Νεβώ — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΝΕΒΩ

(Νεβώ).

1. Μωαβιτική πόλη η οποία περιήλθε υπό την κυριαρχία του Αμορραίου Βασιλιά Σηών κάποια περίοδο πριν από την είσοδο των Ισραηλιτών στην Υποσχεμένη Γη. (Παράβαλε Αρ 21:26· 32:3· Ησ 15:2.) Έπειτα από τη νίκη του Ισραήλ επί του Σηών, οι Ρουβηνίτες ανοικοδόμησαν τη Νεβώ. (Αρ 32:37, 38) Ωστόσο, κατά τα τέλη του δέκατου αιώνα Π.Κ.Χ., φαίνεται ότι οι Ρουβηνίτες (1Χρ 5:1, 8) έχασαν την πόλη, διότι ο Βασιλιάς Μησά καυχιέται στη Μωαβιτική Λίθο ότι την πήρε από τον Ισραήλ καθ’ υπόδειξη του θεού του, του Χεμώς. Αργότερα, τόσο ο Ησαΐας (τον όγδοο αιώνα Π.Κ.Χ.) όσο και ο Ιερεμίας (τον έβδομο αιώνα Π.Κ.Χ.) μνημόνευσαν τη Νεβώ σε προφητείες που απευθύνονταν εναντίον του Μωάβ.—Ησ 15:2· Ιερ 48:1, 22.

Η Νεβώ ταυτίζεται συνήθως με το Χίρμπετ Μεχάγιετ (ή αλλιώς Κάριατ ελ Μουχαϊγιάτ), το οποίο βρίσκεται περίπου 8 χλμ. ΝΔ της Εσεβών. Εκεί υπάρχουν τα ερείπια ενός αρχαίου φρουρίου. Επίσης έχουν βρεθεί μεγάλες ποσότητες από θραύσματα αγγείων (τα οποία πιστεύεται ότι τοποθετούνται χρονικά μεταξύ του 12ου αιώνα και των αρχών του 6ου αιώνα Π.Κ.Χ.).

2. Πόλη, της οποίας εκπρόσωποι επέστρεψαν από τη βαβυλωνιακή εξορία. (Εσδ 2:1, 29) Την εποχή του Έσδρα μερικοί από «τους γιους [πιθανότατα, κατοίκους] της Νεβώ» απέπεμψαν τις αλλοεθνείς συζύγους τους. (Εσδ 10:43, 44) Προφανώς για να μη γίνει σύγχυση με τη Νεβώ Αρ. 1, η συγκεκριμένη πόλη προσδιορίζεται ως “η άλλη Νεβώ”. (Νε 7:33) Η σημερινή Νούμπα, η οποία βρίσκεται περίπου 11 χλμ. ΒΔ της Χεβρών, ταυτίζεται κατά μία εκδοχή με την εν λόγω Νεβώ.

3. Προφανώς ένα από τα βουνά της Αβαρίμ. Από το Όρος Νεβώ ή από την κορυφή του Φασγά (κατά μία εκδοχή το Φασγά αποτελούσε τμήμα του Νεβώ ή, κατ’ άλλη, το Νεβώ αποτελούσε τμήμα του Φασγά) αντίκρισε ο Μωυσής την Υποσχεμένη Γη και κατόπιν πέθανε εκεί. (Δευ 32:48-52· 34:1-4) Το Όρος Νεβώ ταυτίζεται γενικά με το Τζέμπελ εν-Νέμπα (Χαρ Νεβό). Αυτό το βουνό έχει ύψος πάνω από 800 μ. και βρίσκεται περίπου 17 χλμ. Α των εκβολών του Ιορδάνη στη Νεκρά Θάλασσα. Πιστεύεται ότι το Φασγά ενδεχομένως ταυτίζεται με το Ρας ες-Σιγιάγα, ένα ύψωμα λίγο βορειοδυτικότερα και ελαφρώς χαμηλότερα από την κορυφή του Τζέμπελ εν-Νέμπα. Όταν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, από την κορυφή του Ρας ες-Σιγιάγα έχει κανείς καταπληκτική θέα του Αερμών, του Θαβώρ, του Εβάλ και του Γαριζίν, των βουνών που συνθέτουν την κεντρική οροσειρά όπου βρίσκεται η Βηθλεέμ και η Χεβρών, καθώς και της Κοιλάδας του Ιορδάνη και της Νεκράς Θαλάσσης.

4. Θεός, για τον οποίο ο προφήτης Ησαΐας προείπε ότι θα ταπεινωνόταν με την πτώση της Βαβυλώνας. (Ησ 46:1, 2) Ο Νεβώ λατρευόταν τόσο στη Βαβυλωνία όσο και στην Ασσυρία. Ταυτιζόταν με τον πλανήτη Ερμή και θεωρούνταν γιος του Μαρντούκ και της Σαρπανιτού και σύζυγος της Τασχμεντούμ. Ο Νεβώ ήταν για τους λάτρεις του θεός της σοφίας και της μάθησης, «ο θεός που κατέχει νοημοσύνη», «αυτός που ακούει από μακριά», «αυτός που διδάσκει» και «κύριος της γραφίδας».—Οι Εφτά Εξέχουσες Μοναρχίες του Αρχαίου Ανατολικού Κόσμου (The Seven Great Monarchies of the Ancient Eastern World), του Τζ. Ρόλινσον, 1885, Τόμ. 1, σ. 91· Αρχαία Κείμενα από την Εγγύς Ανατολή (Ancient Near Eastern Texts), επιμέλεια Τζ. Πρίτσαρντ, 1974, σ. 450.

Την εξοχότητα αυτού του θεού περιγράφει παραστατικά ο Βαβυλώνιος βασιλιάς Ναβονίδης, αναφερόμενος στον Νεβώ με τα λόγια «ο διαχειριστής ολόκληρου του επάνω και του κάτω κόσμου, ο οποίος παρατείνει τη ζωή μου», και εκείνος «που επιμηκύνει τη διακυβέρνησή μου». Ο Ναβονίδης θεώρησε ότι ο Νεβώ ήταν αυτός που έβαλε στα χέρια του «το σωστό σκήπτρο, την έννομη ράβδο, που (αυτή και μόνο) διασφαλίζει την ανάπτυξη της χώρας». (Αρχαία Κείμενα από την Εγγύς Ανατολή, σ. 310) Ενδεικτικό του πόσο σημαντικό ρόλο διαδραμάτιζε ο Νεβώ στη βαβυλωνιακή θρησκεία είναι επίσης το γεγονός ότι μια μορφή του ονόματός του εμφανίζεται στα ονόματα των Βαβυλώνιων βασιλιάδων Ναβουχοδονόσορα, Ναβοπολασσάρ και Ναβονίδη, καθώς και στο όνομα Νεβουζαραδάν (2Βα 25:8) και ενδεχομένως στο όνομα Αβδενεγώ.—Δα 1:7.

Ο Νεβώ συνδέεται κατ’ εξοχήν με την αρχαία πόλη Βορσίππα (το σημερινό Μπιρς ή Μπιρς-Νιμρούντ) κοντά στη Βαβυλώνα. Κάθε άνοιξη, την Πρώτη Ημέρα του Νέου Έτους, μετέφεραν με ιερή πομπή την εικόνα του Νεβώ από τη Βορσίππα στη Βαβυλώνα. Έπειτα, καθώς η εικόνα του Νεβώ επέστρεφε στο ιερό όπου φυλασσόταν στη Βορσίππα, περιέφεραν για λίγο μαζί της και την εικόνα του Μαρντούκ (ο οποίος κατείχε επίσης τον τίτλο Βηλ [Κύριος]). Πολύ εύστοχα, λοιπόν, η προφητεία του Ησαΐα αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην επικείμενη καταισχύνη του Βηλ και του Νεβώ κατά την πτώση της Βαβυλώνας.—Ησ 46:1, 2.