ΓΟΥΔΙ

Δοχείο με κοίλο εσωτερικό μέσα στο οποίο συνέθλιβαν σιτηρά, μπαχαρικά, ελιές ή άλλα υλικά κοπανίζοντάς τα με το γουδοχέρι.

Αιγυπτιακές ταφικές τοιχογραφίες απεικονίζουν γουδιά μεγάλης χωρητικότητας. Επρόκειτο πιθανότατα για ξύλινα γουδιά που είχαν ενδεχομένως μεταλλικά γουδοχέρια. Μια τέτοια τοιχογραφία δείχνει δύο άντρες να στέκονται δίπλα σε ένα γουδί και να ανεβοκατεβάζουν εναλλάξ μεταλλικά γουδοχέρια (ροπαλοειδή και στα δύο άκρα), κρατώντας τα από το κέντρο και με τα δύο χέρια. Η απεικόνιση δείχνει ότι, αφού κοπάνιζαν αρκετά μια ποσότητα υλικών μέσα στο γουδί, την κοσκίνιζαν σε άλλο σκεύος, ενώ τα χοντρά υπολείμματα τα έριχναν και πάλι μέσα στο γουδί για να τα κοπανίσουν και άλλο.

Στην έρημο οι Ισραηλίτες ετοίμαζαν το μάννα για κατανάλωση αλέθοντάς το σε χειρόμυλους ή κοπανίζοντάς το σε γουδί (εβρ., μεδοχάχ).—Αρ 11:7, 8.

Το καλύτερο ελαιόλαδο το παρήγαν κοπανίζοντας ελιές σε γουδί με το γουδοχέρι. Με αυτόν τον τρόπο έβγαινε λάδι μόνο από τη σάρκα της ελιάς, ενώ στο πιεστήριο συνθλίβονταν και τα κουκούτσια. Στο λυχνοστάτη της σκηνής της συνάντησης έπρεπε να καίνε αγνό ελαιόλαδο από κοπανισμένες ελιές. Λάδι από κοπανισμένες ελιές χρησιμοποιούνταν επίσης σε σχέση με τη «μόνιμη προσφορά ολοκαυτώματος» και προφανώς στο λάδι του αγίου χρίσματος. Στο αγιαστήριο χρησιμοποιούνταν κονιορτοποιημένο θυμίαμα.—Εξ 27:20, 21· 29:40, 42· 30:23-25, 35, 36.

Εφόσον το γουδί έχει κοίλο εσωτερικό, χρησιμοποιείται κατάλληλα στην Αγία Γραφή για να περιγράψει το σχήμα μιας συγκεκριμένης εδαφικής περιοχής. Λόγου χάρη, σύμφωνα με τα εδάφια Κριτές 15:18, 19, ο Θεός προμήθευσε πόσιμο νερό στον Σαμψών σκίζοντας στα δύο «ένα κοίλωμα σε σχήμα γουδιού» (εβρ., μαχτές) στη Λεχί. Επίσης, ένα συγκεκριμένο τμήμα της Ιερουσαλήμ, η «Μακτές», ή αλλιώς η «Περιοχή Γουδί» (εβρ., Μαχτές, που σημαίνει «γουδί»), μπορεί να είχε πάρει το όνομά του από κάποιο κοίλωμα ή βύθισμα που υπήρχε σε εκείνη την περιοχή της πόλης.—Σοφ 1:11, υποσ.

Τα σιτηρά που μετατρέπονται σε αλεύρι μέσα στο γουδί υφίστανται πολύ σκληρή κατεργασία. Συνεπώς, οι Γραφές χρησιμοποιούν αυτή τη διαδικασία συμβολικά, λέγοντας: «Ακόμη και αν κοπανίσεις τον ανόητο με γουδοχέρι μέσα σε γουδί [εβρ., μπαμμαχτές], μαζί με θρυμματισμένα σιτηρά, η ανοησία του δεν θα φύγει από αυτόν».—Παρ 27:22.

[Εικόνα στη σελίδα 655]

Αρχαίο γουδί και γουδοχέρι