Ο Ιεχωβά Είναι η Μερίδα Μου

«Εγώ είμαι το μερίδιό σου και η κληρονομιά σου ανάμεσα στους γιους του Ισραήλ».​—ΑΡΙΘ. 18:20.

1, 2. (α) Ποια ήταν η κατάσταση των Λευιτών όσον αφορά την κληρονομιά γης; (β) Ποια διαβεβαίωση έδωσε ο Ιεχωβά στους Λευίτες;

ΑΦΟΥ οι Ισραηλίτες κατέκτησαν μεγάλο μέρος της Υποσχεμένης Γης, ο Ιησούς του Ναυή καταπιάστηκε με τη διαμοίραση της γης με κλήρο. Σε αυτό το έργο συνεργάστηκε με τον Αρχιερέα Ελεάζαρ και τις κεφαλές των φυλών. (Αριθ. 34:13-29) Οι Λευίτες όμως δεν θα λάβαιναν κληρονομιά γης, όπως έλαβαν οι άλλες φυλές. (Ιησ. Ναυή 14:1-5) Γιατί δεν είχαν οι Λευίτες φυλετική περιοχή, ή αλλιώς μερίδιο, στην Υποσχεμένη Γη; Μήπως έμεναν στο περιθώριο;

² Την απάντηση τη βρίσκουμε σε αυτά που είπε ο Ιεχωβά προς τους Λευίτες. Υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι δεν επρόκειτο για παράβλεψη, ο Ιεχωβά τούς είπε: «Εγώ είμαι το μερίδιό σου και η κληρονομιά σου ανάμεσα στους γιους του Ισραήλ». (Αριθ. 18:20) Τι ισχυρή διαβεβαίωση: «Εγώ είμαι το μερίδιό σου», ή αλλιώς η μερίδα σου! Πώς θα νιώθατε εσείς αν ο Ιεχωβά σάς είχε πει κάτι τέτοιο; Η πρώτη αντίδρασή σας ίσως ήταν: “Αξίζω εγώ μια τέτοια διαβεβαίωση από τον Παντοδύναμο;” Ίσως επίσης να αναρωτιόσασταν: “Μπορεί να είναι όντως ο Ιεχωβά η μερίδα οποιουδήποτε ατελούς Χριστιανού σήμερα;” Αυτές οι ερωτήσεις αφορούν εσάς και τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Ας δούμε λοιπόν τι σημαίνει αυτή η θεϊκή δήλωση. Αυτό θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε πώς μπορεί ο Ιεχωβά να είναι η μερίδα των Χριστιανών σήμερα. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να είναι η δική σας μερίδα, είτε ελπίζετε να ζήσετε στον ουρανό είτε αποβλέπετε σε ζωή στην παραδεισιακή γη.

Ο Ιεχωβά Μεριμνά για τους Λευίτες

 3. Πώς ξεχώρισε ο Θεός τους Λευίτες για την υπηρεσία του;

³ Προτού δώσει ο Ιεχωβά το Νόμο στους Ισραηλίτες, οι κεφαλές των οικογενειών ασκούσαν τα ιερατικά καθήκοντα. Όταν ο Θεός προμήθευσε το Νόμο, διευθέτησε να υπάρχει επί μονίμου βάσεως ένα ιερατείο, μαζί με τους βοηθούς του, από τη φυλή του Λευί. Πώς προέκυψε αυτή η διευθέτηση; Όταν ο Θεός θανάτωσε τα πρωτότοκα της Αιγύπτου, αγίασε τα πρωτότοκα του Ισραήλ, δηλαδή τα ξεχώρισε για να είναι δικά του, να ανήκουν σε αυτόν. Στη συνέχεια, ο Θεός έκανε την εξής σημαντική προσαρμογή: «Παίρνω τους Λευίτες . . . αντί για όλους τους πρωτότοκους γιους του Ισραήλ». Σε μια απογραφή που έγινε, διαπιστώθηκε ότι οι πρωτότοκοι γιοι του Ισραήλ ήταν περισσότεροι από τους Λευίτες, γι’ αυτό καταβλήθηκε ένα λυτρωτικό αντίτιμο για να αντισταθμίσει τη διαφορά. (Αριθ. 3:11-13, 41, 46, 47) Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι Λευίτες θα μπορούσαν να εκπληρώσουν το ρόλο τους υπηρετώντας τον Θεό του Ισραήλ.

4, 5. (α) Τι σήμαινε για τους Λευίτες το ότι είχαν τον Θεό ως μερίδα τους; (β) Πώς μεριμνούσε ο Θεός για τους Λευίτες;

⁴ Τι σήμαινε αυτός ο διορισμός για τους Λευίτες; Ο Ιεχωβά είπε ότι θα ήταν η μερίδα τους με την έννοια ότι, αντί να λάβουν κληρονομιά γης, θα αναλάμβαναν ένα ανεκτίμητο προνόμιο υπηρεσίας. Η κληρονομιά τους θα ήταν «η ιεροσύνη του Ιεχωβά». (Ιησ. Ναυή 18:7) Τα συμφραζόμενα του εδαφίου Αριθμοί 18:20 δείχνουν ότι αυτό δεν θα τους οδηγούσε σε ένδεια από υλική άποψη. (Διαβάστε Αριθμοί 18:19, 21, 24) Οι Λευίτες θα λάβαιναν «κάθε δέκατο στον Ισραήλ ως κληρονομιά σε ανταπόδοση για την υπηρεσία τους». Θα έπαιρναν το 10 τοις εκατό από τα προϊόντα των Ισραηλιτών και από την αύξηση των κατοικίδιων ζώων τους. Οι Λευίτες, με τη σειρά τους, έπρεπε να συνεισφέρουν το ένα δέκατο από αυτά που λάβαιναν, «από το καλύτερό τους», για την υποστήριξη του ιερατείου.a (Αριθ. 18:25-29) Οι ιερείς λάβαιναν επίσης «όλες τις άγιες συνεισφορές» τις οποίες έφερναν οι γιοι του Ισραήλ για τον Θεό στον τόπο λατρείας του. Επομένως, τα μέλη του ιερατείου είχαν βάσιμους λόγους να πιστεύουν ότι ο Ιεχωβά θα μεριμνούσε για αυτούς.

⁵ Φαίνεται πως ο Μωσαϊκός Νόμος προέβλεπε και ένα δεύτερο δέκατο, το οποίο προοριζόταν για να τραφεί και να ευφρανθεί το σπιτικό στη διάρκεια των άγιων συνελεύσεων κάθε χρόνο. (Δευτ. 14:22-27) Ωστόσο, στο τέλος κάθε τρίτου και έκτου έτους του εφταετούς σαββατιαίου κύκλου, οι Ισραηλίτες τοποθετούσαν αυτό το δέκατο «μέσα από τις πύλες» τους προς όφελος των φτωχών αλλά και των Λευιτών. Γιατί περιλαμβάνονταν και οι Λευίτες στους αποδέκτες; Επειδή δεν είχαν «μερίδιο ή κληρονομιά» στον Ισραήλ.​—Δευτ. 14:28, 29.

 6. Εφόσον ως φυλή οι Λευίτες δεν είχαν μερίδιο γης στον Ισραήλ, πού θα κατοικούσαν;

⁶ Ίσως αναρωτηθείτε: “Εφόσον δεν παραχωρήθηκε γη στους Λευίτες, πού θα κατοικούσαν;” Ο Θεός μερίμνησε για αυτούς. Τους έδωσε 48 πόλεις μαζί με τα γύρω βοσκοτόπια τους. Σε αυτές περιλαμβάνονταν και οι έξι πόλεις καταφυγίου. (Αριθ. 35:6-8) Έτσι λοιπόν, οι Λευίτες είχαν ένα μέρος για να μένουν όταν δεν υπηρετούσαν στο αγιαστήριο του Θεού. Ο Ιεχωβά προμήθευε με αφθονία για εκείνους που πρόσφεραν τον εαυτό τους στην υπηρεσία του. Αναμφίβολα δε, οι Λευίτες μπορούσαν να δείχνουν ότι ο Ιεχωβά ήταν η μερίδα τους έχοντας εμπιστοσύνη στο γεγονός ότι εκείνος ήταν πρόθυμος και ικανός να καλύπτει τις ανάγκες τους.

 7. Τι απαιτούνταν από τους Λευίτες για να έχουν τον Ιεχωβά ως μερίδα τους;

⁷ Ο Νόμος δεν προέβλεπε κάποια ποινή για όποιον Ισραηλίτη δεν έδινε το δέκατο. Όταν ο λαός αμελούσε την προσφορά των δεκάτων, οι ιερείς και οι Λευίτες επηρεάζονταν. Αυτό συνέβη στις ημέρες του Νεεμία. Ως αποτέλεσμα, οι Λευίτες αναγκάστηκαν να δουλεύουν στους αγρούς τους, παραμελώντας τη διακονία τους. (Διαβάστε Νεεμίας 13:10) Είναι προφανές ότι η συντήρηση της φυλής του Λευί εξαρτόταν από την πνευματικότητα του έθνους. Αλλά και οι ίδιοι οι ιερείς και οι Λευίτες έπρεπε να έχουν πίστη στον Ιεχωβά και στον τρόπο με τον οποίο μεριμνούσε για αυτούς.

Μεμονωμένα Άτομα που Είχαν τον Ιεχωβά ως Μερίδα Τους

 8. Περιγράψτε τη σύγχυση στην οποία βρέθηκε ο Λευίτης Ασάφ.

⁸ Οι Λευίτες ως φυλή έπρεπε να έχουν τον Ιεχωβά ως μερίδα τους. Είναι όμως αξιοσημείωτο ότι και μεμονωμένοι Λευίτες χρησιμοποίησαν τη φράση «ο Ιεχωβά είναι η μερίδα μου» για να εκφράσουν την αφοσίωσή τους στον Θεό και την εμπιστοσύνη τους σε αυτόν. (Θρ. 3:24) Ένας από αυτούς ήταν υμνωδός και συνθέτης. Θα τον αποκαλέσουμε Ασάφ, αν και μπορεί να ήταν μέλος του οίκου του Ασάφ, ενός από τους Λευίτες που ηγούνταν των υμνωδών την εποχή του Βασιλιά Δαβίδ. (1 Χρον. 6:31-43) Στον 73ο Ψαλμό διαβάζουμε ότι ο Ασάφ (ή κάποιος από τους απογόνους του) προβληματίστηκε. Φθόνησε τους πονηρούς που ευημερούσαν και έφτασε στο σημείο να πει: «Ασφαλώς, μάταια καθάρισα την καρδιά μου και πλένω τα χέρια μου με αθωότητα». Φαίνεται πως ξέχασε πόσο σημαντικό ήταν το προνόμιο υπηρεσίας του. Δεν εκτίμησε το γεγονός ότι ο Ιεχωβά ήταν η μερίδα του. Περιήλθε σε πνευματική σύγχυση “ώσπου μπήκε στο μεγαλειώδες αγιαστήριο του Θεού”.​—Ψαλμ. 73:2, 3, 12, 13, 17.

9, 10. Γιατί μπορούσε να πει ο Ασάφ ότι ο Θεός ήταν “η μερίδα του στον αιώνα”;

⁹ Στο αγιαστήριο, ο Ασάφ άρχισε να βλέπει τα πράγματα από την άποψη του Θεού. Ίσως είχατε και εσείς παρόμοια εμπειρία. Ίσως σε κάποιο σημείο της ζωής σας να ξεχάσατε κάπως πόσο σημαντικά είναι τα πνευματικά σας προνόμια και να αρχίσατε να επικεντρώνεστε σε αυτά που στερηθήκατε από υλική άποψη. Αλλά μέσω μελέτης του Λόγου του Θεού και παρακολούθησης των Χριστιανικών συναθροίσεων, μπορέσατε να δείτε τα πράγματα όπως τα βλέπει ο Ιεχωβά. Ο Ασάφ διέκρινε τι θα συνέβαινε τελικά στους πονηρούς. Σκέφτηκε την κατάστασή του και συνειδητοποίησε ότι ο Ιεχωβά θα τον έπιανε από το δεξί του χέρι και θα τον καθοδηγούσε. Γι’ αυτό, ο Ασάφ μπορούσε να πει στον Ιεχωβά: «Εκτός από εσένα δεν έχω άλλη ευχαρίστηση στη γη». (Ψαλμ. 73:23, 25) Τότε είπε ότι ο Θεός ήταν η μερίδα του. (Διαβάστε Ψαλμός 73:26) Ακόμη και αν έπαυαν να “λειτουργούν ο οργανισμός και η καρδιά” του ψαλμωδού, ο Θεός θα ήταν “η μερίδα του στον αιώνα”. Ο ψαλμωδός ήταν πεπεισμένος ότι ο Ιεχωβά θα τον θυμόταν ως φίλο. Η πιστή υπηρεσία του δεν θα λησμονούνταν. (Εκκλ. 7:1) Πόσο θα πρέπει να καθησύχασε αυτό τον Ασάφ! Ο ίδιος έψαλε: «Όσο για εμένα, όμως, το να πλησιάζω τον Θεό είναι καλό για εμένα. Τον Υπέρτατο Κύριο Ιεχωβά έχω κάνει καταφύγιό μου».​—Ψαλμ. 73:28.

¹⁰ Το γεγονός ότι ο Ασάφ είχε τον Ιεχωβά ως μερίδα του σήμαινε για εκείνον περισσότερα από τα υλικά πράγματα που λάβαινε ως Λευίτης για τη συντήρησή του. Ο Ασάφ αναφερόταν κυρίως στο προνόμιο υπηρεσίας του και στη σχέση του με τον Ιεχωβά, στη φιλία που είχε καλλιεργήσει με τον Ύψιστο. (Ιακ. 2:21-23) Για να περιφρουρήσει αυτή τη σχέση, ο ψαλμωδός έπρεπε να διατηρήσει την πίστη του στον Ιεχωβά, εμπιστευόμενος σε αυτόν. Ο Ασάφ έπρεπε να έχει την πεποίθηση ότι η τελική έκβαση της ζωής του θα ήταν ανταμειφτική αν ζούσε σύμφωνα με τους θεϊκούς κανόνες. Και εσείς μπορείτε να έχετε την ίδια πεποίθηση στον Παντοδύναμο.

11. Ποια απορία είχε ο Ιερεμίας, και πώς απαντήθηκε αυτή;

¹¹ Ο προφήτης Ιερεμίας ήταν άλλος ένας Λευίτης που αναγνώριζε τον Ιεχωβά ως μερίδα του. Ας εξετάσουμε τι εννοούσε όταν χρησιμοποίησε αυτή την έκφραση. Ο Ιερεμίας ζούσε στην Αναθώθ, μια Λευιτική πόλη κοντά στην Ιερουσαλήμ. (Ιερ. 1:1) Σε κάποιο σημείο της ζωής του, ο Ιερεμίας προβληματίστηκε: Γιατί ευημερούσαν οι πονηροί, ενώ οι δίκαιοι υπέφεραν; (Ιερ. 12:1) Έχοντας παρατηρήσει τι συνέβαινε στην Ιερουσαλήμ και στον Ιούδα, ένιωσε την ανάγκη να “παραπονεθεί” για αυτά που έβλεπε. Ο Ιερεμίας γνώριζε ότι ο Ιεχωβά είναι δίκαιος. Τα όσα ενέπνευσε στη συνέχεια ο Ιεχωβά τον Ιερεμία να προφητεύσει και ο τρόπος με τον οποίο εκπλήρωσε εκείνα τα προφητικά λόγια έδωσαν ξεκάθαρη απάντηση στην απορία του προφήτη. Σε αρμονία με τις θεϊκές προφητείες, όσοι υπάκουσαν στην οδηγία του Ιεχωβά “έλαβαν την ψυχή τους ως λάφυρο”, ενώ οι πονηροί που ευημερούσαν αγνόησαν την προειδοποίηση και αφανίστηκαν.​—Ιερ. 21:9.

12, 13. (α) Τι οδήγησε τον Ιερεμία να δηλώσει: «Ο Ιεχωβά είναι η μερίδα μου», και τι στάση διακρατούσε; (β) Γιατί έπρεπε να καλλιεργήσουν στάση προσμονής όλες οι φυλές του Ισραήλ;

¹² Αργότερα, καθώς ο Ιερεμίας κοιτούσε την ερειπωμένη πατρίδα του, ένιωσε σαν να περπατούσε στο σκοτάδι. Ήταν λες και ο Ιεχωβά τον είχε βάλει να “καθήσει σαν τους ανθρώπους που είναι νεκροί από πολύ καιρό”. (Θρ. 1:1, 16· 3:6) Ο Ιερεμίας είχε πει σε εκείνο το παραστρατημένο έθνος να επιστρέψουν στον ουράνιο Πατέρα τους, αλλά η κακία τους είχε φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε ο Θεός αναγκάστηκε να επιτρέψει την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του Ιούδα. Αυτό έφερε πόνο στον Ιερεμία, αν και δεν έφταιγε ο ίδιος. Μέσα στην οδύνη του, ο προφήτης θυμήθηκε τα ελέη του Θεού. «Δεν φτάσαμε στο τέλος μας», είπε. Πράγματι, τα ελέη του Ιεχωβά είναι καινούρια κάθε πρωί! Τότε ήταν που δήλωσε ο Ιερεμίας: «Ο Ιεχωβά είναι η μερίδα μου». Εξακολούθησε να έχει το προνόμιο να υπηρετεί τον Ιεχωβά ως προφήτης.​—Διαβάστε Θρήνοι 3:22-24.

¹³ Επί 70 χρόνια, οι Ισραηλίτες δεν θα είχαν πατρίδα. Η γη τους θα έμενε έρημη. (Ιερ. 25:11) Αλλά η δήλωση του Ιερεμία «ο Ιεχωβά είναι η μερίδα μου» αποκάλυπτε την πεποίθησή του στο θεϊκό έλεος και του έδινε βάσιμο λόγο για να εκδηλώνει «στάση προσμονής». Όλες οι φυλές του Ισραήλ είχαν χάσει την κληρονομιά τους, γι’ αυτό έπρεπε να καλλιεργήσουν την ίδια στάση που εκδήλωνε ο προφήτης. Ο Ιεχωβά ήταν η μοναδική τους ελπίδα. Έπειτα από 70 χρόνια, ο λαός του Θεού αποκαταστάθηκε στην πατρίδα του και είχε το προνόμιο να τον υπηρετεί εκεί.​—2 Χρον. 36:20-23.

Και Άλλοι Μπορούσαν να Έχουν τον Ιεχωβά ως Μερίδα Τους

14, 15. Εκτός από τους Λευίτες, ποιος άλλος άφησε τον Ιεχωβά να είναι η μερίδα του, και γιατί;

¹⁴ Τόσο ο Ασάφ όσο και ο Ιερεμίας ανήκαν στη φυλή του Λευί, αλλά μήπως μόνο οι Λευίτες μπορούσαν να έχουν το προνόμιο να υπηρετούν τον Ιεχωβά; Όχι βέβαια! Ο νεαρός Δαβίδ, που αργότερα επρόκειτο να γίνει βασιλιάς του Ισραήλ, είπε ότι ο Θεός ήταν “η μερίδα του στη γη των ζωντανών”. (Διαβάστε Ψαλμός 142:1, 5) Τον καιρό που συνέθεσε αυτόν τον ψαλμό, ο Δαβίδ δεν βρισκόταν σε παλάτι, ούτε καν σε σπίτι. Βρισκόταν σε μια σπηλιά και κρυβόταν από τους εχθρούς του. Σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις, ο Δαβίδ κατέφυγε σε σπηλιές​—τη μία φορά κοντά στην Οδολλάμ και την άλλη στην έρημο της Εν-γαδί. Μπορεί κάλλιστα να συνέθεσε τον Ψαλμό 142 σε μια από αυτές τις σπηλιές.

¹⁵ Αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε αυτός που κυνηγούσε τον Δαβίδ για να αφαιρέσει τη ζωή του ήταν ο Βασιλιάς Σαούλ. Ο Δαβίδ κατέφυγε σε μια δυσπρόσιτη σπηλιά. (1 Σαμ. 22:1, 4) Σε αυτό το απόμακρο μέρος, ο Δαβίδ ίσως ένιωθε ότι δεν είχε κανέναν φίλο στο πλευρό του για να τον στηρίξει και να τον προστατέψει. (Ψαλμ. 142:4) Τότε ήταν που φώναξε προς τον Θεό.

16, 17. (α) Ποιους λόγους είχε ο Δαβίδ για να νιώθει ανυπεράσπιστος; (β) Σε ποιον μπορούσε να στραφεί ο Δαβίδ για βοήθεια;

¹⁶ Τον καιρό που ο Δαβίδ συνέθεσε τον Ψαλμό 142, ίσως να είχε μάθει το κακό που συνέβη στον Αρχιερέα Αχιμέλεχ, ο οποίος είχε βοηθήσει τον Δαβίδ χωρίς να γνωρίζει ότι κρυβόταν από τον Σαούλ. Ο ζηλόφθονος Βασιλιάς Σαούλ έβαλε να σκοτώσουν τον Αχιμέλεχ και το σπιτικό του. (1 Σαμ. 22:11, 18, 19) Ο Δαβίδ ένιωθε υπεύθυνος για το θάνατό τους. Ήταν σαν να είχε σκοτώσει ο ίδιος τον ιερέα που τον είχε βοηθήσει. Αν βρισκόσασταν στη θέση του Δαβίδ, δεν θα νιώθατε και εσείς υπεύθυνοι; Η στενοχώρια του Δαβίδ γινόταν ακόμη πιο έντονη από το γεγονός ότι δεν μπορούσε να βρει ηρεμία επειδή ο Σαούλ συνέχιζε να τον καταδιώκει.

¹⁷ Λίγο αργότερα πέθανε και ο προφήτης Σαμουήλ, ο οποίος είχε χρίσει τον Δαβίδ για να γίνει ο μελλοντικός βασιλιάς. (1 Σαμ. 25:1) Αυτή η εξέλιξη μπορεί να έκανε τον Δαβίδ να νιώθει ακόμη πιο ανυπεράσπιστος. Εντούτοις, ο Δαβίδ ήξερε σε ποιον μπορούσε να στραφεί για βοήθεια​—στον Ιεχωβά. Ο Δαβίδ δεν είχε το προνόμιο υπηρεσίας που είχαν οι Λευίτες, αλλά είχε ήδη χριστεί για να επιτελέσει μια άλλη μορφή υπηρεσίας: να γίνει τελικά ο βασιλιάς του λαού του Θεού. (1 Σαμ. 16:1, 13) Γι’ αυτό, άνοιξε την καρδιά του ενώπιον του Ιεχωβά Θεού και συνέχισε να αποβλέπει σε Εκείνον για κατεύθυνση. Και εσείς επίσης μπορείτε, και πρέπει, να έχετε τον Θεό ως μερίδα σας και καταφύγιό σας καθώς αγωνίζεστε σθεναρά στην υπηρεσία του.

18. Πώς έδειξαν τα άτομα στα οποία αναφερθήκαμε σε αυτό το άρθρο ότι είχαν τον Ιεχωβά ως μερίδα τους;

¹⁸ Τα άτομα στα οποία αναφερθήκαμε είχαν τον Ιεχωβά ως μερίδα τους με την έννοια ότι τους ανατέθηκε να επιτελέσουν έναν διορισμό στην υπηρεσία του. Στηρίζονταν στον Θεό για τη συντήρησή τους καθώς τον υπηρετούσαν. Τόσο οι Λευίτες όσο και άτομα από άλλες φυλές του Ισραήλ, όπως ήταν ο Δαβίδ, άφηναν τον Θεό να είναι η μερίδα τους. Πώς μπορείτε και εσείς παρόμοια να αφήνετε τον Ιεχωβά να είναι η μερίδα σας; Θα το εξετάσουμε αυτό στο επόμενο άρθρο μας.

[Υποσημείωση]

Πώς θα Απαντούσατε;

• Με ποια έννοια ήταν ο Ιεχωβά η μερίδα των Λευιτών;

• Τι έκαναν ο Ασάφ, ο Ιερεμίας και ο Δαβίδ, καταδεικνύοντας έτσι ότι ο Ιεχωβά ήταν η μερίδα τους;

• Ποια ιδιότητα χρειάζεστε για να είναι ο Θεός και δική σας μερίδα;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 8]

Οι Λευίτες δεν έλαβαν κληρονομιά γης. Αντ’ αυτού, ο Ιεχωβά ήταν η μερίδα τους, διότι είχαν το μεγάλο προνόμιο να τον υπηρετούν

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Με ποιον τρόπο ήταν ο Ιεχωβά η μερίδα των ιερέων και των Λευιτών;

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Τι βοήθησε τον Ασάφ να συνεχίσει να έχει τον Ιεχωβά ως μερίδα του;