Πρόσωπο — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΠΡΟΣΩΠΟ

Η λέξη πανέχ του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου και η αντίστοιχη λέξη πρόσωπον του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου χρησιμοποιούνται με διάφορες έννοιες.

Πολλές φορές εννοείται το κατά γράμμα πρόσωπο, το μπροστινό μέρος του κεφαλιού. (Γε 50:1· Ματ 6:16, 17· Ιακ 1:23) Παρόμοια, μπορεί να εννοείται το μπροστινό μέρος οποιουδήποτε πράγματος. (Εξ 26:9· 2Σα 10:9· Ιεζ 2:9, 10, όπου η εβραϊκή λέξη που σημαίνει «πρόσωπο» μεταφράζεται «μπροστινό μέρος» ή «μπροστά».) Ή μπορεί να γίνεται αναφορά στην επιφάνεια (Ησ 14:21· Ιωβ 38:30· Πρ 17:26) ή στην εξωτερική εμφάνιση κάποιου πράγματος.—Λου 12:56· Ιακ 1:11.

Διανοητική Στάση ή Θέση. Οι εκφράσεις του προσώπου κάποιου αποτελούν σημαντική ένδειξη της διανοητικής του διάθεσης και των συναισθημάτων του. Συνεπώς, η λέξη «πρόσωπο» χρησιμοποιείται πολλές φορές για να περιγράψει τη διανοητική στάση του Θεού και των ανθρώπων υπό διάφορες συνθήκες ή για να υποδηλώσει τη θέση κάποιου από την οπτική γωνία του Θεού ή άλλων ανθρώπων. Ακολουθούν μερικές συχνές χρήσεις αυτής της λέξης:

Η φράση “εκζητώ το πρόσωπο” σήμαινε ζητώ ακρόαση από κάποιον, όπως από τον Θεό ή από έναν επίγειο κυβερνήτη, εκλιπαρώντας ευνοϊκή προσοχή ή βοήθεια. (Ψλ 24:6· 27:8, 9· 105:4· Παρ 29:26· Ωσ 5:15) Οι Εβραίοι χρησιμοποιούσαν τη φράση “υψώνω το πρόσωπο κάποιου” με την έννοια “δείχνω εκτίμηση για” αυτό το άτομο.—1Σα 25:35· βλέπε ΑΠΡΟΣΩΠΟΛΗΨΙΑ.

Η φράση “απαλύνω το πρόσωπο κάποιου” υπονοεί ότι κατευνάζω το θυμό του ή κερδίζω την εύνοια και την καλή του θέληση.—Εξ 32:11· Ψλ 119:58.

Η φράση “κάνω το πρόσωπό μου να λάμψει” προς κάποιον άλλον εκφράζει εύνοια (Αρ 6:25· παράβαλε Ψλ 80:7), και η φράση “θέτω κάποιον ενώπιον του προσώπου μου” υποδηλώνει ευνοϊκή προσοχή.—Ψλ 41:12· παράβαλε Ψλ 140:13.

Η φράση «πρόσωπο με πρόσωπο» μπορεί να υποδηλώνει στενή συναναστροφή ή επικοινωνία. Παραδείγματος χάρη, ο Μωυσής είχε το προνόμιο να απολαύσει τέτοια στενή σχέση με τον Θεό και να χρησιμοποιηθεί από τον Θεό με τόσο δυναμικό τρόπο ώστε να χαρακτηριστεί προφήτης «τον οποίο ο Ιεχωβά γνώριζε πρόσωπο με πρόσωπο». (Δευ 34:10-12) Μολονότι λέγεται ότι ο Μωυσής είδε «την όψη του Ιεχωβά» και ότι ο Ιεχωβά τού μιλούσε «στόμα με στόμα», ωστόσο ποτέ δεν είδε το πρόσωπο του Ιεχωβά κυριολεκτικά. Απεναντίας, όπως δείχνουν τα συμφραζόμενα, βάση για αυτή την έκφραση αποτέλεσε το γεγονός ότι ο Θεός μιλούσε στον Μωυσή μέσω αγγελικών εκπροσώπων έχοντας μαζί του ανοιχτή, προφορική επικοινωνία (αντί με οράματα ή όνειρα). (Αρ 12:6-8· Εξ 33:20· Πρ 7:35, 38· Γα 3:19· παράβαλε Γε 32:24-30· Ωσ 12:3, 4.) Ο Μωυσής υπενθύμισε στον Ισραήλ ότι ο Θεός τούς μίλησε «πρόσωπο με πρόσωπο», εφόσον άκουσαν τη δυνατή φωνή στο Σινά, αν και κανείς τους δεν είδε πραγματικά τον Ιεχωβά.—Δευ 5:4· 4:11-15· Εβρ 12:19.

Αντίθετα, ο Ιησούς, στην προανθρώπινη ύπαρξή του, ήταν αυτοπροσώπως μαζί με τον Πατέρα, και επισήμανε ότι οι άγγελοι, οι πνευματικοί γιοι του Θεού, βλέπουν και αυτοί «το πρόσωπο» του Θεού, καθώς υπηρετούν στις ουράνιες αυλές του. (Ιωα 1:18· 8:57, 58· Ματ 18:10· παράβαλε Λου 1:19.) Επίσης, αυτοί που καλούνται να είναι συγκληρονόμοι με τον Χριστό στους ουρανούς, στον ορισμένο καιρό, βλέπουν τον Ιεχωβά Θεό.—1Ιω 3:1-3.

Συγκρίνοντας την κατανόηση που είχε η πρώτη Χριστιανική εκκλησία για το σκοπό του Θεού με την πληρέστερη κατανόηση που επρόκειτο να αποκτήσουν όταν θα λάβαιναν την ουράνια αμοιβή τους, και όταν στη συνέχεια θα αντιλαμβάνονταν το θεϊκό σκοπό σε όλο του το φάσμα καθώς θα εκπληρώνονταν οι προφητείες, ο απόστολος Παύλος είπε: «Διότι προς το παρόν βλέπουμε μια θαμπή εικόνα μέσω μεταλλικού καθρέφτη, αλλά τότε θα βλέπουμε πρόσωπο με πρόσωπο».—1Κο 13:12· παράβαλε 2Κο 3:18· 4:6.

Το να λέει ή να κάνει ένα άτομο κάτι “κατά πρόσωπο κάποιου” υποδηλώνει αμεσότητα, ανοιχτή αντιπαράθεση (Δευ 7:10· Ιωβ 21:31) και, με αρνητική έννοια, μπορεί να υπονοεί θράσος και ασέβεια. (Ιωβ 1:11· Ησ 65:3) Συγγενική είναι η φράση “η επίπληξη του προσώπου”.—Ψλ 80:16.

Η φράση “προσηλώνω ή στρέφω το πρόσωπό μου” σημαίνει αποβλέπω σε κάποιον στόχο, σκοπό ή επιθυμία (Γε 31:21· 1Βα 2:15· 2Βα 12:17) και μεταδίδει την ιδέα της ισχυρής θέλησης και αποφασιστικότητας. (2Χρ 20:3· Δα 11:16-19· Λου 9:51-53) Ο Δανιήλ “προσήλωσε το πρόσωπό του στον Ιεχωβά” με την έννοια ότι Τον εκζήτησε ένθερμα, αποβλέποντας σε αυτόν για βοήθεια. (Δα 9:3· παράβαλε 2Κο 1:11.) Η ισχυρή αποφασιστικότητα αντανακλάται πολλές φορές στο πρόσωπο κάποιου όταν τα χείλη και το σαγόνι είναι σφιγμένα και το βλέμμα σταθερό. Ο Ησαΐας “έκανε το πρόσωπό του σαν πυρόλιθο”, αποφασισμένος να μην επιτρέψει στις προσπάθειες των εχθρών να τον απομακρύνουν από τη διακονία που του είχε ανατεθεί. (Ησ 50:7) Οι στασιαστικοί κάτοικοι του Ιούδα «έκαναν τα πρόσωπά τους σκληρότερα από βράχο», αρνούμενοι πεισματικά να δεχτούν διόρθωση. (Ιερ 5:3) Από την άλλη πλευρά, το ότι ο Ιεχωβά “προσηλώνει το πρόσωπό του εναντίον” όσων παραβιάζουν το δίκαιο νόμο του σημαίνει ότι τους απορρίπτει και τους καταδικάζει, με αποτέλεσμα τη συμφορά ή το θάνατο.—Λευ 17:10· 20:3-6· Ιερ 21:10· παράβαλε 1Πε 3:12.

Η φράση “κρύβω το πρόσωπο” έχει διάφορες έννοιες, ανάλογα με τις περιστάσεις. Όταν ο Ιεχωβά Θεός κρύβει το πρόσωπό του, αυτό υποδηλώνει συνήθως ότι αποσύρει την εύνοιά του ή την ενισχυτική του δύναμη. Αυτό μπορεί να αποτελεί συνέπεια της ανυπακοής του ατόμου ή της ομάδας που περιλαμβάνεται, όπως του έθνους του Ισραήλ. (Ιωβ 34:29· Ψλ 30:5-8· Ησ 54:8· 59:2) Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να υπονοεί ότι ο Ιεχωβά δεν αποκαλύπτει τον εαυτό του με κάποια ενέργεια ή απάντηση, περιμένοντας το δικό του ορισμένο καιρό. (Ψλ 13:1-3) Το αίτημα του Δαβίδ: «Κρύψε το πρόσωπό σου από τις αμαρτίες μου» αποτελούσε παράκληση προς τον Θεό να συγχωρήσει ή να παραβλέψει τις παραβάσεις του.—Ψλ 51:9· παράβαλε Ψλ 10:11.

Το ότι ένας άνθρωπος ή άγγελος κρύβει ή καλύπτει το πρόσωπό του μπορεί να εκφράζει ταπεινοφροσύνη ή ευλαβικό φόβο και σεβασμό. (Εξ 3:6· 1Βα 19:13· Ησ 6:2) Μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη πένθους. (2Σα 19:4) Αντίθετα, ο Ελιφάς υπαινίχθηκε εσφαλμένα ότι η ευημερία του Ιώβ τον είχε κάνει αλαζόνα έτσι ώστε, στην ουσία, εκείνος “κάλυπτε το πρόσωπό του με την παχύτητά του”. (Ιωβ 15:27) Όπως συνέβη στην περίπτωση του Αμάν, όταν κάποιος άλλος κάλυπτε το πρόσωπο ενός ατόμου, η ενέργεια αυτή μπορεί να συμβόλιζε ντρόπιασμα και πιθανώς καταδίκη.—Εσθ 7:8· παράβαλε Ψλ 44:15· Ιερ 51:51.

Η φράση “αποστρέφω το πρόσωπο” μπορεί να εκφράζει προσβλητική αδιαφορία ή περιφρόνηση. (2Χρ 29:6· Ιερ 2:27· 32:33) Ο Θεός φανερώνει την απαξίωσή του για εκείνους που απορρίπτουν τη συμβουλή του δείχνοντάς τους «την πλάτη, και όχι το πρόσωπο», την ημέρα της συμφοράς τους.—Ιερ 18:17.

Το “φτύσιμο στο πρόσωπο” κάποιου ήταν μια ιδιαίτερα χαρακτηριστική πράξη ονειδισμού ή ταπείνωσης.—Αρ 12:14· Δευ 25:9· Ησ 50:6· Ματ 26:67.

Το Ίδιο το Άτομο ή η Παρουσία Του. Εφόσον το πρόσωπο είναι το πιο χαρακτηριστικό τμήμα ενός ατόμου, αυτό που προσδιορίζει το άτομο περισσότερο από κάθε άλλο μέλος του σώματος και εκφράζει την προσωπικότητά του με τον καλύτερο τρόπο, μερικές φορές η λέξη «πρόσωπο» χρησιμοποιούνταν ως μετωνυμία για το ίδιο το άτομο. Βλέπε, για παράδειγμα, τα εδάφια 2 Σαμουήλ 7:9· 17:11 και Πράξεις 3:19, όπου οι εκφράσεις «μπροστά σου» (στη φράση «από μπροστά σου»), «εσύ προσωπικά» και «πρόσωπο» αποδίδουν την πρωτότυπη εβραϊκή λέξη που σημαίνει «πρόσωπο» και τη λέξη πρόσωπον του ελληνικού κειμένου. Σε άλλες περιπτώσεις, το πρόσωπο μπορεί να αναφέρεται στην παρουσία του ατόμου, όπως στο εδάφιο Πράξεις 3:13.

«Το ψωμί της πρόθεσης» στη σκηνή της μαρτυρίας αποκαλείται κυριολεκτικά «το ψωμί του προσώπου» στην εβραϊκή (Εξ 25:30), δηλαδή ήταν το ψωμί της παρουσίας του Ιεχωβά. Αυτή η έκφραση τόνιζε πόσο κοντά βρισκόταν εκείνος στο λαό, όπως καταδεικνυόταν συμβολικά μέσα στο αγιαστήριο.

Άλλες Χρήσεις και Λέξεις. Η λέξη πρόσωπον του ελληνικού κειμένου υποδηλώνει μερικές φορές την «εξωτερική εμφάνιση» που παρουσιάζει ένα άτομο, λόγω του πλούτου ή της φτώχειας του, της υψηλής ή χαμηλής του θέσης και παρόμοιων πραγμάτων.—Ματ 22:16· 2Κο 5:12· Γα 2:6.

Η εβραϊκή λέξη ’αφ (μύτη· ρουθούνια) αναφέρεται μερικές φορές στην περιοχή της μύτης και γι’ αυτό αποδίδεται «πρόσωπο», συνήθως όταν γίνεται λόγος για προσκύνηση. (Γε 3:19· 19:1· 48:12) Η εβραϊκή λέξη ‛άγιν (μάτι) χρησιμοποιείται στη δήλωση ότι ο Ιεχωβά εμφανίστηκε στο λαό του, μεταφορικά, «πρόσωπο με πρόσωπο».—Αρ 14:14, υποσ.