ΑΛΜΥΡΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

Μια από τις Βιβλικές ονομασίες της μεγάλης λίμνης ή θάλασσας που τώρα είναι γενικά γνωστή ως Νεκρά Θάλασσα. Η Αλμυρή Θάλασσα (Γιαμ χα-Μέλαχ) συνιστά τη νότια απόληξη του Ιορδάνη Ποταμού.

Όνομα. Η πρώτη και πιο συχνή ονομασία αυτής της θάλασσας στην Αγία Γραφή, η ονομασία «Αλμυρή Θάλασσα», είναι απόλυτα κατάλληλη, εφόσον πρόκειται για μια από τις πιο αλμυρές υδάτινες μάζες της γης. (Γε 14:3· Αρ 34:3, 12· Ιη 15:2, 5) Ονομάζεται επίσης θάλασσα της Αραβά (Δευ 4:49· 2Βα 14:25), δεδομένου ότι βρίσκεται στην πελώρια ρηξιγενή κοιλάδα της οποίας μέρος είναι η Αραβά. Μερικές φορές, ωστόσο, το όνομα «Αλμυρή Θάλασσα» προστίθεται μετά την ονομασία «θάλασσα της Αραβά», σαν να εξηγεί ποια ακριβώς υδάτινη μάζα εννοείται με αυτή την ονομασία. (Δευ 3:17· Ιη 3:16· 12:3) Η Αλμυρή Θάλασσα βρισκόταν στο ανατολικό όριο της Υποσχεμένης Γης και ονομαζόταν “η ανατολική θάλασσα” προκειμένου να διαχωρίζεται από «τη δυτική [Μεσόγειο] θάλασσα». (Ιεζ 47:18· Ιωλ 2:20· Ζαχ 14:8) Ο Ιώσηπος, ο οποίος γνώριζε ότι μερικές φορές ανεβαίνουν στην επιφάνεια αυτής της θάλασσας μεγάλα κομμάτια ασφάλτου, την ονόμασε λίμνη Ασφαλτίτιδα. (Ο Ιουδαϊκός Πόλεμος, Α΄, 657 [xxxiii, 5]· Δ΄, 479 [viii, 4]) Προφανώς άρχισε να αποκαλείται Νεκρά Θάλασσα από το δεύτερο αιώνα Κ.Χ. και μετά. Το αραβικό της όνομα είναι Μπαχρ Λουτ, «Θάλασσα του Λωτ».

Ακτογραφία. Η Αλμυρή Θάλασσα είναι επιμήκης, με πλάτος περίπου 15 χλμ. και μήκος γύρω στα 75 χλμ., αν και το μήκος της ποικίλλει κάπως, ανάλογα με την εποχή. Το περίγραμμά της διακόπτεται από μια μεγάλη χερσόνησο που λέγεται Λισάν (γλώσσα) και ξεκινάει από τη νοτιοανατολική πλευρά. Αυτή η χερσόνησος χωρίζει τώρα τη θάλασσα σε δύο τμήματα, παρότι εξακολουθεί να υπάρχει ένα κανάλι ανάμεσά τους. Το τμήμα που βρίσκεται Ν της Λισάν είναι πολύ ρηχό, ενώ το κύριο μέρος της θάλασσας στα Β φτάνει σε βάθος τα 400 μ. περίπου. Η επιφάνεια του νερού βρίσκεται περίπου 400 μ. κάτω από τη στάθμη της Μεσογείου, γεγονός που καθιστά την Αλμυρή Θάλασσα το χαμηλότερο σημείο της γης.

Η ανατολική όχθη (Β της Λισάν) αποτελείται κυρίως από ψαμμιτικούς κρημνούς που ορθώνονται απότομα μέχρι το οροπέδιο του Μωάβ. Αρκετά φαράγγια, το κυριότερο από τα οποία είναι το φαράγγι του Αρνών, διασχίζουν αυτούς τους άγονους λόφους και καταλήγουν στη θάλασσα όπου εκβάλλουν τα νερά τους. Στα Α και στα Ν αυτής της χερσονήσου βρίσκεται μια πεδιάδα η οποία δέχεται άφθονα νερά από διάφορα ρεύματα. Το νότιο άκρο της θάλασσας είναι ένα επίπεδο αλμυρό έλος. Στη δυτική πλευρά της θάλασσας, οι ασβεστολιθικοί κρημνοί δεν είναι τόσο απότομοι όσο εκείνοι που βρίσκονται στα Α. Αυτοί οι λόφοι του Ιούδα είναι πιο βαθμιδωτοί και επικλινείς, αλλά εντελώς έρημοι, επειδή δεν υπάρχουν μόνιμα ρεύματα που να τους διασχίζουν φτάνοντας μέχρι τη θάλασσα. Η παραλία και οι πλαγιές κοντά στην ακτή επιτρέπουν τα ταξίδια κατά μήκος της δυτικής όχθης. Σε ένα ψηλό οροπέδιο απέναντι από τη Λισάν βρίσκεται η Μασάδα, το φρούριο που οχύρωσε ο Ηρώδης, όπου το 73 Κ.Χ. οι Ρωμαίοι εξουδετέρωσαν τον τελευταίο θύλακα αντίστασης των Ιουδαίων απέναντι στο ρωμαϊκό στρατό. Βορειότερα βρίσκεται η όαση Εν-γαδί. Στο βόρειο άκρο, ο Ιορδάνης εκβάλλει στη θάλασσα, και το γλυκό νερό του αναμειγνύεται με το εξαιρετικά αλμυρό νερό της.

Νερό. Το νερό της θάλασσας είναι μοναδικό από την άποψη ότι είναι περίπου εννιά φορές πιο αλμυρό από το νερό των ωκεανών. Η Αλμυρή Θάλασσα δεν έχει κάποια διέξοδο, γι’ αυτό και το περισσότερο νερό που εισρέει σε αυτήν εξατμίζεται λόγω της έντονης θερμότητας, αφήνοντας πίσω περισσότερα μεταλλικά άλατα. Η συγκέντρωση άλατος είναι τέτοια ώστε τα ψάρια, ακόμη και τα είδη του αλμυρού νερού, δεν μπορούν να ζήσουν. Τα λιγοστά ψάρια που υπάρχουν στο υφάλμυρο νερό, εκεί που το γλυκό νερό αναμειγνύεται με το αλμυρό, πεθαίνουν αν παρασυρθούν στην καθαυτό θάλασσα. Το γεγονός αυτό προσδίδει μεγαλύτερη σημασία στην περιγραφή του Ιεζεκιήλ, σύμφωνα με την οποία ένας χείμαρρος έρρευσε από το ναό του Ιεχωβά “στην ανατολική θάλασσα” και γιάτρεψε το επάνω τμήμα της με αποτέλεσμα να αφθονεί αυτή σε ψάρια, όπως η Μεσόγειος, και να ακμάζει εκεί η αλιεία. (Ιεζ 47:8-10, 18) Η υψηλή πυκνότητα του νερού κάνει τα αντικείμενα να επιπλέουν εύκολα και διατηρεί την επιφάνεια του νερού ήρεμη επειδή δεν δημιουργούνται κυματισμοί από το απαλό αεράκι.

Σόδομα και Γόμορρα. Πιστεύεται γενικά ότι τα Σόδομα και τα Γόμορρα βρίσκονταν κοντά στο νότιο άκρο της Αλμυρής Θάλασσας. Οι βασιλιάδες αυτών των πόλεων ήταν μεταξύ εκείνων που πολέμησαν στην «Κοιλάδα Σιδδίμ, δηλαδή την Αλμυρή Θάλασσα», και η διατύπωση της πρότασης εδώ υποδηλώνει ότι η Κοιλάδα Σιδδίμ κατακλύστηκε από την Αλμυρή Θάλασσα. (Γε 14:3) Η περιοχή των Σοδόμων και των Γομόρρων όπου εγκαταστάθηκε ο Λωτ είχε “άφθονα νερά σαν τον κήπο του Ιεχωβά”. (Γε 13:10-12) Ακόμη και σήμερα, στην πεδιάδα κατά μήκος της νοτιοανατολικής όχθης, η βλάστηση είναι πλούσια και ευδοκιμούν εκεί σιτάρι, κριθάρι, χουρμαδιές και αμπέλια. Οι μεγάλες ποσότητες ασφάλτου και αλατιού, ειδικά σε αυτό το νότιο τμήμα, ταιριάζουν επίσης με τη Βιβλική αφήγηση για τα Σόδομα και τα Γόμορρα.—Γε 14:10· 19:24-26.

[Εικόνα στη σελίδα 169]

Ασβεστολιθικοί κρημνοί στην όχθη της Αλμυρής Θάλασσας