Λεκτικές Εικόνες στην Αγία Γραφή—Τις Κατανοείτε;

ΜΙΑ εικόνα μπορεί να αξίζει όσο χίλιες λέξεις, αλλά μερικές φορές μία ή δύο μόνο λέξεις μπορούν να σχηματίσουν μια εικόνα. Λεκτικές εικόνες, δηλαδή εκφράσεις που σχηματίζουν κάποια εικόνα στο νου του αναγνώστη, βρίσκονται διάσπαρτες στις σελίδες της Αγίας Γραφής.a Παραδείγματος χάρη, σύμφωνα με έναν υπολογισμό, ο Ιησούς χρησιμοποίησε 50 και πλέον διαφορετικές λεκτικές εικόνες σε μία και μόνο ομιλία του​—την Επί του Όρους Ομιλία.

Γιατί πρέπει να σας ενδιαφέρουν αυτές οι λεκτικές εικόνες; Πρώτα από όλα, η κατανόησή τους θα προσθέσει χρώμα και συναίσθημα στην ανάγνωση της Γραφής, αυξάνοντας την εκτίμησή σας για το Λόγο του Θεού. Επιπρόσθετα, αν ερμηνεύετε σωστά τις λεκτικές εικόνες, θα κατανοείτε καλύτερα το άγγελμα της Γραφής. Στην πραγματικότητα, η παρερμηνεία μιας λεκτικής εικόνας της Γραφής μπορεί, όχι μόνο να φέρει σύγχυση, αλλά και να οδηγήσει σε εσφαλμένα συμπεράσματα.

Κατανόηση των Λεκτικών Εικόνων

Η λεκτική εικόνα αντιπαραβάλλει μία έννοια με κάποια άλλη. Η έννοια που γίνεται αντικείμενο αντιπαραβολής λέγεται θέμα, και η έννοια με την οποία γίνεται η αντιπαραβολή λέγεται εικόνα. Η αντιπαραβολή ανάμεσα στις δύο έννοιες αποτελεί το σημείο της ομοιότητας. Συνεπώς, η βασική προϋπόθεση για να συλλάβετε την πραγματική σημασία μιας λεκτικής εικόνας είναι το να προσδιορίσετε και να κατανοήσετε καθένα από αυτά τα τρία στοιχεία.

Μερικές φορές, ίσως είναι σχετικά εύκολο να προσδιορίσετε το θέμα και την εικόνα. Αλλά μπορεί να υπάρχουν διάφορες εκδοχές σε σχέση με το σημείο της ομοιότητας. Τι θα σας βοηθήσει να προσδιορίσετε με ακρίβεια την ομοιότητα; Συνήθως η απάντηση βρίσκεται στα συμφραζόμενα.b

Παραδείγματος χάρη, ο Ιησούς είπε στην εκκλησία των Σάρδεων: «Οπωσδήποτε, αν δεν ξυπνήσεις, θα έρθω σαν κλέφτης». Ο Ιησούς παρομοίασε εδώ τον ερχομό του (το θέμα) με τον ερχομό ενός κλέφτη (η εικόνα). Αλλά ποιο ήταν το σημείο της ομοιότητας; Τα συμφραζόμενα μας βοηθούν. Ο Ιησούς είπε στη συνέχεια: «Δεν πρόκειται να γνωρίσεις ποια ώρα θα έρθω εναντίον σου». (Αποκάλυψη 3:3) Συνεπώς, η αντιπαραβολή δεν δείχνει το σκοπό του ερχομού του. Εκείνος δεν υπονόησε ότι θα ερχόταν για να κλέψει κάτι. Αντίθετα, το σημείο της αντιπαραβολής αφορά την απροσδόκητη, αιφνιδιαστική πτυχή της έλευσής του.

Ενίοτε, όμως, μια λεκτική εικόνα που εμφανίζεται σε ένα σημείο της Γραφής μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε μια παρόμοια λεκτική εικόνα σε κάποιο άλλο σημείο. Λόγου χάρη, ο απόστολος Παύλος χρησιμοποίησε την ίδια λεκτική εικόνα με εκείνη του Ιησού, γράφοντας: «Οι ίδιοι γνωρίζετε πολύ καλά ότι η ημέρα του Ιεχωβά έρχεται ακριβώς όπως ένας κλέφτης τη νύχτα». (1 Θεσσαλονικείς 5:2) Τα συμφραζόμενα των λόγων του Παύλου δεν διασαφηνίζουν το σημείο της ομοιότητας. Εντούτοις, η αντιπαραβολή αυτής της λεκτικής εικόνας με εκείνη που χρησιμοποίησε ο Ιησούς στο εδάφιο Αποκάλυψη 3:3 μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε το σημείο της ομοιότητας. Πόσο δυναμικά υπενθυμίζει αυτή η λεκτική εικόνα το ότι όλοι οι αληθινοί Χριστιανοί πρέπει να παραμένουν πνευματικά άγρυπνοι!

Λεκτικές Εικόνες που μας Διδάσκουν για τον Θεό

Κανένας άνθρωπος δεν έχει τη δυνατότητα να συλλάβει όλες τις πτυχές της προσωπικότητας και των ικανοτήτων του Παντοδυνάμου. Στην αρχαιότητα, ο Βασιλιάς Δαβίδ έγραψε ότι «η μεγαλοσύνη του [Ιεχωβά] είναι ανεξερεύνητη». (Ψαλμός 145:3) Αφού εξέτασε μερικά από τα δημιουργικά έργα του Θεού, ο Ιώβ αναφώνησε: «Δείτε! Αυτά είναι τα κράσπεδα των οδών του, και μόνο ένας ψίθυρος του πράγματος έχει ακουστεί για αυτόν! Αλλά την κραταιά βροντή του ποιος μπορεί να την κατανοήσει;»​—Ιώβ 26:14.

Παρ’ όλα αυτά, η Γραφή χρησιμοποιεί λεκτικές εικόνες για να σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε, με περιορισμένο τρόπο, τις μεγαλειώδεις ιδιότητες του ουράνιου Θεού μας. Ο Ιεχωβά απεικονίζεται ως Βασιλιάς, Νομοθέτης, Κριτής και Πολεμιστής​—κάποιος τον οποίο πρέπει σαφώς να σέβεστε. Παρουσιάζεται επίσης ως Ποιμένας, Σύμβουλος, Δάσκαλος, Πατέρας, Θεραπευτής και Σωτήρας​—κάποιος τον οποίο μπορείτε να αγαπάτε. (Ψαλμός 16:7· 23:1· 32:8· 71:17· 89:26· 103:3· 106:21· Ησαΐας 33:22· 42:13· Ιωάννης 6:45) Η καθεμιά από αυτές τις απλές περιγραφές δημιουργεί πολλές συγκινητικές εικόνες με διάφορα σημεία ομοιότητας. Τέτοιες λεκτικές εικόνες μεταδίδουν περισσότερες πληροφορίες από όσες θα ήταν σε θέση να μεταδώσει ικανοποιητικά ένα πλήθος από λέξεις.

Η Γραφή παρομοιάζει επίσης τον Ιεχωβά με άψυχα πράγματα. Ο ίδιος περιγράφεται ως «ο Βράχος του Ισραήλ», ως «απόκρημνος βράχος» και ως «οχυρό». (2 Σαμουήλ 23:3· Ψαλμός 18:2· Δευτερονόμιο 32:4) Ποιο είναι το σημείο της ομοιότητας; Όπως ένας μεγάλος βράχος είναι σταθερός, αμετακίνητος, έτσι και ο Ιεχωβά Θεός μπορεί να αποτελεί σταθερή Πηγή ασφάλειας για εσάς.

Το βιβλίο των Ψαλμών είναι γεμάτο με λεκτικές εικόνες που περιγράφουν διαφορετικές πλευρές της προσωπικότητας του Ιεχωβά. Παραδείγματος χάρη, το εδάφιο Ψαλμός 84:11 αναφέρεται στον Ιεχωβά ως “ήλιο και ασπίδα” επειδή Αυτός είναι η Πηγή φωτός, ζωής, ενέργειας και προστασίας. Από την άλλη πλευρά, το εδάφιο Ψαλμός 121:5 λέει ότι «ο Ιεχωβά είναι για εσένα ίσκιος στο δεξί σου χέρι». Ακριβώς όπως ένα σκιερό μέρος μπορεί να σας προστατέψει από το λιοπύρι, έτσι και ο Ιεχωβά μπορεί να προστατέψει από τον καύσωνα των συμφορών όσους τον υπηρετούν, παρέχοντάς τους όμοια με σκιά προστασία κάτω από το “χέρι” του ή κάτω από τις “φτερούγες” του.​—Ησαΐας 51:16· Ψαλμός 17:8· 36:7.

Λεκτικές Εικόνες που Περιγράφουν τον Ιησού

Η Γραφή αναφέρεται επανειλημμένα στον Ιησού ως τον “Γιο του Θεού”. (Ιωάννης 1:34· 3:16-18) Μερικοί που δεν είναι Χριστιανοί δυσκολεύονται να το καταλάβουν αυτό, δεδομένου ότι ο Θεός δεν έχει κατά κυριολεξία σύζυγο ούτε ανθρώπινη φύση. Είναι ευνόητο ότι ο Θεός δεν φέρνει σε ύπαρξη γιο με τον ίδιο τρόπο όπως ένας άνθρωπος. Άρα, αυτή η έκφραση αποτελεί λεκτική εικόνα. Αποσκοπεί στο να βοηθήσει τον αναγνώστη να κατανοήσει ότι η σχέση του Ιησού με τον Θεό μοιάζει με τη σχέση ενός ανθρώπινου γιου με τον πατέρα του. Αυτή η λεκτική εικόνα τονίζει επίσης ότι ο Ιησούς έλαβε τη ζωή του από τον Ιεχωβά, δημιουργήθηκε από Εκείνον. Παρόμοια, ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, αναφέρεται επίσης ως “γιος του Θεού”.​—Λουκάς 3:38.

Ο Ιησούς χρησιμοποίησε λεκτικές εικόνες για να περιγράψει τους διάφορους ρόλους που παίζει ο ίδιος στην επεξεργασία του σκοπού του Θεού. Παραδείγματος χάρη, είπε: «Εγώ είμαι το αληθινό κλήμα και ο Πατέρας μου είναι ο καλλιεργητής». Ο Ιησούς αντιπαρέβαλε κατόπιν τους μαθητές του με τα κλαδιά ενός κλήματος. (Ιωάννης 15:1, 4) Ποια σημαντικά σημεία διδάσκει αυτή η λεκτική εικόνα; Για να παραμείνουν ζωντανά και καρποφόρα, τα κλαδιά ενός κυριολεκτικού κλήματος πρέπει να παραμείνουν ενωμένα με τον κορμό. Παρόμοια, οι μαθητές του Χριστού πρέπει να παραμείνουν σε ενότητα με εκείνον. «Χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα απολύτως», είπε ο Ιησούς. (Ιωάννης 15:5) Και όπως ο καλλιεργητής αναμένει από το κλήμα να βγάζει καρπό, έτσι και ο Ιεχωβά αναμένει από όσους βρίσκονται σε ενότητα με τον Χριστό να παράγουν πνευματικό καρπό.​—Ιωάννης 15:8.

Να Βεβαιώνεστε για το Σημείο της Ομοιότητας

Ίσως σχηματίσουμε λάθος εντύπωση αν απλώς διαβάσουμε μια λεκτική εικόνα χωρίς να εξακριβώσουμε ποιο είναι το σημείο της ομοιότητας. Πάρτε ως παράδειγμα τα λόγια που βρίσκονται στο εδάφιο Ρωμαίους 12:20: «Αν πεινάει ο εχθρός σου, τρέφε τον· αν διψάει, δίνε του να πιει· διότι κάνοντάς το αυτό θα συσσωρεύσεις πυρωμένα κάρβουνα στο κεφάλι του». Μήπως η συσσώρευση πυρωμένων κάρβουνων στο κεφάλι ενός ατόμου υποδηλώνει αντεκδίκηση; Η απάντηση είναι όχι, αν κατανοήσουμε το σημείο της ομοιότητας. Αυτή η λεκτική εικόνα βασίζεται στην αρχαία διαδικασία της τήξης των μεταλλευμάτων. Το μετάλλευμα θερμαινόταν πάνω σε ένα στρώμα από κάρβουνα, ενώ συσσώρευαν κάρβουνα και πάνω από αυτό. Η συγκεκριμένη διαδικασία έλιωνε το μετάλλευμα, και ως αποτέλεσμα το καθαρό μέταλλο αποχωριζόταν από τις όποιες προσμείξεις. Παρόμοια, η εκδήλωση καλοσύνης μπορεί να μαλακώσει τη στάση ενός ατόμου και να φέρει στην επιφάνεια το καλό που υπάρχει μέσα του.

Η σωστή κατανόηση των λεκτικών εικόνων, όχι μόνο διαφωτίζει το νου μας, αλλά επίσης αγγίζει την καρδιά μας. Εμείς συναισθανόμαστε το βάρος της αμαρτίας όταν αυτή παρομοιαστεί με χρέος. (Λουκάς 11:4) Αλλά όταν ο Ιεχωβά μάς συγχωρεί και διαγράφει το χρέος που διαφορετικά θα μας βάρυνε, τι ανακούφιση νιώθουμε! Όταν μας λέγεται ότι εκείνος “καλύπτει” και “εξαλείφει” τις αμαρτίες μας​—σβήνοντας τα περασμένα σαν να λέγαμε—​μας δίνεται η διαβεβαίωση ότι δεν θα χρησιμοποιήσει εναντίον μας αυτές τις αμαρτίες στο μέλλον. (Ψαλμός 32:1, 2· Πράξεις 3:19) Και πόσο παρηγορητικό είναι να γνωρίζουμε ότι ο Ιεχωβά μπορεί να πάρει αμαρτίες που είναι τόσο χτυπητές όσο το κατακόκκινο ή το πορφυρό χρώμα και να τις κάνει λευκές σαν το χιόνι!​—Ησαΐας 1:18.

Αυτές είναι μερικές μόνο από τις εκατοντάδες λεκτικές εικόνες που βρίσκονται στο Λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή. Όταν, λοιπόν, διαβάζετε τη Γραφή σας, να δίνετε ιδιαίτερη προσοχή στις λεκτικές εικόνες. Να διαθέτετε χρόνο για να εξακριβώνετε τα σημεία της ομοιότητας και για να κάνετε στοχασμούς γύρω από αυτά. Ως εκ τούτου, θα αυξηθεί η κατανόησή σας και η εκτίμησή σας για τις Γραφές.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 13]

Πώς Βοηθούν οι Λεκτικές Εικόνες

Οι λεκτικές εικόνες μάς βοηθούν με διάφορους τρόπους. Ένα δύσκολο σημείο μπορεί να παραβληθεί με κάτι ευκολονόητο. Ίσως χρησιμοποιηθούν περισσότερες από μία λεκτικές εικόνες για να φωτίσουν διάφορες πτυχές ενός συγκεκριμένου θέματος. Σημαντικές έννοιες μπορεί να αναδειχθούν μέσω λεκτικών εικόνων ή μπορεί να γίνουν πιο ελκυστικές.

[Πλαίσιο στη σελίδα 14]

Προσδιορίστε τα Διάφορα Στοιχεία

ΛΕΚΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ: «Εσείς είστε το αλάτι της γης». (Ματθαίος 5:13)

ΘΕΜΑ: Εσείς (οι μαθητές του Ιησού)

ΕΙΚΟΝΑ: Αλάτι

ΣΗΜΕΙΟ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΥΜΦΡΑΖΟΜΕΝΑ: Συντηρητικό

ΜΑΘΗΜΑ: Οι μαθητές είχαν ένα άγγελμα που θα μπορούσε να συντηρήσει τη ζωή πολλών ανθρώπων

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 15]

«Ο Ιεχωβά είναι ο Ποιμένας μου. Δεν θα μου λείψει τίποτα».—ΨΑΛΜΟΣ 23:1