ΘΑΛΑΣΣΑ
Το σύνολο των νερών της γης σε αντιδιαστολή με την ξηρά. Ή, μεγάλη μάζα αλμυρού ή γλυκού νερού που καταλαμβάνει συνήθως έκταση μικρότερη από ωκεανό και περιβάλλεται εν μέρει ή εξ ολοκλήρου από ξηρά. Το νερό καλύπτει πάνω από το 70 τοις εκατό της επιφάνειας της γης.
Δημιουργήθηκε και Ελέγχεται από τον Ιεχωβά. Η Αγία Γραφή ορίζει επανειλημμένα τον Ιεχωβά ως τον Δημιουργό των θαλασσών, που σχηματίστηκαν ως κάτι ξεχωριστό από την ξηρά την τρίτη δημιουργική ημέρα. (Γε 1:9, 10, 13· Νε 9:6· Πρ 4:24· 14:15· Απ 14:7) Επίσης, σχολιάζει την ικανότητα που έχει εκείνος να ασκεί τη δύναμή του πάνω στη θάλασσα και να την ελέγχει. (Ιωβ 26:12· Ψλ 65:7· 89:9· Ιερ 31:35) Όταν ο Γιος του ήταν στη γη, του είχε δοθεί από τον Πατέρα του η εξουσία να διατάζει τη θάλασσα, με εντυπωσιακά αποτελέσματα. (Ματ 8:23-27· Μαρ 4:36-41· Ιωα 6:17-20) Ο έλεγχος που ασκεί ο Θεός στις θάλασσες καταδεικνύεται από τον τρόπο με τον οποίο οι ακτές και οι παλίρροιες κρατούν τη θάλασσα μέσα στα καθορισμένα της όρια, φραγμένη, σαν να λέγαμε, με πόρτες. (Ιωβ 38:8-11· Ψλ 33:7· Παρ 8:29· Ιερ 5:22· βλέπε ΑΜΜΟΣ.) Αυτό το επίτευγμα σε σχέση με τη θάλασσα, καθώς επίσης ο ρόλος της στον κύκλο του νερού της γης (Εκ 1:7· Αμ 5:8), την καθιστά παράδειγμα των θαυμαστών έργων του Ιεχωβά. (Ψλ 104:24, 25) Σε ποιητική γλώσσα, ακόμη και οι θάλασσες συμμετέχουν στην απόδοση αίνου προς τον Δημιουργό τους.—Ψλ 96:11· 98:7.
Θάλασσες της Περιοχής του Ισραήλ. Από τις θάλασσες της περιοχής του Ισραήλ, η πιο σπουδαία ήταν η «Μεγάλη [Μεσόγειος] Θάλασσα», η αποκαλούμενη επίσης και «δυτική θάλασσα» ή απλώς “η Θάλασσα”. (Ιη 1:4· Δευ 11:24· Αρ 34:5) Άλλες ήταν η Ερυθρά Θάλασσα, ή αλλιώς Αιγυπτιακή Θάλασσα (Εξ 10:19· Ησ 11:15), η Αλμυρή (Νεκρά) Θάλασσα ή Θάλασσα της Αραβά ή «ανατολική θάλασσα» (Δευ 3:17· Ιεζ 47:18), και η Θάλασσα της Γαλιλαίας ή Θάλασσα της Χιννερέθ ή Θάλασσα της Τιβεριάδας. (Ματ 4:18· Αρ 34:11· Ιωα 6:1· βλέπε ΑΛΜΥΡΗ ΘΑΛΑΣΣΑ· ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ, ΘΑΛΑΣΣΑ· ΕΡΥΘΡΑ ΘΑΛΑΣΣΑ· ΜΕΓΑΛΗ ΘΑΛΑΣΣΑ.) Στις Βιβλικές αναφορές, το ποια συγκεκριμένη υδάτινη μάζα εννοείται από τον όρο «η θάλασσα» καθορίζεται πολλές φορές από τα συμφραζόμενα. (Εξ 14:2 [παράβαλε 13:18]· Μαρ 2:13 [παράβαλε εδ. 1].) Μερικές φορές η εβραϊκή λέξη εφαρμόζεται σε ποταμούς.—Ιερ 51:36 (ο λόγος για τον Ευφράτη)· Ησ 19:5 (ο Νείλος).
Η Άβυσσος. Σύμφωνα με το Ελληνικό και Αγγλικό Λεξικό της Καινής Διαθήκης ([Greek and English Lexicon to the New Testament] Λονδίνο, 1845, σ. 2), του Πάρκχερστ, η λέξη ἄβυσσος του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου, που ως επίθετο σημαίνει «πολύ ή εξαιρετικά βαθύς», χρησιμοποιείται ενίοτε σε αναφορές στη θάλασσα ή σε συγκρίσεις με αυτήν, επειδή η θάλασσα έχει μεγάλο, φαινομενικά απύθμενο, βάθος. (Ρω 10:6, 7· παράβαλε Δευ 30:12, 13.) Στα σύμβολα της Αποκάλυψης, «το θηρίο που ανεβαίνει από την άβυσσο» (Απ 11:7) παρουσιάζεται στο εδάφιο Αποκάλυψη 13:1 να ανεβαίνει από «τη θάλασσα».—Βλέπε ΑΒΥΣΣΟΣ.
Προέλευση της Θαλάσσιας Ζωής. Η αφήγηση της Γένεσης αναφέρει ότι η θαλάσσια ζωή και τα πετούμενα πλάσματα ήταν τα πρώτα είδη του ζωικού βασιλείου της γης. Διαβάζουμε: «Και είπε ο Θεός: “Ας βγάλουν τα νερά πλήθος ζωντανών ψυχών και ας πετούν πετούμενα πλάσματα πάνω από τη γη κατά πρόσωπο του εκπετάσματος των ουρανών”. Και άρχισε ο Θεός να δημιουργεί τα μεγάλα θαλάσσια τέρατα και κάθε ζωντανή ψυχή που κινείται, τα οποία έβγαλαν τα νερά, κατά τα είδη τους, και κάθε φτερωτό πετούμενο πλάσμα κατά το είδος του. Και ο Θεός είδε ότι αυτό ήταν καλό. Τότε ο Θεός τα ευλόγησε, λέγοντας: “Να είστε καρποφόρα και να πληθυνθείτε και να γεμίσετε τα νερά στις θαλάσσιες λεκάνες, και τα πετούμενα πλάσματα ας πληθυνθούν στη γη”. Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί, πέμπτη ημέρα».—Γε 1:20-23.
Όταν ο Θεός είπε: «Ας βγάλουν τα νερά», δεν εννοούσε ότι η εμφάνιση της ζωής επαφίετο στις ίδιες τις θάλασσες, ώστε να παραγάγουν αυτές κάποια πρωτόγονη μορφή από την οποία θα εξελίσσονταν όλα τα άλλα ζώα, διότι η αφήγηση λέει επίσης ότι «άρχισε ο Θεός να δημιουργεί [θαλάσσια πλάσματα] . . . κατά τα είδη τους». Επίσης, στην αφήγηση της “έκτης ημέρας” και της δημιουργίας των χερσαίων ζώων, ο Θεός παρουσιάζεται να λέει: «Ας βγάλει η γη ζωντανές ψυχές κατά τα είδη τους». Ο Θεός δεν πρόσταξε τη θάλασσα να βγάλει ζωντανά πλάσματα για την ξηρά ούτε άφησε αυτά τα πλάσματα να εξελιχθούν από τη θάλασσα, αλλά «άρχισε ο Θεός να κάνει» κάθε είδος έτσι ώστε να ταιριάζει στο φυσικό περιβάλλον όπου επρόκειτο να ζει.—Γε 1:24, 25.
Αλληγορική Χρήση. Ενώ η Υποσχεμένη Γη επρόκειτο να εκτείνεται «από την Ερυθρά Θάλασσα μέχρι τη θάλασσα των Φιλισταίων [τη Μεσόγειο Θάλασσα] και από την έρημο μέχρι τον Ποταμό [Ευφράτη]», η περιγραφή της επικράτειας του ερχόμενου Μεσσιανικού Βασιλιά, για την οποία λέγεται ότι θα εκτείνεται «από θάλασσα σε θάλασσα και από τον Ποταμό ως τα πέρατα της γης», περιλαμβάνει προφανώς ολόκληρη την υδρόγειο. (Εξ 23:31· Ζαχ 9:9, 10· παράβαλε Δα 2:34, 35, 44, 45.) Αυτό υποδεικνύεται από τον τρόπο με τον οποίο ο Ματθαίος και ο Ιωάννης εφαρμόζουν την προφητεία του Ζαχαρία, στην οποία προφητεία ο Ζαχαρίας παραθέτει το εδάφιο Ψαλμός 72:8.—Ματ 21:4-9· Ιωα 12:12-16.
Στρατεύματα που κατακλύζουν. Ο Ιερεμίας ανέφερε ότι ο ήχος που θα έκαναν οι επιτιθέμενοι στη Βαβυλώνα θα ήταν «σαν τη θάλασσα που είναι θορυβώδης». (Ιερ 50:42) Επομένως, όταν προείπε ότι «η θάλασσα» θα ανέβαινε πάνω στη Βαβυλώνα, προφανώς αναφερόταν στην πλημμύρα των νικηφόρων στρατευμάτων των Μηδοπερσών.—Ιερ 51:42· παράβαλε Δα 9:26.
Μάζες αποξενωμένες από τον Θεό. Ο Ησαΐας παρομοίασε τους πονηρούς ανθρώπους της γης, τις μάζες που είναι αποξενωμένες από τον Θεό, με «την ταραγμένη θάλασσα, όταν δεν μπορεί να ηρεμήσει και τα νερά της σηκώνουν φύκια και λάσπη». (Ησ 57:20) Στα εδάφια Αποκάλυψη 17:1, 15, τα «νερά» πάνω στα οποία «κάθεται» η Βαβυλώνα η Μεγάλη λέγεται ότι σημαίνουν «λαούς και πλήθη και έθνη και γλώσσες». Ο Ησαΐας προφήτευσε περαιτέρω προς τη «γυναίκα» του Θεού, τη Σιών: «Επειδή σε εσένα θα κατευθυνθούν τα άφθονα αγαθά της θάλασσας· τα πλούτη των εθνών θα έρθουν σε εσένα». (Ησ 59:20· 60:1, 5) Αυτό φαίνεται να σημαίνει τη στροφή πολλών ανθρώπων ανάμεσα από τα πλήθη της γης προς τη συμβολική «γυναίκα» του Θεού.
Ο Δανιήλ περιέγραψε τέσσερα «θηρία» που ανέβηκαν «από τη θάλασσα» και αποκάλυψε ότι συμβόλιζαν πολιτικούς βασιλιάδες ή βασιλείες. (Δα 7:2, 3, 17, 23) Παρόμοια, ο Ιωάννης μίλησε για ένα «θηρίο [που] ανεβαίνει από τη θάλασσα», δηλαδή από το τεράστιο τμήμα της ανθρωπότητας το οποίο είναι απομακρυσμένο από τον Θεό. Η δε αναφορά του Ιωάννη, με συμβολική γλώσσα, σε διαδήματα και σε έναν θρόνο συνδέει και πάλι την ιδέα μιας πολιτικής οργάνωσης με αυτό το θηρίο από «τη θάλασσα». (Απ 13:1, 2) Επίσης, είδε σε όραμα τον καιρό κατά τον οποίο θα υπήρχε “νέος ουρανός και νέα γη”, ενώ «η θάλασσα», οι ταραγμένες μάζες των ανθρώπων που είναι αποξενωμένες από τον Θεό, δεν θα υπήρχε πια.—Απ 21:1.
Άνθρωποι χωρίς πίστη. Ο άνθρωπος που δεν έχει πίστη, αλλά αμφιβάλλει όταν προσεύχεται στον Θεό, παρομοιάζεται από τον μαθητή Ιάκωβο με «κύμα της θάλασσας που σπρώχνεται από τον άνεμο και παρασύρεται εδώ και εκεί». Δεν αναγνωρίζει ούτε εκτιμάει δύο εξαιρετικές ιδιότητες του Θεού, τη γενναιοδωρία και τη στοργική καλοσύνη. «Ας μη νομίζει εκείνος ο άνθρωπος ότι θα λάβει κάτι από τον Ιεχωβά· είναι αναποφάσιστος άνθρωπος, ασταθής σε όλες τις οδούς του», δηλώνει ο Ιάκωβος.—Ιακ 1:5-8.
Ανήθικοι άνθρωποι. Ο Ιούδας, ο αδελφός του Ιακώβου, προειδοποιεί τους συγχριστιανούς του για το μεγάλο κίνδυνο που δημιουργούν κάποιοι πονηροί άνθρωποι οι οποίοι διεισδύουν στην εκκλησία με σκοπό να εισαγάγουν ηθικά μολύσματα. Τους αποκαλεί «άγρια κύματα της θάλασσας που βγάζουν στον αφρό τα αίσχη τους». (Ιου 4-13) Ο Ιούδας μπορεί να είχε υπόψη του μια προγενέστερη φράση του Ησαΐα (57:20) και μπορεί να περιγράφει μεταφορικά την παράφορη και παράτολμη περιφρόνηση που δείχνουν αυτοί για τους νόμους του Θεού και το γεγονός ότι έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με τους θεϊκά θεσμοθετημένους ηθικούς φραγμούς ακολουθώντας την εξαχρειωμένη, λάγνα πορεία τους. Όπως παρατηρεί το Σχολιολόγιο (Commentary) του Κουκ για το εδάφιο Ιούδα 13: «Εκθέτουν σε δημόσια θέα το βόρβορο και τη βρωμιά των καταχρήσεών τους . . . Αυτοί οι άνθρωποι, λοιπόν, βγάζουν στον αφρό τα αίσχη τους και τα εκθέτουν για να τα δουν όλοι και να κατηγορήσουν την Εκκλησία για τις αδικοπραγίες αυτών των οπαδών». Ένας άλλος σχολιαστής λέει: «Αυτό που αποκαλύπτουν είναι τόσο ανούσιο και άχρηστο όσο ο αφρός των κυμάτων του ωκεανού, και το αποτέλεσμα είναι στην πραγματικότητα μια διακήρυξη του ίδιου του αίσχους τους».—Παρατηρήσεις του Μπαρνς για την Καινή Διαθήκη (Barnes’ Notes on the New Testament), 1974· παράβαλε με την περιγραφή του Πέτρου για τέτοιου είδους άτομα στα εδ. 2Πε 2:10-22.