Γιατί Δίωκε ο Σαύλος τους Χριστιανούς;
“ΣΚΕΦΤΗΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΟΤΙ ΕΠΡΕΠΕ να κάνω πολλές πράξεις εναντίωσης κατά του ονόματος του Ιησού του Ναζωραίου· το οποίο και έκανα στην Ιερουσαλήμ. Πολλούς από τους αγίους κλείδωσα σε φυλακές, καθώς είχα λάβει εξουσία από τους πρωθιερείς. Όταν επρόκειτο να εκτελεστούν οι μαθητές, έριξα την ψήφο μου εναντίον τους. Τιμωρώντας τους πολλές φορές σε όλες τις συναγωγές, προσπαθούσα να τους εξαναγκάσω να αποκηρύξουν την πίστη τους. Επειδή ήμουν υπερβολικά μανιασμένος εναντίον τους, τους δίωκα ακόμη και στις έξω πόλεις”.—Πράξεις 26:9-11.
ΑΥΤΑ είπε ο Σαύλος από την Ταρσό, γνωστός και ως απόστολος Παύλος. Ασφαλώς, τον καιρό που είπε αυτά τα λόγια, είχε γίνει άλλος άνθρωπος. Δεν εναντιωνόταν πια στη Χριστιανοσύνη· τώρα ήταν ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της. Τι είχε υποκινήσει, όμως, παλιότερα τον Σαύλο να διώκει τους Χριστιανούς; Γιατί σκεφτόταν ότι “έπρεπε να κάνει” τέτοιες ενέργειες; Και μπορούμε να αντλήσουμε κάποιο μάθημα από την ιστορία του;
Ο Λιθοβολισμός του Στεφάνου
Ο Σαύλος εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Βιβλικό υπόμνημα ανάμεσα σε εκείνους που θανάτωσαν τον Στέφανο. «Αφού τον έβγαλαν [τον Στέφανο] έξω από την πόλη, άρχισαν να τον λιθοβολούν. Και οι μάρτυρες άφησαν τα εξωτερικά τους ενδύματα στα πόδια ενός νεαρού άντρα ονόματι Σαύλου». «Ο δε Σαύλος επιδοκίμαζε το φόνο του». (Πράξεις 7:58· 8:1) Τι οδήγησε σε αυτή την επίθεση; Οι Ιουδαίοι, περιλαμβανομένων και μερικών από την Κιλικία, λογομάχησαν με τον Στέφανο αλλά δεν μπορούσαν να του αντισταθούν. Το αν ο Σαύλος, ο οποίος ήταν επίσης από την Κιλικία, συμπεριλαμβανόταν σε αυτούς δεν αναφέρεται. Πάντως, χρησιμοποιήθηκαν ψευδομάρτυρες οι οποίοι κατηγόρησαν τον Στέφανο για βλασφημία και τον έσυραν ενώπιον του Σάνχεδριν. (Πράξεις 6:9-14) Αυτή η συνέλευση, στην οποία προΐστατο ο αρχιερέας, επείχε θέση Ιουδαϊκού ανώτατου δικαστηρίου. Ως η ύψιστη θρησκευτική αρχή, τα μέλη της περιφρουρούσαν επίσης αυτό που τα ίδια θεωρούσαν δογματική αγνότητα. Κατά την άποψή τους, ο Στέφανος ήταν άξιος θανάτου. Μήπως δεν τόλμησε να τους κατηγορήσει ότι δεν τηρούσαν το Νόμο; (Πράξεις 7:53) Θα του έδειχναν, λοιπόν, πώς τηρούνταν ο Νόμος!
Η αποδοχή αυτής της άποψης αποτελούσε για τον Σαύλο λογική συνέπεια των πεποιθήσεών του. Ήταν Φαρισαίος. Αυτή η ισχυρή αίρεση απαιτούσε αυστηρή προσκόλληση στο νόμο και στην παράδοση. Η Χριστιανοσύνη θεωρούνταν ο αντίποδας αυτών των δοξασιών, διότι δίδασκε μια νέα οδό για σωτηρία μέσω του Ιησού. Οι Ιουδαίοι του πρώτου αιώνα ανέμεναν τον Μεσσία ως έναν ένδοξο Βασιλιά ο οποίος θα τους ελευθέρωνε από το μισητό ζυγό της ρωμαϊκής κυριαρχίας. Συνεπώς, η άποψη ότι εκείνος τον οποίο το Μεγάλο Σάνχεδριν είχε καταδικάσει για βλασφημία και κατόπιν είχε κρεμάσει στο ξύλο του βασανισμού σαν καταραμένο εγκληματία θα μπορούσε να είναι ο Μεσσίας ήταν εντελώς αλλόκοτη, απαράδεκτη και αποκρουστική για τη δική τους νοοτροπία.
Ο Νόμος δήλωνε ότι ο άνθρωπος που είχε κρεμαστεί πάνω σε ξύλο ήταν “καταραμένος από τον Θεό”. (Δευτερονόμιο 21:22, 23· Γαλάτες 3:13) Από την άποψη του Σαύλου, «αυτά τα λόγια εφαρμόζονταν ξεκάθαρα στον Ιησού», σχολιάζει ο Φρέντερικ Φ. Μπρους. «Είχε πεθάνει έχοντας την κατάρα του Θεού και, επομένως, δεν ήταν δυνατόν να τον θεωρήσει κανείς ως τον Μεσσία στον οποίο, σχεδόν εξ ορισμού, η ευλογία του Θεού θα επικαθόταν με μοναδικό τρόπο. Συνεπώς, ο ισχυρισμός ότι ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας ήταν βλάσφημος· όσοι ισχυρίζονταν κάτι τόσο εξωφρενικό άξιζε να υποφέρουν ως βλάσφημοι». Όπως παραδέχτηκε αργότερα ο ίδιος ο Σαύλος, αυτή καθαυτή η ιδέα του “Χριστού κρεμασμένου στο ξύλο [ήταν] για τους Ιουδαίους σκάνδαλο”.—1 Κορινθίους 1:23.
Ο Σαύλος αντέδρασε σε αυτή τη διδασκαλία με το να της εναντιωθεί με τη μέγιστη δυνατή αποφασιστικότητα. Θα χρησιμοποιούσε ακόμη και ωμή βία στην προσπάθειά του να την ανατρέψει. Ήταν βέβαιος ότι αυτό επιθυμούσε ο Θεός. Περιγράφοντας το πνεύμα που τον χαρακτήριζε, ο Σαύλος είπε: «Όσον αφορά το ζήλο, [ήμουν] άτομο που δίωκε την εκκλησία· όσον αφορά τη δικαιοσύνη που είναι μέσω νόμου, [ήμουν] κάποιος που αποδείχτηκε άμεμπτος». «Δίωκα σε υπερβολικό βαθμό την εκκλησία του Θεού και την ερήμωνα, και έκανα μεγαλύτερη πρόοδο στον Ιουδαϊσμό από πολλούς ομογενείς συνομηλίκους μου, καθώς ήμουν πολύ πιο ζηλωτής για τις παραδόσεις των πατέρων μου».—Φιλιππησίους 3:6· Γαλάτες 1:13, 14.
Πρωτοστάτης στο Διωγμό
Μετά το θάνατο του Στεφάνου, ο Σαύλος δεν φαίνεται πια να διαδραματίζει ένα δευτερεύοντα απλώς ρόλο στο διωγμό, αλλά να ηγείται σε αυτόν. Από αυτή τη θέση πρέπει να έγινε διαβόητος, εφόσον ακόμη και έπειτα από τη μεταστροφή του, όταν κατέβαλλε προσπάθειες να συνδεθεί με τους μαθητές, “τον φοβούνταν όλοι, επειδή δεν πίστευαν ότι είναι μαθητής”. Όταν έγινε σαφές ότι ήταν όντως Χριστιανός, η μεταστροφή του αποτέλεσε αιτία χαράς και ευχαριστιών ανάμεσα στους μαθητές, οι οποίοι άκουσαν, όχι ότι ένας οποιοσδήποτε πρώην εναντιούμενος είχε αλλάξει καρδιά, αλλά ότι «εκείνος που παλιότερα μας δίωκε διακηρύττει τώρα τα καλά νέα σχετικά με την πίστη την οποία παλιότερα ερήμωνε».—Πράξεις 9:26· Γαλάτες 1:23, 24.
Η Δαμασκός απέχει περίπου 220 χιλιόμετρα—εφτά ή οχτώ μέρες οδοιπορία—από την Ιερουσαλήμ. Αλλά ο Σαύλος, “πνέοντας απειλή και φόνο εναντίον των μαθητών”, πήγε στον αρχιερέα και του ζήτησε επιστολές προς τις συναγωγές στη Δαμασκό. Για ποιο λόγο; Για να φέρει δεμένους στην Ιερουσαλήμ όποιους έβρισκε να ανήκουν στην «Οδό». Με επίσημη έγκριση, “άρχισε να φέρεται βάναυσα στην εκκλησία, εισβάλλοντας στο ένα σπίτι μετά το άλλο, σέρνοντας έξω άντρες και γυναίκες για να τους παραδώσει στη φυλακή”. Άλλους τους είχε “δείρει στις συναγωγές” και “έριχνε την ψήφο του” υπέρ της εκτέλεσής τους.—Πράξεις 8:3· 9:1, 2, 14· 22:5, 19· 26:10.
Έχοντας υπόψη την εκπαίδευση που έλαβε ο Σαύλος υπό τον Γαμαλιήλ και την επιρροή που τώρα ασκούσε, μερικοί λόγιοι πιστεύουν ότι, από απλός σπουδαστής του Νόμου, είχε προοδεύσει μέχρι του σημείου να ασκεί ως ένα βαθμό εξουσία εντός του Ιουδαϊσμού. Κάποιος, λόγου χάρη, υπέθεσε ότι ο Σαύλος είχε πιθανώς γίνει δάσκαλος σε κάποια συναγωγή της Ιερουσαλήμ. Εντούτοις, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι σημαίνει το ότι ο Σαύλος “έριχνε την ψήφο του”—είτε ως μέλος δικαστηρίου είτε ως κάποιος ο οποίος παρείχε ηθική υποστήριξη όσον αφορά τις εκτελέσεις Χριστιανών.a
Εφόσον στην αρχή όλοι οι Χριστιανοί ήταν Ιουδαίοι ή προσήλυτοι στον Ιουδαϊσμό, ο Σαύλος προφανώς θεωρούσε τη Χριστιανοσύνη ένα αποστατικό κίνημα εντός του Ιουδαϊσμού, και πίστευε ότι αποτελούσε ευθύνη του επίσημου Ιουδαϊσμού να διορθώνει τους οπαδούς του. «Είναι απίθανο», λέει ο λόγιος Άρλαντ Τζ. Χάλτγκρεν, «ότι ο διώκτης Παύλος θα εναντιωνόταν στη Χριστιανοσύνη επειδή τη θεωρούσε μια θρησκεία εκτός του Ιουδαϊσμού, μια αντίπαλη δύναμη. Το Χριστιανικό κίνημα θα πρέπει να θεωρούνταν από τον ίδιο και από άλλους κίνημα που συνέχιζε να υπάγεται στην εξουσία των Ιουδαίων». Επομένως, πρόθεσή του ήταν να εξαναγκάσει τους παρεκκλίνοντες Ιουδαίους να αποκηρύξουν την πίστη τους και να επιστρέψουν στο ορθό δόγμα, χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο μέσο. (Πράξεις 26:11) Μια μέθοδος που είχε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει ήταν η φυλάκιση. Μια άλλη ήταν το μαστίγωμα στις συναγωγές, ένα κοινό μέσο διαπαιδαγώγησης το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως τιμωρία για ανυπακοή στη ραβινική εξουσία από κάθε τοπικό τριμελές δικαστήριο.
Η εμφάνιση του Ιησού στον Σαύλο καθ’ οδόν προς τη Δαμασκό έθεσε, ασφαλώς, ένα τέρμα σε όλα αυτά. Από σφοδρός εχθρός της Χριστιανοσύνης, ο Σαύλος έγινε ξαφνικά ένθερμος υποστηρικτής της, και αρκετά σύντομα οι Ιουδαίοι στη Δαμασκό επιζητούσαν το δικό του θάνατο. (Πράξεις 9:1-23) Το παράδοξο είναι ότι, ως Χριστιανός, ο Σαύλος επρόκειτο να υποφέρει πολλά από εκείνα που είχε προξενήσει ο ίδιος ως διώκτης· γι’ αυτόν το λόγο, έπειτα από χρόνια μπορούσε να λέει: «Από Ιουδαίους πέντε φορές έλαβα σαράντα παρά ένα χτυπήματα».—2 Κορινθίους 11:24.
Ο Ζήλος Μπορεί να Είναι Παροδηγημένος
«Προηγουμένως ήμουν βλάσφημος και διώκτης και θρασύς», έγραψε ο Σαύλος μετά τη μεταστροφή του, όταν ήταν πιο γνωστός ως Παύλος. «Παρ’ όλα αυτά, μου δείχτηκε έλεος, επειδή είχα άγνοια και ενήργησα με απιστία». (1 Τιμόθεο 1:13) Συνεπώς, το να είναι κάποιος ειλικρινής και ενεργός στη θρησκεία του δεν αποτελεί εγγύηση ότι έχει την επιδοκιμασία του Θεού. Ο Σαύλος ήταν ζηλωτής και ενεργούσε σε αρμονία με τη συνείδησή του, αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι είχε και δίκιο. Ο φλογερός ζήλος του ήταν παροδηγημένος. (Παράβαλε Ρωμαίους 10:2, 3.) Αυτό θα πρέπει να μας βάλει σε σκέψεις.
Πολλοί σήμερα πιστεύουν ακράδαντα ότι το μόνο που απαιτεί ο Θεός από αυτούς είναι καλή διαγωγή. Αλλά είναι έτσι τα πράγματα; Ο καθένας μας θα ήταν καλό να δώσει προσοχή στην προτροπή του Παύλου: «Να βεβαιώνεστε για όλα τα πράγματα· να κρατάτε γερά ό,τι είναι καλό». (1 Θεσσαλονικείς 5:21) Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αφιερώσουμε χρόνο για να αποκτήσουμε ακριβή γνώση της αλήθειας του Λόγου του Θεού και κατόπιν πρέπει να ζούμε σε πλήρη αρμονία με αυτήν. Αν από την εξέταση της Αγίας Γραφής αντιληφθούμε ότι πρέπει να κάνουμε αλλαγές, τότε θα πρέπει οπωσδήποτε να τις κάνουμε χωρίς καθυστέρηση. Ίσως ελάχιστοι από εμάς να ήμασταν ποτέ βλάσφημοι, διώκτες ή θρασείς στο βαθμό στον οποίο ήταν ο Σαύλος. Εντούτοις, μόνο αν ενεργούμε σε αρμονία με την πίστη και την ακριβή γνώση μπορούμε, όπως εκείνος, να αποκτήσουμε την εύνοια του Θεού.—Ιωάννης 17:3, 17.
[Υποσημείωση]
a Σύμφωνα με το βιβλίο Η Ιστορία του Ιουδαϊκού Λαού στην Εποχή του Ιησού Χριστού (175 π.Χ.–135 μ.Χ.) (The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ [175 B.C.–A.D. 135]), του Εμίλ Σούρερ, μολονότι το Μισνά δεν περιγράφει τις διαδικασίες του Μεγάλου Σάνχεδριν, δηλαδή του Σάνχεδριν με τα Εβδομήντα Ένα μέλη, περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια τις διαδικασίες των μικρότερων Σάνχεδριν, που είχαν 23 μέλη. Οι σπουδαστές του Νόμου μπορούσαν να παρευρεθούν σε υποθέσεις που επέσυραν την ποινή του θανάτου και εκδικάζονταν από τα μικρότερα Σάνχεδριν, στις οποίες επιτρεπόταν να μιλούν μόνο υπέρ και όχι κατά του κατηγορουμένου. Σε υποθέσεις όπου δεν περιλαμβανόταν κάποιο θανάσιμο παράπτωμα, μπορούσαν να κάνουν και τα δύο.