ΣΩΜΑ
Η φυσική κατασκευή ενός ανθρώπου ή ενός ζώου. Η εβραϊκή λέξη γκεβιγιάχ αναφέρεται σε ένα σώμα, είτε ζωντανό (Γε 47:18) είτε νεκρό. (1Σα 31:10· Ψλ 110:6) Η εβραϊκή λέξη νεβελάχ προέρχεται από τη ρίζα ναβέλ («μαραίνομαι»· Ψλ 1:3) και αποδίδεται κατά περίπτωση «νεκρό σώμα», «ψόφιο σώμα» και «πτώμα». (Δευ 21:23· Λευ 5:2· Ησ 26:19) Η εβραϊκή λέξη μπασάρ—που αποδίδεται «σάρκα»—μπορεί να αντιπροσωπεύει ολόκληρο το σώμα. (Παράβαλε Ψλ 16:9· βλέπε ΣΑΡΚΑ.) Η συνηθισμένη λέξη του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου είναι η λέξη σῶμα (Ματ 5:29), αλλά και η λέξη χρώς, που κατά κυριολεξία σημαίνει «δέρμα», αποδίδεται «σώμα» στο εδάφιο Πράξεις 19:12. Η λέξη πτῶμα («πεσμένο σώμα») του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου παράγεται από το ρήμα πίπτω. (Ματ 14:12) Τα διάφορα είδη των φυσικών σωμάτων αποτελούνται από διάφορα είδη σάρκας και τη δύναμη της ζωής.—1Κο 15:39· Ιακ 2:26· Γε 7:22· βλέπε ΨΥΧΗ.
Πνευματικά Σώματα. Ενώ υπάρχουν φυσικά σώματα, ορατά και απτά, υπάρχουν επίσης πνευματικά σώματα, αόρατα στα ανθρώπινα μάτια και τελείως πέρα από τις ανθρώπινες αισθήσεις. (1Κο 15:44) Τα σώματα των πνευματικών προσώπων (του Θεού, του Χριστού, των αγγέλων) είναι ένδοξα. «Ποτέ δεν έχει δει κανείς τον Θεό». (1Ιω 4:12) Ο άνθρωπος δεν μπορεί να δει τον Θεό και να ζήσει. (Εξ 33:20) Όταν ο απόστολος Παύλος είδε μόνο μια φευγαλέα εικόνα της φανέρωσης του Ιησού Χριστού μετά την ανάσταση του Ιησού, έπεσε στο έδαφος και τυφλώθηκε από τη λάμψη, χρειάστηκε δε ένα θαύμα για να ξαναβρεί την όρασή του. (Πρ 9:3-5, 17, 18· 26:13, 14) Παρόμοια, οι άγγελοι είναι πολύ δυνατότεροι από τους ανθρώπους. (2Πε 2:11) Είναι ένδοξα, λαμπρά όντα, και τέτοια ήταν η εμφάνισή τους σε κάποιες περιπτώσεις στις οποίες φανερώθηκαν με μορφή ανθρώπου. (Ματ 28:2-4· Λου 2:9) Η όραση αυτών των πνευματικών γιων του Θεού είναι τόσο ισχυρή ώστε μπορούν να δουν και να αντέξουν τη λαμπρότητα του Παντοδύναμου Θεού.—Λου 1:19.
Επειδή εμείς δεν μπορούμε να δούμε τον Θεό με τα φυσικά μας μάτια, εκείνος χρησιμοποιεί ορισμένες ανθρωπομορφικές εκφράσεις για να μας βοηθήσει να καταλάβουμε και να συνειδητοποιήσουμε ορισμένα πράγματα σχετικά με τον εαυτό του. Η Αγία Γραφή λέει ότι εκείνος έχει μάτια (Ψλ 34:15· Εβρ 4:13), βραχίονες (Ιωβ 40:9· Ιωα 12:38), πόδια (Ψλ 18:9· Ζαχ 14:4), καρδιά (Γε 8:21· Παρ 27:11), χέρια (Εξ 3:20· Ρω 10:21), δάχτυλα (Εξ 31:18· Λου 11:20), μύτη, ρουθούνια (Ιεζ 8:17· Εξ 15:8) και αφτιά (2Χρ 6:40· Ψλ 10:17). Δεν πρέπει να υποθέσουμε ότι ο Θεός έχει κυριολεκτικά αυτά τα όργανα όπως τα γνωρίζουμε εμείς. Ο απόστολος Ιωάννης, ο οποίος έτρεφε την ελπίδα της ζωής στον ουρανό, είπε σε συγκληρονόμους της ουράνιας ζωής: «Αγαπητοί, τώρα είμαστε παιδιά του Θεού, αλλά ακόμη δεν έχει φανερωθεί τι θα είμαστε. Γνωρίζουμε, όμως, ότι όποτε αυτός φανερωθεί θα είμαστε όμοιοι με αυτόν, επειδή θα τον δούμε ακριβώς όπως είναι». (1Ιω 3:2) Αυτοί θα έχουν σώμα διαμορφωμένο κατά το «ένδοξο σώμα» του Ιησού Χριστού (Φλπ 3:21), ο οποίος είναι «η εικόνα του αόρατου Θεού», «η αντανάκλαση της δόξας του και η ακριβής απεικόνιση της ίδιας του της οντότητας». (Κολ 1:15· Εβρ 1:3) Επομένως, θα λάβουν σώματα άφθαρτα και αθάνατα, σε αντιδιαστολή με τους αγγέλους εν γένει και με τους ανθρώπους, που είναι θνητοί.—1Κο 15:53· 1Τι 1:17· 6:16· Μαρ 1:23, 24· Εβρ 2:14.
Το Σάρκινο Σώμα του Χριστού. Όταν θεσπίστηκε το Δείπνο του Κυρίου, ο Ιησούς πρόσφερε το άζυμο ψωμί στους 11 πιστούς αποστόλους, λέγοντας: «Αυτό σημαίνει το σώμα μου, το οποίο θα δοθεί για χάρη σας». (Λου 22:19) Μεταγενέστερα ο απόστολος Πέτρος είπε: «Αυτός [ο Ιησούς] βάσταξε τις αμαρτίες μας στο σώμα του πάνω στο ξύλο».—1Πε 2:24· Εβρ 10:10· βλέπε ΔΕΙΠΝΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.
Για να είναι ο Ιησούς «ο τελευταίος Αδάμ» (1Κο 15:45) και για να αποτελεί «αντίστοιχο λύτρο για όλους [τους ανθρώπους]», το σάρκινο σώμα του έπρεπε να είναι πραγματικό ανθρώπινο σώμα, όχι ενσάρκωση. (1Τι 2:5, 6· Ματ 20:28) Έπρεπε να είναι τέλειο, διότι επρόκειτο να θυσιαστεί για να προσφερθεί στον Ιεχωβά Θεό το αντίτιμο της αγοράς. (1Πε 1:18, 19· Εβρ 9:14) Κανένας ατελής άνθρωπος δεν μπορούσε να προμηθεύσει το απαιτούμενο αντίτιμο. (Ψλ 49:7-9) Γι’ αυτόν το λόγο ο Ιησούς, όταν παρουσίασε τον εαυτό του για βάφτισμα ώστε να αρχίσει τη θυσιαστική του πορεία, είπε στον Πατέρα του: «Μου ετοίμασες σώμα».—Εβρ 10:5.
Το φυσικό σώμα του Ιησού Χριστού δεν αφέθηκε να υποστεί σήψη και να μεταβληθεί σε χώμα όπως τα σώματα του Μωυσή και του Δαβίδ, αντρών που χρησιμοποιήθηκαν για να προσκιάσουν τον Χριστό. (Δευ 34:5, 6· Πρ 13:35, 36· 2:27, 31) Όταν οι μαθητές του πήγαν στο μνήμα νωρίς την πρώτη ημέρα της εβδομάδας, το σώμα του Ιησού είχε εξαφανιστεί και οι επίδεσμοι με τους οποίους το είχαν τυλίξει είχαν αφεθεί στο μνήμα, άρα το σώμα του είχε αναμφίβολα αποσυντεθεί χωρίς να υποστεί τη διαδικασία της σήψης.—Ιωα 20:2-9· Λου 24:3-6.
Μετά την ανάστασή του, ο Ιησούς εμφανίστηκε με διαφορετικά σώματα. Η Μαρία τον πέρασε για τον κηπουρό. (Ιωα 20:14, 15) Σε μια άλλη εμφάνισή του, μπήκε σε κάποιο δωμάτιο με κλειδωμένες πόρτες, έχοντας ένα σώμα που έφερε σημάδια από πληγές. (Ιωα 20:24-29) Αρκετές φορές φανερώθηκε και τον αναγνώρισαν, όχι από την εμφάνισή του, αλλά από τα λόγια και τις πράξεις του. (Λου 24:15, 16, 30, 31, 36-45· Ματ 28:16-18) Σε κάποια περίπτωση, ένα θαύμα που έγινε κατ’ εντολήν του άνοιξε τα μάτια των μαθητών του ως προς την ταυτότητά του. (Ιωα 21:4-7, 12) Ο Ιησούς, εφόσον είχε αναστηθεί ως πνεύμα (1Πε 3:18), μπορούσε να υλοποιείται προσλαμβάνοντας κάποιο σώμα ανάλογα με την περίσταση όπως έκαναν οι άγγελοι προγενέστερα, όταν εμφανίζονταν ως αγγελιοφόροι. (Γε 18:2· 19:1, 12· Ιη 5:13, 14· Κρ 13:3, 6· Εβρ 13:2) Στις ημέρες πριν από τον Κατακλυσμό, οι άγγελοι οι οποίοι «δεν κράτησαν την αρχική τους θέση αλλά εγκατέλειψαν την κατοικία που τους άρμοζε» ενσαρκώθηκαν και πήραν ανθρώπινες συζύγους. Το ότι αυτοί οι αγγελικοί γιοι του Θεού δεν ήταν στ’ αλήθεια άνθρωποι, αλλά είχαν υλοποιημένα σώματα, καταδεικνύεται από το γεγονός ότι ο Κατακλυσμός δεν κατέστρεψε αυτούς τους αγγέλους, αλλά αυτοί εγκατέλειψαν τα υλικά τους σώματα και επέστρεψαν στο πνευματικό βασίλειο.—Ιου 6· Γε 6:4· 1Πε 3:19, 20· 2Πε 2:4.
Συμβολική Χρήση. Ο Ιησούς Χριστός περιγράφεται ως η Κεφαλή “της εκκλησίας, η οποία είναι το σώμα του”. (Εφ 1:22, 23· Κολ 1:18) Αυτό το Χριστιανικό σώμα που αποτελείται από ανθρώπους δεν έχει φυλετικές, εθνικές ή άλλου είδους διαιρέσεις, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύονται σε αυτό Ιουδαίοι και άνθρωποι από όλα τα έθνη. (Γα 3:28· Εφ 2:16· 4:4) Όλοι βαφτίζονται μέσω του αγίου πνεύματος στον Χριστό και στο θάνατό του. Επομένως, βαφτίζονται όλοι σε ένα σώμα. (1Κο 12:13) Κατ’ αυτόν τον τρόπο όλο το σώμα ακολουθεί Εκείνον που είναι κεφαλή, πεθαίνοντας με έναν θάνατο όμοιο με το δικό του και λαβαίνοντας ανάσταση όμοια με τη δική του.—Ρω 6:3-5· βλέπε ΒΑΦΤΙΣΜΑ (Βάφτισμα στον Χριστό Ιησού, στο Θάνατό Του).
Ο απόστολος Παύλος χρησιμοποιεί τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος για να περιγράψει τη λειτουργία της Χριστιανικής εκκλησίας, παρομοιάζοντας τα μέλη που ζουν στη γη σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή με ένα σώμα, το οποίο έχει ως αόρατη Κεφαλή τον Χριστό. (Ρω 12:4, 5· 1Κο 12) Ο Παύλος τονίζει τη σπουδαιότητα της θέσης που κατέχει κάθε μέλος, την αλληλεξάρτηση των μελών, την αμοιβαία αγάπη και φροντίδα, καθώς και την επιτέλεση έργου. Ο Θεός έχει θέσει τον καθένα στη θέση του όσον αφορά το σώμα, και μέσω των διαφόρων λειτουργιών του αγίου πνεύματος το σώμα επιτελεί ό,τι είναι απαραίτητο. Η Κεφαλή, ο Ιησούς Χριστός, ως το συνδετικό μέλος, παρέχει στα μέλη του σώματος ό,τι χρειάζονται μέσω των «αρθρώσεων και των συνδέσμων», δηλαδή των μέσων και των διευθετήσεων για την παροχή πνευματικής διατροφής καθώς και για την επικοινωνία και το συντονισμό, με αποτέλεσμα να τρέφεται «το σώμα» καλά από πνευματική άποψη και να γνωρίζει κάθε μέλος ποιο καθήκον έχει να επιτελέσει.—Κολ 2:19· Εφ 4:16.
Κατάλληλη Χρήση του Σώματος. Ο Χριστιανός πρέπει να εκτιμάει το σώμα που του έχει δώσει ο Θεός και να αγαπάει τον εαυτό του ώστε να φροντίζει κατάλληλα το σώμα του προκειμένου να μπορεί να το παρουσιάζει για ευπρόσδεκτη, ιερή υπηρεσία στον Θεό. (Ρω 12:1) Αυτό απαιτεί τη χρήση της λογικής και τη συντήρηση του σώματος με τροφή και άλλα απαραίτητα πράγματα, καθώς και με σωματική καθαριότητα, ωστόσο κάποια άλλα είδη φροντίδας είναι ακόμη πιο σπουδαία. Σε αυτά περιλαμβάνονται η πνευματικότητα, το να επιζητεί κανείς τη Βασιλεία του Θεού και τη δικαιοσύνη του, καθώς και το να ενεργεί με ηθική ευθύτητα. (Ματ 6:25, 31-33· Κολ 2:20-23· 3:5) Ο απόστολος Παύλος συμβουλεύει: «Η σωματική εκγύμναση είναι ωφέλιμη σε μικρό βαθμό· αλλά η θεοσεβής αφοσίωση είναι ωφέλιμη για όλα τα πράγματα, εφόσον περιέχει υπόσχεση για την τωρινή ζωή και για αυτήν που θα έρθει».—1Τι 4:8.
Κάποιος ο οποίος είναι χρισμένο μέλος της Χριστιανικής εκκλησίας, του σώματος του Χριστού, και ο οποίος διαπράττει πορνεία παίρνει ένα μέλος του Χριστού και το κάνει μέλος πόρνης. Οποιοσδήποτε τέτοιος Χριστιανός διαπράττει πορνεία, εισάγει ηθικό μόλυσμα και επίσης «αμαρτάνει ενάντια στο ίδιο του το [σάρκινο] σώμα». Φέρνει τον εαυτό του σε επισφαλή θέση, κινδυνεύοντας να αποβληθεί από το σώμα του Χριστού, την όμοια με ναό οργάνωση, και εκθέτει τον εαυτό του σε απεχθείς ασθένειες. (1Κο 6:13, 15-20· Παρ 7:1-27) Μπορεί να “παραδοθεί από την εκκλησία στον Σατανά για την καταστροφή της σάρκας”.—1Κο 5:5.
Τα μέλη του σώματος του Χριστού, καθώς και τα άλλα αφιερωμένα άτομα τα οποία συνδέονται στενά με αυτά τα γεννημένα από το πνεύμα μέλη του σώματος, πρέπει να αποφεύγουν, όχι μόνο τη σωματική πορνεία, αλλά και την πνευματική πορνεία. Οι Γραφές αποκαλούν όποιον έχει φιλία με τον κόσμο “μοιχαλίδα”. (Ιακ 4:4) Ο Ιησούς είπε για τους μαθητές του: «Δεν είναι μέρος του κόσμου, όπως εγώ δεν είμαι μέρος του κόσμου». (Ιωα 17:16) Συνεπώς, ο Ιησούς προσέχει να είναι ηθικά και πνευματικά καθαροί εκείνοι που αποτελούν τα μέλη του σώματός του. (Εφ 5:26, 27) Λέγεται ότι αυτοί έχουν το «σώμα [τους] πλυμένο με καθαρό νερό». (Εβρ 10:22) Όπως λέει ο απόστολος Παύλος, μιλώντας για τους συζύγους: «Έτσι οφείλουν να αγαπούν οι σύζυγοι τις γυναίκες τους, όπως τα δικά τους σώματα. Αυτός που αγαπάει τη γυναίκα του αγαπάει τον εαυτό του, γιατί κανείς δεν μίσησε ποτέ τη σάρκα του, αλλά την τρέφει και την περιθάλπει, όπως και ο Χριστός την εκκλησία, επειδή είμαστε μέλη του σώματός του. “Γι’ αυτόν το λόγο ο άνθρωπος θα αφήσει τον πατέρα του και τη μητέρα του και θα προσκολληθεί στη σύζυγό του, και οι δύο θα γίνουν μία σάρκα”. Αυτό το ιερό μυστικό είναι μεγάλο. Μιλώ δε όσον αφορά τον Χριστό και την εκκλησία».—Εφ 5:28-32.
Βλέπε λήμματα για τα συγκεκριμένα μέρη του σώματος.