Πού Είναι οι Νεκροί;

1-3. Ποια ερωτήματα κάνουν οι άνθρωποι σχετικά με το θάνατο, και ποιες απαντήσεις δίνουν διάφορες θρησκείες;

ΑΥΤΑ τα ερωτήματα απασχολούν τους ανθρώπους εδώ και χιλιάδες χρόνια. Είναι σημαντικά ερωτήματα. Άσχετα με το ποιοι είμαστε ή πού ζούμε, οι απαντήσεις ενδιαφέρουν τον καθένα μας.

² Στο προηγούμενο κεφάλαιο είδαμε με ποιον τρόπο η λυτρωτική θυσία του Ιησού Χριστού άνοιξε το δρόμο για την αιώνια ζωή. Μάθαμε επίσης ότι η Αγία Γραφή προλέγει έναν καιρό κατά τον οποίο «ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια». (Αποκάλυψη 21:4) Στο μεταξύ, όλοι πεθαίνουμε. «Οι ζωντανοί γνωρίζουν ότι θα πεθάνουν», είπε ο σοφός Βασιλιάς Σολομών. (Εκκλησιαστής 9:5) Προσπαθούμε να ζήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο. Ωστόσο, αναρωτιόμαστε τι θα μας συμβεί όταν πεθάνουμε.

³ Όταν πεθαίνουν αγαπημένα μας πρόσωπα, πενθούμε. Ίσως μάλιστα ρωτάμε: “Τι τους έχει συμβεί; Υποφέρουν άραγε; Μήπως μας βλέπουν; Μπορούμε να τους βοηθήσουμε; Θα τους ξαναδούμε ποτέ;” Οι θρησκείες του κόσμου δίνουν διαφορετικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Ορισμένες διδάσκουν ότι αν ζείτε καλή ζωή θα πάτε στον ουρανό, αλλά αν ζείτε κακή ζωή θα καίγεστε σε έναν τόπο βασάνων. Άλλες θρησκείες διδάσκουν ότι με το θάνατο οι άνθρωποι μεταφέρονται στο πνευματικό βασίλειο για να είναι μαζί με τους προγόνους τους. Και κάποιες άλλες διδάσκουν ότι οι νεκροί πηγαίνουν στον κάτω κόσμο για να κριθούν και έπειτα μετενσαρκώνονται, δηλαδή ξαναγεννιούνται με άλλο σώμα.

 4. Ποια βασική ιδέα όσον αφορά το θάνατο είναι κοινή σε πολλές θρησκείες;

⁴ Όλες αυτές οι θρησκευτικές διδασκαλίες έχουν κοινή μια βασική ιδέα—ότι κάποιο μέρος του εαυτού μας επιζεί από το θάνατο του φυσικού σώματος. Σύμφωνα με τις περισσότερες θρησκείες, τόσο αρχαίες όσο και σύγχρονες, κατά κάποιον τρόπο ζούμε για πάντα έχοντας την ικανότητα να βλέπουμε, να ακούμε και να σκεφτόμαστε. Ωστόσο, πώς είναι αυτό δυνατόν; Όλες οι αισθήσεις μας, όπως και οι σκέψεις μας, συνδέονται με τις λειτουργίες του εγκεφάλου μας. Με το θάνατο, ο εγκέφαλος παύει να λειτουργεί. Οι αναμνήσεις, τα συναισθήματα και οι αισθήσεις μας δεν συνεχίζουν να υπάρχουν ανεξάρτητα, με κάποιον μυστηριώδη τρόπο. Δεν επιβιώνουν μετά την καταστροφή του εγκεφάλου μας.

5, 6. Τι διδάσκει η Αγία Γραφή για την κατάσταση των νεκρών;

⁵ Αυτό που συμβαίνει όταν πεθαίνουμε δεν αποτελεί μυστήριο για τον Ιεχωβά, τον Δημιουργό του εγκεφάλου. Εκείνος γνωρίζει την αλήθεια, και στο Λόγο του, την Αγία Γραφή, εξηγεί την κατάσταση των νεκρών. Η σαφής διδασκαλία της Γραφής έχει ως εξής: Όταν ένα άτομο πεθαίνει, παύει να υπάρχει. Ο θάνατος είναι το αντίθετο της ζωής. Οι νεκροί δεν βλέπουν ούτε ακούν ούτε σκέφτονται. Μετά το θάνατο του σώματος δεν επιζεί ούτε ένα μέρος του εαυτού μας. Δεν έχουμε αθάνατη ψυχή ή πνεύμα.a

⁶ Ο Σολομών, αφού παρατήρησε ότι οι ζωντανοί γνωρίζουν ότι θα πεθάνουν, έγραψε: «Αλλά οι νεκροί δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως». Κατόπιν ανέλυσε αυτή τη βασική αλήθεια λέγοντας ότι οι νεκροί δεν μπορούν ούτε να αγαπούν ούτε να μισούν και ότι «δεν υπάρχει ούτε εργασία ούτε επινόηση ούτε γνώση ούτε σοφία στον [τάφο]». (Εκκλησιαστής 9:5, 6, 10) Παρόμοια, το εδάφιο Ψαλμός 146:4 λέει πως, όταν ένας άνθρωπος πεθαίνει, «οι σκέψεις του αφανίζονται». Είμαστε θνητοί και δεν επιζούμε μετά το θάνατο του σώματός μας. Η ζωή που απολαμβάνουμε είναι σαν τη φλόγα στο κερί. Όταν σβήνει η φλόγα, δεν πάει πουθενά. Απλώς χάνεται.

 7. Πώς εξήγησε ο Ιησούς με τι μοιάζει ο θάνατος;

⁷ Ο Ιησούς Χριστός μίλησε σχετικά με την κατάσταση των νεκρών. Το έκανε αυτό στην περίπτωση του Λαζάρου, ενός ανθρώπου τον οποίο γνώριζε καλά και ο οποίος είχε πεθάνει. Ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: «Ο Λάζαρος, ο φίλος μας, έχει κοιμηθεί». Οι μαθητές νόμισαν πως ο Ιησούς εννοούσε ότι ο Λάζαρος είχε αποκοιμηθεί και αναπαυόταν, καθώς ανέρρωνε από ασθένεια. Έκαναν λάθος. Ο Ιησούς εξήγησε: «Ο Λάζαρος πέθανε». (Ιωάννης 11:11-14) Προσέξτε ότι ο Ιησούς παρομοίασε το θάνατο με την ανάπαυση και τον ύπνο. Ο Λάζαρος δεν βρισκόταν ούτε στον ουρανό ούτε σε κάποια πύρινη κόλαση. Δεν συνάντησε ούτε αγγέλους ούτε τους προγόνους του. Ο Λάζαρος δεν επρόκειτο να ξαναγεννηθεί ως άλλος άνθρωπος. Αναπαυόταν στο θάνατο, σαν να κοιμόταν βαθιά χωρίς να βλέπει όνειρα. Και άλλα εδάφια παρομοιάζουν το θάνατο με ύπνο. Για παράδειγμα, όταν ο μαθητής Στέφανος λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου, η Γραφή λέει ότι «κοιμήθηκε». (Πράξεις 7:60) Παρόμοια, ο απόστολος Παύλος έγραψε για ορισμένα άτομα των ημερών του τα οποία είχαν “κοιμηθεί” τον ύπνο του θανάτου.—1 Κορινθίους 15:6.

 8. Πώς γνωρίζουμε ότι δεν ήταν σκοπός του Θεού να πεθαίνουν οι άνθρωποι;

⁸ Ήταν από την αρχή σκοπός του Θεού να πεθαίνουν οι άνθρωποι; Κάθε άλλο! Ο Ιεχωβά δημιούργησε τον άνθρωπο για να ζει αιώνια στη γη. Όπως μάθαμε σε προηγούμενο κεφάλαιο αυτού του βιβλίου, ο Θεός έβαλε το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι σε έναν θαυμάσιο παράδεισο. Τους ευλόγησε με τέλεια υγεία. Ο Ιεχωβά ήθελε μόνο το καλό τους. Θέλει κανένας στοργικός γονέας να υποστούν τα παιδιά του την οδύνη των γηρατειών και του θανάτου; Και βέβαια όχι! Ο Ιεχωβά αγαπούσε τα παιδιά του και ήθελε να απολαμβάνουν ατελείωτη ευτυχία στη γη. Όσον αφορά τους ανθρώπους, η Γραφή λέει: «Την αιωνιότητα έβαλε [ο Ιεχωβά] στην καρδιά τους». (Εκκλησιαστής 3:11) Ο Θεός μάς δημιούργησε με την επιθυμία να ζούμε για πάντα. Έχει μάλιστα ανοίξει το δρόμο για την εκπλήρωση αυτής της επιθυμίας.

 9. Ποιον περιορισμό έθεσε ο Ιεχωβά στον Αδάμ, και γιατί δεν ήταν δύσκολη η υπακοή σε αυτή την εντολή;

⁹ Τότε, λοιπόν, γιατί πεθαίνουν οι άνθρωποι; Για να βρούμε την απάντηση, πρέπει να εξετάσουμε όσα συνέβησαν όταν υπήρχε μόνο ένας άντρας και μία γυναίκα στη γη. Η Γραφή εξηγεί: «Ο Ιεχωβά Θεός έκανε να βλαστήσει από το έδαφος κάθε δέντρο επιθυμητό στην όραση και καλό για τροφή». (Γένεση 2:9) Ωστόσο, υπήρχε ένας περιορισμός. Ο Ιεχωβά είπε στον Αδάμ: «Από κάθε δέντρο του κήπου μπορείς να τρως μέχρι να χορτάσεις. Αλλά από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού δεν πρέπει να φας, γιατί την ημέρα που θα φας από αυτό οπωσδήποτε θα πεθάνεις». (Γένεση 2:16, 17) Δεν ήταν δύσκολη η υπακοή σε αυτή την εντολή. Υπήρχαν πολλά άλλα δέντρα από τα οποία ο Αδάμ και η Εύα μπορούσαν να τρώνε. Τώρα, όμως, τους δινόταν μια ξεχωριστή ευκαιρία για να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους σε Εκείνον που τους είχε προσφέρει τα πάντα, περιλαμβανομένης και τέλειας ζωής. Η υπακοή τους θα έδειχνε επίσης ότι σέβονταν την εξουσία του ουράνιου Πατέρα τους και ότι ήθελαν τη στοργική του κατεύθυνση.

10, 11. (α) Πώς έφτασε το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι στο σημείο να παρακούσει τον Θεό; (β) Γιατί ήταν η ανυπακοή του Αδάμ και της Εύας σοβαρό ζήτημα;

¹⁰ Δυστυχώς, το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι επέλεξε να παρακούσει τον Ιεχωβά. Μιλώντας μέσω ενός φιδιού, ο Σατανάς ρώτησε την Εύα: «Είπε πράγματι ο Θεός ότι δεν πρέπει να τρώτε από κάθε δέντρο του κήπου;» Η Εύα απάντησε: «Από τον καρπό των δέντρων του κήπου μπορούμε να τρώμε. Ωστόσο, για το αν θα τρώμε από τον καρπό του δέντρου που είναι στη μέση του κήπου, ο Θεός είπε: “Δεν πρέπει να φάτε από αυτό ούτε και να το αγγίξετε για να μην πεθάνετε”».—Γένεση 3:1-3.

¹¹ «Οπωσδήποτε δεν θα πεθάνετε», είπε ο Σατανάς. «Ο Θεός γνωρίζει πως, την ίδια ημέρα που θα φάτε από αυτό, είναι βέβαιο ότι τα μάτια σας θα ανοιχτούν και εσείς θα γίνετε σαν τον Θεό, γνωρίζοντας το καλό και το κακό». (Γένεση 3:4, 5) Ο Σατανάς ήθελε να πιστέψει η Εύα ότι θα ωφελούνταν αν έτρωγε τον απαγορευμένο καρπό. Κατά τα λεγόμενά του, εκείνη θα μπορούσε να αποφασίζει μόνη της τι ήταν καλό και τι ήταν κακό και να κάνει ό,τι ήθελε η ίδια. Ο Σατανάς κατηγόρησε επίσης τον Ιεχωβά ότι είχε πει ψέματα σχετικά με τις συνέπειες που θα υφίσταντο αν έτρωγαν τον καρπό. Η Εύα πίστεψε τον Σατανά. Έτσι λοιπόν, έκοψε τον καρπό και έφαγε. Κατόπιν έδωσε στο σύζυγό της, και έφαγε και εκείνος. Δεν ενήργησαν από άγνοια. Ήξεραν ότι έκαναν ακριβώς αυτό που ο Θεός τούς είχε πει να μην κάνουν. Τρώγοντας τον καρπό, παρήκουσαν εσκεμμένα μια απλή και λογική εντολή. Έδειξαν περιφρόνηση για τον ουράνιο Πατέρα τους και για την εξουσία του. Μια τέτοια έλλειψη σεβασμού για τον στοργικό τους Δημιουργό ήταν αδικαιολόγητη!

12. Τι μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε πώς αισθάνθηκε ο Ιεχωβά όταν ο Αδάμ και η Εύα ακολούθησαν πορεία εναντίωσης προς αυτόν;

¹² Ας χρησιμοποιήσουμε ένα παράδειγμα: Πώς θα νιώθατε αν μεγαλώνατε και φροντίζατε έναν γιο ή μια κόρη και κατόπιν εκείνος ή εκείνη εκδήλωνε ανυπακοή με τρόπο που έδειχνε ότι δεν σας σέβεται καθόλου ούτε σας αγαπάει; Αυτό θα σας προξενούσε μεγάλη στενοχώρια. Φανταστείτε, λοιπόν, πόσο πρέπει να πληγώθηκε ο Ιεχωβά όταν και ο Αδάμ και η Εύα ακολούθησαν πορεία εναντίωσης προς αυτόν.

13. Τι είπε ο Ιεχωβά ότι θα συνέβαινε στον Αδάμ όταν θα πέθαινε, και τι σημαίνει αυτό;

¹³ Ο Ιεχωβά δεν είχε κανέναν λόγο να διατηρήσει για πάντα στη ζωή τον Αδάμ και την Εύα, οι οποίοι ήταν ανυπάκουοι. Πέθαναν, όπως ακριβώς είχε πει ο Θεός ότι θα συνέβαινε. Ο Αδάμ και η Εύα έπαψαν να υπάρχουν. Δεν μεταφέρθηκαν στο πνευματικό βασίλειο. Αυτό το γνωρίζουμε από τα λόγια που είπε ο Ιεχωβά στον Αδάμ αφού τον κάλεσε να λογοδοτήσει για την ανυπακοή του. Ο Θεός είπε: «[Θα] επιστρέψεις στη γη, γιατί από αυτήν πάρθηκες. Διότι χώμα είσαι και στο χώμα θα επιστρέψεις». (Γένεση 3:19) Ο Θεός είχε φτιάξει τον Αδάμ από το χώμα της γης. (Γένεση 2:7) Πριν από αυτό, ο Αδάμ δεν υπήρχε. Άρα λοιπόν, όταν ο Ιεχωβά είπε ότι θα επέστρεφε στο χώμα, εννοούσε ότι ο Αδάμ θα επέστρεφε σε μια κατάσταση ανυπαρξίας. Θα ήταν άψυχος σαν το χώμα από το οποίο είχε φτιαχτεί.

14. Γιατί πεθαίνουμε εμείς;

¹⁴ Ο Αδάμ και η Εύα θα μπορούσαν να είναι ζωντανοί σήμερα, αλλά πέθαναν επειδή επέλεξαν να παρακούσουν τον Θεό και έτσι αμάρτησαν. Ο λόγος για τον οποίο πεθαίνουμε εμείς είναι ότι η αμαρτωλή κατάσταση του Αδάμ καθώς και ο θάνατος μεταβιβάστηκαν σε όλους τους απογόνους τους. (Ρωμαίους 5:12) Η αμαρτία είναι σαν μια απαίσια κληρονομική ασθένεια από την οποία δεν μπορεί κανείς να ξεφύγει. Η συνέπειά της, ο θάνατος, αποτελεί κατάρα. Ο θάνατος είναι εχθρός, όχι φίλος. (1 Κορινθίους 15:26) Πόσο ευγνώμονες μπορούμε να είμαστε που ο Ιεχωβά προμήθευσε το λύτρο για να μας σώσει από αυτόν τον τρομερό εχθρό!

15. Γιατί είναι παρηγορητικό να γνωρίζουμε την αλήθεια για το θάνατο;

¹⁵ Τα όσα διδάσκει η Γραφή για την κατάσταση των νεκρών είναι παρηγορητικά. Όπως έχουμε δει, οι νεκροί δεν νιώθουν πόνο ούτε θλίψη. Δεν υπάρχει λόγος να τους φοβόμαστε, επειδή δεν μπορούν να μας βλάψουν. Δεν χρειάζονται τη βοήθειά μας ούτε μπορούν να μας βοηθήσουν. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε μαζί τους και εκείνοι δεν μπορούν να μιλήσουν μαζί μας. Πολλοί θρησκευτικοί ηγέτες ισχυρίζονται ψευδώς ότι μπορούν να βοηθήσουν εκείνους που έχουν πεθάνει, και αυτοί που πιστεύουν τέτοιους ηγέτες τούς δίνουν χρήματα. Η γνώση, όμως, της αλήθειας μάς προστατεύει ώστε να μην εξαπατηθούμε από όσους διδάσκουν τέτοια ψέματα.

16. Ποιος έχει επηρεάσει τις διδασκαλίες πολλών θρησκειών, και πώς;

¹⁶ Συμφωνεί η θρησκεία σας με αυτά που διδάσκει η Γραφή για τους νεκρούς; Οι περισσότερες θρησκείες δεν συμφωνούν. Γιατί; Επειδή οι διδασκαλίες τους έχουν επηρεαστεί από τον Σατανά. Εκείνος χρησιμοποιεί την ψεύτικη θρησκεία για να κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι, αφού πεθάνει το σώμα τους, θα εξακολουθήσουν να ζουν στο πνευματικό βασίλειο. Ο Σατανάς συνδυάζει αυτό το ψέμα με άλλα για να απομακρύνει τους ανθρώπους από τον Ιεχωβά Θεό. Πώς συμβαίνει αυτό;

17. Γιατί ατιμάζει τον Ιεχωβά η διδασκαλία των αιώνιων βασάνων;

¹⁷ Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ορισμένες θρησκείες διδάσκουν ότι, αν κάποιο άτομο ζει κακή ζωή, μετά το θάνατό του θα πάει σε έναν τόπο πύρινων βασάνων για να υποφέρει αιώνια. Αυτή η διδασκαλία ατιμάζει τον Θεό. Ο Ιεχωβά είναι Θεός αγάπης και ποτέ δεν θα έκανε τους ανθρώπους να υποφέρουν με αυτόν τον τρόπο. (1 Ιωάννη 4:8) Τι άποψη θα είχατε για κάποιον ο οποίος τιμωρεί ένα ανυπάκουο παιδί βάζοντας τα χέρια του στη φωτιά; Θα σεβόσασταν έναν τέτοιον άνθρωπο; Θα θέλατε καν να τον γνωρίσετε; Ασφαλώς όχι! Πιθανότατα θα σκεφτόσασταν ότι είναι πολύ σκληρός. Και όμως, ο Σατανάς θέλει να πιστεύουμε ότι ο Ιεχωβά βασανίζει ανθρώπους στη φωτιά για πάντα—για αμέτρητα δισεκατομμύρια χρόνια!

18. Σε ποιο θρησκευτικό ψεύδος βασίζεται η λατρεία των νεκρών;

¹⁸ Ο Σατανάς χρησιμοποιεί επίσης ορισμένες θρησκείες για να διδάξει ότι μετά το θάνατο οι άνθρωποι γίνονται πνεύματα τα οποία πρέπει να σέβονται και να τιμούν οι ζωντανοί. Σύμφωνα με αυτή τη διδασκαλία, τα πνεύματα των νεκρών μπορούν να γίνουν ισχυροί φίλοι ή τρομεροί εχθροί. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν αυτό το ψέμα. Φοβούνται τους νεκρούς και τους αποδίδουν τιμή και λατρεία. Σε αντίθεση, η Γραφή διδάσκει ότι οι νεκροί κοιμούνται και ότι πρέπει να λατρεύουμε μόνο τον αληθινό Θεό, τον Ιεχωβά, τον Δημιουργό και Προμηθευτή μας.—Αποκάλυψη 4:11.

19. Ποια άλλη Γραφική διδασκαλία μάς βοηθάει να κατανοήσουμε η γνώση της αλήθειας για το θάνατο;

¹⁹ Η γνώση της αλήθειας για τους νεκρούς σάς προφυλάσσει ώστε να μην παροδηγηθείτε από τα θρησκευτικά ψεύδη. Σας βοηθάει επίσης να κατανοήσετε άλλες Γραφικές διδασκαλίες. Λόγου χάρη, καθώς συνειδητοποιείτε ότι οι άνθρωποι δεν μεταφέρονται στο πνευματικό βασίλειο όταν πεθαίνουν, η υπόσχεση της αιώνιας ζωής σε μια παραδεισιακή γη αποκτάει αληθινό νόημα για εσάς.

20. Ποιο ερώτημα θα εξετάσουμε στο επόμενο κεφάλαιο;

²⁰ Πριν από πολύ καιρό, ο δίκαιος άνθρωπος Ιώβ έκανε την εξής ερώτηση: «Αν ο ακμαίος άνθρωπος πεθάνει, μπορεί να ξαναζήσει;» (Ιώβ 14:14) Μπορεί ένα νεκρό άτομο που κοιμάται τον ύπνο του θανάτου να επανέλθει στη ζωή; Τα όσα διδάσκει η Αγία Γραφή σχετικά με αυτό είναι πολύ παρηγορητικά, όπως θα δείξει το επόμενο κεφάλαιο.