Η Άποψη της Αγίας Γραφής
Μπορεί να Σωθεί ο Γάμος Μετά την Απιστία;
«ΣΑΣ ΛΕΩ ΟΤΙ ΟΠΟΙΟΣ ΔΙΑΖΕΥΧΤΕΙ ΤΗ ΣΥΖΥΓΟ ΤΟΥ, ΕΚΤΟΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΠΟΡΝΕΙΑΣ, ΚΑΙ ΠΑΝΤΡΕΥΤΕΙ ΑΛΛΗ ΜΟΙΧΕΥΕΙ».—ΜΑΤΘΑΙΟΣ 19:9.
ΜΕ ΑΥΤΑ τα λόγια ο Ιησούς Χριστός επέτρεψε σε έναν Χριστιανό να επιλέξει να διαζευχτεί το σύντροφό του ο οποίος δεν έχει διατηρήσει τη γαμήλια πιστότητά του.a Ωστόσο, τι μπορεί να γίνει αν το αθώο μέλος επιλέξει να διατηρήσει το γάμο, και το ζευγάρι αποφασίσει να ξαναχτίσει τη σχέση του; Τι δυσκολίες περιμένουν το ζευγάρι και πώς μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις δυσκολίες με επιτυχία; Ας δούμε πώς μας βοηθάει η Αγία Γραφή να δώσουμε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα.
Ένα Σπίτι Γκρεμίζεται
Κατ’ αρχάς πρέπει να συλλάβουμε το μέγεθος της βλάβης που προκαλεί η γαμήλια απιστία. Όπως εξήγησε ο Ιησούς Χριστός, ο σκοπός του Πρωτουργού του γάμου όσον αφορά το σύζυγο και τη σύζυγο ήταν να ‘μην είναι πια δύο, αλλά μία σάρκα’. Και πρόσθεσε: «Άρα λοιπόν, αυτό που ο Θεός συνέζευξε, άνθρωπος να μην το χωρίζει». Ναι, ο γάμος έχει σχεδιαστεί για να ενώνει άρρηκτα τους ανθρώπους. Όταν κάποιος παραβαίνει τη γαμήλια υπόσχεση διαπράττοντας μοιχεία, προκύπτουν οδυνηρές συνέπειες.—Ματθαίος 19:6· Γαλάτες 6:7.
Αυτό επιβεβαιώνεται από τη στενοχώρια που νιώθει το αθώο μέλος. Οι συνέπειες της μοιχείας μπορούν να παρομοιαστούν με τις συνέπειες ενός τυφώνα που σαρώνει σπίτια. Η Δρ Σίρλεϊ Π. Γκλας παρατήρησε: «Αρκετοί ασθενείς τους οποίους παρακολουθώ μου έχουν πει ότι θα ήταν ευκολότερο να αντέξουν το θάνατο του συντρόφου τους». Είναι αλήθεια ότι μερικά άτομα των οποίων ο σύντροφος έχει πεθάνει μπορεί να διαφωνήσουν. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η μοιχεία προξενεί αβάσταχτο πόνο. Μερικοί άνθρωποι ποτέ δεν ξεπερνούν εντελώς την προδοσία.
Σκεπτόμενος αυτή την οδύνη, κάποιος μπορεί να ρωτήσει: ‘Πρέπει η μοιχεία να τερματίζει ένα γάμο;’ Όχι, κατ’ ανάγκην. Η δήλωση του Ιησού σχετικά με τη μοιχεία δείχνει ότι ο πιστός σύντροφος έχει τη Γραφική επιλογή να πάρει διαζύγιο αλλά δεν είναι υποχρεωμένος να το κάνει αυτό. Μερικά ζευγάρια αποφασίζουν να ξαναχτίσουν και να ενισχύσουν αυτό που γκρεμίστηκε κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές—αν και τίποτα δεν δικαιολογεί τη μοιχεία.
Ασφαλώς, είναι καλύτερο να γίνονται οι απαραίτητες αλλαγές στη γαμήλια σχέση όταν και τα δύο μέλη είναι πιστά το ένα στο άλλο. Ωστόσο, ακόμα και όταν έχει μεσολαβήσει απιστία, μερικοί αθώοι σύντροφοι επιλέγουν να διατηρήσουν το γάμο. Αντί να βασίσει αυτή την απόφαση σε ευσεβείς πόθους, η αθώα σύζυγος θα πρέπει να σταθμίσει τις συνέπειες. Πιθανώς θα σκεφτεί τις ανάγκες των παιδιών της καθώς και τις δικές της πνευματικές, συναισθηματικές, σωματικές και οικονομικές ανάγκες.b Θα ήταν επίσης σοφό να εξετάσει αν μπορεί να σωθεί ο γάμος της.
Μπορεί να Σωθεί ο Γάμος;
Προτού προσπαθήσει να ξαναχτίσει ένα σπίτι που έχει καταστραφεί από κάποιον τυφώνα, ο κατασκευαστής θα πρέπει να καθορίσει αν αυτό μπορεί να αποκατασταθεί. Παρόμοια, προτού προσπαθήσει να ξαναχτίσει μια σχέση η οποία έχει συντριφτεί από την απιστία, ένα ζευγάρι—ιδιαίτερα η πιστή σύντροφος—θα πρέπει να αξιολογήσει ρεαλιστικά τι πιθανότητες υπάρχουν να αποκατασταθούν οι στενές σχέσεις και η εμπιστοσύνη μέσα στο γάμο.
Ένας παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί είναι αν ο ένοχος σύντροφος εκδηλώνει ειλικρινή μετάνοια ή, αντιθέτως, εξακολουθεί να διαπράττει μοιχεία «στην καρδιά του». (Ματθαίος 5:27, 28) Μολονότι υπόσχεται ότι θα αλλάξει, μήπως διστάζει να θέσει αμέσως τέλος στην ανήθικη σχέση του; (Έξοδος 20:14· Λευιτικόν 20:10· Δευτερονόμιον 5:18) Μήπως εξακολουθεί να ξενοκοιτάζει; Μήπως κατηγορεί τη σύζυγό του για τη μοιχεία που διέπραξε εκείνος; Αν ναι, τότε είναι απίθανο να πετύχουν οι προσπάθειες για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μέσα στο γάμο. Από την άλλη μεριά, αν αυτός τερματίσει την παράνομη σχέση, αναλάβει την ευθύνη για την αδικοπραγία που διέπραξε και δείξει ότι είναι ολοκληρωτικά αφοσιωμένος στην προσπάθεια να ξαναχτίσει το γάμο, η σύζυγός του ίσως διακρίνει ότι υπάρχουν λόγοι να ελπίζει πως κάποια μέρα η γνήσια εμπιστοσύνη μπορεί να αποκατασταθεί.—Ματθαίος 5:29.
Επίσης, μπορεί η πιστή σύντροφος να συγχωρήσει; Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να εκφράσει το βαθύ πόνο που αισθάνεται για τα όσα συνέβησαν ή ότι πρέπει να υποκρίνεται πως δεν έχει αλλάξει τίποτα. Σημαίνει ότι θα προσπαθήσει, με το πέρασμα του χρόνου, να μην κρατήσει βαθιά αισθήματα πικρίας. Αυτή η συγχώρηση χρειάζεται χρόνο αλλά μπορεί να βοηθήσει να δημιουργηθεί μια σταθερή βάση πάνω στην οποία θα ξαναχτιστεί ο γάμος.
Καθαρίζοντας τα «Συντρίμμια»
Αφού η πιστή σύντροφος αποφασίσει να σώσει το γάμο τους, τι βήματα μπορεί να κάνει στη συνέχεια το ζευγάρι; Όπως ακριβώς τα συντρίμμια γύρω από ένα σπίτι που έχει πάθει σοβαρές ζημιές από κάποιον τυφώνα πρέπει να απομακρυνθούν, έτσι και τα «συντρίμμια» που περιβάλλουν το γάμο πρέπει να καθαριστούν. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί σε κάποιο βαθμό αν οι σύντροφοι πουν ο ένας στον άλλον πώς αισθάνονται. Το εδάφιο Παροιμίαι 15:22, ΜΝΚ, λέει: ‘Τα σχέδια ανατρέπονται εκεί όπου δεν υπάρχει εμπιστευτική συνομιλία’. Η εβραϊκή λέξη που μεταφράζεται ‘εμπιστευτική συνομιλία’ περιλαμβάνει οικειότητα και αποδίδεται ‘στενό περιβάλλον’ στο εδάφιο Ψαλμός 89:7, ΜΝΚ. Συνεπώς δεν θα περιλάμβανε μόνο κάποιον επιφανειακό διάλογο, αλλά ειλικρινή και ένθερμη επικοινωνία στην οποία και τα δύο μέλη αποκαλύπτουν τα βαθύτερα αισθήματά τους.—Παροιμίαι 13:10, ΜΝΚ.
Για παράδειγμα, σε μερικές περιπτώσεις η πιστή σύντροφος ίσως έχει ορισμένες επιπλέον ερωτήσεις να κάνει στο σύζυγό της. Πώς άρχισε η σχέση; Για πόσο καιρό συνεχίστηκε; Ποιος άλλος το γνωρίζει; Είναι αλήθεια ότι θα είναι οδυνηρό για το ζευγάρι να συζητάει αυτές τις λεπτομέρειες. Ωστόσο, η πιστή σύντροφος μπορεί να θεωρήσει ότι είναι απαραίτητο να γνωρίζει αυτά τα πράγματα για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, είναι καλύτερο να απαντήσει ο άπιστος σύντροφος με ειλικρίνεια και διακριτικότητα. Θα πρέπει να εξηγήσει τα ζητήματα με στοργικό και καλοσυνάτο τρόπο, έχοντας στο νου του ότι ο σκοπός αυτής της επικοινωνίας είναι να θεραπεύσει, όχι να πληγώσει. (Παροιμίαι 12:18, ΜΝΚ· Εφεσίους 4:25, 26) Και οι δύο θα πρέπει να ασκούν διάκριση και εγκράτεια και να ακούνε με κατανόηση καθώς εκφράζουν τα αισθήματά τους για τα όσα συνέβησαν.c—Παροιμίαι 18:13· 1 Κορινθίους 9:25· 2 Πέτρου 1:6.
Εκείνοι που είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά ίσως θέλουν να ζητήσουν βοήθεια από τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας. Ασφαλώς, οι Χριστιανοί πρέπει να ομολογούν αμέσως στους πρεσβυτέρους τις σοβαρές αμαρτίες όπως είναι η μοιχεία, επειδή αυτοί ενδιαφέρονται για την πνευματική ευημερία του ζευγαριού και της εκκλησίας. Ίσως όταν ο μοιχός συναντήθηκε με τους πρεσβυτέρους εκδήλωσε γνήσια μετάνοια και έτσι του επιτράπηκε να παραμείνει στην εκκλησία. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι πρεσβύτεροι μπορούν να συνεχίσουν να βοηθούν και τους δύο συντρόφους.—Ιακώβου 5:14, 15.
Ανοικοδόμηση
Αφού το ζευγάρι σταθεροποιήσει τα αισθήματά του στο βαθμό που αυτό είναι δυνατόν, είναι σε καλή θέση για να ξαναχτίσει ζωτικές πλευρές του γάμου του. Η ειλικρινής επικοινωνία εξακολουθεί να είναι απαραίτητη. Εκεί που οι σύντροφοι διαπιστώνουν ότι υπάρχουν αδυναμίες, πρέπει να κάνουν τις κατάλληλες αλλαγές.
Η ανάγκη για αλλαγές βαραίνει πρωτίστως τον ένοχο σύντροφο. Ωστόσο, η πιστή σύντροφος πρέπει να κάνει το μέρος της ενισχύοντας τα αδύνατα σημεία του γάμου. Αυτό δεν σημαίνει ότι έφταιγε εκείνη για τη μοιχεία ή ότι η μοιχεία μπορεί να δικαιολογηθεί—δεν υπάρχει βάσιμη δικαιολογία για τη διάπραξη μιας τέτοιας αμαρτίας. (Παράβαλε Γένεσις 3:12· 1 Ιωάννη 5:3.) Απλώς σημαίνει ότι ίσως υπήρχαν προβλήματα στο γάμο τα οποία χρειάζονταν επίλυση. Για να ανοικοδομηθεί ο γάμος απαιτείται συλλογική προσπάθεια. Μήπως υπάρχει ανάγκη για ενίσχυση των αμοιβαίων αξιών και στόχων; Μήπως έχουν παραμεληθεί οι πνευματικές δραστηριότητες; Αυτή η διαδικασία του εντοπισμού των σημαντικών αδυναμιών και της εφαρμογής των απαιτούμενων αλλαγών βρίσκεται στην καρδιά της αποκατάστασης ενός γάμου που έχει υποστεί σοβαρές ζημιές.
Συντήρηση
Ακόμα και ένα καλοχτισμένο σπίτι απαιτεί τακτική συντήρηση. Πόσο σημαντικό είναι, λοιπόν, να συντηρείται μια σχέση που έχει ξαναχτιστεί. Το ζευγάρι δεν πρέπει να επιτρέψει στο πέρασμα του χρόνου να διαβρώσει την αποφασιστικότητά του να μείνει προσκολλημένο στις καινούριες του αποφάσεις. Αντί να αποκαρδιωθούν οι σύντροφοι αν παρουσιαστούν μικρές υποτροπές, όπως το να υπάρχουν ξανά κακές συνήθειες επικοινωνίας, θα πρέπει αμέσως να κάνουν ενέργειες για να αποκαταστήσουν την επικοινωνία και να συνεχίσουν να προχωρούν.—Παροιμίαι 24:16· Γαλάτες 6:9.
Πάνω από όλα, ο σύζυγος και η σύζυγος θα πρέπει να δίνουν στο πνευματικό τους πρόγραμμα την ύψιστη προτεραιότητα, μη επιτρέποντας ποτέ να πάρει αυτό ή ο γάμος τους τη δεύτερη θέση έπειτα από κάποια άλλη δραστηριότητα. Το εδάφιο Ψαλμός 127:1 λέει: ‘Εάν ο Ιεχωβά δεν οικοδομήση οίκον, εις μάτην κοπιάζουσιν οι οικοδομούντες αυτόν’. Επίσης, ο Ιησούς προειδοποίησε: «Ο καθένας που ακούει αυτά τα λόγια μου και δεν τα εκτελεί θα παρομοιαστεί με έναν ανόητο άντρα, ο οποίος έχτισε το σπίτι του στην άμμο. Και έπεσε η βροχή και ήρθαν οι πλημμύρες και φύσηξαν οι άνεμοι και έπληξαν εκείνο το σπίτι και αυτό έπεσε, και η κατάρρευσή του ήταν μεγάλη».—Ματθαίος 7:24-27.
Ναι, αν οι Βιβλικές αρχές αγνοηθούν επειδή είναι δύσκολο να εφαρμοστούν, ο γάμος θα παραμείνει ευάλωτος στην επόμενη θυελλώδη δοκιμασία της συζυγικής πίστης. Αν, όμως, ο σύζυγος και η σύζυγος προσκολλούνται στους Βιβλικούς κανόνες σε όλα τα ζητήματα, ο γάμος τους θα έχει τη θεϊκή ευλογία. Θα έχουν επίσης το πιο ισχυρό κίνητρο για να εκδηλώνουν γαμήλια πιστότητα—την επιθυμία τους να ευαρεστούν τον Πρωτουργό του γάμου, τον Ιεχωβά Θεό.—Ματθαίος 22:36-40· Εκκλησιαστής 4:12.
[Υποσημειώσεις]
a Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για τους οποίους ένα άτομο μπορεί να επιλέξει να διαζευχτεί το σύντροφό του που έχει διαπράξει μοιχεία. Για μια λεπτομερή εξέταση αυτού του ζητήματος, βλέπε «Η Άποψη της Αγίας Γραφής: Μοιχεία—Να Συγχωρήσω ή Όχι;» στο τεύχος του Ξύπνα! 8 Αυγούστου 1995.
b Θα αναφερόμαστε στον άπιστο σύντροφο χρησιμοποιώντας το αρσενικό γένος. Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση, το ποσοστό των αντρών που διαπράττουν απιστία είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών. Ωστόσο, οι αρχές που εξετάζονται εφαρμόζονται εξίσου και όταν ο αθώος σύντροφος είναι κάποιος Χριστιανός άντρας.
c Για πληροφορίες σχετικά με το πώς να είναι κάποιος καλός ακροατής, βλέπε το Ξύπνα! 22 Ιανουαρίου 1994, σελίδες 6-9, και 8 Δεκεμβρίου 1994, σελίδες 10-13.