Η Αναζήτησή μας για Μακροζωία
«Άνθρωπος γεννημένος από γυναίκα είναι λιγόχρονος και χορτασμένος ταραχή. Σαν άνθος βγαίνει και κόβεται, φεύγει σαν σκιά και παύει να υπάρχει».—Ιώβ 14:1, 2.
ΑΚΟΜΗ και σήμερα ελάχιστοι άνθρωποι θα διαφωνούσαν με αυτό το σχόλιο για τη συντομία της ζωής, έστω και αν γράφτηκε πριν από 3.500 χρόνια περίπου. Οι άνθρωποι ανέκαθεν θεωρούσαν δυσάρεστο το να απολαμβάνουν για λίγο το άνθος της νιότης και κατόπιν να γερνούν και να πεθαίνουν. Γι’ αυτόν το λόγο, στο διάβα της ιστορίας χρησιμοποιήθηκε πλήθος μεθόδων για την παράταση της ζωής.
Την εποχή του Ιώβ, οι Αιγύπτιοι έτρωγαν τους όρχεις ζώων προσπαθώντας ανώφελα να ανακτήσουν τη νιότη τους. Ένας από τους κύριους στόχους της αλχημείας κατά το Μεσαίωνα ήταν η παρασκευή κάποιου ελιξήριου που θα οδηγούσε σε μακροζωία. Πολλοί αλχημιστές πίστευαν ότι η χρήση τεχνητά παρασκευασμένου χρυσού θα έδινε αθανασία και ότι το να τρώει κάποιος από χρυσά πιάτα θα παρέτεινε τη ζωή. Οι αρχαίοι Κινέζοι Ταοϊστές νόμιζαν ότι μπορούσαν να μεταβάλουν τη χημεία του σώματος χρησιμοποιώντας τεχνικές όπως ο στοχασμός, οι ασκήσεις αναπνοής και η διατροφή, και να αποκτήσουν έτσι αθανασία.
Ο Ισπανός εξερευνητής Χουάν Πόνθε δε Λεόν είναι γνωστός για την ακατάπαυστη αναζήτησή του για την πηγή της νιότης. Ένας γιατρός του 18ου αιώνα, στο βιβλίο του Έρμιππους Ρεντιβίβους (Hermippus Redivivus), συνέστησε να βάζουν νεαρές παρθένες σε ένα μικρό δωμάτιο την άνοιξη και να συλλέγουν τις εκπνοές τους σε φιάλες ώστε να χρησιμοποιούνται ως φίλτρο για την επιμήκυνση της ζωής. Περιττό να πούμε πως καμιά από αυτές τις μεθόδους δεν είχε επιτυχία.
Σήμερα, περίπου 3.500 χρόνια αφότου ο Μωυσής κατέγραψε τη δήλωση του Ιώβ, ο άνθρωπος έχει περπατήσει στο φεγγάρι, έχει εφεύρει αυτοκίνητα και κομπιούτερ και έχει διερευνήσει το άτομο και το κύτταρο. Παρ’ όλες αυτές τις τεχνολογικές εξελίξεις, όμως, εξακολουθούμε να είμαστε “λιγόχρονοι και χορτασμένοι ταραχή”. Είναι αλήθεια ότι στις αναπτυγμένες χώρες η αναμενόμενη διάρκεια ζωής αυξήθηκε σημαντικά τον περασμένο αιώνα. Αλλά αυτό οφείλεται κυρίως στην καλύτερη ιατρική περίθαλψη, στα πιο αποτελεσματικά μέτρα υγιεινής και στη βελτιωμένη διατροφή. Λόγου χάρη, από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η μέση διάρκεια ζωής στη Σουηδία αυξήθηκε από 40 σε 75 χρόνια για τους άντρες και από 44 σε 80 χρόνια για τις γυναίκες. Μήπως όμως αυτό σημαίνει ότι έχει ικανοποιηθεί η επιθυμία του ανθρώπου για μακροζωία;
Όχι, διότι παρ’ όλο που σε μερικές χώρες περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν στα γηρατειά, τα λόγια που έγραψε ο Μωυσής πριν από χρόνια εξακολουθούν να ισχύουν: «Αυτές καθαυτές οι ημέρες των χρόνων μας είναι εβδομήντα χρόνια, και αν υπάρχει ευρωστία, ογδόντα χρόνια . . . διότι γρήγορα περνάει, και εμείς πετάμε μακριά». (Ψαλμός 90:10) Πρόκειται άραγε να υπάρξει κάποια αλλαγή στο εγγύς μέλλον; Θα μπορέσει ο άνθρωπος να παρατείνει για αρκετά μεγάλο διάστημα τη ζωή του; Το επόμενο άρθρο θα ασχοληθεί με αυτά τα ερωτήματα.