Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 12—2 Βασιλέων

Συγγραφέας: Ιερεμίας

Τόποι Συγγραφής: Ιερουσαλήμ και Αίγυπτος

Ολοκλήρωση Συγγραφής: 580 Π.Κ.Χ.

Καλύπτει την Περίοδο: περ. 920-580 Π.Κ.Χ.

 1. Ποιες ιστορίες αφηγείται το Δεύτερο Βασιλέων, και έτσι τι δικαιώνεται;

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Δεύτερο Βασιλέων συνεχίζει την περιγραφή της πολυτάραχης πορείας των βασιλείων του Ισραήλ και του Ιούδα. Ο Ελισσαιέ έλαβε το μανδύα του Ηλία και ευλογήθηκε με δυο μερίδες από το πνεύμα του Ηλία, γι’ αυτό και έκανε 16 θαύματα σε σύγκριση με τα 8 που έκανε ο Ηλίας. Εξακολούθησε να προφητεύει ότι θα επέλθει καταδίκη στον αποστάτη Ισραήλ, στον οποίο μόνο ο Ιηού υπήρξε μια σύντομη αναλαμπή ζήλου υπέρ του Ιεχωβά. Οι βασιλιάδες του Ισραήλ βυθίζονταν ολοένα και περισσότερο στην πονηρία, ώσπου το βόρειο βασίλειο τελικά κατατροπώθηκε από την Ασσυρία το 740 Π.Κ.Χ. Στο νότιο βασίλειο του Ιούδα, μερικοί εξέχοντες βασιλιάδες, ιδιαίτερα ο Ιωσαφάτ, ο Ιωάς, ο Εζεκίας και ο Ιωσίας, αναχαίτισαν για λίγο το κύμα της αποστασίας, αλλά τελικά ο Ναβουχοδονόσορ εκτέλεσε την κρίση του Ιεχωβά κατερειπώνοντας την Ιερουσαλήμ, το ναό της και τη γη του Ιούδα το 607 Π.Κ.Χ. Έτσι εκπληρώθηκαν οι προφητείες του Ιεχωβά και δικαιώθηκε ο λόγος του!

 2. Τι μπορεί να λεχθεί για το συγγραφέα και την κανονικότητα του βιβλίου Δεύτερο Βασιλέων, και ποια περίοδο καλύπτει αυτό;

² Αφού το Δεύτερο Βασιλέων αρχικά ήταν μέρος του ίδιου ρόλου με το Πρώτο Βασιλέων, ό,τι έχει ήδη ειπωθεί σχετικά με το γεγονός ότι συγγραφέας ήταν ο Ιερεμίας ισχύει και εδώ, και ισχύουν επίσης οι ίδιες αποδείξεις περί κανονικότητας και αυθεντικότητας του βιβλίου. Αυτό ολοκληρώθηκε περίπου το 580 Π.Κ.Χ., και καλύπτει την περίοδο που αρχίζει με τη βασιλεία του Οχοζία στον Ισραήλ, γύρω στο 920 Π.Κ.Χ., και τελειώνει το 37ο έτος της «μετοικεσίας [εξορίας, ΜΝΚ]» του Ιωαχείν, το 580 Π.Κ.Χ.—1:1· 25:27.

 3. Ποια αξιοσημείωτα αρχαιολογικά ευρήματα υποστηρίζουν το Δεύτερο Βασιλέων;

³ Τα αρχαιολογικά ευρήματα που υποστηρίζουν το υπόμνημα του βιβλίου Δεύτερο Βασιλέων παρέχουν επιπρόσθετες αποδείξεις για τη γνησιότητά του. Για παράδειγμα, υπάρχει η περίφημη Μωαβιτική Λίθος, η επιγραφή της οποίας αναφέρει την εκδοχή του Μωαβίτη βασιλιά Μησά για τον πόλεμο μεταξύ Μωάβ και Ισραήλ. (3:4, 5) Υπάρχει επίσης ο οβελίσκος από μαύρο βασάλτη του Ασσύριου Σαλμανασάρ Γ΄, που τώρα εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου και που αναφέρει ονομαστικά ένα βασιλιά του Ισραήλ, τον Ιηού. Υπάρχουν οι επιγραφές του Ασσύριου βασιλιά Θεγλάθ-φελασάρ Γ΄ (Φουλ), οι οποίες αναφέρουν ονομαστικά μερικούς βασιλιάδες του Ισραήλ και του Ιούδα, περιλαμβανομένου του Μεναήμ, του Άχαζ και του Φεκά.—15:19, 20· 16:5-8.a

 4. Τι αποδεικνύει ότι το Δεύτερο Βασιλέων είναι αναπόσπαστο μέρος της θεόπνευστης Γραφής;

⁴ Σαφή απόδειξη της αυθεντικότητας του βιβλίου παρέχει η μεγάλη ειλικρίνεια με την οποία περιγράφει αυτό την εκτέλεση των κρίσεων του Ιεχωβά στον ίδιο του το λαό. Καθώς βαδίζουν προς την καταστροφή πρώτα το βασίλειο του Ισραήλ και έπειτα το βασίλειο του Ιούδα, μας εντυπώνεται το πόσο αληθινή ήταν η προφητική κρίση του Ιεχωβά που αναφέρεται στα εδάφια Δευτερονόμιον 28:15–29:28. Όταν καταστράφηκαν εκείνα τα βασίλεια, ‘εξήφθη ο θυμός του Ιεχωβά εναντίον της γης εκείνης, δια να επιφέρη επ’ αυτήν πάσας τας κατάρας τας γεγραμμένας εν τω βιβλίω τούτω’. (Δευτ. 29:27· 2 Βασ. 17:18· 25:1, 9-11) Διάφορα άλλα περιστατικά που αναγράφονται στο Δεύτερο Βασιλέων αποσαφηνίζονται σε κάποια άλλα σημεία της Γραφής. Ο Ιησούς, στα εδάφια Λουκάς 4:24-27, αναφέρεται στον Ηλία και στη χήρα από τα Σαρεπτά και μιλάει για τον Ελισσαιέ και τον Νεεμάν, θέλοντας να δείξει γιατί δεν έγινε δεκτός ο ίδιος ως προφήτης στην περιοχή που μεγάλωσε. Έτσι, καταδεικνύεται ότι τόσο το Πρώτο όσο και το Δεύτερο Βασιλέων αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της Αγίας Γραφής.

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΑΣΙΛΕΩΝ

 5. Ποια επίπληξη και ποια ποινή απαγγέλλει ο Ηλίας στον Οχοζία, και γιατί;

⁵ Οχοζίας, βασιλιάς του Ισραήλ (1:1-18). Αυτός ο γιος του Αχαάβ πέφτει μέσα στο σπίτι του και αρρωσταίνει. Στέλνει κάποιους να πάνε να ρωτήσουν τον Βέελ-ζεβούλ, το θεό της Ακκαρών, αν πρόκειται να γίνει καλά. Ο Ηλίας σταματάει τους αγγελιοφόρους και τους στέλνει πίσω στο βασιλιά, επιπλήττοντάς τον που δεν ρώτησε τον αληθινό Θεό και λέγοντάς του ότι θα πεθάνει οπωσδήποτε, επειδή δεν στράφηκε στον Θεό του Ισραήλ. Όταν ο βασιλιάς στέλνει έναν αρχηγό μαζί με 50 άντρες να πιάσουν τον Ηλία και να τον φέρουν στο βασιλιά, ο Ηλίας καλεί φωτιά από τον ουρανό, η οποία τους κατακαίει. Το ίδιο συμβαίνει στο δεύτερο αρχηγό και στους 50 άντρες του. Ο βασιλιάς στέλνει και τρίτο αρχηγό με 50 άντρες, και αυτή τη φορά ο Ηλίας τούς χαρίζει τη ζωή, λόγω της γεμάτης σεβασμό ικεσίας του αρχηγού. Ο Ηλίας πηγαίνει μαζί τους στο βασιλιά και απαγγέλλει ξανά στον Οχοζία την ποινή του θανάτου. Ο βασιλιάς πεθαίνει, ακριβώς όπως είπε ο Ηλίας ότι θα συνέβαινε. Τότε γίνεται βασιλιάς στον Ισραήλ ο Ιωράμ, ο αδελφός του Οχοζία, γιατί ο Οχοζίας δεν έχει γιο για να πάρει τη θέση του.

 6. Κάτω από ποιες περιστάσεις χωρίζει ο Ηλίας από τον Ελισσαιέ, και πώς αποδεικνύεται σύντομα ότι «το πνεύμα του Ηλία» αναπαύεται στον Ελισσαιέ;

⁶ Ο Ελισσαιέ διαδέχεται τον Ηλία (2:1-25). Έρχεται ο καιρός να ‘αναληφθεί’ ο Ηλίας. Ο Ελισσαιέ παραμένει μαζί του στη διάρκεια του ταξιδιού από τα Γάλγαλα στη Βαιθήλ, στην Ιεριχώ και τελικά στην απέναντι όχθη του Ιορδάνη. Ο Ηλίας χωρίζει τα νερά του Ιορδάνη, χτυπώντας τα με το επίσημο ένδυμά του. Ο Ελισσαιέ, καθώς βλέπει μια πύρινη πολεμική άμαξα και πύρινα άλογα να έρχονται και να μπαίνουν ανάμεσα σ’ αυτόν και στον Ηλία και καθώς βλέπει τον Ηλία να ανεβαίνει μέσα σ’ έναν ανεμοστρόβιλο, λαβαίνει τις δυο υποσχεμένες μερίδες από το πνεύμα του Ηλία. Σύντομα αποδεικνύει ότι «το πνεύμα του Ηλία» αναπαύεται πάνω του. (2:15) Παίρνει το ένδυμα του Ηλία, που έχει πέσει κάτω, και το χρησιμοποιεί για να ξαναχωρίσει τα νερά. Κατόπιν, θεραπεύει ‘τα κακά ύδατα’ της Ιεριχώ. Στο δρόμο για τη Βαιθήλ, κάποια μικρά αγόρια αρχίζουν να τον περιπαίζουν λέγοντας: «Ανάβαινε, φαλακρέ· ανάβαινε, φαλακρέ»! (2:23) Ο Ελισσαιέ επικαλείται τον Ιεχωβά, και από το δάσος βγαίνουν 2 θηλυκές αρκούδες και σκοτώνουν 42 απ’ αυτούς τους κακοήθεις νεαρούς.

 7. Για ποιο λόγο σώζει ο Ιεχωβά τον Ιωσαφάτ και τον Ιωράμ;

⁷ Ιωράμ, βασιλιάς του Ισραήλ (3:1-27). Ο βασιλιάς αυτός συνεχίζει να κάνει ό,τι είναι κακό στα μάτια του Ιεχωβά και παραμένει προσκολλημένος στις αμαρτίες του Ιεροβοάμ. Ο βασιλιάς του Μωάβ πλήρωνε φόρο υποτέλειας στον Ισραήλ, αλλά τώρα επαναστατεί και ο Ιωράμ καταφέρνει να εξασφαλίσει τη βοήθεια του Βασιλιά Ιωσαφάτ του Ιούδα και του βασιλιά του Εδώμ στη μάχη που θα γίνει εναντίον του Μωάβ. Καθώς πηγαίνουν να επιτεθούν, οι στρατοί τους περνούν από μια άνυδρη περιοχή και κινδυνεύουν να αφανιστούν. Οι 3 βασιλιάδες πηγαίνουν στον Ελισσαιέ για να ζητήσουν πληροφορίες από τον Ιεχωβά, τον Θεό του. Λόγω του πιστού Ιωσαφάτ, ο Ιεχωβά τούς σώζει και τους χαρίζει τη νίκη επί του Μωάβ.

 8. Ποια άλλα θαύματα κάνει ο Ελισσαιέ;

⁸ Τα άλλα θαύματα του Ελισσαιέ (4:1–8:15). Η χήρα ενός γιου των προφητών ζητάει βοήθεια από τον Ελισσαιέ, επειδή οι δανειστές της πρόκειται να πάρουν για δούλους τους 2 γιους της. Ο Ελισσαιέ πολλαπλασιάζει θαυματουργικά το μικρό απόθεμα λαδιού που έχει στο σπίτι της, ώστε να μπορέσει να πουλήσει όσο χρειάζεται για να πληρώσει τα χρέη της. Μια Σουναμίτισσα αναγνωρίζει ότι ο Ελισσαιέ είναι προφήτης του αληθινού Θεού και, μαζί με το σύζυγό της, ετοιμάζει ένα δωμάτιο για να το χρησιμοποιεί ο Ελισσαιέ όταν θα βρίσκεται στο Σουνάμ. Λόγω της καλοσύνης της, ο Ιεχωβά την ευλογεί χαρίζοντάς της ένα γιο. Ύστερα από μερικά χρόνια, το παιδί αρρωσταίνει και πεθαίνει. Η γυναίκα αμέσως αναζητά τον Ελισσαιέ. Αυτός πηγαίνει μαζί της στο σπίτι της, και με τη δύναμη του Ιεχωβά ανασταίνει το παιδί. Όταν ο Ελισσαιέ επιστρέφει στους γιους των προφητών στα Γάλγαλα, αφαιρεί θαυματουργικά ‘το θάνατο από το λέβητα’, καθιστώντας ακίνδυνα κάποια δηλητηριώδη κολοκύθια. Έπειτα, τρέφει 100 άντρες με 20 κριθαρένια ψωμιά, από τα οποία μάλιστα μένει και ‘υπόλοιπο’.—4:40, 44.

 9. Ποια θαύματα γίνονται σε σχέση με τον Νεεμάν και μ’ ένα τσεκούρι;

⁹ Ο Νεεμάν, ο αρχηγός του συριακού στρατού, είναι λεπρός. Μια αιχμάλωτη μικρή Ισραηλίτισσα λέει στη σύζυγο του Νεεμάν ότι στη Σαμάρεια υπάρχει ένας προφήτης που μπορεί να τον θεραπεύσει. Ο Νεεμάν πηγαίνει να συναντήσει τον Ελισσαιέ, αλλά ο Ελισσαιέ, αντί να ασχοληθεί προσωπικά μαζί του, του στέλνει απλώς ένα μήνυμα: να πάει να πλυθεί 7 φορές στον Ιορδάνη Ποταμό. Ο Νεεμάν αγανακτεί μ’ αυτή τη φαινομενική έλλειψη σεβασμού. Μήπως οι ποταμοί της Δαμασκού δεν είναι καλύτεροι από τα νερά του Ισραήλ; Πείθεται όμως να υπακούσει στον Ελισσαιέ, και θεραπεύεται. Ο Ελισσαιέ αρνείται να δεχτεί κάποιο δώρο για αμοιβή, αλλά αργότερα ο υπηρέτης του, ο Γιεζεί, τρέχει να προφτάσει τον Νεεμάν και ζητάει να του δοθεί δώρο στο όνομα του Ελισσαιέ. Όταν επιστρέφει και προσπαθεί να εξαπατήσει τον Ελισσαιέ, ο Γιεζεί πατάσσεται με λέπρα. Γίνεται ακόμη ένα θαύμα όταν ο Ελισσαιέ κάνει ένα τσεκούρι να επιπλεύσει.

10. Πώς φανερώνονται οι ανώτερες δυνάμεις του Ιεχωβά, και πώς αναχαιτίζει ο Ελισσαιέ τους Συρίους;

¹⁰ Όταν ο Ελισσαιέ προειδοποιεί το βασιλιά του Ισραήλ ότι η Συρία συνωμοτεί να τον σκοτώσει, ο βασιλιάς της Συρίας στέλνει στρατιωτική δύναμη στη Δωθάν για να συλλάβει τον Ελισσαιέ. Ο υπηρέτης του Ελισσαιέ, βλέποντας την πόλη περικυκλωμένη από συριακά στρατεύματα, αρχίζει να φοβάται. Ο Ελισσαιέ τον διαβεβαιώνει: «Μη φοβού· διότι πλειότεροι είναι οι μεθ’ ημών παρά τους μετ’ αυτών». Έπειτα, προσεύχεται στον Ιεχωβά να αφήσει τον υπηρέτη του να δει τη μεγάλη δύναμη που είναι με τον Ελισσαιέ. ‘Και ιδού, το όρος είναι πλήρες ίππων και αμαξών πυρός περί τον Ελισσαιέ’. (6:16, 17) Όταν επιτίθενται οι Σύριοι, ο προφήτης ξαναπροσεύχεται στον Ιεχωβά, οι Σύριοι πατάσσονται με διανοητική τύφλωση και οδηγούνται στο βασιλιά του Ισραήλ. Ο Ελισσαιέ λέει στο βασιλιά να μην τους θανατώσει, αλλά να τους κάνει ένα συμπόσιο και έπειτα να τους στείλει στην πατρίδα τους.

11. Πώς εκπληρώνονται οι προφητείες του Ελισσαιέ αναφορικά με τους Συρίους και τον Βεν-αδάδ;

¹¹ Αργότερα, ο Βασιλιάς Βεν-αδάδ της Συρίας πολιορκεί τη Σαμάρεια, και επέρχεται μεγάλη πείνα. Ο βασιλιάς του Ισραήλ κατηγορεί τον Ελισσαιέ γι’ αυτό, αλλά ο προφήτης προλέγει ότι την επόμενη μέρα θα υπάρχει άφθονη τροφή. Τη νύχτα, ο Ιεχωβά κάνει τους Συρίους να ακούσουν το θόρυβο ενός μεγάλου στρατού, κι έτσι τρέπονται σε φυγή, αφήνοντας όλες τις προμήθειές τους στους Ισραηλίτες. Ύστερα από λίγο καιρό αρρωσταίνει ο Βεν-αδάδ. Όταν μαθαίνει ότι ο Ελισσαιέ έχει έρθει στη Δαμασκό, στέλνει τον Αζαήλ να ρωτήσει αν θα αναρρώσει. Η απάντηση του Ελισσαιέ δείχνει ότι ο βασιλιάς θα πεθάνει και ότι ο Αζαήλ θα γίνει βασιλιάς στη θέση του. Ο Αζαήλ φροντίζει να γίνει αυτό, σκοτώνοντας ο ίδιος το βασιλιά και αναλαμβάνοντας το βασιλικό αξίωμα.

12. Τι είδους βασιλιάς αποδεικνύεται ότι είναι ο γιος του Ιωσαφάτ, ο Ιωράμ;

¹² Ιωράμ, βασιλιάς του Ιούδα (8:16-29). Στο μεταξύ, στον Ιούδα βασιλιάς είναι τώρα ο γιος του Ιωσαφάτ, ο Ιωράμ. Αποδεικνύεται ότι αυτός δεν είναι καλύτερος από τους βασιλιάδες του Ισραήλ, επειδή κάνει ό,τι είναι κακό στα μάτια του Ιεχωβά. Η γυναίκα του, η Γοθολία, είναι κόρη του Αχαάβ και ο αδελφός της, που λέγεται κι αυτός Ιωράμ, βασιλεύει στον Ισραήλ. Όταν πεθαίνει ο Ιωράμ του Ιούδα, βασιλιάς στην Ιερουσαλήμ γίνεται ο γιος του, ο Οχοζίας.

13. Ποια αστραπιαία έφοδο κάνει ο Ιηού μόλις χρίεται;

¹³ Ιηού, βασιλιάς του Ισραήλ (9:1–10:36). Ο Ελισσαιέ στέλνει έναν από τους γιους των προφητών να χρίσει τον Ιηού βασιλιά του Ισραήλ και να του αναθέσει την αποστολή να πατάξει ολόκληρο τον οίκο του Αχαάβ. Ο Ιηού δεν χάνει καιρό. Πάει να βρει τον Ιωράμ, το βασιλιά του Ισραήλ, ο οποίος είναι στην Ιεζραέλ για να συνέλθει από τα τραύματα της μάχης. Ο φρουρός βλέπει ένα πλήθος ανθρώπων να πλησιάζει και τελικά αναφέρει στο βασιλιά τα εξής: «Η . . . πορεία είναι ως η πορεία του Ιηού υιού του Νιμσί· διότι οδεύει μανιωδώς». (9:20) Ο Ιωράμ του Ισραήλ και ο Οχοζίας του Ιούδα ρωτούν τον Ιηού ποιες είναι οι προθέσεις του. Ο Ιηού απαντάει με την εξής ερώτηση: «Τι ειρήνη, ενόσω πληθύνονται αι πορνείαι της Ιεζάβελ της μητρός σου και αι μαγείαι αυτής;» (9:22) Καθώς ο Ιωράμ γυρνάει για να τραπεί σε φυγή, ο Ιηού ρίχνει ένα βέλος που του τρυπάει την καρδιά. Το σώμα του το ρίχνουν εκεί, στο χωράφι του Ναβουθαί, ως επιπρόσθετη ανταπόδοση για το αθώο αίμα που έχυσε ο Αχαάβ. Αργότερα, ο Ιηού και οι άντρες του καταδιώκουν και πατάσσουν τον Οχοζία, ο οποίος πεθαίνει στη Μεγιδδώ. Δυο βασιλιάδες πεθαίνουν στην πρώτη αστραπιαία έφοδο που κάνει ο Ιηού.

14. Πώς εκπληρώνεται η προφητεία του Ηλία αναφορικά με την Ιεζάβελ;

¹⁴ Τώρα έρχεται η σειρά της Ιεζάβελ! Καθώς ο Ιηού μπαίνει θριαμβευτικά στην Ιεζραέλ, η Ιεζάβελ παρουσιάζεται στο παράθυρό της βαμμένη όσο πιο φανταχτερά μπορεί. Ο Ιηού δεν εντυπωσιάζεται. «Ρίψατε αυτήν κάτω»! φωνάζει σε μερικούς υπηρέτες. Αυτοί τη ρίχνουν, και το αίμα της πιτσιλάει τους τοίχους και τα άλογα, τα οποία και την τσαλαπατούν. Όταν πηγαίνουν να τη θάψουν, βρίσκουν μόνο το κρανίο της, τα πόδια της και τις παλάμες των χεριών της. Έτσι εκπληρώνεται η προφητεία του Ηλία, ‘την κατέφαγαν τα σκυλιά και έγινε ως κοπριά στο κτήμα της Ιεζραέλ’.—2 Βασ. 9:33, 36, 37· 1 Βασ. 21:23.

15. Ποιες διαφορετικές συναντήσεις έχει ο Ιηού καθώς πηγαίνει στη Σαμάρεια;

¹⁵ Κατόπιν, ο Ιηού διατάζει να σφάξουν τους 70 γιους του Αχαάβ και στοιβάζει τα κεφάλια τους στην πύλη της Ιεζραέλ. Πατάσσονται όλοι οι αυλοκόλακες του Αχαάβ που υπάρχουν στην Ιεζραέλ. Εμπρός λοιπόν τώρα, για την πρωτεύουσα του Ισραήλ, τη Σαμάρεια! Στο δρόμο, ο Ιηού συναντάει τους 42 αδελφούς του Οχοζία, που πηγαίνουν στην Ιεζραέλ χωρίς να ξέρουν τι συμβαίνει. Αυτοί συλλαμβάνονται και θανατώνονται. Τώρα όμως, γίνεται μια διαφορετική συνάντηση. Ο Ιωναδάβ, γιος του Ρηχάβ, πηγαίνει να συναντήσει τον Ιηού. Όταν ο Ιηού τον ρωτάει «Η καρδία σου είναι ευθεία, καθώς η καρδία μου μετά της καρδίας σου;» ο Ιωναδάβ απαντάει «Είναι». Τότε ο Ιηού τον ανεβάζει στην άμαξά του για να δει από πρώτο χέρι ότι ο Ιηού ‘δεν ανέχεται να υπάρχει κανένας ανταγωνιστής του Ιεχωβά’.—2 Βασ. 10:15· 10: 16, ΜΝΚ.

16. Πόσο πλήρης είναι η δράση που αναλαμβάνει ο Ιηού κατά του οίκου του Αχαάβ και κατά του Βάαλ;

¹⁶ Μόλις φτάνει στη Σαμάρεια, ο Ιηού εξοντώνει όλους όσοι απέμειναν από τον οίκο του Αχαάβ, σύμφωνα με το λόγο που είπε ο Ιεχωβά στον Ηλία. (1 Βασ. 21:21, 22) Αλλά τι θα γίνει με τη σιχαμερή θρησκεία του Βάαλ; Ο Ιηού διακηρύττει: «Ο Αχαάβ εδούλευσε τον Βάαλ ολίγον· ο Ιηού θέλει δουλεύσει αυτόν πολύ». (2 Βασ. 10:18) Ο Ιηού, αφού καλεί όλους αυτούς τους δαιμονολάτρες στον οίκο του Βάαλ, τους βάζει να φορέσουν ρούχα που να δείχνουν τι είναι, και βεβαιώνεται ότι δεν υπάρχει ανάμεσά τους κανένας λάτρης του Ιεχωβά. Έπειτα, στέλνει τους άντρες του να τους πατάξουν, να μην αφήσουν ούτε έναν να γλιτώσει. Κατεδαφίζουν τον οίκο του Βάαλ και κάνουν το μέρος αυτό αποχωρητήρια, τα οποία υπάρχουν μέχρι τον καιρό του Ιερεμία. «Ούτως ηφάνισεν ο Ιηού τον Βάαλ εκ του Ισραήλ».—10:28.

17. Ποιο σφάλμα κάνει ο Ιηού, και πώς αρχίζει ο Ιεχωβά να τιμωρεί τον Ισραήλ;

¹⁷ Όμως, ακόμη και ο ζηλωτής Ιηού κάνει κάποιο σφάλμα. Ποιο; Συνεχίζει να ακολουθεί τα χρυσά μοσχάρια που έστησε ο Ιεροβοάμ στη Βαιθήλ και στη Δαν. Δεν προσέχει ‘ο Ιηού να περιπατή εξ όλης της καρδίας αυτού εν τω νόμω Ιεχωβά του Θεού του Ισραήλ’. (10:31) Αλλά λόγω της δράσης που ανέλαβε κατά του οίκου του Αχαάβ, ο Ιεχωβά τού υπόσχεται ότι οι απόγονοί του θα βασιλεύσουν στον Ισραήλ επί 4 γενεές. Στις μέρες του Ιηού, ο Ιεχωβά αρχίζει να αφαιρεί το ανατολικό μέρος του βασιλείου, φέρνοντας τον Αζαήλ της Συρίας εναντίον του Ισραήλ. Ο Ιηού, αφού βασιλεύει 28 έτη, πεθαίνει, και τον διαδέχεται ο γιος του, ο Ιωάχαζ.

18. Πώς ματαιώνεται η συνωμοσία της Γοθολίας στον Ιούδα, και τι είναι αξιοσημείωτο σχετικά με τη βασιλεία του Ιωάς;

¹⁸ Ιωάς, βασιλιάς του Ιούδα (11:1–12:21). Η μητέρα του βασιλιά, η Γοθολία, είναι κόρη της Ιεζάβελ και στη σάρκα και στο πνεύμα. Όταν μαθαίνει το θάνατο του γιου της Οχοζία, δίνει διαταγή να εκτελέσουν ολόκληρη τη βασιλική οικογένεια και καταλαμβάνει η ίδια το θρόνο. Ο μόνος που διαφεύγει το θάνατο, επειδή τον κρύβουν, είναι ένας γιος του Οχοζία, ο Ιωάς, που είναι μωρό. Στο 7ο έτος της βασιλείας της Γοθολίας, ο ιερέας Ιωδαέ βάζει να χρίσουν τον Ιωάς βασιλιά και να θανατώσουν τη Γοθολία. Ο Ιωδαέ κατευθύνει το λαό στη λατρεία του Ιεχωβά, εκπαιδεύει το νεαρό βασιλιά για τα καθήκοντα που έχει απέναντι στον Θεό και διευθετεί να επισκευαστεί ο οίκος του Ιεχωβά. Δίνοντας δώρα, ο Ιωάς αποτρέπει μια επίθεση του Αζαήλ, του βασιλιά της Συρίας. Αφού κυβερνάει 40 έτη στην Ιερουσαλήμ, ο Ιωάς δολοφονείται από τους υπηρέτες του και αρχίζει να βασιλεύει στη θέση του ο γιος του Αμασίας.

19. (α) Ποια ψεύτικη λατρεία συνεχίζεται στη διάρκεια των βασιλειών του Ιωάχαζ και του Ιωάς στον Ισραήλ; (β) Πώς τερματίζει ο Ελισσαιέ την πορεία του ως προφήτης του Ιεχωβά;

¹⁹ Ιωάχαζ και Ιωάς, βασιλιάδες του Ισραήλ (13:1-25). Ο γιος του Ιηού, ο Ιωάχαζ, συνεχίζει την ειδωλολατρία, και ο Ισραήλ περιέρχεται στην εξουσία της Συρίας, μολονότι ο Ιωάχαζ δεν εκθρονίζεται. Αργότερα ο Ιεχωβά ελευθερώνει τους Ισραηλίτες, αλλά αυτοί συνεχίζουν να λατρεύουν τα μοσχάρια του Ιεροβοάμ. Όταν πεθαίνει ο Ιωάχαζ, τη θέση του βασιλιά του Ισραήλ την παίρνει ο γιος του, ο Ιωάς, ενώ ο άλλος Ιωάς βασιλεύει ακόμη στον Ιούδα. Ο Ιωάς του Ισραήλ συνεχίζει την ειδωλολατρία του πατέρα του. Μετά το θάνατό του, γίνεται βασιλιάς ο γιος του, ο Ιεροβοάμ. Στη διάρκεια της βασιλείας του Ιωάς, ο Ελισσαιέ αρρωσταίνει και πεθαίνει, αφού λέει την τελευταία του προφητεία, σύμφωνα με την οποία ο Ιωάς θα πατάξει 3 φορές τη Συρία, πράγμα που εκπληρώνεται επακριβώς. Το τελευταίο θαύμα που αποδίδεται στον Ελισσαιέ λαβαίνει χώρα μετά το θάνατό του, όταν ρίχνουν έναν νεκρό στον ίδιο τάφο μ’ αυτόν, με αποτέλεσμα ο νεκρός να ζωντανέψει μόλις αγγίξει τα κόκαλα του Ελισσαιέ.

20. Περιγράψτε τη βασιλεία του Αμασία στον Ιούδα.

²⁰ Αμασίας, βασιλιάς του Ιούδα (14:1-22). Ο Αμασίας κάνει ό,τι είναι ευθύ στα μάτια του Ιεχωβά, αλλά δεν καταστρέφει τους υψηλούς τόπους που χρησιμοποιούνται για λατρεία. Ο Ιωάς του Ισραήλ τον νικάει σε κάποιον πόλεμο. Αφού βασιλεύει 29 έτη, θανατώνεται κατόπιν συνωμοσίας. Τη θέση του βασιλιά την παίρνει ο γιος του Αζαρίας.

21. Τι συμβαίνει στον Ισραήλ στη διάρκεια της βασιλείας του Ιεροβοάμ Β΄;

²¹ Ιεροβοάμ Β΄, βασιλιάς του Ισραήλ (14:23-29). Ο δεύτερος Ιεροβοάμ που γίνεται βασιλιάς στον Ισραήλ συνεχίζει την ψεύτικη λατρεία του προπάτορά του. Βασιλεύει στη Σαμάρεια 41 έτη, και καταφέρνει να επανακτήσει τα χαμένα εδάφη του Ισραήλ. Τον διαδέχεται στο θρόνο ο γιος του Ζαχαρίας.

22. Τι λέγεται αναφορικά με τη βασιλεία του Αζαρία στον Ιούδα;

²² Αζαρίας (Οζίας), βασιλιάς του Ιούδα (15:1-7). Ο Αζαρίας κυβερνάει 52 έτη. Είναι ευθύς ενώπιον του Ιεχωβά, αλλά δεν καταστρέφει τους υψηλούς τόπους. Αργότερα, ο Ιεχωβά τον πλήττει με λέπρα και τα βασιλικά καθήκοντα τα αναλαμβάνει ο γιος του, ο Ιωθάμ, ο οποίος γίνεται βασιλιάς μετά το θάνατο του Αζαρία.

23. Από ποια κακά μαστίζεται ο Ισραήλ καθώς εγείρεται η ασσυριακή απειλή;

²³ Ζαχαρίας, Σαλλούμ, Μεναήμ, Φακείας και Φεκά, βασιλιάδες του Ισραήλ (15:8-31). Σύμφωνα με την υπόσχεση του Ιεχωβά, ο θρόνος του Ισραήλ παραμένει στον οίκο του Ιηού μέχρι την 4η γενεά, δηλαδή μέχρι τον Ζαχαρία. (10:30) Έτσι, αυτός γίνεται βασιλιάς στη Σαμάρεια, και 6 μήνες μετά ένας δολοφόνος τον πατάσσει. Ο σφετεριστής Σαλλούμ βασιλεύει μόνο 1 μήνα. Η ψεύτικη λατρεία, οι δολοφονίες και οι ραδιουργίες εξακολουθούν να μαστίζουν τον Ισραήλ, καθώς οι βασιλιάδες Μεναήμ, Φακείας και Φεκά περνούν διαδοχικά από το θρόνο. Στη διάρκεια της βασιλείας του Φεκά, η Ασσυρία επιτίθεται για να επιφέρει το τελικό χτύπημα. Ο Ωσηέ δολοφονεί τον Φεκά, και γίνεται ο ίδιος ο τελευταίος βασιλιάς του Ισραήλ.

24. Μετά τον Ιωθάμ, πώς αμαρτάνει ο Άχαζ του Ιούδα σε ό,τι αφορά τη λατρεία;

²⁴ Ιωθάμ και Άχαζ, βασιλιάδες του Ιούδα (15:32–16:20). Ο Ιωθάμ ασκεί την αγνή λατρεία, αλλά επιτρέπει να παραμείνουν οι υψηλοί τόποι. Ο γιος του Άχαζ μιμείται τους βασιλιάδες του γειτονικού Ισραήλ, κάνοντας ό,τι είναι κακό στα μάτια του Ιεχωβά. Όταν επιτίθενται εναντίον του οι βασιλιάδες του Ισραήλ και της Συρίας, αυτός καταφεύγει στο βασιλιά της Ασσυρίας για βοήθεια. Οι Ασσύριοι πηγαίνουν να τον βοηθήσουν, κυριεύουν τη Δαμασκό και ο Άχαζ πηγαίνει εκεί για να συναντήσει το βασιλιά της Ασσυρίας. Αφού βλέπει το θυσιαστήριο που έχουν για να αποδίδουν λατρεία, ο Άχαζ στήνει στην Ιερουσαλήμ ένα παρόμοιο θυσιαστήριο, και αρχίζει να κάνει θυσίες σ’ αυτό αντί να τις κάνει στο χάλκινο θυσιαστήριο που υπάρχει στο ναό του Ιεχωβά. Ο γιος του Εζεκίας τον διαδέχεται ως βασιλιάς του Ιούδα.

25. Πώς οδηγείται ο Ισραήλ σε αιχμαλωσία, και γιατί;

²⁵ Ωσηέ, ο τελευταίος βασιλιάς του Ισραήλ (17:1-41). Ο Ισραήλ περιέρχεται τώρα στην εξουσία της Ασσυρίας. Ο Ωσηέ επαναστατεί και ζητάει βοήθεια από την Αίγυπτο, αλλά στο 9ο έτος της βασιλείας του, η Ασσυρία νικάει τον Ισραήλ και τον οδηγεί σε αιχμαλωσία. Αυτό είναι το τέλος του δεκάφυλου βασιλείου του Ισραήλ. Γιατί; ‘Διότι οι υιοί του Ισραήλ ημάρτησαν εις Ιεχωβά τον Θεόν αυτών, και ελάτρευσαν τα είδωλα, περί των οποίων ο Ιεχωβά είπε προς αυτούς, Δεν θέλετε κάμει το πράγμα τούτο. Δια ταύτα ο Ιεχωβά ωργίσθη σφόδρα κατά του Ισραήλ και απέβαλεν αυτούς από προσώπου αυτού’. (17:7, 12, 18) Οι Ασσύριοι φέρνουν ανθρώπους από τα ανατολικά για να εγκατασταθούν στη γη, και αυτοί αρχίζουν να ‘φοβούνται τον Ιεχωβά’, αν και εξακολουθούν να λατρεύουν και τους δικούς τους θεούς.—17:33.

26, 27. (α) Πώς ο Εζεκίας του Ιούδα κάνει ό,τι είναι ορθό στα μάτια του Ιεχωβά; (β) Πώς απαντάει ο Ιεχωβά στην προσευχή που κάνει ο Εζεκίας ζητώντας να αναχαιτιστούν οι Ασσύριοι; (γ) Ποια περαιτέρω εκπλήρωση έχει η προφητεία του Ησαΐα;

²⁶ Εζεκίας, βασιλιάς του Ιούδα (18:1–20:21). Ο Εζεκίας κάνει ό,τι είναι ορθό στα μάτια του Ιεχωβά, σύμφωνα με τα όσα είχε κάνει ο προπάτοράς του, ο Δαβίδ. Ξεριζώνει την ψεύτικη λατρεία, γκρεμίζει τους υψηλούς τόπους και καταστρέφει μέχρι και το χάλκινο φίδι που έφτιαξε ο Μωυσής, επειδή τώρα ο λαός αποδίδει σ’ αυτό λατρεία. Ο Σενναχειρείμ, ο βασιλιάς της Ασσυρίας, εισβάλλει τώρα στον Ιούδα και κυριεύει πολλές οχυρωμένες πόλεις. Ο Εζεκίας προσπαθεί να τον εξαγοράσει δίνοντάς του υψηλό φόρο υποτέλειας, αλλά ο Σενναχειρείμ στέλνει τον αγγελιοφόρο του, τον Ραβ-σάκη, ο οποίος πηγαίνει στα τείχη της Ιερουσαλήμ, τους ζητάει να παραδοθούν και κοροϊδεύει τον Ιεχωβά μπροστά σε όλο το λαό. Ο προφήτης Ησαΐας καθησυχάζει τον πιστό Εζεκία δίνοντάς του ένα άγγελμα καταδίκης κατά του Σενναχειρείμ. ‘Να τι λέει ο Ιεχωβά· Μη φοβάσαι’. (19:6) Επειδή ο Σενναχειρείμ εξακολουθεί να εκτοξεύει απειλές, ο Εζεκίας εκλιπαρεί τον Ιεχωβά: ‘Τώρα λοιπόν, Ιεχωβά Θεέ ημών, σώσον ημάς, δέομαι, εκ της χειρός αυτού· δια να γνωρίσωσι πάντα τα βασίλεια της γης, ότι συ είσαι Ιεχωβά ο Θεός, ο μόνος’.—19:19.

²⁷ Απαντάει ο Ιεχωβά σ’ αυτή την ανιδιοτελή προσευχή; Πρώτα-πρώτα, στέλνει μέσω του Ησαΐα το μήνυμα ότι ‘ο ζήλος του Ιεχωβά των δυνάμεων’ θα αναχαιτίσει τον εχθρό. (19:31) Έπειτα, την ίδια εκείνη νύχτα, στέλνει τον άγγελό του να πατάξει 185.000 άτομα στο στρατόπεδο των Ασσυρίων. Το πρωί ‘όλοι τους είναι σώματα νεκρά’. (19:35) Ο Σενναχειρείμ επιστρέφει νικημένος, και κατοικεί στη Νινευή. Εκεί ο θεός του, ο Νισρώκ, τον εγκαταλείπει για άλλη μια φορά, αφού την ώρα που τον προσκυνάει για να του αποδώσει λατρεία, οι ίδιοι οι γιοι του τον σκοτώνουν, εκπληρώνοντας έτσι την προφητεία του Ησαΐα.—19:7, 37.

28. Για ποια πράγματα γίνεται ονομαστός ο Εζεκίας, αλλά σε ποιο ζήτημα αμαρτάνει;

²⁸ Ο Εζεκίας αρρωσταίνει και κινδυνεύει να πεθάνει, αλλά ο Ιεχωβά ακούει και πάλι την προσευχή του και του παρατείνει τη ζωή 15 επιπλέον έτη. Ο βασιλιάς της Βαβυλώνας στέλνει αγγελιοφόρους με δώρα, και ο Εζεκίας αποτολμά να τους δείξει όλο του το θησαυροφυλάκιο. Τότε ο Ησαΐας προφητεύει πως ό,τι υπάρχει στον οίκο του βασιλιά θα πάει κάποια μέρα στη Βαβυλώνα. Κατόπιν, ο Εζεκίας πεθαίνει, ονομαστός για τη μεγαλοδυναμία του και για τη σήραγγα που κατασκεύασε, από την οποία περνούσε το νερό που χρειαζόταν η Ιερουσαλήμ.

29. Τι είδους ειδωλολατρία καθιερώνει ο Μανασσής, ποια συμφορά προλέγει ο Ιεχωβά, και ποιο άλλο αμάρτημα διαπράττει ο Μανασσής;

²⁹ Μανασσής, Αμών και Ιωσίας, βασιλιάδες του Ιούδα (21:1–23:30). Ο Μανασσής διαδέχεται τον πατέρα του, τον Εζεκία, και βασιλεύει 55 έτη, κάνοντας σε μεγάλο βαθμό ό,τι είναι κακό στα μάτια του Ιεχωβά. Αυτός επαναφέρει τους υψηλούς τόπους της ψεύτικης λατρείας, στήνει θυσιαστήρια προς τιμή του Βάαλ, φτιάχνει έναν ιερό στύλο, όπως έκανε ο Αχαάβ, και μετατρέπει τον οίκο του Ιεχωβά σε τόπο ειδωλολατρίας. Ο Ιεχωβά προλέγει ότι θα φέρει συμφορά στην Ιερουσαλήμ, όπως έφερε και στη Σαμάρεια, ότι ‘θα τη σπογγίσει και θα την κάνει άνω κάτω’. Ο Μανασσής χύνει επίσης ‘πάρα πολύ’ αθώο αίμα. (21:13, 16) Τον διαδέχεται ο γιος του, ο Αμών, ο οποίος συνεχίζει να κάνει κακά πράγματα για 2 έτη, ώσπου δολοφονείται.

30. Γιατί και πώς επιστρέφει ο Ιωσίας στον Ιεχωβά με όλη του την καρδιά;

³⁰ Ο λαός κάνει τώρα βασιλιά τον Ιωσία, το γιο του Αμών. Στη διάρκεια της βασιλείας του, που διαρκεί 31 έτη, αυτός κάνει για λίγο τον Ιούδα να σταματήσει να βαδίζει προς την καταστροφή, επειδή ‘περπατάει σε όλες τις οδούς του Δαβίδ, του προπάτορά του’. (22:2) Αρχίζει να επισκευάζει τον οίκο του Ιεχωβά, και ο αρχιερέας βρίσκει εκεί το βιβλίο του Νόμου. Αυτό επιβεβαιώνει ότι το έθνος θα καταστραφεί επειδή δεν υπάκουσε στον Ιεχωβά, αλλά ο Ιωσίας παίρνει τη διαβεβαίωση ότι, λόγω της πιστότητάς του, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί στις μέρες του. Ο Ιωσίας καθαρίζει τον οίκο του Ιεχωβά και όλη τη χώρα από τη δαιμονολατρία, και συντρίβει τα είδωλα ακόμη και μέχρι τη Βαιθήλ, όπου καταστρέφει το θυσιαστήριο του Ιεροβοάμ, εκπληρώνοντας την προφητεία που αναφέρεται στα εδάφια 1 Βασιλέων 13:1, 2. Ξανακαθιερώνει το Πάσχα που γινόταν προς τιμή του Ιεχωβά. ‘Όμοιος αυτού δεν υπήρξε προ αυτού βασιλεύς, όστις επέστρεψεν εις τον Ιεχωβά εξ όλης αυτού της καρδίας και εξ όλης αυτού της ψυχής και εξ όλης αυτού της δυνάμεως, κατά πάντα τον νόμον του Μωυσέως’. (23:25) Παρ’ όλα αυτά, η οργή του Ιεχωβά εξακολουθεί ακόμη να μαίνεται εξαιτίας των αδικημάτων που διέπραξε ο Μανασσής. Ο Ιωσίας πεθαίνει σε μια συμπλοκή με το βασιλιά της Αιγύπτου στη Μεγιδδώ.

31. Ποιες δυσχέρειες υφίσταται ο Ιούδας μετά το θάνατο του Ιωσία;

³¹ Ιωάχαζ, Ιωακείμ και Ιωαχείν, βασιλιάδες του Ιούδα (23:31–24:17). Ύστερα από βασιλεία 3 μηνών, τον Ιωάχαζ, το γιο του Ιωσία, τον παίρνει αιχμάλωτο ο βασιλιάς της Αιγύπτου και στο θρόνο βάζει τον αδελφό του, τον Ελιακείμ, του οποίου το όνομα αλλάζει και το κάνει Ιωακείμ. Αυτός ακολουθεί την εσφαλμένη πορεία των προπατόρων του, και γίνεται υποτελής στον Ναβουχοδονόσορα, το βασιλιά της Βαβυλώνας, αλλά στασιάζει εναντίον του έπειτα από 3 έτη. Μετά το θάνατο του Ιωακείμ αρχίζει να βασιλεύει ο γιος του, ο Ιωαχείν. Ο Ναβουχοδονόσορ πολιορκεί την Ιερουσαλήμ και την κυριεύει· επίσης, παίρνει τους θησαυρούς του οίκου του Ιεχωβά και τους μεταφέρει στη Βαβυλώνα, ‘όπως είχε πει ο Ιεχωβά’ μέσω του Ησαΐα. (24:13· 20:17) Τον Ιωαχείν και χιλιάδες από τους υπηκόους του τους παίρνει εξόριστους στη Βαβυλώνα.

32. Ποια δραματικά γεγονότα οδηγούν στην ερήμωση της Ιερουσαλήμ και της χώρας;

³² Σεδεκίας, ο τελευταίος βασιλιάς του Ιούδα (24:18–25:30). Ο Ναβουχοδονόσορ κάνει βασιλιά ένα θείο του Ιωαχείν, τον Ματθανία, και αλλάζει το όνομά του κάνοντάς το Σεδεκία. Αυτός βασιλεύει 11 έτη στην Ιερουσαλήμ, και συνεχίζει να κάνει ό,τι είναι κακό στα μάτια του Ιεχωβά. Στασιάζει εναντίον της Βαβυλώνας κι έτσι, στο 9ο έτος του Σεδεκία, ο Ναβουχοδονόσορ και ολόκληρος ο στρατός του έρχονται και κτίζουν πολιορκητικό τείχος γύρω από την Ιερουσαλήμ. Ύστερα από 18 μήνες, την πόλη τη μαστίζει η πείνα. Τότε οι Βαβυλώνιοι παραβιάζουν τα τείχη και πιάνουν τον Σεδεκία αιχμάλωτο την ώρα που προσπαθεί να ξεφύγει. Σφάζουν τους γιους του μπροστά στα μάτια του και αυτόν τον τυφλώνουν. Τον επόμενο μήνα, καίνε όλα τα κυριότερα σπίτια της πόλης, περιλαμβανομένου και του οίκου του Ιεχωβά καθώς και του οίκου του βασιλιά, και κατεδαφίζουν τα τείχη της πόλης. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς που επιζούν οδηγούνται αιχμάλωτοι στη Βαβυλώνα. Κυβερνήτης των λίγων φτωχών που παραμένουν στην ύπαιθρο του Ιούδα διορίζεται ο Γεδαλίας. Ωστόσο, αυτός δολοφονείται, και ο λαός καταφεύγει στην Αίγυπτο. Έτσι, από τον 7ο μήνα του 607 Π.Κ.Χ., η χώρα είναι εντελώς ερημωμένη. Τα τελικά λόγια του βιβλίου Δεύτερο Βασιλέων μιλούν για την εύνοια που δείχνει ο βασιλιάς της Βαβυλώνας στον Ιωαχείν, στο 37ο έτος της αιχμαλωσίας του.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ

33. Ποια θαυμάσια παραδείγματα προς μίμηση μας παρέχει το Δεύτερο Βασιλέων;

³³ Αν και περιγράφει τη μοιραία πτώση των βασιλείων του Ισραήλ και του Ιούδα, στο Δεύτερο Βασιλέων λάμπουν πολλά παραδείγματα ατόμων που ευλόγησε ο Ιεχωβά, γιατί έδειξαν αγάπη γι’ αυτόν και για τις δίκαιες αρχές του. Η Σουναμίτισσα ευλογήθηκε πλούσια για τη φιλοξενία που έδειξε στον προφήτη του Θεού, όπως είχε συμβεί νωρίτερα και με τη χήρα από τα Σαρεπτά. (4:8-17, 32-37) Η ικανότητα που έχει ο Ιεχωβά να προμηθεύει πάντοτε φάνηκε όταν ο Ελισσαιέ έθρεψε 100 άντρες με 20 ψωμιά, σαν τον Ιησού, ο οποίος θα έκανε αργότερα παρόμοια θαύματα. (2 Βασ. 4:42-44· Ματθ. 14:16-21· Μάρκ. 8:1-9) Σημειώστε πώς ευλογήθηκε ο Ιωναδάβ με το να προσκληθεί να ανεβεί στην άμαξα μαζί με τον Ιηού για να δει την καταστροφή των λάτρεων του Βάαλ. Και γιατί συνέβη αυτό; Επειδή ανέλαβε θετική δράση, βγήκε και χαιρέτισε τον ζηλωτή Ιηού. (2 Βασ. 10:15, 16) Τελικά, υπάρχουν και τα θαυμάσια παραδείγματα του Εζεκία και του Ιωσία, οι οποίοι έδειξαν ταπεινότητα και κατάλληλο σεβασμό για το όνομα του Ιεχωβά και το Νόμο του. (19:14-19· 22:11-13) Αυτά είναι υπέροχα παραδείγματα που μπορούμε να μιμούμαστε εμείς.

34. Τι μας διδάσκει το Δεύτερο Βασιλέων σχετικά με το σεβασμό απέναντι στους επίσημα διορισμένους δούλους και σχετικά με την ενοχή αίματος;

³⁴ Ο Ιεχωβά δεν ανέχεται καμιά έλλειψη σεβασμού απέναντι στους επίσημα διορισμένους δούλους του. Όταν οι κακοήθεις νεαροί περιέπαιξαν τον Ελισσαιέ ως προφήτη του Ιεχωβά, ο Ιεχωβά τούς το ανταπέδωσε πολύ γρήγορα. (2:23, 24) Επιπλέον, ο Ιεχωβά σέβεται το αίμα του αθώου. Η κρίση Του κατά του οίκου του Αχαάβ ήταν αυστηρή, όχι μόνο εξαιτίας της λατρείας του Βάαλ, αλλά και εξαιτίας της αιματοχυσίας που τη συνόδευσε. Γι’ αυτό, χρίστηκε ο Ιηού να εκδικηθεί για ‘το αίμα όλων των δούλων του Ιεχωβά που έχυσε το χέρι της Ιεζάβελ’. Όταν εκτελέστηκε η κρίση κατά του Ιωράμ, ο Ιηού θυμήθηκε πως ο Ιεχωβά είχε δηλώσει ότι αυτό γινόταν εξαιτίας ‘του αίματος του Ναβουθαί και του αίματος των γιων του’. (9:7, 26) Παρόμοια, η ενοχή αίματος του Μανασσή ήταν αυτό που τελικά επισφράγισε την καταδίκη του Ιούδα. Εκτός από την αμαρτία που διέπραξε όσον αφορά την ψεύτικη λατρεία, ο Μανασσής «ενέπλησε την Ιερουσαλήμ [με αίμα] απ’ άκρου έως άκρου». Παρ’ όλο που ο Μανασσής μετανόησε αργότερα για την κακή του πορεία, η ενοχή αίματος συνέχισε να υφίσταται. (2 Χρον. 33:12, 13) Ούτε καν η καλή βασιλεία του Ιωσία και το γεγονός ότι αυτός αφαίρεσε όλη την ειδωλολατρία δεν μπόρεσαν να εξαλείψουν την κοινοτική ενοχή αίματος που υπήρχε από τη βασιλεία του Μανασσή. Χρόνια αργότερα, ο Ιεχωβά, όταν άρχισε να φέρνει τους εκτελεστές του εναντίον της Ιερουσαλήμ, διακήρυξε ότι αυτό γινόταν επειδή ο Μανασσής ‘είχε γεμίσει την Ιερουσαλήμ με αίμα αθώο και ο Ιεχωβά δεν δέχτηκε να τον συγχωρήσει’. (2 Βασ. 21:16· 24:4) Παρόμοια, ο Ιησούς διακήρυξε ότι η Ιερουσαλήμ του 1ου αιώνα Κ.Χ. έπρεπε να αφανιστεί, επειδή οι ιερείς της ήταν γιοι εκείνων που έχυσαν το αίμα των προφητών, ώστε ‘να επέλθει σ’ αυτούς όλο το δίκαιο αίμα που χύθηκε στη γη’. (Ματθ. 23:29-36) Ο Θεός προειδοποιεί τον κόσμο ότι θα πάρει εκδίκηση για το αθώο αίμα που έχει χυθεί, ειδικά για το αίμα «των εσφαγμένων δια τον λόγον του Θεού».—Αποκ. 6:9, 10.

35. (α) Πώς επιβεβαιώνεται ότι ο Ηλίας, ο Ελισσαιέ και ο Ησαΐας είναι αληθινοί προφήτες; (β) Σε σχέση με τον Ηλία, τι λέει ο Πέτρος αναφορικά με τις προφητείες;

³⁵ Στο Δεύτερο Βασιλέων καταδεικνύεται, επίσης, η αλάθητη βεβαιότητα με την οποία ο Ιεχωβά εκπληρώνει τις προφητικές του κρίσεις. Η προσοχή μας εφιστάται σε 3 σημαντικούς προφήτες, τον Ηλία, τον Ελισσαιέ και τον Ησαΐα. Καταδεικνύεται πώς οι προφητείες του καθενός απ’ αυτούς εκπληρώθηκαν με εντυπωσιακό τρόπο. (2 Βασ. 9:36, 37· 10:10, 17· 3:14, 18, 24· 13:18, 19, 25· 19:20, 32-36· 20:16, 17· 24:13) Το ότι ο Ηλίας είναι αληθινός προφήτης επιβεβαιώθηκε, επίσης, από την εμφάνισή του, μαζί με τον προφήτη Μωυσή και τον Μεγάλο Προφήτη, τον Ιησού Χριστό, στη μεταμόρφωση που έγινε στο βουνό. (Ματθ. 17:1-5) Ο Πέτρος, αναφερόμενος στη μεγαλοπρέπεια εκείνου του περιστατικού, είπε τα εξής: «Έχομεν βεβαιότερον τον προφητικόν λόγον, εις τον οποίον κάμνετε καλά να προσέχητε ως εις λύχνον φέγγοντα εν σκοτεινώ τόπω, εωσού έλθη η αυγή της ημέρας και ο φωσφόρος ανατείλη εν ταις καρδίαις υμών».—2 Πέτρ. 1:19.

36. Γιατί έδειξε έλεος ο Ιεχωβά στο λαό του, και πώς γίνεται πιο βαθιά η εμπιστοσύνη μας στη Βασιλεία του Σπέρματος;

³⁶ Τα γεγονότα που καταγράφηκαν στο Δεύτερο Βασιλέων αποκαλύπτουν ξεκάθαρα ότι η κρίση του Ιεχωβά, εναντίον όλων εκείνων που ασκούν ψεύτικη θρησκεία και όλων εκείνων που χύνουν εκούσια αθώο αίμα, είναι η εξόντωση. Ωστόσο, ο Ιεχωβά έδειξε εύνοια και έλεος στο λαό του χάρη ‘της διαθήκης αυτού της μετά του Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ’. (2 Βασ. 13:23) Διαφύλαξε το λαό του «χάριν Δαβίδ του δούλου αυτού». (8:19) Στην εποχή μας, θα δείξει παρόμοιο έλεος σ’ εκείνους που στρέφονται σ’ Αυτόν. Καθώς εξετάζουμε το υπόμνημα και τις υποσχέσεις της Αγίας Γραφής, με πόσο πιο βαθιά εμπιστοσύνη αποβλέπουμε στη Βασιλεία που θα κυβερνάει ο ‘γιος του Δαβίδ’, ο Ιησούς Χριστός το υποσχεμένο Σπέρμα, και στην οποία δεν θα υπάρχει πια αιματοχυσία και πονηρία!—Ματθ. 1:1· Ησ. 2:4· Ψαλμ. 145:20.

[Υποσημειώσεις]