ΑΓΚΑΘΙ
Όρος που αναφέρεται σε διάφορα αγκαθωτά ή αιχμηρά φυτά. Έχει αναφερθεί ότι στο Ισραήλ φύονται περισσότερες από 70 ποικιλίες αγκαθωτών φυτών, μεταξύ των οποίων η αφάνα, η κάππαρη, η άκανθος, η αραμιά και οι κράταιγοι. Μολονότι τα αγκάθια αποδείχτηκαν ενοχλητικά για τον άνθρωπο, δεν υπήρξαν εντελώς άχρηστα. Τα αγκαθωτά φυτά χρησίμευαν ως φράχτες (Ωσ 2:6) και ως καύσιμη ύλη (Εκ 7:6), ενώ χορηγούνταν επίσης ως τροφή στα γαϊδούρια, στις καμήλες και στα κατσίκια. Στα πιο πρόσφατα χρόνια—πράγμα που μπορεί να συνέβαινε και στην αρχαιότητα—ειδικά η αραμιά και η βατομουριά χρησιμοποιούνται ως φράχτες, ενώ η αφάνα αποτελεί καύσιμη ύλη για τις ασβεστοκαμίνους.—Ησ 33:12.
Οι συνέπειες του γεγονότος ότι η γη ήταν καταραμένη, και ως εκ τούτου γεμάτη αγκάθια και τριβόλια, έγιναν ιδιαίτερα αισθητές από τους απογόνους του Αδάμ (Γε 3:17, 18), και γι’ αυτό, ο Λάμεχ, ο πατέρας του Νώε, μίλησε για «τον πόνο των χεριών μας που έχουμε εξαιτίας της γης, την οποία καταράστηκε ο Ιεχωβά». (Γε 5:29) Μετά τον Κατακλυσμό, ο Ιεχωβά ευλόγησε τον Νώε και τους γιους του, δηλώνοντας ότι ο σκοπός του για αυτούς ήταν να γεμίσουν τη γη. (Γε 9:1) Προφανώς, άρθηκε η κατάρα που είχε επιβάλει ο Θεός στη γη. (Γε 13:10) Ωστόσο, ο Ιεχωβά δεν είπε στον Νώε και στην οικογένειά του—όπως είχε πει στον τέλειο Αδάμ—να “καθυποτάξουν τη γη”. (Παράβαλε Γε 1:28 με Γε 8:21–9:2.) Αυτό αφήνει να εννοηθεί ότι ο ατελής άνθρωπος, χωρίς τη θεϊκή καθοδηγία, δεν θα μπορούσε ποτέ να καθυποτάξει τη γη με τρόπο που να ανταποκρίνεται στον αρχικό σκοπό του Θεού. Ο άνθρωπος θα συνέχιζε να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην καλλιέργεια του εδάφους, μια από τις οποίες θα ήταν και η καταπολέμηση ενοχλητικών φυτών όπως τα αγκάθια και τα τριβόλια. Αναμφίβολα, η κακοδιαχείριση των πόρων της γης από τον άνθρωπο έχει επιτείνει τα προβλήματά του σε αυτόν τον τομέα.
Στην Υποσχεμένη Γη, “μια γη όπου έρρεε το γάλα και το μέλι” (Εξ 3:8), οι Ισραηλίτες έπρεπε να εργάζονται για να διατηρούν τον τόπο απαλλαγμένο από τα αγκάθια και τα άλλα αγριόχορτα, εφόσον αυτά κατακλύζουν γρήγορα οποιαδήποτε εγκαταλειμμένη ή ερημωμένη γη. (Ησ 5:6· 7:23-25· 34:13) Τελικά, εξαιτίας της ανυπακοής του στον Ιεχωβά, ο Ισραήλ προξένησε πνευματική καταστροφή στο έθνος, «την κληρονομιά» του Θεού, και αυτό έγινε φανερό τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά από το γεγονός ότι αυτοί μοχθούσαν μάταια, σπέρνοντας σιτάρι αλλά θερίζοντας αγκάθια.—Ιερ 12:7, 13.
Όπως τονίζεται από την παραβολή του Ιησού σχετικά με το σπορέα, τα αγκάθια απειλούν την ανάπτυξη των καλλιεργούμενων σιτηρών. (Ματ 13:7· Λου 8:7) Γι’ αυτό, προτού αρχίσουν να καλλιεργούν έναν αγρό που ήταν γεμάτος αγκάθια και τριβόλια, κατέστρεφαν αυτά τα ενοχλητικά φυτά, συνήθως βάζοντας φωτιά στον αγρό. (Εβρ 6:8) Επίσης, τα αγκάθια τα ίδια μπορούσαν να προκαλέσουν πυρκαγιές. Ειδικά τον καιρό του θερισμού, τα ξερά αγκάθια δίπλα στα αθέριστα σιτηρά είναι εύφλεκτα, και ένας ολόκληρος αγρός μπορεί να κατακαεί αν επεκταθεί η φωτιά από τα αγκάθια στα αθέριστα σιτηρά.—Εξ 22:6.
Για να εμπαίξουν τον Ιησού, οι Ρωμαίοι στρατιώτες έπλεξαν ένα στεφάνι από αγκάθια και το έβαλαν στο κεφάλι του. (Μαρ 15:17· Ιωα 19:2) Μολονότι πολλοί έχουν συσχετίσει το συγκεκριμένο φυτό με τον παλίουρο τον ακανθώδη (Paliurus spina-christi), έναν θάμνο που φτάνει σε ύψος τα 6 μ. και έχει ευλύγιστα κλαδιά με σκληρά αγκάθια, δεν είναι δυνατόν να προσδιορίσουμε με βεβαιότητα για ποιο φυτό πρόκειται.
Μεταφορική Χρήση. Συχνά, ο όρος «αγκάθια» έχει μεταφορική ή συμβολική έννοια. Οι Ασσύριοι, μολονότι περιπλέκονταν σαν αγκάθια, επρόκειτο να κατακαούν σαν κατάξερη καλαμιά. (Να 1:10) Τα αγκάθια, μεταξύ των οποίων τα βάτα, χρησιμοποιούνται για να υποδηλώσουν ανθρώπους, ακόμη και άρχοντες, που πρόκειται να λάβουν δυσμενή κρίση επειδή οι πράξεις τους είναι κακές. (2Βα 14:9, 10· Ησ 9:18, 19· 10:17-19) Οι πονηροί που εναντιώνονται στον υπηρέτη του Ιεχωβά παρουσιάζονται να σβήνουν σαν φωτιά από βάτα. (Ψλ 118:10, 12) Ο Ιησούς Χριστός αναφέρθηκε στα αγκάθια όταν επαλήθευσε παραβολικά ότι οι άνθρωποι γνωρίζονται από τους καρπούς τους.—Ματ 7:16.
Τα αγκάθια συμβολίζουν ανθρώπους και πράγματα που βλάπτουν και ενοχλούν. (Αρ 33:55· Παρ 22:5· Ιεζ 28:24) Το «αγκάθι στη σάρκα» του Παύλου (2Κο 12:7) ίσως ήταν μια πάθηση των ματιών, ή κάποιου άλλου μέρους του σώματός του (βλέπε Πρ 23:1-5· Γα 4:15· 6:11), ή μπορεί να ήταν οι ψευδαπόστολοι και άλλοι ταραξίες που αμφισβητούσαν την αποστολική ιδιότητα και το έργο του Παύλου. (Βλέπε 2Κο 11:5, 6, 12-15· Γα 1:6-9· 5:12· 6:17.) Ο Ιεχωβά, μέσω του Ιερεμία του προφήτη του, παρομοίασε τις καρδιές των αντρών του Ιούδα και των κατοίκων της Ιερουσαλήμ με έδαφος γεμάτο αγκάθια, δηλαδή κυριευμένο από έλλειψη αλήθειας, κρίσης και δικαιοσύνης. (Ιερ 4:1-4· παράβαλε Ωσ 10:12, 13.) Η αντικατάσταση των αγκαθιών με δέντρα συμβολίζει εύστοχα την αποκατάσταση στη θεϊκή εύνοια.—Ησ 55:13· βλέπε ΑΓΚΑΘΙΑ· ΒΑΤΟΜΟΥΡΙΑ, ΒΑΤΟΣ· ΘΑΜΝΟΣ· ΛΩΤΟΣ.