ΟΡΙΟ
Η εβραϊκή λέξη γκεβούλ σημαίνει «όριο». Μπορεί επίσης να σημαίνει την περιοχή ή την έκταση γης την οποία περικλείει ένα σύνορο ή όριο. Γι’ αυτό, το εδάφιο Ιησούς του Ναυή 13:23 δηλώνει: «Και όριο [εβρ., γκεβούλ] των γιων του Ρουβήν έγινε ο Ιορδάνης· και αυτή η περιοχή [ουγεβούλ] ήταν η κληρονομιά».
Όρια που Τέθηκαν από τον Ιεχωβά. Πριν από τον παγγήινο Κατακλυσμό, ο Θεός είχε εκδιώξει το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι από τον κήπο της Εδέμ, υποχρεώνοντάς τους να ζήσουν έξω από αυτόν (Γε 3:23, 24), είχε εκτοπίσει τον Κάιν από τη συγκεκριμένη «γη» από την οποία “κραύγαζε” το αίμα του Άβελ (Γε 4:10, 11), και μεταγενέστερα είχε θέσει ένα όριο “εκατόν είκοσι χρόνων” (Γε 6:3) στη διάρκεια των οποίων η προκατακλυσμιαία ανθρωπότητα μπορούσε να συνεχίσει να κατοικεί στη γη προτού καταστραφεί η συντριπτική πλειονότητά της. (Γε 6:13) Ο ίδιος όρισε ότι οι επιζώντες από τον Κατακλυσμό έπρεπε να “γεμίσουν τη γη”, όταν δε οι άνθρωποι επιχείρησαν να μην εξαπλωθούν στη γη, ο Θεός ανέτρεψε αυτή την προσπάθεια και τους ανάγκασε να εκτελέσουν το διάταγμά του.—Γε 9:1, 19· 11:1-9.
Αιώνες αργότερα, ο Θεός υποσχέθηκε στον Αβραάμ και στο σπέρμα του κάποια γη με σαφώς καθορισμένα όρια. (Γε 15:18-21· Εξ 23:31) Ο Θεός επέτρεψε στους Χαναναίους που κατοικούσαν εκεί να συνεχίσουν να διαμένουν σε αυτή την Υποσχεμένη Γη για μια προειπωμένη περίοδο άλλων “τετρακοσίων χρόνων”, έπειτα από την οποία θα διέταζε την εκδίωξή τους όταν «το σφάλμα των Αμορραίων» θα είχε ολοκληρωθεί. (Γε 15:13-16) Από την άλλη μεριά, ο Ιεχωβά Θεός όρισε επίσης ότι οι Ισραηλίτες δεν έπρεπε να παραβιάσουν τα όρια των εθνών Εδώμ, Μωάβ και Αμμών, εθνών των οποίων οι αρχαίοι πρόγονοι ήταν συγγενείς με τους προπάτορες των Ισραηλιτών. (Δευ 2:4, 5, 18, 19) Τα λόγια του ύμνου του Μωυσή στο εδάφιο Δευτερονόμιο 32:8 πρέπει να κατανοηθούν στο φως αυτών των δεδομένων. Το εδάφιο λέει: «Όταν ο Ύψιστος έδωσε στα έθνη κληρονομιά, όταν χώρισε τους γιους του Αδάμ τον έναν από τον άλλον, στερέωσε το όριο των λαών με τον αριθμό των γιων του Ισραήλ υπόψη».
Με βάση το κυριαρχικό δικαίωμα του Ιεχωβά να καθορίζει τέτοια όρια, ο Κριτής Ιεφθάε υπερασπίστηκε μεταγενέστερα το δικαίωμα που είχε ο Ισραήλ να κατοικεί στη θεόδοτη γη του. (Κρ 11:12-15, 23-27) Ωστόσο, επειδή ο Ισραήλ δεν προσκολλήθηκε με αφοσίωση στα προστάγματα του Θεού, ο Ιεχωβά επέτρεψε σε μερικούς από τους εχθρικούς λαούς να παραμείνουν μέσα στα σύνορα του Ισραήλ (Αρ 33:55· Κρ 2:20-23), και ο Ισραήλ δεν απέκτησε την κυριαρχία ολόκληρης της περιοχής που περικλειόταν από τα υποσχεμένα όρια παρά μόνο στη διάρκεια της βασιλείας του Δαβίδ, περίπου τέσσερις αιώνες μετά την είσοδο του έθνους στη Χαναάν.—2Σα 8:1-15.
Τελικά, σύμφωνα με προγενέστερη προειδοποιητική εξαγγελία του, ο Ιεχωβά επέτρεψε στα ειδωλολατρικά έθνη να καταπατήσουν τα όρια της Υποσχεμένης Γης και να οδηγήσουν τον Ισραήλ σε εξορία, τιμωρώντας αυτόν τον αποστατικό λαό. (Δευ 28:36, 37, 49-53· Ιερ 25:8-11) Μέσω του Ησαΐα, του Ιερεμία, του Ιεζεκιήλ και του Δανιήλ, των προφητών του, ο Θεός προείπε την άνοδο και την πτώση των παγκόσμιων δυνάμεων από τη Βαβυλώνα και εφεξής, καθώς και τη σειρά της εμφάνισής τους. (Ησ 13:1–14:4· 44:28–45:5· Ιερ 25:12-29· Ιεζ 21:18-27· Δα κεφ. 2, 7, 8 και 11:1–12:4) Μολονότι ο Ιεχωβά ανέχτηκε την ύπαρξη των πολιτικών εθνών και την κυριαρχία της γης από αυτά για έναν “προσδιορισμένο καιρό”, προείπε επίσης την τελική τους καταστροφή και την εξάλειψη των ορίων της πολιτικής τους επικράτειας, κάτι που θα πραγματοποιηθεί από τη Βασιλεία του Μεσσία.—Δα 2:44· παράβαλε Απ 11:17, 18· 19:11-16.
«Τα Καθορισμένα Όρια» της Κατοικίας των Ανθρώπων. Ο Παύλος είπε στο ακροατήριό του στην Αθήνα ότι ο Θεός «όρισε τους προσδιορισμένους καιρούς και τα καθορισμένα όρια [ὁροθεσίας, Κείμενο· κατά κυριολεξία, «τοποθετήσεις ορίων»] της κατοικίας των ανθρώπων». (Πρ 17:26) Παρόμοια σκέψη εκφράζεται στο εδάφιο Ψαλμός 74:17 αναφορικά με τον Δημιουργό: «Εσύ έθεσες όλα τα όρια της γης· το καλοκαίρι και το χειμώνα—εσύ τα έκανες». Στον Ύψιστο οφείλεται η ύπαρξη φυσικών ορίων όπως είναι οι ποταμοί, οι λίμνες, οι θάλασσες και τα βουνά, τα οποία καθορίζουν το πού ζουν οι άνθρωποι.—Παράβαλε Ιερ 5:22.
Τα Όρια των Φυλών του Ισραήλ. (ΧΑΡΤΗΣ, Τόμ. 1, σ. 744) Την εποχή της κατάκτησης της Υποσχεμένης Γης από τον Ισραήλ, είχε επιτραπεί στις φυλές του Ρουβήν, του Γαδ και στη μισή φυλή του Μανασσή να λάβουν κληρονομιά γης «από την πλευρά του Ιορδάνη που είναι προς την ανατολή». (Αρ 32:1-5, 19, 33-42· 34:14, 15· Ιη 13:8-13, 15-32) Έπειτα από έξι χρόνια πολέμου για την καθυπόταξη των Χαναναίων, ήρθε ο καιρός να καθοριστούν τα φυλετικά όρια Δ του Ιορδάνη για τις άλλες εννιά φυλές και την υπόλοιπη μισή φυλή του Μανασσή. Ο Ιησούς του Ναυή, ο Ελεάζαρ ο ιερέας και ένας αρχηγός από κάθε φυλή διορίστηκαν από τον Ιεχωβά να υπηρετούν ως επιτροπή που θα επέβλεπε τη διανομή της γης. (Αρ 34:13-29· Ιη 14:1) Η διαδικασία που ακολούθησαν βρισκόταν σε αρμονία με την προγενέστερη προσταγή του Θεού στον Μωυσή: «Ανάλογα με το πόσο πολλά είναι [τα μέλη] πρέπει να αυξήσεις την κληρονομιά κάποιου, και ανάλογα με το πόσο λίγα είναι πρέπει να μειώσεις την κληρονομιά κάποιου. Η κληρονομιά του καθενός πρέπει να δοθεί ανάλογα με όσους από αυτόν έχουν απογραφεί. Αλλά η γη πρέπει να διαμοιραστεί με κλήρο».—Αρ 26:52-56· 33:53, 54.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι η διανομή της γης μεταξύ των φυλών ρυθμιζόταν με βάση δύο παράγοντες: το αποτέλεσμα της κλήρωσης και το μέγεθος της φυλής. Ο κλήρος ίσως καθόριζε μόνο κατά προσέγγιση τη θέση της εδαφικής κληρονομιάς κάθε φυλής, υποδεικνύοντας έτσι για την κληρονομιά κάποιο τμήμα της γης στο Β, στο Ν, στην Α ή στη Δ, κατά μήκος της παράκτιας πεδιάδας ή στην ορεινή περιοχή. Το αποτέλεσμα της κλήρωσης ήταν από τον Ιεχωβά και έτσι απέτρεπε τις αντιζηλίες ή τις διαμάχες ανάμεσα στις φυλές. (Παρ 16:33) Επίσης, με αυτό το μέσο ο Θεός κατηύθυνε τα πράγματα έτσι ώστε η θέση κάθε φυλής να ανταποκρίνεται στη θεόπνευστη προφητεία που εξήγγειλε ο πατριάρχης Ιακώβ στην επιθανάτια κλίνη του, όπως αυτή είναι καταγραμμένη στα εδάφια Γένεση 49:1-33.
Αφού καθοριζόταν η γεωγραφική θέση της φυλής μέσω της κλήρωσης, ήταν απαραίτητο να καθοριστεί στη συνέχεια η έκταση της περιοχής της με βάση το δεύτερο παράγοντα: το μέγεθός της συγκριτικά με το μέγεθος των άλλων φυλών. «Πρέπει να μοιραστείτε με κλήρο τη γη ως ιδιοκτησία, σύμφωνα με τις οικογένειές σας. Στον πολυπληθή πρέπει να αυξήσετε την κληρονομιά του και στον ολιγάριθμο πρέπει να μειώσετε την κληρονομιά του. Ο τόπος που θα του πέσει με κλήρο, αυτός θα γίνει δικός του». (Αρ 33:54) Το αποτέλεσμα της κλήρωσης ως προς τη βασική γεωγραφική τοποθεσία ίσχυε, αλλά μπορούσαν να γίνουν τροποποιήσεις στο μέγεθος της κληρονομιάς. Παραδείγματος χάρη, όταν η περιοχή του Ιούδα αποδείχτηκε πολύ μεγάλη, η έκτασή της μειώθηκε με την παραχώρηση τμημάτων της στη φυλή του Συμεών.—Ιη 19:9.
Η αύξηση ή η μείωση της κληρονομιάς φαίνεται ότι δεν γινόταν μόνο με βάση την έκταση της γης, διότι η φυλή του Δαν, αν και δεύτερη σε πληθυσμό, έλαβε ένα από τα μικρότερα μερίδια ως προς τις πραγματικές διαστάσεις. Μπορεί να συνυπολογίζονταν και άλλοι παράγοντες, όπως ο αριθμός των πόλεων, τα χαρακτηριστικά της περιοχής και η ποιότητα του εδάφους.—Παράβαλε Ιη 17:14-18.
Αφού αποφασίστηκαν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα όρια των φυλετικών υποδιαιρέσεων, στη συνέχεια μπορούσε να καθοριστεί η ιδιοκτησία κάθε οικογένειας, και αυτό φαίνεται ότι έγινε, όχι με κλήρο, αλλά με την κατεύθυνση της διορισμένης επιτροπής η οποία αποτελούνταν από τον Ελεάζαρ, τον Ιησού του Ναυή και τους αρχηγούς. (Ιη 17:3, 4) Γι’ αυτό, το εδάφιο Δευτερονόμιο 19:14 δηλώνει ότι, «αφού οι πρόγονοι θα έχουν θέσει τα όρια στην κληρονομιά σου», αυτά δεν πρέπει να μετακινηθούν προς τα πίσω.—Βλέπε ΟΡΟΘΕΣΙΟ.
Η αφήγηση της διαμοίρασης της περιοχής Δ του Ιορδάνη δείχνει ότι πρώτα βγήκαν οι κλήροι για τον Ιούδα (Ιη 15:1-63), τον Ιωσήφ (Εφραΐμ) (Ιη 16:1-10) και τη μισή φυλή του Μανασσή που θα κατοικούσε Δ του Ιορδάνη (Ιη 17:1-13), και καταχωρίστηκαν τα όρια και οι πόλεις τους. Έπειτα από αυτό, φαίνεται ότι διακόπηκε η διαμοίραση της γης, εφόσον το στρατόπεδο του Ισραήλ παρουσιάζεται να έχει μετακινηθεί από τα Γάλγαλα στη Σηλώ. (Ιη 14:6· 18:1) Η διάρκεια αυτού του μεσοδιαστήματος δεν δηλώνεται, αλλά τελικά ο Ιησούς του Ναυή επιτίμησε τις άλλες εφτά φυλές για την αναβλητικότητα που έδειχναν ως προς τον εποικισμό της υπόλοιπης γης. (Ιη 18:2, 3) Έχουν προταθεί διάφορες εξηγήσεις γύρω από το γιατί οι εφτά φυλές εκδήλωσαν αυτή τη στάση. Μερικοί σχολιαστές κάνουν τη σκέψη ότι τα άφθονα λάφυρα που πάρθηκαν κατά την κατάκτηση και το γεγονός ότι δεν φαινόταν να υπάρχει άμεσος κίνδυνος επίθεσης από τους Χαναναίους μπορεί να έκαναν αυτές τις φυλές να αισθάνονται πως δεν ήταν ιδιαίτερα επείγον το να πάρουν στην κατοχή τους τα υπόλοιπα εδάφη. Η απροθυμία για εξουδετέρωση των τοπικών εχθρικών θυλάκων που πρόβαλλαν ισχυρή αντίσταση μπορεί να συνέτεινε σε αυτή τη βραδύτητα. (Ιη 13:1-7) Επίσης, οι γνώσεις τους για αυτό το τμήμα της Υποσχεμένης Γης μπορεί να ήταν σημαντικά λιγότερες από ό,τι για τα τμήματα που είχαν ήδη διαμοιραστεί.
Για να επιταχύνει τη διαδικασία, ο Ιησούς του Ναυή έστειλε μια αντιπροσωπεία 21 αντρών—3 από καθεμιά από τις 7 φυλές—για να “χαρτογραφήσουν τη γη κατά εφτά μερίδια”, και αφού οι άντρες «τη χαρτογράφησαν σύμφωνα με τις πόλεις», ο Ιησούς του Ναυή τράβηξε κλήρο για αυτούς προκειμένου να έχει την απόφαση του Ιεχωβά. (Ιη 18:4-10) Οι επιμέρους κληρονομιές που διαμοιράστηκαν αναφέρονται στα εδάφια Ιησούς του Ναυή 18:11–19:49.
Στην ιερατική φυλή του Λευί δεν δόθηκε ως μερίδιο κάποια συγκεκριμένη περιοχή, αλλά τους χορηγήθηκαν 48 διασκορπισμένες πόλεις και βοσκοτόπια μέσα στα όρια των άλλων φυλών.—Ιη 13:14, 33· 21:1-42.
Άλλα Όρια. Με τη διαθήκη του Νόμου ο Θεός “ξεχώρισε τον Ισραήλ” ως τον εκλεκτό λαό του επί 1.545 χρόνια (Λευ 20:26), αλλά με το θυσιαστικό θάνατο του Γιου του κατέστρεψε το συμβολικό «μεσότοιχο» που χώριζε τους Εθνικούς από τους Ιουδαίους, καταργώντας το Νόμο των εντολών. Στα εδάφια Εφεσίους 2:12-16, ο Παύλος αναφέρθηκε έμμεσα στο φραγμό—τον τοίχο (σορέγκ)—που υπήρχε στην περιοχή του ναού. Επί ποινή θανάτου, απαγορευόταν στους Εθνικούς να περάσουν αυτό το όριο, και έτσι ο τοίχος αποτέλεσε για τον απόστολο κατάλληλη εικόνα του διαχωρισμού που δημιούργησε η διαθήκη του Νόμου.
Υπό τη νέα διαθήκη της οποίας Μεσίτης είναι ο Χριστός Ιησούς, έλαβε χώρα μια πνευματική οριοθέτηση, πολύ πιο εντυπωσιακή από τον προσδιορισμό οποιουδήποτε γεωγραφικού ορίου, με την οποία ξεχωρίστηκε το πνευματικό έθνος της Χριστιανικής εκκλησίας από τον υπόλοιπο κόσμο του ανθρωπίνου γένους. (Ιωα 17:6, 14-19· 1Πε 2:9-11) Ο Ιεχωβά είχε προφητεύσει προ πολλού ότι θα έχτιζε τη Σιών με πολύτιμα πετράδια και θα έφτιαχνε όλα τα όριά της από «ελκυστικές πέτρες», και ο Ιησούς παρέθεσε από αυτή την προφητεία εφαρμόζοντας το επόμενο εδάφιο σε εκείνους που γίνονταν μαθητές του. (Ησ 54:12, 13· Ιωα 6:45· παράβαλε Απ 21:9-11, 18-21.) Αυτά τα πνευματικά όρια πρέπει να διατηρούνται απαραβίαστα, διότι ο Θεός προειδοποιεί ότι όσοι τα καταπατούν θα καταστραφούν.—Παράβαλε Ησ 54:14, 15· 60:18 με 1Κο 3:16, 17.
Αντιστρόφως, από όσους αποτελούν αυτό το πνευματικό έθνος απαιτείται να παραμένουν μέσα στα πλαίσιά του, αναγνωρίζοντας τους δηλωμένους ηθικούς περιορισμούς (1Κο 5:9-13· 6:9, 10· 1Θε 4:3-6) και τα πνευματικά όρια που τους ξεχωρίζουν από την ψεύτικη λατρεία και τα κοσμικά συστήματα (2Κο 6:14-18· Ιακ 4:4· Απ 18:4), καθώς επίσης τις διατάξεις που διέπουν τις σωστές σχέσεις ανάμεσα στους Χριστιανούς και «στις ανώτερες εξουσίες» των εκάστοτε κυβερνήσεων (Ρω 13:1, 5· 1Πε 2:13-16· Πρ 4:19, 20· 5:29), ανάμεσα στο σύζυγο και στη σύζυγο (1Κο 7:39· 1Πε 3:1, 7) και πολλές άλλες πτυχές της ζωής.
Ο Παύλος δείχνει επίσης ότι υπήρχαν όρια που καθόριζαν τον τομέα που είχε ανατεθεί για διακονική δραστηριότητα.—2Κο 10:13-16.