ΥΠΟΛΟΙΠΟ

Οι εναπομείναντες οικογένειας, έθνους, φυλής ή είδους· οι επιζήσαντες από σφαγή ή καταστροφή ή από κάποιο κοσμοϊστορικό γεγονός· όσοι παραμένουν πιστοί στον Θεό από κάποιο έθνος ή σύνολο ανθρώπων που έχει αποστατήσει.

Ο Νώε και η οικογένειά του αποτέλεσαν υπόλοιπο του προκατακλυσμιαίου κόσμου της ανθρωπότητας. Το ρήμα σα’άρ, «απομένω», χρησιμοποιείται για να τους προσδιορίσει ως τους μόνους επιζώντες. (Γε 7:23) Μεταγενέστερα, στην Αίγυπτο, ο Ιωσήφ είπε στους αδελφούς του: «Γι’ αυτό, ο Θεός με έστειλε πριν από εσάς για να θέσει υπόλοιπο [δηλαδή επιζώντες που θα διατηρούσαν το γένος και την οικογενειακή γραμμή· παράβαλε 2Σα 14:7] για εσάς στη γη και για να σας κρατήσει ζωντανούς μέσω μεγάλης διαφυγής».—Γε 45:4, 7, υποσ.

Ένα Υπόλοιπο του Ισραήλ Επιστρέφει από την Εξορία. Οι πιο συχνές αναφορές της Αγίας Γραφής σε κάποιο υπόλοιπο αφορούν το λαό του Θεού. Μέσω των προφητών του ο Θεός προειδοποίησε τον Ισραήλ ότι θα τιμωρούνταν για την ανυπακοή του, αλλά επίσης πρόσφερε παρηγοριά προλέγοντας ότι ένα υπόλοιπο θα διατηρούνταν, θα επέστρεφε στην Ιερουσαλήμ και θα την ανοικοδομούσε, καθώς επίσης ότι θα ευημερούσε και θα παρήγε καρπούς.—Ησ 1:9· 11:11, 16· 37:31, 32· Ιερ 23:3· 31:7-9.

Αφού ο Βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ της Βαβυλώνας πήρε αρκετούς αιχμαλώτους μαζί με τον Βασιλιά Ιωαχίν του Ιούδα το 617 Π.Κ.Χ., ο Ιεχωβά έδωσε στον προφήτη Ιερεμία ένα όραμα. Τα καλά σύκα του οράματος συμβόλιζαν τους εξορίστους του Ιούδα που οδηγήθηκαν στη Βαβυλώνα και τους οποίους ο Ιεχωβά θα αποκαθιστούσε αργότερα στη γη τους. Τα κακά σύκα συμβόλιζαν τον Βασιλιά Σεδεκία, τους άρχοντές του και άλλους σαν και αυτούς, οι οποίοι δεν είχαν εξοριστεί τότε (ουσιαστικά τους περισσότερους κατοίκους της Ιερουσαλήμ και του Ιούδα), καθώς επίσης όσους ζούσαν στην Αίγυπτο. Το 607 Π.Κ.Χ. σχεδόν όλοι όσοι βρίσκονταν στον Ιούδα θανατώθηκαν ή εξορίστηκαν κατά την τελική καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τον Ναβουχοδονόσορα. Αργότερα δε, όσοι βρίσκονταν στην Αίγυπτο, περιλαμβανομένων και εκείνων που κατέφυγαν εκεί μετά το 607 Π.Κ.Χ., υπέφεραν όταν ο Ναβουχοδονόσορ εισέβαλε με το στρατό του σε εκείνη τη χώρα.—Ιερ 24:1-10· 44:14· 46:13-17· Θρ 1:1-6.

Ο Ιεχωβά υποσχέθηκε στο πιστό υπόλοιπο—όσους μετανόησαν για τις αμαρτίες τους εξαιτίας των οποίων εκείνος επέτρεψε να εξοριστούν—ότι θα τους σύναζε σαν ποίμνιο στο μαντρί. (Μιχ 2:12) Αυτό το έκανε το 537 Π.Κ.Χ., με την επιστροφή ενός υπολοίπου των Ιουδαίων υπό τον Ζοροβάβελ. (Εσδ 2:1, 2) Προηγουμένως αυτοί “κούτσαιναν”, αλλά ο Ιεχωβά τούς συγκέντρωσε, και (παρότι βρίσκονταν υπό την κυριαρχία των Περσών) εφόσον είχαν τον Κυβερνήτη Ζοροβάβελ ως διοικητή τους και η αληθινή λατρεία είχε εδραιωθεί εκ νέου στο ναό, ο Θεός ήταν και πάλι ο πραγματικός Βασιλιάς τους. (Μιχ 4:6, 7) Θα γίνονταν σαν «δροσιά από τον Ιεχωβά», η οποία φέρνει αναζωογόνηση και ευημερία, και θα ήταν θαρραλέοι και δυνατοί σαν «λιοντάρι ανάμεσα στα ζώα του δάσους». (Μιχ 5:7-9) Αυτή η τελευταία προφητεία είχε προφανώς μια εκπλήρωση στην περίοδο των Μακκαβαίων, η οποία συνέβαλε τόσο στο να διατηρηθούν οι Ιουδαίοι στη γη τους όσο και στο να διατηρηθεί ο ναός μέχρι την έλευση του Μεσσία.

Το όνομα ενός γιου του προφήτη Ησαΐα, του Σεάρ-ιασούβ, περιείχε το ουσιαστικό σε’άρ (ρήμα, σα’άρ) και σήμαινε «Ένα Υπόλοιπο θα Επιστρέψει· Οι Εναπομείναντες θα Επιστρέψουν». Το όνομα αποτελούσε σημείο ότι η Ιερουσαλήμ επρόκειτο να πέσει και οι κάτοικοί της θα οδηγούνταν στην εξορία, αλλά ο Θεός θα εκδήλωνε έλεος και θα επανέφερε ένα υπόλοιπο στη γη.—Ησ 7:3.

Δεν Απομένει Υπόλοιπο για τη Βαβυλώνα. Ο Θεός χρησιμοποίησε τη Βαβυλώνα για να τιμωρήσει το λαό του, αλλά αυτή ξεπέρασε τα όρια και έβρισκε ευχαρίστηση στο να τους καταδυναστεύει και να τους κακομεταχειρίζεται, σκόπευε δε να τους κρατήσει στην εξορία για πάντα. Στην πραγματικότητα, αυτό συνέβη επειδή η Βαβυλώνα ήταν ο κύριος υπέρμαχος της ψεύτικης λατρείας και μισούσε τον Ιεχωβά και τη λατρεία του. Γι’ αυτούς τους λόγους, ο Θεός διακήρυξε: «Θα εκκόψω από τη Βαβυλώνα όνομα και υπόλοιπο και παιδιά και εγγόνια». (Ησ 14:22) Τελικά, η Βαβυλώνα ερημώθηκε ολότελα και αμετάκλητα, χωρίς να υπάρχει υπόλοιπο για να επιστρέψει και να την ανοικοδομήσει.

Ένα Υπόλοιπο του Ισραήλ Δέχεται τον Χριστό. Όταν ο Ιησούς Χριστός ήρθε στο έθνος του Ισραήλ, η πλειονότητα τον απέρριψε. Μόνο ένα υπόλοιπο άσκησε πίστη και έγιναν ακόλουθοί του. Ο απόστολος Παύλος εφαρμόζει ορισμένες προφητείες του Ησαΐα (10:22, 23· 1:9) σε αυτό το Ιουδαϊκό υπόλοιπο όταν γράφει: «Ο δε Ησαΐας φωνάζει σχετικά με τον Ισραήλ: “Μολονότι ο αριθμός των γιων του Ισραήλ μπορεί να είναι σαν την άμμο της θάλασσας, το υπόλοιπο είναι που θα σωθεί. Διότι ο Ιεχωβά θα τακτοποιήσει λογαριασμούς πάνω στη γη, τελειώνοντάς τους και συντομεύοντάς τους”. Και όπως είχε πει ο Ησαΐας παλιότερα: “Αν ο Ιεχωβά των στρατευμάτων δεν μας είχε αφήσει σπέρμα, θα είχαμε γίνει σαν τα Σόδομα και θα είχαμε ομοιωθεί με τα Γόμορρα”». (Ρω 9:27-29) Επίσης ο Παύλος χρησιμοποιεί το παράδειγμα του υπολοίπου των 7.000 ατόμων που στον καιρό του Ηλία δεν είχαν προσκυνήσει τον Βάαλ και λέει: «Με αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, και στον τωρινό καιρό έχει εμφανιστεί ένα υπόλοιπο, σύμφωνα με μια εκλογή η οποία οφείλεται σε παρ’ αξία καλοσύνη».—Ρω 11:5.

Το Πνευματικό Υπόλοιπο. Στην Αποκάλυψη (12) ο Ιωάννης κατέγραψε το όραμά του σχετικά με μια γυναίκα στον ουρανό και έναν δράκοντα, και ολοκλήρωσε αυτό το μέρος του οράματος λέγοντας: «Και οργίστηκε ο δράκοντας με τη γυναίκα και έφυγε για να διεξαγάγει πόλεμο με τους υπόλοιπους από το σπέρμα της, οι οποίοι τηρούν τις εντολές του Θεού και έχουν το έργο της επίδοσης μαρτυρίας για τον Ιησού». Αυτοί οι “υπόλοιποι” που έχουν «το έργο της επίδοσης μαρτυρίας για τον Ιησού» είναι οι τελευταίοι στη γη από τους αδελφούς του Ιησού Χριστού, οι οποίοι ζουν στη γη μετά το ρίξιμο του Διαβόλου στη γη και την αναγγελία: «Τώρα πραγματοποιήθηκε η σωτηρία και η δύναμη και η βασιλεία του Θεού μας και η εξουσία του Χριστού του». Ο Διάβολος, ο δράκοντας, πολεμάει ενάντια σε αυτό το υπόλοιπο των πνευματικών αδελφών του Χριστού μέσω των “θηρίων” και “της εικόνας του θηρίου”, που περιγράφονται στο 13ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης. Αλλά το υπόλοιπο βγαίνει νικηφόρο, όπως φανερώνει το 14ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης.—Βλέπε ΣΠΕΡΜΑ.