ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
Πόσο Μπορείτε να Ζήσετε;
ΟΤΑΝ πέθανε η Χάριετ το 2006, κόντευε τα 175. Εννοείται, βέβαια, ότι η Χάριετ δεν ήταν άνθρωπος. Ήταν μια χελώνα των Νησιών Γκαλαπάγκος και ζούσε σε έναν ζωολογικό κήπο στην Αυστραλία. Για τα ανθρώπινα δεδομένα, η ζωή της Χάριετ φαντάζει ατελείωτη. Αλλά σε σύγκριση με άλλους ζωντανούς οργανισμούς, δεν προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση. Για παράδειγμα:
Τα μύδια του γλυκού νερού, σύμφωνα με ερευνητές στη Φινλανδία, μπορούν να ζήσουν 200 χρόνια.
Η αχιβάδα του είδους Arctica islandica συνήθως ξεπερνάει τα 100 χρόνια, ενώ έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις όπου έζησε πάνω από 400 χρόνια.
Κάποια δέντρα, όπως η πεύκη η αθηροφόρος, η γιγαντιαία σεκόγια, καθώς και ορισμένα είδη κυπαρισσιού και ερυθρελάτης, ζουν χιλιάδες χρόνια.
Εντούτοις, οι άνθρωποι, που γενικά θεωρούνται η κορωνίδα της ζωής στη γη, ζουν στην καλύτερη περίπτωση 80 με 90 χρόνια—παρά τις ενίοτε εντυπωσιακές μας προσπάθειες να παρατείνουμε τη ζωή μας!
Εσείς τι λέτε—είναι αυτές οι οχτώ ή εννιά δεκαετίες ό,τι καλύτερο έχουμε να περιμένουμε; Ή μήπως υπάρχει η δυνατότητα να ζήσουμε πολύ περισσότερο; Πολλοί έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στην επιστήμη και στην ιατρική τεχνολογία.
Μπορεί να Βοηθήσει η Επιστήμη;
Η επιστήμη έχει προσφέρει πολλά στους τομείς της υγείας και της ιατρικής τεχνολογίας. «[Στις Ηνωμένες Πολιτείες] έχουν λιγοστέψει οι άνθρωποι που πεθαίνουν από λοιμώδη νοσήματα ή από επιπλοκές στον τοκετό», λέει το περιοδικό Scientific American. «Η βρεφική θνησιμότητα έχει μειωθεί κατά 75% από το 1960». Αλλά όσον αφορά την αύξηση της μακροβιότητας των ενηλίκων, η επιτυχία της επιστήμης είναι περιορισμένη. «Ακόμα και έπειτα από δεκαετίες έρευνας, η γήρανση παραμένει σε μεγάλο βαθμό άλυτο μυστήριο», λέει ένα άλλο τεύχος του Scientific American. Ωστόσο, «τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η γήρανση ίσως εμφανίζεται όταν αρχίζουν να δυσλειτουργούν τα γενετικά προγράμματα που ρυθμίζουν την ανάπτυξη». Το άρθρο συνεχίζει: «Αν η γήρανση είναι κατά κύριο λόγο γενετική διαδικασία, λογικά κάποια μέρα θα μπορούσε να είναι αποτρέψιμη».
«Ακόμα και έπειτα από δεκαετίες έρευνας, η γήρανση παραμένει σε μεγάλο βαθμό άλυτο μυστήριο»
Αναζητώντας τις βαθύτερες αιτίες της γήρανσης, αλλά και των ασθενειών που σχετίζονται με αυτήν, μερικοί επιστήμονες ερευνούν τις πρόσφατες εξελίξεις σε έναν τομέα της γενετικής που λέγεται επιγενετική. Περί τίνος πρόκειται;
Τα κύτταρα περιέχουν γενετικές πληροφορίες, οι οποίες χρειάζονται για την παραγωγή καινούριων κυττάρων. Πολλές από αυτές τις πληροφορίες βρίσκονται στο γονιδίωμα, όρος που αναφέρεται στο σύνολο του DNA μέσα σε ένα κύτταρο. Στους πρόσφατους καιρούς, όμως, οι επιστήμονες έχουν ψάξει ακόμα πιο βαθιά σε μια άλλη διάταξη μηχανισμών εντός του κυττάρου—το επιγονιδίωμα, λέξη που σημαίνει «πάνω από το γονιδίωμα». Η επιγενετική είναι η μελέτη αυτής της εκπληκτικής ομάδας μηχανισμών και των χημικών τους αντιδράσεων.
Τα μόρια που αποτελούν το επιγονιδίωμα δεν θυμίζουν σε τίποτα το DNA. Ενώ το DNA μοιάζει με ελικοειδή σκάλα ή με διπλή έλικα, το επιγονιδίωμα είναι ουσιαστικά ένα σύστημα από χημικά σημεία, ή ετικέτες, που προσκολλώνται στο DNA. Ποιο ρόλο παίζει το επιγονιδίωμα; Σαν το μαέστρο που διευθύνει μια ορχήστρα, το επιγονιδίωμα διευθύνει τον τρόπο με τον οποίο εκφράζονται οι γενετικές πληροφορίες του DNA. Αυτές οι μοριακές ετικέτες ενεργοποιούν ή απενεργοποιούν ομάδες γονιδίων ανταποκρινόμενες τόσο στις ανάγκες του κυττάρου όσο και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η διατροφή, το στρες και οι τοξίνες. Πρόσφατες ανακαλύψεις σχετικά με το επιγονιδίωμα έχουν φέρει επανάσταση στο χώρο των βιολογικών επιστημών: τώρα επιγενετικοί παράγοντες συσχετίζονται με συγκεκριμένα νοσήματα, ακόμα και με τη γήρανση.
«[Επιγενετικοί παράγοντες] ενοχοποιούνται για ασθένειες που κυμαίνονται από τη σχιζοφρένεια ως τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και από τον καρκίνο ως το χρόνιο πόνο», λέει η Νέσα Κάρεϊ, ερευνήτρια στον τομέα της επιγενετικής. Και «οπωσδήποτε παίζουν κάποιον ρόλο στη γήρανση». Επομένως, η έρευνα στην επιγενετική ίσως οδηγήσει σε αποτελεσματικές θεραπείες για τη βελτίωση της υγείας, την καταπολέμηση ασθενειών—και του καρκίνου—και ως εκ τούτου την επιμήκυνση της ζωής. Προς το παρόν, όμως, δεν διαφαίνονται θεαματικές εξελίξεις στον ορίζοντα. «Έχουμε κολλήσει στα τετριμμένα [για την αντιμετώπιση της γήρανσης]», λέει η Δρ Κάρεϊ, «άφθονα λαχανικά» και «πολλή άσκηση».
Γιατί, όμως, αναλώνονται οι άνθρωποι προσπαθώντας να παρατείνουν τη ζωή; Γιατί θέλουμε να ζούμε αιώνια; Η βρετανική εφημερίδα The Times έθεσε το ερώτημα: «Πού οφείλεται η πανταχού παρούσα εμμονή του ανθρώπου να βρει τρόπο να ξεγελάσει το θάνατο, είτε αυτός ο τρόπος λέγεται αθανασία είτε ανάσταση είτε μετά θάνατον ζωή είτε μετενσάρκωση;» Η απάντηση, όπως θα δούμε τώρα, ρίχνει φως στην πραγματική, βαθύτερη αιτία της γήρανσης.
Γιατί Θέλουμε να Ζούμε για Πάντα;
Εδώ και χιλιάδες χρόνια, σκεπτόμενοι άνθρωποι παλεύουν με αυτό το γιατί. Υπάρχει άραγε κάποια λογική, πλήρως ικανοποιητική εξήγηση, η οποία να «δένει» τόσο με τη σωματική μας κατασκευή όσο και με τη φυσική μας επιθυμία να ζούμε για πάντα; Εκατομμύρια άνθρωποι απαντούν με ένα βροντερό ναι! Γιατί; Επειδή μέσα στις σελίδες της Αγίας Γραφής έχουν βρει τις πλέον ικανοποιητικές απαντήσεις σχετικά με την ανθρώπινη φύση.
Ευθύς εξαρχής, η Γραφή δηλώνει σαφώς ότι οι άνθρωποι, αν και έχουν κάποιες ομοιότητες με τα άλλα πλάσματα, είναι εκ βάθρων διαφορετικοί. Για παράδειγμα, στο εδάφιο Γένεση 1:27, διαβάζουμε ότι ο Θεός δημιούργησε τους ανθρώπους κατά την εικόνα του. Με ποια έννοια; Με την έννοια ότι μας έδωσε τη δυνατότητα να εκδηλώνουμε αγάπη, δικαιοσύνη και σοφία. Και ως Εκείνος που ζει για πάντα, ο Θεός εμφύτευσε μέσα μας την επιθυμία να ζούμε για πάντα. «Την αιωνιότητα έβαλε στην καρδιά [μας]», λέει το εδάφιο Εκκλησιαστής 3:11.
Οι άνθρωποι σχεδιάστηκαν αρχικά για να ζουν πολύ περισσότερο από όσο ζούμε σήμερα. Απτές αποδείξεις για αυτό μπορούμε να βρούμε στις ικανότητες του εγκεφάλου, ιδίως σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες μάθησης. Η Εγκυκλοπαίδεια του Εγκεφάλου και των Εγκεφαλικών Διαταραχών (The Encyclopedia of the Brain and Brain Disorders) δηλώνει ότι η χωρητικότητα της μακροπρόθεσμης μνήμης του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι «ουσιαστικά απεριόριστη». Ποιος ο λόγος να έχει τόση χωρητικότητα αν δεν επρόκειτο να τη χρησιμοποιεί; Άρα λοιπόν, σε ουσιαστικούς τομείς, η κατασκευή του ανθρώπου δείχνει ποιος ήταν ο αρχικός σκοπός του Θεού για την ανθρωπότητα. Τότε γιατί γερνάμε, υποφέρουμε και πεθαίνουμε;
Γιατί Γερνάμε και Πεθαίνουμε
Ο πρώτος άντρας και η πρώτη γυναίκα διέθεταν τέλειο σώμα καθώς και ελεύθερη βούληση. Δυστυχώς, έκαναν κακή χρήση της ελεύθερης βούλησης στασιάζοντας εναντίον του Δημιουργού τους.a (Γένεση 2:16, 17· 3:6-11) Η ανυπακοή τους, ή αλλιώς η αμαρτία τους, τους προξένησε βαθιά αισθήματα ενοχής και ντροπής. Προκάλεσε επίσης βλάβη στα σώματά τους, θέτοντας σε κίνηση μια αργή, αμείλικτη κάθοδο προς το θάνατο. «Το κεντρί που προκαλεί θάνατο είναι η αμαρτία», δηλώνει το εδάφιο 1 Κορινθίους 15:56.
Σε αρμονία με τους φυσικούς νόμους της κληρονομικότητας, όλοι οι απόγονοι του Αδάμ και της Εύας κληρονόμησαν την ατέλεια και την τάση για αμαρτία, δηλαδή τη ροπή προς το κακό. Το εδάφιο Ρωμαίους 5:12 λέει: «Μέσω ενός ανθρώπου μπήκε η αμαρτία στον κόσμο και μέσω της αμαρτίας ο θάνατος, και έτσι ο θάνατος απλώθηκε σε όλους τους ανθρώπους, επειδή όλοι είχαν αμαρτήσει».
Τι μπορούμε να συμπεράνουμε από τα παραπάνω; Ότι το μυστικό της ατελείωτης ζωής δεν πρόκειται ποτέ να βρεθεί μέσα σε ένα εργαστήριο. Μόνο ο Θεός μπορεί να αναιρέσει τη ζημιά που προκάλεσε η αμαρτία. Αλλά θα το κάνει; Η Γραφή απαντάει με άλλο ένα βροντερό ναι!
«Θα Καταπιεί το Θάνατο για Πάντα»
Ο Θεός έχει ήδη κάνει ένα τεράστιο βήμα προς την εξάλειψη της αμαρτίας και του θανάτου. Έστειλε τον Ιησού Χριστό να δώσει τη ζωή του για εμάς. Πώς μπορεί να μας βοηθήσει ο θάνατος του Ιησού; Ο Ιησούς γεννήθηκε τέλειος και «δεν διέπραξε αμαρτία». (1 Πέτρου 2:22) Ως εκ τούτου, δικαιούνταν αιώνια, τέλεια ζωή ως άνθρωπος. Τι την έκανε την τέλεια ζωή του; Την παρέδωσε πρόθυμα ως τίμημα για τις αμαρτίες μας. Ναι, ο Ιησούς έδωσε τη ζωή του «λύτρο σε αντάλλαγμα για πολλούς». (Ματθαίος 20:28) Σύντομα, αυτό το λύτρο θα εφαρμοστεί πλήρως προς όφελός μας. Τι μπορεί να σημάνει αυτό για εσάς; Εξετάστε τα παρακάτω εδάφια:
«Ο Θεός αγάπησε τον κόσμο τόσο πολύ, ώστε έδωσε τον μονογενή του Γιο, για να μην καταστραφεί όποιος ασκεί πίστη σε αυτόν, αλλά να έχει αιώνια ζωή».—Ιωάννης 3:16.
«Θα καταπιεί το θάνατο για πάντα, και ο Υπέρτατος Κύριος Ιεχωβά θα εξαλείψει οπωσδήποτε τα δάκρυα από όλα τα πρόσωπα».—Ησαΐας 25:8.
«Ως τελευταίος εχθρός, θα εκμηδενιστεί ο θάνατος».—1 Κορινθίους 15:26.
«Η σκηνή του Θεού είναι με τους ανθρώπους . . . Και θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια».—Αποκάλυψη 21:3, 4.
Πόσο μπορείτε να ζήσετε; Η απάντηση της Γραφής είναι σαφής: Οι άνθρωποι μπορούν να έχουν την ελπίδα να ζήσουν για πάντα—μια ελπίδα που θα εκπληρωθεί όταν ο Θεός καθαρίσει τη γη από κάθε κακία. (Ψαλμός 37:28, 29) Ο Ιησούς είχε κατά νου εκείνη την πολύτιμη ελπίδα όταν είπε στο ληστή που εκτελέστηκε δίπλα του: «Θα είσαι μαζί μου στον Παράδεισο».—Λουκάς 23:43.
Η ανθρώπινη επιθυμία για αιώνια ζωή είναι και λογική και φυσική. Έτσι μας έφτιαξε ο Θεός! Επιπλέον, εκείνος θα ικανοποιήσει αυτή την επιθυμία. (Ψαλμός 145:16) Πρέπει, όμως, να κάνουμε και εμείς το μέρος μας. Για παράδειγμα, χρειάζεται να οικοδομήσουμε πίστη στον Θεό. «Χωρίς πίστη είναι αδύνατον να τον ευαρεστήσει κανείς, γιατί εκείνος που πλησιάζει τον Θεό πρέπει να πιστέψει ότι αυτός υπάρχει και ότι γίνεται μισθαποδότης σε εκείνους που τον αναζητούν ένθερμα», λέει το εδάφιο Εβραίους 11:6. Αυτή η πίστη δεν είναι ευπιστία αλλά μια λογική πεποίθηση που βασίζεται σε ακριβή Βιβλική γνώση. (Εβραίους 11:1) Αν θέλετε να αποκτήσετε αυτή την πίστη, σας παρακαλούμε να μιλήσετε με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά της περιοχής σας ή να επισκεφτείτε τον ιστότοπό μας, www.jw.org/el.
a Ο στασιασμός του Αδάμ και της Εύας έθεσε σοβαρά ηθικά ζητήματα που αφορούν τον Θεό. Αυτά τα ζητήματα, τα οποία εξηγούν γιατί ο Θεός ανέχεται προσωρινά την κακία, αναλύονται στο βοήθημα μελέτης της Γραφής με τίτλο Τι Διδάσκει Πράγματι η Αγία Γραφή; Μπορείτε να το διαβάσετε στον ιστότοπο www.jw.org/el.