβα και τους κατοίκους των Λύστρων. Παρά τις καλύτερες προσπάθειές μας, ο σπόρος που φυτεύουμε μερικές φορές αρπάζεται ή πέφτει σε βραχώδες έδαφος. (Ματθ. 13:18-21) Αν συμβαίνει αυτό, μην απελπίζεστε. Όπως υπενθύμισε αργότερα ο Παύλος στους μαθητές στη Ρώμη, «ο καθένας μας [περιλαμβανομένου και κάθε ατόμου με το οποίο συζητάμε για τον Λόγο του Θεού] θα δώσει λογαριασμό για τον εαυτό του στον Θεό».​—Ρωμ. 14:12.

17. Αφού έφυγαν από τη Δέρβη, πού πήγαν ο Παύλος και ο Βαρνάβας, και γιατί;

¹⁷ Αφού οι άνθρωποι έσυραν τον Παύλο έξω από τα Λύστρα και τον άφησαν εκεί νομίζοντάς τον νεκρό, οι μαθητές μαζεύτηκαν γύρω του και εκείνος σηκώθηκε και μπήκε στην πόλη όπου και διανυκτέρευσε. Την επομένη, ο Παύλος και ο Βαρνάβας πήραν τον δρόμο για τη Δέρβη, που βρισκόταν 100 χιλιόμετρα μακριά. Ας φανταστούμε τους πόνους που ένιωθε ο Παύλος στη διάρκεια αυτού του κοπιαστικού ταξιδιού, καθώς είχε λιθοβοληθεί λίγες ώρες νωρίτερα. Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος και ο Βαρνάβας έμειναν σταθεροί, και όταν έφτασαν στη Δέρβη «έκαναν αρκετούς μαθητές». Έπειτα, αντί να ακολουθήσουν τη συντομότερη διαδρομή για να επιστρέψουν στη βάση τους, την Αντιόχεια της Συρίας, «επέστρεψαν στα Λύστρα, στο Ικόνιο και στην Αντιόχεια [της Πισιδίας]». Για ποιον σκοπό; Για να ενισχύσουν «τους μαθητές, προτρέποντάς τους να παραμείνουν στην πίστη». (Πράξ. 14:20-22) Τι παράδειγμα έθεσαν εκείνοι οι δύο άντρες! Έβαλαν τα συμφέροντα της εκκλησίας πάνω από τη δική τους άνεση. Περιοδεύοντες επίσκοποι και ιεραπόστολοι στους σύγχρονους καιρούς μιμούνται το παράδειγμά τους.

18. Τι περιλαμβάνει ο διορισμός πρεσβυτέρων;

¹⁸ Εκτός του ότι ενίσχυσαν τους μαθητές με τα λόγια και το παράδειγμά τους, ο Παύλος και ο Βαρνάβας διόρισαν «για αυτούς πρεσβυτέρους σε κάθε εκκλησία». Αν και ήταν «σταλμένοι από το άγιο πνεύμα» σε αυτή την ιεραποστολική περιοδεία, ο Παύλος και ο Βαρνάβας προσευχήθηκαν και νήστεψαν όταν «εμπιστεύτηκαν [τους πρεσβυτέρους] στον Ιεχωβά». (Πράξ. 13:1-4· 14:23) Σήμερα ακολουθείται παρόμοιο πρότυπο. Προτού γίνουν συστάσεις για διορισμούς, το τοπικό πρεσβυτέριο εξετάζει με προσευχή τα Βιβλικά προσόντα κάποιου αδελφού. (1 Τιμ. 3:1-10, 12, 13· Τίτο 1:5-9· Ιακ. 3:17, 18· 1 Πέτρ. 5:2, 3) Το πόσον καιρό είναι Χριστιανός δεν αποτελεί τον κύριο καθοριστικό παράγοντα. Απεναντίας, η ομιλία του αδελφού, η διαγωγή του και η φήμη του δείχνουν σε ποιον βαθμό επενεργεί το άγιο πνεύμα στη ζωή του. Το κατά πόσον πληροί τις προϋποθέσεις για τους επισκόπους όπως αυτές εκτίθενται στις Γραφές είναι εκείνο που καθορίζει αν έχει τα προσόντα για να υπηρετήσει ως ποιμένας του ποιμνίου. (Γαλ. 5:22, 23) Ο επίσκοπος περιοχής έχει την ευθύνη να κάνει τέτοιους διορισμούς.​—Παράβαλε 1 Τιμόθεο 5:22.

19. Για ποιο πράγμα γνωρίζουν οι πρεσβύτεροι ότι είναι υπόλογοι, και πώς μιμούνται τον Παύλο και τον Βαρνάβα;

¹⁹ Οι διορισμένοι πρεσβύτεροι γνωρίζουν ότι είναι υπόλογοι στον Θεό για τον τρόπο με τον οποίο μεταχειρίζονται την εκκλησία. (Εβρ. 13:17) Όπως ο Παύλος και ο Βαρνάβας, έτσι και οι πρεσβύτεροι ηγούνται στο έργο κηρύγματος. Ενισχύουν τους άλλους μαθητές με τα λόγια τους. Και είναι πρόθυμοι να βάζουν τα συμφέροντα της εκκλησίας πάνω από τη δική τους άνεση.​—Φιλιπ. 2:3, 4.

20. Πώς ωφελούμαστε διαβάζοντας εκθέσεις για το πιστό έργο των αδελφών μας;

²⁰ Όταν ο Παύλος και ο Βαρνάβας τελικά επέστρεψαν στην Αντιόχεια της Συρίας, την οποία χρησιμοποιούσαν ως βάση για το ιεραποστολικό τους έργο, αφηγήθηκαν «τα πολλά πράγματα που είχε κάνει ο Θεός μέσω αυτών και το ότι είχε ανοίξει στα έθνη την πόρτα για την πίστη». (Πράξ. 14:27) Καθώς διαβάζουμε για το πιστό έργο των Χριστιανών αδελφών μας και βλέπουμε πώς ευλόγησε ο Ιεχωβά τις προσπάθειές τους, ενθαρρυνόμαστε να συνεχίσουμε να “μιλάμε θαρραλέα με την εξουσία του Ιεχωβά”.