Μεσσίας — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΜΕΣΣΙΑΣ

Από την εβραϊκή ρίζα μασάχ, ένα ρήμα που σημαίνει «αλείβω», και κατ’ επέκταση «χρίω». (Εξ 29:2, 7) «Μεσσίας» (μασίαχ) σημαίνει «χρισμένος». Το ελληνικό αντίστοιχο είναι η λέξη Χριστός.—Ματ 2:4, υποσ.

Στις Εβραϊκές Γραφές το ρηματικό επίθετο μασίαχ αποδίδεται σε πολλούς ανθρώπους. Ο Δαβίδ διορίστηκε επισήμως βασιλιάς όταν χρίστηκε με λάδι, και έτσι αναφέρεται ως «χρισμένος» ή, κατά γράμμα, «μεσσίας». (2Σα 19:21· 22:51· 23:1· Ψλ 18:50) Και άλλοι βασιλιάδες, όπως ο Σαούλ και ο Σολομών, φέρουν το χαρακτηρισμό «χρισμένος» ή «ο χρισμένος του Ιεχωβά». (1Σα 2:10, 35· 12:3, 5· 24:6, 10· 2Σα 1:14, 16· 2Χρ 6:42· Θρ 4:20) Αυτός ο όρος εφαρμόζεται επίσης στον αρχιερέα. (Λευ 4:3, 5, 16· 6:22) Οι πατριάρχες Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ αποκαλούνται “χρισμένοι” του Ιεχωβά. (1Χρ 16:16, 22, υποσ.) Ο Πέρσης Βασιλιάς Κύρος φέρει το χαρακτηρισμό “χρισμένος” με την έννοια ότι διορίστηκε από τον Θεό για συγκεκριμένη αποστολή.—Ησ 45:1· βλέπε ΧΡΙΣΜΑ, ΧΡΙΣΜΕΝΟΣ.

Στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές ο μεταγραμμένος όρος Μεσσίας συναντάται στο πρωτότυπο κείμενο στο εδάφιο Ιωάννης 1:41, με την επεξήγηση: «Το οποίο όταν μεταφράζεται σημαίνει Χριστός». (Βλέπε επίσης Ιωα 4:25.) Μερικές φορές η λέξη Χριστός χρησιμοποιείται μόνη της αναφορικά με εκείνον που είναι ή που ισχυρίζεται ότι είναι ο Μεσσίας, δηλαδή ο Χρισμένος. (Ματ 2:4· 22:42· Μαρ 13:21) Στις περισσότερες περιπτώσεις όπου εμφανίζεται, όμως, η λέξη Χριστός συνοδεύεται από το προσωπικό όνομα Ιησούς, όπως στις εκφράσεις «Ιησούς Χριστός» ή «Χριστός Ιησούς», για να προσδιορίσει εκείνον ως τον Μεσσία. Μερικές φορές, η λέξη χρησιμοποιείται μόνη της αλλά αναφέρεται συγκεκριμένα στον Ιησού υπονοώντας ότι ο Ιησούς είναι Ο Χριστός, όπως στη δήλωση: «Ο Χριστός πέθανε για εμάς».—Ρω 5:8· Ιωα 17:3· 1Κο 1:1, 2· 16:24· βλέπε ΧΡΙΣΤΟΣ.

Ο Μεσσίας στις Εβραϊκές Γραφές. Στα εδάφια Δανιήλ 9:25, 26 η λέξη μασίαχ εφαρμόζεται αποκλειστικά στον ερχόμενο Μεσσία. (Βλέπε ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ.) Εντούτοις, πολλά άλλα εδάφια των Εβραϊκών Γραφών υποδεικνύουν επίσης αυτόν τον Ερχόμενο, έστω και αν δεν αναφέρονται αποκλειστικά σε αυτόν. Για παράδειγμα, το εδάφιο Ψαλμός 2:2 προφανώς είχε μια πρώτη εφαρμογή στον καιρό κατά τον οποίο οι Φιλισταίοι βασιλιάδες προσπάθησαν να εκθρονίσουν τον χρισμένο Βασιλιά Δαβίδ. Υπάρχει όμως και δεύτερη εφαρμογή που αφορά τον προειπωμένο Μεσσία, όπως επιβεβαιώνεται από τα εδάφια Πράξεις 4:25-27, τα οποία εφαρμόζονται στον Ιησού Χριστό. Επιπρόσθετα, πολλοί από τους ανθρώπους που αποκαλούνται «χρισμένοι» με διάφορους τρόπους προεικόνιζαν ή εξεικόνιζαν τον Ιησού Χριστό και το έργο που θα έκανε αυτός, μεταξύ των οποίων ανθρώπων ήταν ο Δαβίδ, ο αρχιερέας του Ισραήλ και ο Μωυσής (ο οποίος αναφέρεται ως “Χριστός” στα εδ. Εβρ 11:23-26).

Προφητείες που δεν χρησιμοποιούν τη λέξη «Μεσσίας». Πολυάριθμα άλλα εδάφια των Εβραϊκών Γραφών τα οποία δεν αναφέρουν συγκεκριμένα τη λέξη «Μεσσίας» κατανοούνταν από τους Ιουδαίους ως προφητείες που εφαρμόζονταν σε αυτόν. Ο Άλφρεντ Έντερσχαϊμ εντόπισε 456 περικοπές τις οποίες η «αρχαία Συναγωγή χαρακτήριζε Μεσσιανικές», και στα πλέον αρχαία ραβινικά συγγράμματα υπήρχαν 558 αναφορές που υποστήριζαν μια τέτοια εφαρμογή. (Η Ζωή και η Εποχή του Ιησού του Μεσσία [The Life and Times of Jesus the Messiah], 1906, Τόμ. 1, σ. 163· Τόμ. 2, σ. 710-737) Για παράδειγμα, το εδάφιο Γένεση 49:10 προφήτευε ότι το βασιλικό σκήπτρο θα ανήκε στη φυλή του Ιούδα και ότι ο Σηλώ θα ερχόταν μέσω αυτής της γραμμής. Το Ταργκούμ του Ογκέλου, τα Ταργκούμ της Ιερουσαλήμ και η Μιδράς αναγνωρίζουν ότι η έκφραση «Σηλώ» εφαρμόζεται στον Μεσσία.

Οι Εβραϊκές Γραφές περιλαμβάνουν πολλές προφητείες που παρέχουν λεπτομέρειες σχετικά με την προέλευση του Μεσσία, το χρόνο της εμφάνισής του, τις δραστηριότητές του, τον τρόπο με τον οποίο θα του συμπεριφέρονταν οι άλλοι και τη θέση του στη διευθέτηση του Θεού. Συνεπώς, οι διάφορες ενδείξεις σχετικά με τον Μεσσία συνέθεταν όλες μαζί μια εξαιρετική περιγραφή που θα βοηθούσε τους αληθινούς λάτρεις να τον αναγνωρίσουν. Αυτή θα παρείχε βάση για πίστη σε εκείνον ως τον αληθινό Ηγέτη τον οποίο απέστειλε ο Ιεχωβά. Μολονότι οι Ιουδαίοι δεν διέκριναν εκ των προτέρων όλες τις προφητείες που σχετίζονταν με τον Χρισμένο, τα Ευαγγέλια αποδεικνύουν ότι η γνώση που είχαν ήταν αρκετή για να διακρίνουν τον Μεσσία όταν αυτός εμφανίστηκε.

Η Κατανόηση τον Πρώτο Αιώνα Κ.Χ. Οι διαθέσιμες ιστορικές πληροφορίες αποκαλύπτουν μια γενική εικόνα όσον αφορά το εύρος της κατανόησης που είχαν για τον Μεσσία οι Ιουδαίοι του πρώτου αιώνα της Κοινής Χρονολογίας. Αυτές οι πληροφορίες σταχυολογούνται κυρίως από τα Ευαγγέλια.

Βασιλιάς και γιος του Δαβίδ. Ήταν κοινώς αποδεκτό μεταξύ των Ιουδαίων ότι ο Μεσσίας επρόκειτο να είναι ένας βασιλιάς από τη γραμμή του Δαβίδ. Όταν οι αστρολόγοι ρώτησαν σχετικά με “αυτόν που γεννήθηκε βασιλιάς των Ιουδαίων”, ο Ηρώδης ο Μέγας ήξερε ότι ρωτούσαν σχετικά με “τον Χριστό”. (Ματ 2:2-4) Ο Ιησούς ρώτησε τους Φαρισαίους τίνος απόγονος θα ήταν ο Χριστός, δηλαδή ο Μεσσίας. Αν και εκείνοι οι θρησκευτικοί ηγέτες δεν πίστευαν στον Ιησού, γνώριζαν ότι ο Μεσσίας θα ήταν γιος του Δαβίδ.—Ματ 22:41-45.

Γεννημένος στη Βηθλεέμ. Τα εδάφια Μιχαίας 5:2, 4 είχαν υποδείξει ότι από τη Βηθλεέμ θα έβγαινε κάποιος ο οποίος θα γινόταν «άρχοντας στον Ισραήλ» και θα ήταν «μεγάλος ως τα πέρατα της γης». Αυτή η δήλωση κατανοούνταν ως αναφορά στον Μεσσία. Όταν ο Ηρώδης ο Μέγας ρώτησε τους πρωθιερείς και τους γραμματείς πού επρόκειτο να γεννηθεί ο Μεσσίας, εκείνοι απάντησαν: «Στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας», και παρέθεσαν το εδάφιο Μιχαίας 5:2. (Ματ 2:3-6) Ακόμη και κάποιοι από τον κοινό λαό το γνώριζαν αυτό.—Ιωα 7:41, 42.

Προφήτης που θα εκτελούσε πολλά σημεία. Μέσω του Μωυσή ο Θεός είχε προείπει τον ερχομό ενός μεγάλου προφήτη. (Δευ 18:18) Την εποχή του Ιησού, οι Ιουδαίοι περίμεναν αυτόν τον προφήτη. (Ιωα 6:14) Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποίησε ο απόστολος Πέτρος τα λόγια του Μωυσή, στα εδάφια Πράξεις 3:22, 23, υποδεικνύει πως γνώριζε ότι ακόμη και οι θρησκευτικοί εναντιούμενοι θα δέχονταν το Μεσσιανικό τους χαρακτήρα, πράγμα που αποδεικνύει ότι το εδάφιο Δευτερονόμιο 18:18 ήταν ευρέως κατανοητό. Η Σαμαρείτισσα στο πηγάδι πίστευε και αυτή επίσης ότι ο Μεσσίας θα ήταν προφήτης. (Ιωα 4:19, 25, 29) Οι άνθρωποι ανέμεναν από τον Μεσσία να εκτελέσει σημεία.—Ιωα 7:31.

Κάποια ποικιλία στις πεποιθήσεις. Είναι προφανές ότι, αν και υπήρχε μεταξύ των Ιουδαίων γνώση για τον ερχόμενο Μεσσία, δεν είχαν όλοι την ίδια γνώση ή κατανόηση σχετικά με αυτόν. Για παράδειγμα, ενώ πολλοί γνώριζαν ότι θα ερχόταν από τη Βηθλεέμ, κάποιοι δεν το γνώριζαν. (Ματ 2:3-6· Ιωα 7:27) Μερικοί πίστευαν ότι άλλος θα ήταν ο Προφήτης και άλλος ο Χριστός. (Ιωα 1:20, 21· 7:40, 41) Ορισμένες προφητείες σχετικά με τον Μεσσία δεν είχαν κατανοηθεί, ούτε και από τους μαθητές του Ιησού. Αυτό αλήθευε ιδιαίτερα για τις προφητείες που πραγματεύονταν την απόρριψη, τα παθήματα, το θάνατο και την ανάσταση του Μεσσία. (Ησ 53:3, 5, 12· Ψλ 16:10· Ματ 16:21-23· 17:22, 23· Λου 24:21· Ιωα 12:34· 20:9) Αφότου, όμως, αυτά τα πράγματα έλαβαν χώρα και οι προφητείες εξηγήθηκαν, οι μαθητές του, αλλά και άλλοι που δεν ήταν ακόμη μαθητές, άρχισαν να αντιλαμβάνονται τον προφητικό χαρακτήρα των συγκεκριμένων εδαφίων των Εβραϊκών Γραφών. (Λου 24:45, 46· Πρ 2:5, 27, 28, 31, 36, 37· 8:30-35) Εφόσον οι περισσότεροι Ιουδαίοι δεν διέκριναν ότι ο Μεσσίας έπρεπε να υποφέρει και να πεθάνει, οι πρώτοι Χριστιανοί έδιναν έμφαση σε αυτό το σημείο όταν κήρυτταν στους Ιουδαίους.—Πρ 3:18· 17:1-3· 26:21-23.

Εσφαλμένες Προσδοκίες. Η αφήγηση του Λουκά υποδεικνύει ότι πολλοί Ιουδαίοι ανέμεναν με ανυπομονησία να εμφανιστεί ο Μεσσίας τη συγκεκριμένη εκείνη περίοδο που ο Ιησούς ήταν πάνω στη γη. Ο Συμεών και άλλοι Ιουδαίοι περίμεναν «την παρηγοριά του Ισραήλ» και «την απελευθέρωση της Ιερουσαλήμ», όταν ο Ιησούς φέρθηκε ως βρέφος στο ναό. (Λου 2:25, 38) Κατά τη διάρκεια της διακονίας του Ιωάννη του Βαφτιστή, ο λαός «βρισκόταν σε αναμονή» σχετικά με τον Χριστό, δηλαδή τον Μεσσία. (Λου 3:15) Πολλοί, όμως, ανέμεναν ότι ο Μεσσίας θα ανταποκρινόταν στις αντιλήψεις που είχαν διαμορφώσει αυτοί από μόνοι τους. Οι προφητείες των Εβραϊκών Γραφών έδειχναν ότι ο Μεσσίας θα ερχόταν με δύο διαφορετικούς ρόλους. Σύμφωνα με τον έναν ρόλο θα ερχόταν «ταπεινός και ανεβασμένος σε γαϊδούρι», ενώ σύμφωνα με τον άλλον θα ερχόταν «με τα σύννεφα των ουρανών» για να εξολοθρεύσει τους εναντιουμένους και να υποτάξει κάθε διακυβέρνηση. (Ζαχ 9:9· Δα 7:13) Οι Ιουδαίοι δεν αντιλήφθηκαν το γεγονός ότι αυτές οι προφητείες αφορούσαν δύο διαφορετικές εμφανίσεις του Μεσσία, οι οποίες θα συνέβαιναν σε εποχές που θα απείχαν πολύ μεταξύ τους.

Ιουδαϊκές πηγές συμφωνούν με το εδάφιο Λουκάς 2:38 στο ότι ο λαός εκείνη την εποχή περίμενε την απελευθέρωση της Ιερουσαλήμ. Η Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια (The Jewish Encyclopedia) παρατηρεί: «Λαχταρούσαν την έλευση του υποσχεμένου απελευθερωτή από τον οίκο του Δαβίδ, ο οποίος θα τους απάλλασσε από το ζυγό του μισητού ξένου κατακτητή, θα έβαζε τέλος στην ασεβή ρωμαϊκή διακυβέρνηση και θα εδραίωνε τη δική Του βασιλεία ειρήνης». (1976, Τόμ. 8, σ. 508) Προσπάθησαν να τον κάνουν επίγειο βασιλιά. (Ιωα 6:15) Αφού δεν εκπλήρωσε τις προσδοκίες τους, τον απέρριψαν.

Φαίνεται ότι ο Ιωάννης ο Βαφτιστής και οι μαθητές του ανέμεναν και αυτοί να είναι ο Μεσσίας επίγειος βασιλιάς. Ο Ιωάννης γνώριζε ότι ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας και ο Γιος του Θεού, εφόσον τον είχε δει να χρίεται με άγιο πνεύμα και είχε ακούσει τη φωνή του Θεού που τον επιδοκίμαζε. Ο Ιωάννης δεν ήταν ολιγόπιστος. (Ματ 11:11) Έτσι λοιπόν, η ερώτησή του: «Να περιμένουμε κάποιον άλλον;» ίσως να σήμαινε: “Να περιμένουμε και κάποιον άλλον που θα πραγματοποιήσει όλες τις ελπίδες των Ιουδαίων;” Ο Χριστός απάντησε επισημαίνοντας τα έργα που εκτελούσε (τα οποία είχαν προλεχθεί στις Εβραϊκές Γραφές). Κατέληξε λέγοντας: «Και ευτυχισμένος είναι αυτός που δεν έχει σκανδαλιστεί με εμένα». Αυτή η απάντηση, ενώ υπονοεί ότι θα χρειαζόταν πίστη και διάκριση, θα ικανοποιούσε και θα παρηγορούσε τον Ιωάννη, βεβαιώνοντάς τον ότι ο Ιησούς ήταν Εκείνος που θα εκπλήρωνε τις υποσχέσεις του Θεού. (Ματ 11:3· Λου 7:18-23) Επιπλέον, πριν από την ανάληψη του Ιησού, οι μαθητές του είχαν την άποψη ότι εκείνος θα απελευθέρωνε τότε τον Ισραήλ από την κυριαρχία των Εθνικών και θα εγκαθίδρυε τη Βασιλεία (θα αποκαθιστούσε τη διακυβέρνηση της Δαβιδικής γραμμής) στη γη.—Λου 24:21· Πρ 1:6.

Ψευδομεσσίες. Μετά το θάνατο του Ιησού, οι Ιουδαίοι ακολούθησαν πολλούς ψευδομεσσίες, όπως είχε προείπει ο Ιησούς. (Ματ 24:5) «Από τον Ιώσηπο φαίνεται ότι τον πρώτο αιώνα πριν από την καταστροφή του Ναού [το 70 Κ.Χ.] εγέρθηκαν αρκετοί Μεσσίες υποσχόμενοι ανακούφιση από το ρωμαϊκό ζυγό και βρίσκοντας πρόθυμους ακολούθους». (Η Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια, Τόμ. 10, σ. 251) Έπειτα, το 132 Κ.Χ., ο Μπαρ Κοχμπά (Μπαρ Κοσίμπα), ένας από τους πιο εξέχοντες ψευδομεσσίες, ανακηρύχτηκε Μεσσίας-βασιλιάς. Κατά τη συντριβή της επανάστασης της οποίας ηγήθηκε αυτός, οι Ρωμαίοι στρατιώτες σκότωσαν χιλιάδες Ιουδαίους. Ενώ η ύπαρξη τέτοιων ψεύτικων Μεσσιών καταδεικνύει ότι πολλοί Ιουδαίοι ενδιαφέρονταν πρωτίστως για έναν πολιτικό Μεσσία, δείχνει επίσης ότι περίμεναν σωστά ένα συγκεκριμένο άτομο ως Μεσσία, και όχι απλά μια Μεσσιανική εποχή ή ένα Μεσσιανικό έθνος. Μερικοί πιστεύουν ότι ο Μπαρ Κοχμπά ήταν απόγονος του Δαβίδ, πράγμα που θα είχε ενισχύσει τις Μεσσιανικές αξιώσεις του. Εντούτοις, εφόσον τα γενεαλογικά αρχεία προφανώς καταστράφηκαν το 70 Κ.Χ., όσοι πρόβαλλαν μεταγενέστερα Μεσσιανικές αξιώσεις δεν μπορούσαν να πιστοποιήσουν ότι ήταν από την οικογένεια του Δαβίδ. (Ο Μεσσίας, επομένως, έπρεπε να εμφανιστεί πριν από το 70 Κ.Χ., όπως συνέβη με τον Ιησού, προκειμένου να αποδείξει την αξίωσή του ότι ήταν κληρονόμος του Δαβίδ. Αυτό δείχνει ότι τα άτομα που περιμένουν ακόμη την επίγεια εμφάνιση του Μεσσία κάνουν λάθος.) Μεταξύ αυτών που πρόβαλαν μεταγενέστερα Μεσσιανικές αξιώσεις ψευδώς ήταν ο Μωυσής από την Κρήτη, ο οποίος διατεινόταν ότι θα χώριζε στη μέση τη θάλασσα ανάμεσα στην Κρήτη και στην Παλαιστίνη, καθώς και ο Σερενέ, ο οποίος παροδήγησε πολλούς Ιουδαίους στην Ισπανία. Η Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια καταγράφει 28 ψευδομεσσίες μεταξύ του 132 Κ.Χ. και του 1744 Κ.Χ.—Τόμ. 10, σ. 252-255.

Ο Ιησούς Έγινε Αποδεκτός ως ο Μεσσίας. Οι ιστορικές αποδείξεις που βρίσκονται στα Ευαγγέλια καταδεικνύουν ότι ο Ιησούς ήταν πράγματι ο Μεσσίας. Άτομα που έζησαν τον πρώτο αιώνα και ήταν σε θέση να ρωτήσουν τους μάρτυρες και να εξετάσουν τις αποδείξεις δέχτηκαν τις ιστορικές πληροφορίες ως αυθεντικές. Ήταν τόσο βέβαιοι για την ακρίβειά τους ώστε ήταν διατεθειμένοι να υπομείνουν διωγμό και να πεθάνουν για χάρη της πίστης τους με βάση εκείνες τις τεκμηριωμένες πληροφορίες. Οι ιστορικές αφηγήσεις των Ευαγγελίων δείχνουν ότι διάφορα άτομα αναγνώρισαν ανοιχτά πως ο Ιησούς ήταν ο Χριστός, δηλαδή ο Μεσσίας. (Ματ 16:16· Ιωα 1:41, 45, 49· 11:27) Ο Ιησούς δεν είπε ότι έκαναν λάθος, και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις παραδέχτηκε ότι ήταν ο Χριστός. (Ματ 16:17· Ιωα 4:25, 26) Μερικές φορές ο Ιησούς δεν έλεγε ρητά ότι ήταν ο Μεσσίας, ενίοτε μάλιστα παράγγελλε σε άλλους να μην το κοινοποιήσουν αυτό. (Μαρ 8:29, 30· 9:9· Ιωα 10:24, 25) Εφόσον ο Ιησούς ήταν παρών όπου οι άνθρωποι μπορούσαν να τον ακούσουν και να δουν τα έργα του, ήθελε να πιστέψουν εμπιστευόμενοι στη στερεή βάση αυτών των αποδείξεων, ώστε η πίστη τους να είναι θεμελιωμένη στην άποψη που θα είχαν διαμορφώσει οι ίδιοι προσωπικά για την εκπλήρωση των Εβραϊκών Γραφών. (Ιωα 5:36· 10:24, 25· παράβαλε Ιωα 4:41, 42.) Τώρα, εκτός από τις Εβραϊκές Γραφές που παρείχαν άφθονες πληροφορίες για το τι επρόκειτο να κάνει ο Ιησούς, έχουμε διαθέσιμο και το υπόμνημα των Ευαγγελίων που περιγράφει τι ήταν και τι έκανε εκείνος, έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να γνωρίσει και να πιστέψει ότι ο Ιησούς είναι πράγματι ο Μεσσίας.—Ιωα 20:31· βλέπε ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ.