ΠΑΡΑΦΡΟΣΥΝΗ

Διανοητική και ψυχική διαταραχή, είτε φρενοβλάβεια είτε κατάσταση υπερβολικής μανίας ή μεγάλου παραλογισμού. Διάφορες εβραϊκές και ελληνικές λέξεις χρησιμοποιούνται στο πρωτότυπο κείμενο των Γραφών για να υποδηλώσουν τέτοιες διαταραχές της διάνοιας—μόνιμες ή προσωρινές. Μερικές από αυτές τις λέξεις φαίνεται ότι σχετίζονται με τις αλλόκοτες και ενίοτε δυνατές ή θλιβερές κραυγές που βγάζουν οι παράφρονες ή παράγονται από αυτές.

Παραφροσύνη προσέβαλε τον καυχησιολόγο Βαβυλώνιο Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα. Σε εκπλήρωση ενός προφητικού ονείρου το οποίο εξήγησε ο Δανιήλ, αυτός ο μονάρχης πατάχθηκε με παραφροσύνη σε μια στιγμή καύχησης. Επί εφτά χρόνια ήταν τρελός, «και χόρτο άρχισε να τρώει όπως οι ταύροι». (Δα 4:33) Έχοντας χάσει τα λογικά του, ο Ναβουχοδονόσορ μπορεί να φανταζόταν ότι ήταν ζώο, ίσως ταύρος. Σχετικά με τη διανοητική του διαταραχή, ένα γαλλικό ιατρικό λεξικό λέει: «ΛΥΚΑΝΘΡΩΠΙΑ . . . από τις λέξεις λύκος και άνθρωπος. Αυτή η ονομασία δόθηκε στην ασθένεια των ατόμων τα οποία πιστεύουν ότι έχουν μεταβληθεί σε κάποιο ζώο και τα οποία μιμούνται τους ήχους ή τις κραυγές, τη μορφή ή τη συμπεριφορά του συγκεκριμένου ζώου. Αυτά τα άτομα συνήθως φαντάζονται ότι έχουν μεταμορφωθεί σε λύκο, σε σκύλο ή σε γάτα· μερικές φορές και σε ταύρο, όπως στην περίπτωση του Ναβουχοδονόσορα». (Λεξικό Ιατρικών Επιστημών, από μια Εταιρία Γιατρών και Χειρουργών [Dictionnaire des sciences médicales, par une société de médecins et de chirurgiens], Παρίσι, 1818, Τόμ. 29, σ. 246) Στο τέλος των εφτά ετών, ο Ιεχωβά αποκατέστησε την κατανόηση του Ναβουχοδονόσορα.—Δα 4:34-37.

Παραφροσύνη και Δαιμονισμός. Μολονότι δεν είναι δαιμονισμένοι όλοι οι παράφρονες ή οι τρελοί, είναι λογικό να αναμένεται ότι τα δαιμονισμένα άτομα θα παρουσιάζουν ανισόρροπη διανοητική και ψυχική κατάσταση. Στη χώρα των Γερασηνών, ο Ιησούς συνάντησε έναν παράφρονα που ήταν δαιμονισμένος. Αυτός σύχναζε στα μνήματα, και μολονότι τον είχαν δέσει πολλές φορές με ποδόδεσμα και αλυσίδες, «έσπαζε τις αλυσίδες και συνέτριβε τα ποδόδεσμα· και κανείς δεν είχε τη δύναμη να τον δαμάσει». Επιπλέον, «συνεχώς, νύχτα και ημέρα, κραύγαζε στα μνήματα και στα βουνά και κατακοβόταν με πέτρες». Όταν ο Ιησούς εξέβαλε τους δαίμονες, ο άνθρωπος ήρθε «στα λογικά του». (Μαρ 5:1-17· Λου 8:26-39) Ωστόσο, οι Χριστιανοί παραμένουν ασφαλείς από τη δαιμονοληψία που προκαλεί παραφροσύνη αν ντυθούν και συνεχίσουν να φορούν «ολόκληρη την πανοπλία του Θεού».—Εφ 6:10-17.

Προσποιητή Παραφροσύνη. Σε κάποια περίπτωση, όταν τον είχε θέσει εκτός νόμου ο Βασιλιάς Σαούλ, ο Δαβίδ αναζήτησε καταφύγιο κοντά στον Αγχούς, το βασιλιά της Γαθ. Μόλις οι Φιλισταίοι ανακάλυψαν ποιος ήταν, είπαν στον Αγχούς ότι ο Δαβίδ αποτελούσε κίνδυνο για την ασφάλειά τους, και ο Δαβίδ φοβήθηκε. Γι’ αυτό, συγκάλυψε τη διανοητική του υγεία παριστάνοντας τον παράφρονα. «Τραβούσε γραμμές στις πόρτες της πύλης και άφηνε το σάλιο του να τρέχει πάνω στη γενειάδα του». Επειδή ο Αγχούς νόμισε ότι ο Δαβίδ ήταν τρελός, του χάρισε τη ζωή, θεωρώντας τον ακίνδυνο φρενοβλαβή. Αργότερα, ο Δαβίδ έγραψε υπό θεϊκή έμπνευση τον 34ο Ψαλμό, με τον οποίο ευχαριστούσε τον Ιεχωβά επειδή ευλόγησε αυτό το τέχνασμα και τον διέσωσε.—1Σα 21:10–22:1.

Η Παραφροσύνη της Εναντίωσης Προς τον Ιεχωβά. Ο προφήτης Βαλαάμ θέλησε ανόητα να προφητεύσει εναντίον του Ισραήλ για να λάβει χρήματα από τον Βασιλιά Βαλάκ των Μωαβιτών, αλλά ο Ιεχωβά ανέτρεψε και ματαίωσε τις προσπάθειές του. Ο απόστολος Πέτρος έγραψε για τον Βαλαάμ ότι «ένα άφωνο υποζύγιο, μιλώντας με φωνή ανθρώπου, παρεμπόδισε την παράφρονη πορεία του προφήτη». Για να περιγράψει την παραφροσύνη του Βαλαάμ, ο απόστολος χρησιμοποίησε στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο τη λέξη παραφρονία, η οποία ενέχει την ιδέα τού «να είναι κανείς εκτός λογικής».—2Πε 2:15, 16· Αρ 22:26-31.

Σχετικά με τους ψευδοπροφήτες του Ισραήλ, ο προφήτης Ωσηέ έγραψε: «Ο προφήτης θα είναι ανόητος· ο άντρας των εμπνευσμένων εκφράσεων θα παραφρονήσει εξαιτίας της αφθονίας του σφάλματός σου· και η εχθρότητα θα είναι άφθονη». (Ωσ 9:7) Ο Ιεχωβά φέρνει παραφροσύνη στους εναντίους του και σε εκείνους που απορρίπτουν τη σοφία του, προσδιορίζοντας τον εαυτό του ως “Εκείνον που κάνει τους μάντεις να ενεργούν σαν να έχουν τρελαθεί”, φροντίζοντας δηλαδή να αποδεικνύονται εσφαλμένες οι προβλέψεις τους. (Ησ 44:24, 25) Ο Ιώβ είπε αναφορικά με τους κοσμικούς κριτές ότι ο Ιεχωβά «κάνει τους κριτές να τρελαθούν».—Ιωβ 12:17.

Ο Παύλος παρέβαλε τους ανθρώπους που αντιστέκονταν στην αλήθεια και προσπαθούσαν να διαφθείρουν τη Χριστιανική εκκλησία με τον Ιαννή και τον Ιαμβρή, οι οποίοι αντιστάθηκαν στον Μωυσή, και έδωσε την εξής διαβεβαίωση: «Δεν θα κάνουν περαιτέρω πρόοδο, γιατί η παραφροσύνη τους θα γίνει ολοφάνερη σε όλους, όπως έγινε και η παραφροσύνη εκείνων των δύο αντρών».—2Τι 3:8, 9.

Παραφροσύνη από την Καταδυνάστευση και τη Σύγχυση. Μια από τις οικτρές συνέπειες που θα υφίσταντο οι Ισραηλίτες εξαιτίας της ανυπακοής τους στον Ιεχωβά ήταν ότι θα πατάσσονταν με παραφροσύνη. Ως αποτέλεσμα των καταδυναστευτικών μέτρων που θα εφάρμοζαν οι κατακτητές τους, αυτοί θα παραφρονούσαν και θα αντιδρούσαν παράλογα λόγω της απόγνωσής τους. (Δευ 28:28-34) Πράγματι, ο Βασιλιάς Σολομών δήλωσε ότι «η καταδυνάστευση μπορεί να κάνει τον σοφό να ενεργεί παράλογα».—Εκ 7:7.

Ο Βαβυλώνιος Βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ παρομοιάστηκε προφητικά με το “ποτήρι που περιείχε το κρασί της οργής του Ιεχωβά”. Τα έθνη θα αναγκάζονταν να πιουν αυτό το ποτήρι, και αυτό θα τους έκανε να “παραπαίουν και να φέρονται σαν να έχουν τρελαθεί εξαιτίας του σπαθιού που θα έστελνε ανάμεσά τους” ο Ιεχωβά. (Ιερ 25:15, 16) Μεταγενέστερα, θα επερχόταν παραφροσύνη στην ίδια τη Βαβυλώνα, καθώς οι ειδωλολάτρες της θα έβλεπαν φρικτά οράματα, “και εξαιτίας των τρομακτικών τους οραμάτων θα ενεργούσαν σαν να ήταν τρελοί”. (Ιερ 50:35-38) Και αυτή επίσης θα αναγκαζόταν να πιει το ποτήρι της οργής του Ιεχωβά.—Ιερ 51:6-8.

Υπερβολική Μανία. Ο όρος «παραφροσύνη», όπως χρησιμοποιείται στην Αγία Γραφή, μπορεί επίσης να υποδηλώνει την υπερβολική μανία. Κάποιο σάββατο ο Ιησούς θεράπευσε έναν άνθρωπο του οποίου το δεξί χέρι ήταν ξεραμένο. Τότε, οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι που παρακολουθούσαν τη σκηνή «γέμισαν παραφροσύνη και άρχισαν να συζητούν μεταξύ τους τι να κάνουν στον Ιησού». (Λου 6:6-11) Για να περιγράψει την ψυχική τους κατάσταση, ο Λουκάς χρησιμοποίησε στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο τη λέξη ἄνοια, που κατά κυριολεξία σημαίνει «έλλειψη νου» (η λέξη «παράνοια» είναι σχετική με αυτόν τον όρο). Ο Παύλος είχε προφανώς κατά νου μια κατάσταση υπερβολικής μανίας ή σφοδρής οργής όταν παραδέχτηκε πως, ενόσω δίωκε τους Χριστιανούς, ήταν «υπερβολικά μανιασμένος εναντίον τους».—Πρ 26:11.

Αντιδιαστέλλεται με τη Σοφία. Στο βιβλίο του Εκκλησιαστή, ο συναθροιστής αποκαλύπτει ότι έδωσε την καρδιά του «στο να γνωρίσει τη σοφία και στο να γνωρίσει την παραφροσύνη». (Εκ 1:17) Η έρευνά του δεν περιορίστηκε στην εξέταση της σοφίας, αλλά συμπεριέλαβε και το αντίθετό της, όπως αυτό εκδηλώνεται από τους ανθρώπους. (Εκ 7:25) Στο εδάφιο Εκκλησιαστής 2:12, ο Σολομών αποκαλύπτει και πάλι ότι ζύγισε τη σοφία, την παραφροσύνη και την ανοησία. Με αυτόν τον τρόπο μπορούσε να καθορίσει πόσο διέφεραν αυτές ως προς την αξία. Λέγοντας: «Είπα στο γέλιο: “Παραλογισμός!”», παραδέχτηκε ότι η άμετρη ευθυμία ήταν παραφροσύνη διότι, συγκρινόμενη με τη σοφία, ήταν ανόητη και δεν έφερνε πραγματική ευτυχία.—Εκ 2:2.

Αναφερόμενος στη διανοητική κατάσταση του άφρονα, ο Σολομών είπε: «Η αρχή των λόγων του στόματός του είναι ανοησία, και το τέλος όσων λέει το στόμα του είναι παραφροσύνη που φέρνει συμφορά». (Εκ 10:13) Η ανοησία είναι πιθανό να πάρει τη μορφή εξαπάτησης, η οποία μερικές φορές μπορεί να είναι τόσο επιβλαβής για το θύμα της ώστε αυτός που εξαπατά παρομοιάζεται με παράφρονα οπλισμένο με θανατηφόρα όπλα.—Παρ 26:18, 19.

Μερικοί δεν ενστερνίζονται την ελπίδα της ανάστασης των νεκρών, θεωρώντας ότι με το θάνατο τελειώνουν τα πάντα για όλους. Φανερώνοντας τη μη ισορροπημένη άποψή τους, επιζητούν μόνο να ικανοποιήσουν τις σαρκικές τάσεις τους και δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για την εκτέλεση του θελήματος του Θεού. Ο Σολομών έστρεψε την προσοχή του και σε αυτούς, λέγοντας: «Επειδή η κατάληξη όλων είναι μία, η καρδιά των γιων των ανθρώπων είναι γεμάτη κακία· και έχουν παραφροσύνη μέσα στην καρδιά τους ενόσω ζουν, και έπειτα—στους νεκρούς!»—Εκ 9:3.

Μεταφορική Χρήση. Η εξουσία του αποστόλου Παύλου και η αποστολική του ιδιότητα αμφισβητούνταν από ορισμένους στην Κόρινθο, τους οποίους εκείνος χαρακτήρισε σαρκαστικά «υπερέξοχους αποστόλους». (2Κο 11:5) Για να λογικέψει τα μέλη της εκκλησίας της Κορίνθου, ο Παύλος “καυχήθηκε” για τα διαπιστευτήριά του, τις ευλογίες του και τις εμπειρίες που είχε στην υπηρεσία του Ιεχωβά, τεκμηριώνοντας τον ισχυρισμό του. Αυτή η καύχηση ήταν αντίθετη με το συνηθισμένο τρόπο ομιλίας ενός Χριστιανού, αλλά ο Παύλος ήταν αναγκασμένος να καυχηθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση. Γι’ αυτό είπε για τον εαυτό του ότι μιλούσε σαν να “είχε χάσει τα λογικά του” και ανέφερε για τους λεγόμενους υπερέξοχους αποστόλους: «Διάκονοι του Χριστού είναι; Απαντώ σαν παράφρονας, εγώ είμαι με πιο εξέχοντα τρόπο».—2Κο 11:21-27.