ΛΑΔΙ

Το λάδι που ήταν πιο γνωστό στους Εβραίους ήταν το ελαιόλαδο. Οι εντελώς ώριμες μαύρες ελιές έδιναν το περισσότερο λάδι, αλλά το εκλεκτότερο προερχόταν από όσες ήταν ακόμη πράσινες και το χρώμα τους μόλις άρχιζε να αλλάζει. Αφού μάζευαν προσεκτικά τον καρπό από τα δέντρα και τον ξεχώριζαν από τα κλαδιά και τα φύλλα, τον μετέφεραν στο ελαιοπιεστήριο.

Ο πολτός που προκύπτει από τον ώριμο ελαιόκαρπο είναι σχεδόν κατά το ήμισυ λάδι, η ποιότητα του οποίου ποικίλλει ανάλογα με τη μέθοδο επεξεργασίας του πολτού. Το καλύτερο λάδι, το λεγόμενο «αγνό λάδι από κοπανισμένες ελιές», παραγόταν μέσω μιας απλής επεξεργασίας, προτού περάσουν οι ελιές από το ελαιοπιεστήριο. (Λευ 24:2) Πρώτα έβαζαν τις ελιές σε ένα γουδί και τις κοπάνιζαν ή, σε κάποιες περιπτώσεις, τις πατούσαν με τα πόδια. (Μιχ 6:15) Έπειτα έβαζαν τον κοπανισμένο καρπό σε καλάθια από όπου έσταζε το λάδι μέχρι να εξαχθεί το «παρθένο» λάδι. Το αγνό αυτό λάδι που εξαγόταν από τις κοπανισμένες ελιές αποθηκευόταν σε πήλινα αγγεία, ενώ τον πολτό τον μετέφεραν στο ελαιοπιεστήριο.

Μια συνηθισμένη ποιότητα ελαιόλαδου παραγόταν από την πλήρη έκθλιψη των ελαιόκαρπων σε γουδί ή χειρόμυλο. Όταν ολοκληρωνόταν η εξαγωγή λαδιού από τον πολτό, έβαζαν το λάδι σε πήλινα αγγεία ή πιθάρια, όπου το άφηναν να κατακαθήσει.

Η κατώτερη ποιότητα ελαιόλαδου ήταν το λάδι που εξαγόταν στο ελαιοπιεστήριο από τη σύνθλιψη του ελαιοπολτού που είχε απομείνει μετά τη διαδικασία έκθλιψης του καρπού. Ο ελαιοπολτός τοποθετούνταν σε καλάθια τα οποία στοιβάζονταν ανάμεσα στους δύο κάθετους στύλους του ελαιοπιεστηρίου. Ένας μοχλός που έφερε βάρος πίεζε τη στοίβα με τα καλάθια για την εκροή του λαδιού, το οποίο διοχετευόταν κατόπιν σε μεγάλες λεκάνες για να καθαριστεί. Εκεί, τα υπολείμματα του πολτού και το νερό κατακάθονταν, ενώ το λάδι ανέβαινε στην επιφάνεια και στη συνέχεια αντλούνταν και αποθηκευόταν σε μεγάλα πήλινα αγγεία ή σε ειδικές δεξαμενές.—Παράβαλε 2Χρ 32:27, 28· βλέπε ΠΑΤΗΤΗΡΙ.

Σύμβολο Ευημερίας. Η έκφραση “τα πατητήρια ξεχειλίζουν από λάδι” σήμαινε μεγάλη ευημερία. (Ιωλ 2:24) Ενόσω ο Ιώβ υπέφερε, λαχταρούσε τις περασμένες ημέρες αφθονίας, όταν “ο βράχος έβγαζε ρυάκια λάδι” για χάρη του. (Ιωβ 29:1, 2, 6) Ο Ιεχωβά έκανε τον «Ιακώβ», δηλαδή τους Ισραηλίτες, να θηλάσει με μεταφορική έννοια «λάδι από τον πυρολιθικό βράχο», προφανώς από ελαιόδεντρα που φύονταν σε βραχώδες έδαφος. (Δευ 32:9, 13) Ο Μωυσής είπε ότι ο Ασήρ θα “βουτούσε το πόδι του στο λάδι”, υποδηλώνοντας ότι αυτή η φυλή θα είχε υλικές ευλογίες.—Δευ 33:24.

Σημαντικό Εμπορικό και Διατροφικό Αγαθό. Το ελαιόλαδο έγινε σημαντικό εμπορικό αγαθό στην Παλαιστίνη λόγω της αφθονίας του. Κάθε χρόνο ο Σολομών έδινε στον Βασιλιά Χιράμ της Τύρου «είκοσι κορ [4.400 λίτρα] λάδι από κοπανισμένες ελιές», ως μέρος της πληρωμής για τα υλικά ανέγερσης του ναού. (1Βα 5:10, 11) Ο Ιούδας και ο Ισραήλ ήταν κάποτε «έμποροι» της Τύρου που της προμήθευαν λάδι. (Ιεζ 27:2, 17) Το αρωματικό λάδι και το ελαιόλαδο συγκαταλέγονται επίσης στα υλικά που αγοράζει η μυστηριακή Βαβυλώνα η Μεγάλη από τους “περιοδεύοντες εμπόρους” της γης.—Απ 18:11-13.

Το ελαιόλαδο, τροφή υψηλής ενεργειακής αξίας και ένα από τα πιο εύπεπτα λίπη, ήταν βασικό είδος στη διατροφή των Ισραηλιτών, και πιθανότατα υποκαθιστούσε το βούτυρο σε πολλές περιπτώσεις, τόσο στην επιτραπέζια όσο και στη μαγειρική χρήση του. (Δευ 7:13· Ιερ 41:8· Ιεζ 16:13) Αποτελούσε κοινό φωτιστικό καύσιμο. (Ματ 25:1-9) Τα λυχνάρια του χρυσού λυχνοστάτη στη σκηνή της συνάντησης έκαιγαν «αγνό λάδι από κοπανισμένες ελιές». (Εξ 27:20, 21· 25:31, 37) Λάδι χρησιμοποιούσαν επίσης στις προσφορές σιτηρών που έφερναν στον Ιεχωβά. (Λευ 2:1-7) Ως καλλυντικό χρησιμοποιούνταν για την επάλειψη του σώματος μετά το λούσιμο. (Ρθ 3:3· 2Σα 12:20) Το να αλείψει κάποιος το κεφάλι του φιλοξενούμενου με λάδι θεωρούνταν ένδειξη φιλοξενίας. (Λου 7:44-46) Το λάδι το χρησιμοποιούσαν επίσης για να απαλύνουν και να καταπραΰνουν τραύματα και πληγές (Ησ 1:6), μερικές φορές σε συνδυασμό με το κρασί.—Λου 10:33, 34.

Θρησκευτική Χρήση και Σημασία. Ο Ιεχωβά διέταξε τον Μωυσή να παρασκευάσει «λάδι αγίου χρίσματος» το οποίο περιείχε ελαιόλαδο και άλλα συστατικά. Με αυτό ο Μωυσής έχρισε τη σκηνή της μαρτυρίας, την κιβωτό της διαθήκης, τα διάφορα σκεύη του αγιαστηρίου και τα έπιπλά του. Ο Μωυσής έχρισε επίσης με αυτό τον Ααρών και τους γιους του για να τους αγιάσει ως ιερείς του Ιεχωβά. (Εξ 30:22-33· Λευ 8:10-12) Οι βασιλιάδες χρίονταν με λάδι, όπως ο Σαούλ τον οποίο έχρισε ο Σαμουήλ όταν «πήρε τη φιάλη με το λάδι και το έχυσε πάνω στο κεφάλι του». (1Σα 10:1) Όταν χρίστηκε ο Σολομών χρησιμοποιήθηκε κέρας με λάδι.—1Βα 1:39.

Προφητική της χαροποιάς επίδρασης που θα είχε η επίγεια διακονία του Ιησού Χριστού ήταν η δήλωση ότι ο Ιησούς θα έδινε σε «εκείνους που πενθούν για τη Σιών . . . το λάδι της αγαλλίασης αντί για πένθος». (Ησ 61:1-3· Λου 4:16-21) Επίσης, είχε προφητευτεί ότι ο Ιησούς θα χριόταν προσωπικά από τον Ιεχωβά με το «λάδι της αγαλλίασης» πιο πολύ από ό,τι οι εταίροι του, κάτι που υποδήλωνε ότι θα γευόταν μεγαλύτερη χαρά από ό,τι οι προκάτοχοί του στη Δαβιδική δυναστεία.—Ψλ 45:7· Εβρ 1:8, 9· βλέπε ΧΡΙΣΜΑ, ΧΡΙΣΜΕΝΟΣ.

Όπως το κατά γράμμα λάδι στο κεφάλι κάποιου είναι καταπραϋντικό και αναζωογονητικό, έτσι και ο Λόγος του Θεού καταπραΰνει, διορθώνει, παρηγορεί και θεραπεύει όταν χρησιμοποιείται στην περίπτωση κάποιου που ασθενεί πνευματικά. Γι’ αυτό και οι πρεσβύτεροι της Χριστιανικής εκκλησίας νουθετούνται να προσεύχονται για έναν τέτοιον άνθρωπο, αλείβοντάς τον συμβολικά «με λάδι στο όνομα του Ιεχωβά»—ένα μέτρο απαραίτητο για την πνευματική του ανάρρωση.—Ιακ 5:13-15· παράβαλε Ψλ 141:5.