ΘΕΡΙΣΜΟΣ, ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ

Ένα από τα πράγματα τα οποία δεν θα πάψουν ποτέ «όλες τις ημέρες που παραμένει η γη». (Γε 8:22) Ο θερισμός είναι καιρός μεγάλης χαράς, μολονότι, όπως είναι φυσικό, απαιτείται πολλή και σκληρή εργασία για το μάζεμα της σοδειάς. (Ψλ 126:5, 6· Ησ 9:3· 16:9, 10) Ορισμένα Βιβλικά γεγονότα προσδιορίστηκαν χρονικά σε σχέση με τον καιρό του θερισμού.—Γε 30:14· Ιη 3:15· Κρ 15:1· Ρθ 1:22· 2:23· 1Σα 6:13· 2Σα 21:9· 23:13.

Σάββατα και Ιωβηλαίο. Ο νόμος του Θεού προς τον Ισραήλ περιλάμβανε ορισμένες απαιτήσεις και διατάξεις σχετικά με το θερισμό. Όσο σημαντικός και αν ήταν ο θερισμός, οι Ισραηλίτες δεν απαλλάσσονταν από την υποχρέωση που είχαν να τηρούν το Σάββατο, καθώς ο Νόμος δεν επέτρεπε το θερισμό εκείνη την ημέρα ούτε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. (Εξ 34:21· παράβαλε Νε 13:15.) Εφόσον κατά το σαββατιαίο έτος, όπως και κατά το Ιωβηλαίο, δεν γινόταν σπορά, έπεται ότι δεν υπήρχε σοδειά για να μαζευτεί, παρά μόνο αυτά που βλάσταιναν από πεσμένους σπόρους του προηγούμενου θερισμού. Ακόμη και αυτά όμως δεν έπρεπε να τα θερίσει ο ιδιοκτήτης του αγρού, μολονότι ο ίδιος, οι δούλοι του και οι μισθωτοί εργάτες του, οι μέτοικοι και οι πάροικοι, καθώς επίσης τα κατοικίδια ζώα και τα θηρία μπορούσαν να τρώνε τα προϊόντα της γης.—Εξ 23:10, 11· Λευ 25:3-7, 11, 12, 20-22.

Πρώτοι Καρποί και Φροντίδα των Φτωχών. Οι πρώτοι καρποί κάθε θερισμού έπρεπε να προσφέρονται στον Ιεχωβά. (Λευ 23:10, 11· Δευ 26:1-4) Ο καρπός ενός δέντρου δεν έπρεπε να συλλέγεται για προσωπική χρήση μέχρι το πέμπτο έτος του.—Λευ 19:23-25.

Αν ένας Ισραηλίτης πεινούσε, μπορούσε να μπει στον αγρό ή στο αμπέλι ενός άλλου και να φάει από τα προϊόντα του μέχρι να χορτάσει, αλλά δεν μπορούσε να πάρει μαζί του τίποτα μέσα σε δοχείο ή να χρησιμοποιήσει δρεπάνι για να κόψει τα σιτηρά του συνανθρώπου του.—Δευ 23:24, 25· παράβαλε Ματ 12:1· Λου 6:1· βλέπε ΣΤΑΧΥΟΛΟΓΗΣΗ.

Κατά τη συγκομιδή, οι Ισραηλίτες δεν έπρεπε να θερίζουν εντελώς τις άκρες των αγρών τους ούτε να μαζεύουν τα απομεινάρια. Αντίθετα, έπρεπε να αφήνουν λίγα σιτηρά αθέριστα, διότι τα υπολείμματα από τους σιταγρούς τους—όπως και τα υπολείμματα από τα αμπέλια τους—προορίζονταν για τον ταλαιπωρημένο και τον πάροικο.—Λευ 19:9, 10· 23:22· Δευ 24:19.

Καιρός. Στην Υποσχεμένη Γη κατά την αρχαιότητα, όπως και σήμερα, έβρεχε σπάνια τον καιρό του θερισμού. Μάλιστα όταν ο Ιεχωβά έκανε να βρέξει και να βροντήσει σε απάντηση της προσευχής του Σαμουήλ, αυτό απέδειξε στους Ισραηλίτες ότι είχαν διαπράξει μεγάλο κακό ζητώντας ανθρώπινο βασιλιά. (1Σα 12:17-19· βλέπε επίσης Παρ 26:1.) Αλλά ο Ιορδάνης Ποταμός πλημμύριζε στις όχθες του λόγω των όψιμων βροχών στις αρχές της άνοιξης και λόγω των χιονιών που έλιωναν από τα όρη του Λιβάνου.—Ιη 3:15· 5:10, 11.

Ο καιρός είναι ζεστός κατά τον τρύγο, τη συγκομιδή των σταφυλιών, πράγμα που κάνει ένα σύννεφο δροσιάς εξαιρετικά αναψυκτικό. (Ησ 18:4) Το ποτό που έχει ψυχθεί με χιόνι από τα βουνά είναι ευπρόσδεκτο, και αυτό εννοείται προφανώς από τον παραλληλισμό του εδαφίου Παροιμίες 25:13, όχι η χιονόπτωση, διότι το χιόνι τον καιρό του θερισμού θα αποτελούσε συμφορά.

Λινάρι, Κριθάρι, Σιτάρι. Στην αρχαιότητα θέριζαν τα σιτηρά κόβοντάς τα με δρεπάνι (Δευ 16:9· Μαρ 4:29) ή μερικές φορές ξεριζώνοντάς τα από τη γη. Σε αυτή την τελευταία περίπτωση θέριζαν ολόκληρο το στέλεχος τραβώντας τις ρίζες από το χώμα, πράγμα σημαντικό για άνυδρες περιοχές όπου το άχυρο σπάνιζε και τα σιτηρά δεν γίνονταν πολύ ψηλά. Αφού θέριζαν τα σιτηρά, τα μάζευαν, τα έδεναν σε δεμάτια και τα στοίβαζαν σε σωρούς, ίσως στο αλώνι.—Γε 37:6, 7· Ρθ 3:6, 7.

Στα περίχωρα της Ιεριχώς η συγκομιδή του λιναριού άρχιζε το 12ο μήνα, τον Αδάρ (Φεβρουάριος-Μάρτιος), ή στις αρχές του Νισάν (Μάρτιος-Απρίλιος), του πρώτου μήνα του θρησκευτικού έτους των Εβραίων. Τραβούσαν τα λινοκάλαμα με το χέρι ή τα ξερίζωναν με την τσάπα και στη συνέχεια τα άπλωναν για να ξεραθούν. Η Ραάβ είχε στην ταράτσα της λινοκάλαμα όταν έκρυψε τους κατασκόπους (Ιη 2:6) τις πρώτες ημέρες του Νισάν.—Ιη 2:16, 22, 23· 3:1, 2· 4:19.

Έπειτα άρχιζε ο θερισμός του κριθαριού το μήνα Νισάν (Μάρτιος-Απρίλιος). Οι Ισραηλίτες μπήκαν στην Υποσχεμένη Γη τον καιρό του θερισμού του κριθαριού και άρχισαν να τρώνε από τα προϊόντα εκείνης της γης στις 15 Νισάν. (Ιη 3:15· 5:10, 11) Ενόσω ο θερισμός του κριθαριού συνεχιζόταν στους λόφους της Παλαιστίνης, στα πεδινά ακολουθούσε ο θερισμός του σιταριού (Ρθ 1:22· 2:23· 2Σα 21:9), ο οποίος ξεκινούσε το μήνα Ζιβ, ή αλλιώς Ιγιάρ (Απρίλιος-Μάιος).

Κατόπιν, το μήνα Σιβάν (Μάιος-Ιούνιος), ο θερισμός του σιταριού βρισκόταν σε εξέλιξη στα ορεινά. Οι θεριστές, κρατώντας με το ένα χέρι τα στελέχη των σιτηρών, τα έκοβαν με δρεπάνι. (Παράβαλε Δευ 23:25· Ησ 17:5.) Το αρχαίο δρεπάνι ήταν φτιαγμένο από ξύλο ή κόκαλο και είχε ένθετο πυρόλιθο που χρησίμευε ως κόψη. Μεταγενέστερα τέθηκε σε χρήση η πιο γνωστή καμπύλη μεταλλική λεπίδα.

Συγκομιδή Άλλων Καρπών. Το μήνα Ταμμούζ (Ιούνιος-Ιούλιος) ωρίμαζαν τα πρώτα σταφύλια, ο δε τρύγος ξεκινούσε το μήνα Αβ (Ιούλιος-Αύγουστος), ενώ συγχρόνως ήταν ώριμες και οι ελιές στα πεδινά. Το μήνα Ελούλ (Αύγουστος-Σεπτέμβριος) ο τρύγος βρισκόταν γενικά σε εξέλιξη, οι χουρμάδες ήταν ώριμοι, τα ρόδια ωρίμαζαν, και γινόταν το μάζεμα των καλοκαιρινών σύκων. (Αρ 13:23) Σε γενικές γραμμές η συγκομιδή είχε ολοκληρωθεί το μήνα Εθανίμ, ή αλλιώς Τισρί (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος), αν και στη βόρεια Γαλιλαία μπορεί να μάζευαν ακόμη τις ελιές το μήνα Βουλ, ή αλλιώς Εσβάν (Μαρεσβάν) (Οκτώβριος-Νοέμβριος). Το μάζεμα των ελιών γινόταν με ράβδισμα των κλαδιών του δέντρου.—Δευ 24:20· βλέπε ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ.

Γιορτές. Οι τρεις κυριότερες γιορτές του Ισραήλ συνδέονταν άμεσα με το θερισμό. (Εξ 23:14-17) Η Γιορτή των Άζυμων Άρτων, που άρχιζε στις 15 Νισάν, συνέπιπτε με το θερισμό του κριθαριού. Στις 16 Νισάν, «την επομένη του σαββάτου» (το οποίο δεν ήταν κατ’ ανάγκην εβδομαδιαίο σάββατο, εφόσον η πρώτη ημέρα της γιορτής οριζόταν ως σάββατο άσχετα με την ημέρα στην οποία έπεφτε), ο αρχιερέας έπρεπε να κινήσει πέρα δώθε ενώπιον του Ιεχωβά ένα δεμάτι από τους πρώτους καρπούς του θερισμού του κριθαριού.—Λευ 23:6-11.

Η Γιορτή των Εβδομάδων, ή αλλιώς Πεντηκοστή, τελούνταν την 50ή ημέρα μετρώντας από τις 16 Νισάν. Εκείνη την περίοδο λάβαινε χώρα ο θερισμός του σιταριού. Δύο ένζυμα ψωμιά από τους πρώτους καρπούς των καινούριων σιτηρών έπρεπε τότε να προσκομιστούν ως κινητή προσφορά στον Ιεχωβά. (Λευ 23:15-17) Ο Ιερεμίας, αναφερόμενος προφανώς στις εφτά εβδομάδες θερισμού που μεσολαβούσαν από τη Γιορτή των Άζυμων Άρτων ως τη Γιορτή της Πεντηκοστής, περιγράφει τον Ιεχωβά ως «Αυτόν που φυλάει τις καθορισμένες εβδομάδες του θερισμού για εμάς», διασφαλίζοντας ανομβρία κατά την εν λόγω περίοδο, εφόσον η βροχή θα ήταν καταστροφική για το θερισμό.—Ιερ 5:24· παράβαλε Αμ 4:7.

Η Γιορτή των Σκηνών, ή αλλιώς της Συγκομιδής, η οποία άρχιζε τη 15η ημέρα του έβδομου μήνα Εθανίμ, ή αλλιώς Τισρί, ολοκλήρωνε χαρωπά το μεγαλύτερο μέρος του γεωργικού έτους, εφόσον σε γενικές γραμμές ο θερισμός είχε τελειώσει μέχρι τότε.—Λευ 23:33-36, 39-43· βλέπε ΓΙΟΡΤΗ και τις διάφορες γιορτές στα αντίστοιχα λήμματα.

Μεταφορική Χρήση. Ο θερισμός χρησιμοποιείται πολλές φορές μεταφορικά στις Γραφές για να δηλώσει παραστατικά το τελικό αποτέλεσμα των έργων κάποιου, είτε καλό είτε κακό. Σύμφωνα με τη θεϊκή αρχή, «ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει». Ο Παύλος έδειξε ότι, ενώ αυτός που σπέρνει μεριμνώντας για τη σάρκα θερίζει από αυτήν φθορά, «αυτός που σπέρνει μεριμνώντας για το πνεύμα θα θερίσει αιώνια ζωή από το πνεύμα», και διαβεβαίωσε τους Γαλάτες Χριστιανούς ότι θα θέριζαν αν δεν απέκαμαν. (Γα 6:7-9· Παρ 22:8· Ωσ 8:1, 7) Ενθαρρύνοντας τη Χριστιανική γενναιοδωρία προς τους άπορους ομοπίστους στην Ιουδαία, ο Παύλος είπε στους Κορινθίους: «Εκείνος που σπέρνει με τσιγκουνιά θα θερίσει και με τσιγκουνιά· και εκείνος που σπέρνει με αφθονία θα θερίσει και με αφθονία».—2Κο 9:5-7.

Η επιστροφή των εξορίστων και η συγκέντρωση ατόμων για ζωή παραβάλλονται με το θερισμό (Ωσ 6:11· Ματ 9:37, 38· Λου 10:2), όπως επίσης η συγκέντρωση και καταστροφή των πονηρών. (Ιερ 51:33) Ο Ιησούς Χριστός έστειλε τους μαθητές του να “θερίσουν”, υπονοώντας ότι έπρεπε να συγκεντρώσουν άτομα που ανταποκρίνονταν θετικά για να γίνουν μαθητές του. (Ιωα 4:35-38) Στην παραβολή του για το συμβολικό «σιτάρι» και τα συμβολικά «ζιζάνια», αναφέρθηκε στην «τελική περίοδο του συστήματος πραγμάτων» ως το θερισμό, οπότε ο Γιος του ανθρώπου αποστέλλει τους αγγελικούς θεριστές του να «μαζέψουν από τη βασιλεία του όλα όσα προξενούν σκάνδαλο καθώς και εκείνους που πράττουν την ανομία». Αυτά τα «ζιζάνια», δηλαδή «οι γιοι του πονηρού», ρίχνονται σε μεταφορικό πύρινο καμίνι, ενώ «το σιτάρι», δηλαδή «οι γιοι της βασιλείας», διαφυλάττονται και «θα λάμψουν τόσο φωτεινά όσο ο ήλιος στη βασιλεία του Πατέρα τους».—Ματ 13:24-30, 36-43.

Το ότι ο δοξασμένος και ενθρονισμένος Ιησούς Χριστός κατευθύνει το έργο θερισμού και διαχωρισμού καταδεικνύεται από το όραμα του Ιωάννη στην Αποκάλυψη, όπου ο Χριστός παρουσιάζεται ως κάποιος «όμοιος με γιο ανθρώπου, με χρυσό στέμμα στο κεφάλι του και κοφτερό δρεπάνι στο χέρι του». Ο Ιωάννης τον είδε να ενεργεί σύμφωνα με την αγγελική κραυγή: «Βάλε το δρεπάνι σου και θέρισε, επειδή ήρθε η ώρα για το θέρισμα, γιατί ο θερισμός της γης είναι εντελώς ώριμος», και να βάζει «με ορμή το δρεπάνι του στη γη, και η γη θερίστηκε». Ο απόστολος Ιωάννης είδε ότι στη συνέχεια «το κλήμα της γης» τρυγήθηκε και ρίχτηκε «στο μεγάλο πατητήρι του θυμού του Θεού».—Απ 14:14-20· παράβαλε Απ 19:11-16· βλέπε ΓΕΩΡΓΙΑ.