ΚΕΡΑΣ, ΚΕΡΑΤΟ

Στον Ισραήλ τα κέρατα των ζώων χρησιμοποιούνταν ως δοχεία λαδιού, αγγεία για πόση, μελανοδοχεία και φιάλες καλλυντικών ουσιών, καθώς επίσης ως όργανα για το παίξιμο μουσικής ή τη μετάδοση παραγγελμάτων.—1Σα 16:1, 13· 1Βα 1:39· Ιεζ 9:2.

Μουσική και Παραγγέλματα. Η εβραϊκή λέξη κέρεν είναι ο γενικός προσδιορισμός για το κέρατο ενός ζώου. (Γε 22:13) Χρησιμοποιείται μία φορά αναφερόμενη σε πνευστό όργανο, συγκεκριμένα στη φράση «το κέρας [εβρ., κέρεν] του κριαριού», στο εδάφιο Ιησούς του Ναυή 6:5. Αυτή η φράση παραλληλίζεται με την εβραϊκή λέξη σωφάρ (κέρας), η οποία υποδηλώνει πάντα το κέρας του κριαριού που χρησιμοποιείται ως μουσικό όργανο. Το σύγχρονο σωφάρ είναι ένα κοίλο κέρας κριαριού, μήκους περίπου 36 εκ., το οποίο έχει ισιώσει με την επίδραση θερμότητας, αλλά στον κώδωνα κάμπτεται προς τα πάνω. Διαθέτει ξεχωριστό επιστόμιο ώστε να διευκολύνεται το φύσημα. Το σωφάρ των Βιβλικών χρόνων πιστεύεται ότι δεν είχε ξεχωριστό επιστόμιο και, σύμφωνα με το Ταλμούδ, δεν ίσιωναν το κέρας του κριαριού αλλά το άφηναν στριφτό.

Το σωφάρ χρησιμοποιούνταν βασικά για τη μετάδοση παραγγελμάτων. Ο ήχος του συγκέντρωνε τις ισραηλιτικές δυνάμεις, μερικές φορές σήμαινε “συναγερμό” για την επίθεση εναντίον μιας πόλης και έδινε το πρόσταγμα για άλλους ελιγμούς στη μάχη. (Κρ 3:27· 6:34· 2Σα 2:28· Ιωλ 2:1· Σοφ 1:16) Σε περίπτωση εχθρικής επίθεσης, το σωφάρ ηχούσε προειδοποιητικά. (Νε 4:18-20) Εφόσον έδινε απλώς τα παραγγέλματα στη μάχη, ο ήχος 300 τέτοιων κεράτων θα υποδήλωνε, υπό φυσιολογικές συνθήκες, έναν μεγάλο στρατό. Γι’ αυτό, όταν οι Μαδιανίτες άκουσαν και τους 300 άντρες της ομάδας του Γεδεών να σαλπίζουν με τα κέρατα, «ολόκληρο το στρατόπεδο άρχισε να τρέχει» πανικόβλητο.—Κρ 7:15-22.

Το κέρας ανάγγελλε τη νέα σελήνη καθώς και το Ιωβηλαίο έτος, και συνέβαλλε στο χαρωπό πνεύμα άλλων περιστάσεων. (Ψλ 81:3· Λευ 25:8-10· 2Σα 6:15· 2Χρ 15:14) Όταν ο Ιεχωβά διατύπωσε τους όρους της διαθήκης του Νόμου, ο θαυματουργικός ήχος του κέρατος αποτέλεσε ένα από τα χαρακτηριστικά του θεάματος στο Όρος Σινά. (Εξ 19:16-19· 20:18) Η αναγγελία της έναρξης και του τέλους του Σαββάτου με το σωφάρ υπήρξε κατά τα φαινόμενα έθιμο που καθιερώθηκε πριν από την Κοινή μας Χρονολογία.

Ισραηλίτες όλων των κοινωνικών τάξεων φαίνεται ότι ήξεραν να παίζουν το σωφάρ. Οι ιερείς σάλπισαν με αυτό όταν βάδισαν γύρω από την Ιεριχώ, και πιθανότατα οι ίδιοι ανάγγελλαν με αυτό το Ιωβηλαίο. (Ιη 6:4, 5, 15, 16, 20· Λευ 25:8-10) Το ότι σάλπισαν με αυτό ο Αώδ, ο Γεδεών και οι 300 άντρες του και ο Ιωάβ, καθώς επίσης οι φρουροί, που δεν ήταν απαραίτητα Λευίτες, υποδηλώνει ότι πολλοί ήταν εξοικειωμένοι με αυτό το όργανο.—Κρ 3:27· 6:34· 7:22· 2Σα 2:28· Ιεζ 33:2-6.

Στο εδάφιο Έξοδος 19:13, η εβραϊκή λέξη γιωβέλ (κριάρι) χρησιμοποιείται ως συνώνυμο του σωφάρ και αποδίδεται «κέρας του κριαριού». Στα εδάφια Δανιήλ 3:5, 7, 10, 15 εμφανίζεται στο αραμαϊκό κείμενο η λέξη κέρεν προσδιορίζοντας ένα από τα όργανα που αποτελούσαν τη βαβυλωνιακή ορχήστρα.—Βλέπε ΣΑΛΠΙΓΓΑ.

Τα Κέρατα των Θυσιαστηρίων. Τα κέρατα στο θυσιαστήριο του θυμιάματος αλλά και στο θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων στη σκηνή της μαρτυρίας ήταν κερατοειδείς προεξοχές που εκτείνονταν προς τα έξω από τις τέσσερις γωνίες. Ήταν επικαλυμμένα με το ίδιο υλικό που επικάλυπτε το θυσιαστήριο, είτε αυτό ήταν χαλκός είτε χρυσάφι. (Εξ 27:2· 37:25, 26) Τα θυσιαστήρια στο ναό του Σολομώντα κατασκευάστηκαν πιθανότατα σύμφωνα με το πρότυπο των θυσιαστηρίων στη σκηνή της μαρτυρίας.—1Βα 6:20, 22.

Ο Μωυσής έβαλε λίγο από το αίμα του ταύρου της προσφοράς για αμαρτία πάνω στα κέρατα του θυσιαστηρίου κατά την τελετή της καθιέρωσης για να “καθαρίσει το θυσιαστήριο από την αμαρτία”. (Λευ 8:14, 15) Η οδηγία του Ιεχωβά υπαγόρευε ότι ο ιερέας έπρεπε να βάζει το αίμα ορισμένων θυσιών στα κέρατα είτε του ενός θυσιαστηρίου είτε του άλλου, ανάλογα με τη θυσία που προσφερόταν.—Λευ 4:7, 18, 25, 30, 34· 16:18.

Ο Ιεχωβά είπε ότι οι αμαρτίες του Ιούδα ήταν χαραγμένες «στα κέρατα των θυσιαστηρίων τους» (Ιερ 17:1), πράγμα που καθιστούσε τα θυσιαστήρια ακάθαρτα και τις θυσίες τους μη αποδεκτές. Επίσης, στο εδάφιο Αμώς 3:14 ο Ιεχωβά δηλώνει το σκοπό που είχε να βεβηλώσει τα θυσιαστήρια που χρησιμοποιούνταν για τη μοσχολατρία στη Βαιθήλ με το να κόψει τα κέρατά τους.

Η δήλωση του εδαφίου Έξοδος 21:14 ίσως σημαίνει ότι ακόμη και ένας ιερέας έπρεπε να εκτελείται για φόνο ή ότι κανένας εκούσιος δολοφόνος δεν θα ήταν προστατευμένος αν πιανόταν από τα κέρατα του θυσιαστηρίου.—Παράβαλε 1Βα 2:28-34.

Τα θυσιαστήρια που είδαν σε όραμα ο Ιεζεκιήλ και ο Ιωάννης είχαν κέρατα.—Ιεζ 43:15· Απ 9:13, 14.

Μεταφορική Χρήση. Το κέρατο ενός ζώου (εβρ. κείμενο, κέρεν· ελλ. κείμενο, κέρας) είναι φοβερό όπλο, και στην Αγία Γραφή χρησιμοποιήθηκε συχνά με μεταφορική έννοια, ιδιαίτερα στις Εβραϊκές Γραφές. Οι άρχοντες και όσοι αποτελούν τις άρχουσες δυναστείες—δίκαιοι και πονηροί—συμβολίζονται με κέρατα, ενώ η πραγματοποίηση των κατακτήσεών τους παρομοιάζεται με κεράτισμα.—Δευ 33:17· Δα 7:24· 8:2-10, 20-24· Ζαχ 1:18-21· Λου 1:69-71· Απ 13:1, 11· 17:3, 12· βλέπε ΘΗΡΙΑ, ΣΥΜΒΟΛΙΚΑ.

Προκειμένου να διαβεβαιώσει το λαό του για τη νίκη, ο Ιεχωβά είπε σε μια περίπτωση ότι θα “μετέτρεπε το κέρας της κόρης της Σιών σε σίδερο”. (Μιχ 4:13) Ενώ ο Ιεχωβά ύψωσε το κέρας του λαού του, δηλαδή το έκανε να εξυψωθεί, οι πονηροί προειδοποιούνται να μη σηκώνουν το κέρας τους με αλαζονεία, διότι τα κέρατα των πονηρών θα κοπούν. (1Σα 2:10· Ψλ 75:4, 5, 10· 89:17· Αμ 6:12-14) Νιώθοντας τελείως εγκαταλειμμένος, ο Ιώβ εκφράζει τη θλίψη του ως εξής: «Βύθισα το κέρας μου στο χώμα».—Ιωβ 16:15.

Η λέξη «κέρας» μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης για να περιγράψει αντικείμενα σε σχήμα κέρατος. Τα «κέρατα από ελεφαντόδοντο» του εδαφίου Ιεζεκιήλ 27:15 αναφέρονται κατά πάσα πιθανότητα σε χαυλιόδοντες ελέφαντα. Στο εδάφιο Ησαΐας 5:1, η εβραϊκή φράση «ένα κέρας, ο γιος του λαδιού [ή του πάχους]» σημαίνει προφανώς «μια εύφορη λοφοπλαγιά», καθώς η λέξη «κέρας» χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει την ανηφορική πλαγιά ενός λόφου.—ΜΝΚ, υποσ.