Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 18—Ιώβ

Συγγραφέας: Μωυσής

Τόπος Συγγραφής: Έρημος

Ολοκλήρωση Συγγραφής: περ. 1473 Π.Κ.Χ.

Καλύπτει την Περίοδο: Μεγαλύτερη των 140 ετών μεταξύ του 1657 και του 1473 Π.Κ.Χ.

 1. Τι σημαίνει το όνομα του Ιώβ, και σε ποια ερωτήματα δίνει απαντήσεις το βιβλίο Ιώβ;

ΕΝΑ από τα πιο παλιά βιβλία της θεόπνευστης Γραφής! Ένα βιβλίο που χαίρει πολύ μεγάλης εκτίμησης και μνημονεύεται συχνά, αλλά και ένα βιβλίο που το κατανοούν ελάχιστα οι άνθρωποι. Γιατί γράφτηκε το βιβλίο αυτό, και ποια αξία έχει για εμάς σήμερα; Η απάντηση υποδηλώνεται στη σημασία του ονόματος του Ιώβ: «Αντικείμενο Εχθρότητας». Ναι, το βιβλίο αυτό καταπιάνεται με 2 σπουδαία ερωτήματα: Γιατί υποφέρουν οι αθώοι; Γιατί επιτρέπει ο Θεός να υπάρχει πονηρία στη γη; Έχουμε το υπόμνημα των παθημάτων του Ιώβ και της μεγάλης του υπομονής για να εξετάσουμε ποιες είναι οι απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα. Όλα έχουν καταγραφεί, σύμφωνα με την επιθυμία του Ιώβ.—Ιώβ 19:23, 24.

 2. Τι αποδεικνύει ότι ο Ιώβ ήταν υπαρκτό πρόσωπο;

² Το όνομα Ιώβ έχει γίνει συνώνυμο της υπομονής και της εγκαρτέρησης. Αλλά υπήρξε στ’ αλήθεια ο Ιώβ; Παρ’ όλες τις προσπάθειες που έκανε ο Διάβολος για να αφαιρέσει αυτό το γνήσιο παράδειγμα ακεραιότητας από τις σελίδες της ιστορίας, η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Ο Ιώβ ήταν υπαρκτό πρόσωπο! Ο Ιεχωβά τον αναφέρει ονομαστικά μαζί με τους μάρτυρές Του Νώε και Δανιήλ, των οποίων την ύπαρξη αποδεχόταν ο Ιησούς Χριστός. (Ιεζ. 14:14, 20· παράβαλε Ματθαίος 24:15, 37.) Το αρχαίο εβραϊκό έθνος θεωρούσε τον Ιώβ υπαρκτό πρόσωπο. Ο Χριστιανός συγγραφέας Ιάκωβος χρησιμοποιεί το παράδειγμα της υπομονής του Ιώβ. (Ιακ. 5:11) Όχι κάποιο φανταστικό παράδειγμα, αλλά μόνο το παράδειγμα κάποιου υπαρκτού ατόμου θα είχε βαρύτητα, πείθοντας έτσι τους λάτρεις του Θεού ότι μπορεί κανείς να διακρατήσει ακεραιότητα όποιες κι αν είναι οι συνθήκες. Εκτός αυτού, η ένταση και το αίσθημα που καθρεφτίζεται στις ομιλίες οι οποίες καταγράφονται στο βιβλίο Ιώβ πιστοποιούν ότι πρόκειται περί αληθινών συμβάντων.

 3. Ποιες αποδείξεις πιστοποιούν τη θεοπνευστία του βιβλίου Ιώβ;

³ Η αυθεντικότητα και η θεοπνευστία του βιβλίου Ιώβ αποδεικνύεται, επίσης, από το γεγονός ότι οι αρχαίοι Εβραίοι πάντοτε το περιλάμβαναν στο Βιβλικό τους κανόνα, πράγμα αξιοσημείωτο, αν ληφθεί υπόψη ότι ο Ιώβ δεν ήταν Ισραηλίτης. Εκτός από τις αναφορές που κάνουν ο Ιεζεκιήλ και ο Ιάκωβος, απ’ αυτό το βιβλίο παραθέτει και ο απόστολος Παύλος. (Ιώβ 5:13· 1 Κορ. 3:19) Ισχυρή απόδειξη της θεοπνευστίας του βιβλίου παρέχει το ότι συμφωνεί εκπληκτικά με γεγονότα που έχουν αποδειχθεί από την επιστήμη. Πώς μπορούσε να ξέρει κανείς ότι ο Ιεχωβά «κρεμά την γην επί το μηδέν», όταν οι αρχαίοι λαοί είχαν τις πιο περίεργες ιδέες για το πώς στηριζόταν η γη; (Ιώβ 26:7) Μια άποψη που υπήρχε στην αρχαιότητα ήταν ότι η γη στηριζόταν πάνω σε ελέφαντες οι οποίοι πατούσαν σε μια τεράστια θαλάσσια χελώνα. Γιατί δεν λέει τέτοιες ανοησίες και το βιβλίο Ιώβ; Προφανώς επειδή ο Ιεχωβά ο Δημιουργός προμήθευσε την αλήθεια μέσω έμπνευσης. Οι πολλές άλλες περιγραφές για τη γη και για τα θαυμαστά πράγματα που υπάρχουν σ’ αυτήν, καθώς και για τα άγρια ζώα και τα πουλιά στο φυσικό τους περιβάλλον, είναι τόσο ακριβείς ώστε μόνο ο Ιεχωβά Θεός θα μπορούσε να είναι ο Συγγραφέας και Εμπνευστής του βιβλίου Ιώβ.a

 4. Πού και πότε εκτυλίχθηκε η υπόθεση, και πότε ολοκληρώθηκε η συγγραφή του βιβλίου Ιώβ;

⁴ Ο Ιώβ έζησε στην ‘Αυσίτιδα [Ουζ, ΜΝΚ]’, η οποία, όπως υποστηρίζουν μερικοί γεωγράφοι, βρισκόταν στη βόρεια Αραβία κοντά στη γη που ζούσαν οι Εδωμίτες και ανατολικά της γης η οποία, σύμφωνα με μια υπόσχεση, ανήκε στους απογόνους του Αβραάμ. Στο νότο υπήρχαν οι Σαβαίοι, στην ανατολή οι Χαλδαίοι. (1:1, 3, 15, 17) Η χρονική περίοδος κατά την οποία συνέβη η δοκιμασία του Ιώβ ήταν πολύ μεταγενέστερη της εποχής του Αβραάμ. Ήταν ένας καιρός που δεν υπήρχε ‘όμοιος του Ιώβ στη γη, άνθρωπος άμεμπτος και ευθύς’. (1:8) Η περίοδος αυτή φαίνεται να είναι το διάστημα που μεσολάβησε από το θάνατο του Ιωσήφ (1657 Π.Κ.Χ.), ανθρώπου με αξιοσημείωτη πίστη, μέχρι τον καιρό που άρχισε η πορεία ακεραιότητας του Μωυσή. Στο θέμα της αγνής λατρείας, ο Ιώβ ξεχώριζε στη διάρκεια αυτής της περιόδου, κατά την οποία ο Ισραήλ είχε μολυνθεί από τη δαιμονολατρία της Αιγύπτου. Επιπλέον, οι συνήθειες που αναφέρονται στο 1ο κεφάλαιο του βιβλίου Ιώβ και το γεγονός ότι ο Θεός αποδεχόταν τον Ιώβ ως αληθινό λάτρη υποδηλώνουν πατριαρχικούς χρόνους μάλλον παρά τη μεταγενέστερη περίοδο, από το 1513 Π.Κ.Χ. και έπειτα, κατά την οποία ο Θεός πολιτευόταν αποκλειστικά με τον Ισραήλ υπό τις διατάξεις του Νόμου. (Αμώς 3:2· Εφεσ. 2:12) Επομένως, λαβαίνοντας υπόψη τη μακρόχρονη ζωή του Ιώβ, φαίνεται ότι το βιβλίο καλύπτει κάποια περίοδο μεταξύ του 1657 Π.Κ.Χ. και του 1473 Π.Κ.Χ., το έτος που πέθανε ο Μωυσής· το βιβλίο ολοκληρώθηκε από τον Μωυσή κάποια στιγμή μετά το θάνατο του Ιώβ και ενώ οι Ισραηλίτες βρίσκονταν στην έρημο.—Ιώβ 1:8· 42:16, 17.

 5. Τι δείχνει ότι το βιβλίο Ιώβ το έγραψε ο Μωυσής;

⁵ Γιατί λέμε ότι συγγραφέας είναι ο Μωυσής; Αυτό συμφωνεί με την αρχαιότερη παράδοση που υπάρχει τόσο ανάμεσα στους Ιουδαίους όσο και ανάμεσα στους πρώτους Χριστιανούς λόγιους. Το ολοζώντανο και γνήσιο ύφος εβραϊκής ποίησης που χρησιμοποιείται στο βιβλίο Ιώβ φανερώνει ότι γράφτηκε αρχικά στην εβραϊκή, τη γλώσσα του Μωυσή. Δεν θα μπορούσε να είναι μετάφραση από κάποια άλλη γλώσσα, για παράδειγμα την αραβική. Επιπρόσθετα, τα τμήματα που είναι γραμμένα σε πεζό λόγο μοιάζουν πολύ περισσότερο με την Πεντάτευχο παρά με οποιαδήποτε άλλα συγγράμματα της Αγίας Γραφής. Ο συγγραφέας πρέπει να ήταν Ισραηλίτης, σαν τον Μωυσή, επειδή στους «Ιουδαίους ενεπιστεύθησαν τα λόγια του Θεού». (Ρωμ. 3:1, 2) Ως ενήλικος, ο Μωυσής έζησε 40 έτη στη Μαδιάμ—που δεν απείχε πολύ από την Ουζ—όπου μπορούσε να συλλέξει τις λεπτομερείς πληροφορίες που υπάρχουν στο βιβλίο Ιώβ. Όταν αργότερα πέρασε κοντά από την πατρίδα του Ιώβ, στη διάρκεια της 40χρονης πορείας του Ισραήλ στην έρημο, ο Μωυσής μπορούσε να μάθει και να καταγράψει τις λεπτομέρειες που υπάρχουν στο τέλος του βιβλίου.

 6. Από ποιες απόψεις δεν είναι το βιβλίο Ιώβ απλώς και μόνο ένα λογοτεχνικό αριστούργημα;

⁶ Σύμφωνα με τη Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopædia Britannica), το βιβλίο Ιώβ συχνά ‘συγκαταλέγεται στα αριστουργήματα της παγκόσμιας φιλολογίας’.b Ωστόσο, το βιβλίο δεν είναι απλώς και μόνο ένα λογοτεχνικό αριστούργημα. Το βιβλίο Ιώβ ξεχωρίζει ανάμεσα στα βιβλία της Αγίας Γραφής όσον αφορά την εξύψωση της δύναμης, της δικαιοσύνης, της σοφίας και της αγάπης του Ιεχωβά. Αποκαλύπτει πάρα πολύ καθαρά ποιο είναι το πρώτιστο ζήτημα που τίθεται ενώπιον του σύμπαντος. Ρίχνει φως σε πολλά πράγματα που λένε άλλα βιβλία της Αγίας Γραφής, ιδιαίτερα τα βιβλία Γένεσις, Έξοδος, Εκκλησιαστής, Κατά Λουκάν, Προς Ρωμαίους και Αποκάλυψις. (Παράβαλε Ιώβ 1:6-12· 2:1-7 με Γένεσις 3:15· Έξοδος 9:16· Λουκάς 22:31, 32· Ρωμαίους 9:16-19 και Αποκάλυψις 12:9· επίσης Ιώβ 1:21· 24:15· 21:23-26· 28:28 αντίστοιχα με Εκκλησιαστής 5:15· 8:11· 9:2, 3· 12:13.) Δίνει απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα της ζωής. Ασφαλώς αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του εμπνευσμένου Λόγου του Θεού, στην ωφέλιμη κατανόηση του οποίου συμβάλλει κατά πολύ.

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΙΩΒ

 7. Σε ποια κατάσταση βρίσκουμε τον Ιώβ στην αρχή του βιβλίου;

⁷ Ο πρόλογος του βιβλίου Ιώβ (1:1-5). Σ’ αυτό το τμήμα γνωρίζουμε τον Ιώβ, άνθρωπο ‘άμεμπτο και ευθύ, που φοβάται τον Θεό και απέχει από το κακό’. Ο Ιώβ είναι ευτυχισμένος· έχει 7 γιους και 3 κόρες. Είναι πλούσιος από υλική άποψη, γαιοκτήμονας με πολλά ποίμνια και κοπάδια. Έχει πολλούς υπηρέτες και είναι «ο μεγαλήτερος πάντων των κατοίκων της Ανατολής». (1:1, 3) Αλλά δεν είναι υλιστής, γιατί δεν θέτει την εμπιστοσύνη του στα υλικά του αποκτήματα. Είναι επίσης πλούσιος από πνευματική άποψη, πλούσιος σε ό,τι αφορά τα καλά έργα, πάντοτε πρόθυμος είτε να βοηθήσει κάποιον που υποφέρει ή έχει στεναχώριες είτε να δώσει κάποιο ρούχο σε όποιον το έχει ανάγκη. (29:12-16· 31:19, 20) Όλοι τον σέβονται. Ο Ιώβ λατρεύει τον αληθινό Θεό, τον Ιεχωβά. Αρνείται να προσκυνήσει τον ήλιο, τη σελήνη και τα αστέρια, όπως έκαναν τα ειδωλολατρικά έθνη· αντίθετα, είναι πιστός στον Ιεχωβά, διακρατώντας ακεραιότητα στον Θεό του και απολαμβάνοντας μια στενή σχέση μ’ Αυτόν. (29:7, 21-25· 31:26, 27· 29:4) Ο Ιώβ υπηρετεί ως ιερέας την οικογένειά του, προσφέροντας τακτικά ολοκαυτώματα, μην τυχόν εκείνοι έχουν αμαρτήσει.

 8. (α) Με ποια πρόκληση αμφισβητεί ο Σατανάς την ακεραιότητα του Ιώβ; (β) Πώς δέχεται ο Ιεχωβά την πρόκληση αυτή;

⁸ Ο Σατανάς προκαλεί τον Θεό (1:6–2:13). Με θαυμαστό τρόπο αφαιρείται το πέπλο που καλύπτει το αόρατο βασίλειο, κι έτσι μπορούμε να δούμε κάποια πράγματα που γίνονται στον ουρανό. Βλέπουμε τον Ιεχωβά να προεδρεύει σε μια σύναξη των γιων του Θεού. Ανάμεσά τους εμφανίζεται και ο Σατανάς. Ο Ιεχωβά εφιστά την προσοχή στον πιστό δούλο του Ιώβ, αλλά ο Σατανάς αμφισβητεί την ακεραιότητα του Ιώβ, εκφέροντας την κατηγορία ότι ο Ιώβ υπηρετεί τον Θεό επειδή έχει υλικές απολαβές. Αν ο Θεός επιτρέψει στον Σατανά να του τα πάρει όλα αυτά, ο Ιώβ θα πάψει να διακρατεί ακεραιότητα. Ο Ιεχωβά δέχεται την πρόκληση, με τον όρο ότι ο Σατανάς δεν πρέπει να αγγίξει τον ίδιο τον Ιώβ.

 9. (α) Ποιες σκληρές δοκιμές επέρχονται στον Ιώβ; (β) Τι αποδεικνύει ότι αυτός διακρατεί ακεραιότητα;

⁹ Πολλές συμφορές αρχίζουν να πλήττουν τον ανύποπτο Ιώβ. Εξαιτίας επιδρομών από Σαβαίους και Χαλδαίους χάνει τα μεγάλα του πλούτη. Σε μια θύελλα σκοτώνονται οι γιοι και οι κόρες του. Αυτή η σκληρή δοκιμή δεν καταφέρνει να κάνει τον Ιώβ να βλασφημήσει τον Θεό ή να απομακρυνθεί απ’ αυτόν. Αντίθετα, ο ίδιος λέει: ‘Ας είναι ευλογημένο το όνομα του Ιεχωβά’. (1:21) Ο Σατανάς παρουσιάζεται ξανά ενώπιον του Ιεχωβά—νικημένος, αφού βγήκε ψεύτης σ’ αυτή τη φάση—και διατυπώνει την εξής κατηγορία: «Δέρμα υπέρ δέρματος, και πάντα όσα έχει ο άνθρωπος θέλει δώσει υπέρ της ζωής αυτού». (2:4) Ο Σατανάς ισχυρίζεται ότι, αν του επιτραπεί να αγγίξει το σώμα του Ιώβ, θα μπορέσει να κάνει τον Ιώβ να βλασφημήσει τον Θεό καταπρόσωπο. Μόλις ο Σατανάς παίρνει την άδεια να κάνει ό,τι θέλει εκτός από το να αφαιρέσει τη ζωή του Ιώβ, πλήττει τον Ιώβ με μια φοβερή ασθένεια. Η σάρκα του «είναι περιενδεδυμένη σκώληκας και βώλους χώματος», και το σώμα του και η αναπνοή του μυρίζουν άσχημα στη γυναίκα του και στους συγγενείς του. (7:5· 19:13-20) Ο Ιώβ δεν διαρρηγνύει την ακεραιότητά του, όπως υποδηλώνεται από το γεγονός ότι η γυναίκα του τον παρακινεί: «Έτι κρατείς την ακεραιότητά σου; βλασφήμησον τον Θεόν και απόθανε». Ο Ιώβ την επιπλήττει και ‘δεν αμαρτάνει με τα χείλη αυτού’.—2:9, 10.

10. Ποια σιωπηρή «παρηγοριά» παρέχει ο Σατανάς;

¹⁰ Ο Σατανάς τώρα εγείρει 3 συντρόφους, οι οποίοι έρχονται να «παρηγορήσουν» τον Ιώβ. Αυτοί είναι ο Ελιφάς, ο Βιλδάδ και ο Σωφάρ. Από μακριά δεν αναγνωρίζουν τον Ιώβ, αλλά κατόπιν υψώνουν τη φωνή τους, κλαίνε και ρίχνουν χώμα στο κεφάλι τους. Μετά, κάθονται μπροστά του καταγής χωρίς να βγάζουν λέξη. Αφού τον «παρηγορούν» έτσι σιωπηρά 7 μερόνυχτα, ο Ιώβ τελικά σπάει τη σιωπή αρχίζοντας μια μακροσκελή και έντονη συζήτηση μ’ αυτούς που δήθεν τον συλλυπούνται.—2:11.

11-13. Πώς ανοίγει ο Ιώβ τη συζήτηση, ποια κατηγορία διατυπώνει ο Ελιφάς, και ποια είναι η έντονη απάντηση του Ιώβ;

¹¹ Η συζήτηση: γύρος πρώτος (3:1–14:22). Από το σημείο αυτό και ύστερα η εξέλιξη της υπόθεσης παρουσιάζεται με υπέροχο εβραϊκό ποιητικό λόγο. Ο Ιώβ καταριέται τη μέρα που γεννήθηκε και αναρωτιέται γιατί τον αφήνει ο Θεός να ζει.

¹² Απαντώντας ο Ελιφάς κατηγορεί τον Ιώβ για έλλειψη ακεραιότητας. Αυτός δηλώνει ότι ποτέ δεν αφανίζονται οι ευθείς. Θυμάται ένα νυχτερινό όραμα, στο οποίο μια φωνή του είπε ότι ο Θεός δεν έχει εμπιστοσύνη στους δούλους του, ιδιαίτερα σ’ εκείνους που είναι φτιαγμένοι από απλό πηλό, από το χώμα της γης. Αφήνει να εννοηθεί ότι τα παθήματα του Ιώβ αποτελούν διαπαιδαγώγηση που προέρχεται από τον Παντοδύναμο Θεό.

¹³ Ο Ιώβ απαντάει με έντονο τόνο στον Ελιφά. Κραυγάζει όπως θα έκανε κάθε πλάσμα που θα υφίστατο διωγμό και στεναχώρια. Ο θάνατος θα ήταν ανακούφιση. Κατηγορεί τους συντρόφους του ότι μηχανορραφούν εναντίον του και διαμαρτύρεται με τα εξής λόγια: «Διδάξατέ με, και εγώ θέλω σιωπήσει· και δείξατέ μοι κατά τι έσφαλα». (6:24) Ο Ιώβ υπερασπίζεται τη δική του δικαιοσύνη ενώπιον του Θεού, ‘του Επιτηρητή του ανθρώπινου γένους’.—7:20, ΜΝΚ.

14, 15. Ποιο είναι το επιχείρημα του Βιλδάδ, και γιατί φοβάται ο Ιώβ ότι θα χάσει την υπόθεσή του με τον Θεό;

¹⁴ Τώρα προβάλλει ο Βιλδάδ το επιχείρημά του, υπονοώντας ότι έχουν αμαρτήσει οι γιοι του Ιώβ και ότι ο ίδιος ο Ιώβ δεν είναι ευθύς, διαφορετικά θα τον άκουγε ο Θεός. Συμβουλεύει τον Ιώβ να έχει για οδηγό του τις προηγούμενες γενεές και τα πράγματα που ερεύνησαν οι προπάτορές τους.

¹⁵ Ο Ιώβ απαντάει υποστηρίζοντας ότι ο Θεός δεν είναι άδικος. Ούτε είναι υποχρεωμένος ο Θεός να λογοδοτεί στον άνθρωπο, επειδή «Αυτός κάμνει μεγαλεία ανεξιχνίαστα και θαυμάσια αναρίθμητα». (9:10) Ο Ιώβ δεν μπορεί να κερδίσει έχοντας ‘Κριτή [αντίδικο, ΜΝΚ]’ τον Ιεχωβά. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να εκλιπαρήσει για την εύνοια του Θεού. Αλλά όμως, ωφελεί να επιδιώκει κάποιος να κάνει το σωστό; «Αυτός αφανίζει τον άμεμπτον και τον ασεβή». (9:22) Δεν υπάρχει δίκαιη κρίση στη γη. Ο Ιώβ φοβάται ότι θα χάσει την υπόθεσή του ακόμη και με τον Θεό. Έχει ανάγκη από ένα μεσίτη. Ρωτάει γιατί υφίσταται δοκιμασίες, και εκλιπαρεί τον Θεό να θυμηθεί ότι είναι φτιαγμένος από ‘πηλό’. (10:9) Εκτιμά την καλοσύνη που του έδειξε ο Θεός στο παρελθόν, αλλά λέει ότι ο Θεός θα εξοργιστεί ακόμη περισσότερο αν αυτός αρχίσει να επιχειρηματολογεί, παρ’ όλο που έχει δίκιο. Μακάρι να πέθαινε!

16, 17. (α) Ποια αυτάρεσκη συμβουλή δίνει ο Σωφάρ; (β) Πώς αξιολογεί ο Ιώβ τους «παρηγορητές» του, και ποια ισχυρή πεποίθηση εκφράζει;

¹⁶ Τώρα μπαίνει στη συζήτηση ο Σωφάρ. Στην ουσία, αυτός λέει τα εξής: Μήπως είμαστε παιδιά, για να ακούμε κούφια λόγια; Εσύ λες ότι είσαι στ’ αλήθεια καθαρός, αλλά αν μιλούσε ο Θεός, θα αποκάλυπτε την ενοχή σου. Ρωτάει τον Ιώβ: «Δύνασαι να εξιχνιάσης τα βάθη του Θεού;» (11:7) Συμβουλεύει τον Ιώβ να πάψει να κάνει ‘άνομες [επιβλαβείς, ΜΝΚ]’ πράξεις, επειδή εκείνοι που ενεργούν έτσι θα ευλογηθούν, ενώ των «ασεβών οι οφθαλμοί θέλουσι μαρανθή».—11:20.

¹⁷ Ο Ιώβ κραυγάζει με έντονο σαρκασμό: «Σεις είσθε αληθώς οι άνθρωποι, και με σας θέλει τελευτήσει η σοφία». (12:2) Μπορεί να είναι περίγελος, αλλά δεν είναι κατώτερος. Αν οι σύντροφοί του κοίταζαν τα δημιουργήματα του Θεού, μέχρι κι αυτά θα τους δίδασκαν κάτι. Η δύναμη και η πρακτική σοφία ανήκουν στον Θεό, ο οποίος ελέγχει τα πάντα, μάλιστα «μεγαλύνει τα έθνη και αφανίζει αυτά». (12:23) Τον Ιώβ τον ευχαριστεί να διαλέγεται με τον Θεό για την υπόθεσή του, αλλά όσο για τους 3 «παρηγορητές» του—«σεις . . . είσθε εφευρεταί ψεύδους· είσθε πάντες ιατροί ανωφελείς». (13:4) Θα ήταν σοφό από μέρους τους να σιωπήσουν! Εκφράζει την πεποίθησή του ότι η υπόθεσή του είναι δίκαιη, και καλεί τον Θεό να τον ακούσει. Μετά, κάνει τη σκέψη ότι «άνθρωπος γεγεννημένος εκ γυναικός είναι ολιγόβιος και πλήρης ταραχής». (14:1) Ο άνθρωπος παρέρχεται γρήγορα, σαν το λουλούδι ή σαν τη σκιά. Δεν μπορείς να ‘εξαγάγεις κάποιον καθαρό από κάποιον ακάθαρτο’. Καθώς ο Ιώβ προσεύχεται να τον κρύψει ο Θεός στον Σιεόλ ωσότου περάσει η οργή Του, ρωτάει: «Εάν αποθάνη ο άνθρωπος, θέλει αναζήσει;» Απαντώντας εκφράζει την ισχυρή ελπίδα: «Θέλω περιμένει, εωσού έλθη η απαλλαγή μου».—14:13, 14.

18, 19. (α) Με ποια γελοιοποίηση αρχίζει ο Ελιφάς το 2ο γύρο της συζήτησης; (β) Πώς θεωρεί ο Ιώβ την «παρηγοριά» που του δίνουν οι σύντροφοί του, και για ποιο πράγμα αποβλέπει στον Ιεχωβά;

¹⁸ Η συζήτηση: γύρος δεύτερος (15:1–21:34). Στην αρχή του 2ου γύρου της συζήτησης, ο Ελιφάς γελοιοποιεί τη γνώση του Ιώβ λέγοντας ότι έχει ‘γεμίσει την κοιλιά του με ανατολικό άνεμο’. (15:2) Και πάλι μιλάει υποτιμητικά για τον ισχυρισμό του Ιώβ περί ακεραιότητας, υποστηρίζοντας ότι ούτε ο θνητός άνθρωπος ούτε οι άγιοι στον ουρανό δεν μπορούν να μείνουν πιστοί στα μάτια του Ιεχωβά. Έμμεσα κατηγορεί τον Ιώβ ότι προσπαθεί να αποδείξει πως είναι ανώτερος από τον Θεό και ότι είναι ένοχος ‘υποκρισίας [αποστασίας, ΜΝΚ]’, δωροληψίας και δόλου.

¹⁹ Ο Ιώβ ανταπαντάει ότι οι σύντροφοί του είναι ‘άθλιοι παρηγορητές που ματαιολογούν’. (16:2, 3) Αν ήταν αυτοί στη θέση του, εκείνος δεν θα τους μιλούσε άσχημα. Επιθυμεί πολύ να δικαιωθεί και αποβλέπει στον Ιεχωβά, ο οποίος έχει το υπόμνημά του και ο οποίος θα αποφασίσει για την υπόθεσή του. Ο Ιώβ δεν βρίσκει καθόλου σοφία στους συντρόφους του. Αυτοί αφαιρούν κάθε ελπίδα. Η «παρηγοριά» τους είναι σαν να λένε ότι η νύχτα είναι μέρα. Η μόνη ελπίδα είναι να ‘κατεβεί στον άδη’.—17:15, 16.

20, 21. Ποια φαρμακερά λόγια λέει ο Βιλδάδ, για ποιο πράγμα διαμαρτύρεται ο Ιώβ, και πού έχει θέσει ο Ιώβ την εμπιστοσύνη του, όπως δείχνει ο ίδιος;

²⁰ Η αντιλογία γίνεται πιο έντονη. Τώρα τα λόγια του Βιλδάδ είναι γεμάτα φαρμάκι, γιατί πιστεύει ότι ο Ιώβ εξομοίωσε τους φίλους του με τετράποδα που δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Ρωτάει τον Ιώβ: «Δια σε η γη θέλει εγκαταλειφθή;» (18:4) Προειδοποιεί τον Ιώβ ότι θα πέσει σε τρομερή παγίδα, κι έτσι θα γίνει παράδειγμα για τους άλλους. Ο Ιώβ δεν θα αφήσει πίσω του απογόνους.

²¹ Ο Ιώβ απαντάει τα εξής: «Έως πότε θέλετε θλίβει την ψυχήν μου, και θέλετε με κατασυντρίβει με λόγους;» (19:2) Έχασε οικογένεια και φίλους, η γυναίκα του και οι δικοί του τον εγκατέλειψαν και ο ίδιος γλίτωσε έχοντας μόνο «το δέρμα των οδόντων» του. (19:20) Εκείνος έχει την πεποίθηση ότι θα εμφανιστεί ένας λυτρωτής για να τακτοποιήσει το ζήτημα για λογαριασμό του, ώστε επιτέλους να ‘δει τον Θεό’.—19:25, 26.

22, 23. (α) Γιατί νιώθει προσβεβλημμένος ο Σωφάρ, και τι λέει για τις υποτιθέμενες αμαρτίες του Ιώβ; (β) Με ποιο συντριπτικό επιχείρημα απαντάει ο Ιώβ;

²² Ο Σωφάρ, σαν τον Βιλδάδ, νιώθει προσβεβλημμένος που αναγκάστηκε να ακούσει την «ονειδιστικήν επίπληξιν» του Ιώβ. (20:3) Επαναλαμβάνει ότι τώρα ο Ιώβ πληρώνει τις αμαρτίες του. Οι πονηροί πάντοτε τιμωρούνται από τον Θεό και δεν ησυχάζουν, λέει ο Σωφάρ, ακόμη κι όταν απολαμβάνουν ευημερία.

²³ Ο Ιώβ απαντάει μ’ ένα συντριπτικό επιχείρημα: Αν ο Θεός πάντοτε τιμωρεί έτσι τους πονηρούς, τότε γιατί οι πονηροί εξακολουθούν να ζουν, να γερνούν και να έχουν τα περισσότερα πλούτη; Περνούν ωραία τη ζωή τους. Πόσο συχνά τους πλήττει κάποια καταστροφή; Ο Ιώβ δείχνει ότι τόσο οι πλούσιοι όσο και οι φτωχοί πεθαίνουν. Και μάλιστα, συχνά ο πονηρός πεθαίνει «ευτυχής [ανέμελος, ΜΝΚ] και ήσυχος», ενώ ο δίκαιος μπορεί να πεθάνει «εν πικρία ψυχής».—21:23, 25.

24, 25. (α) Πώς συκοφαντεί με ψέματα τον Ιώβ ο αυτοδικαιούμενος Ελιφάς; (β) Απαντώντας ο Ιώβ, πώς αποκρούει την κατηγορία, και ποια πρόκληση απευθύνει;

²⁴ Η συζήτηση: γύρος τρίτος (22:1–25:6). Ο Ελιφάς ξαναεπιτίθεται με αγριότητα, χλευάζοντας τον ισχυρισμό του Ιώβ ότι είναι άμεμπτος ενώπιον του Παντοδύναμου. Συκοφαντεί τον Ιώβ με ψέματα, ισχυριζόμενος ότι είναι κακός άνθρωπος, ότι έχει εκμεταλλευτεί τους φτωχούς, ότι έχει στερήσει το ψωμί από τους πεινασμένους και ότι έχει κακομεταχειριστεί τις χήρες και τα ορφανά. Ο Ελιφάς λέει ότι η ιδιωτική ζωή του Ιώβ δεν είναι τόσο καθαρή όσο ισχυρίζεται ο ίδιος, και ότι αυτό εξηγεί την άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Ιώβ. Αλλά «εάν επιστρέψης προς τον Παντοδύναμον», επισημαίνει ο Ελιφάς, «θέλει σου εισακούσει».—22:23, 27.

²⁵ Απαντώντας ο Ιώβ αποκρούει την εξωφρενική κατηγορία του Ελιφά, λέγοντας ότι επιθυμεί να έχει μια ακρόαση ενώπιον του Θεού, ο οποίος είναι ενήμερος της δίκαιης πορείας του. Υπάρχουν εκείνοι που καταπιέζουν τα ορφανά, τις χήρες και τους φτωχούς, και οι οποίοι φονεύουν, κλέβουν και μοιχεύουν. Μπορεί να φαίνεται ότι ευημερούν για λίγο, αλλά θα λάβουν την ανταμοιβή τους. Θα εκμηδενιστούν. «Και εάν τώρα δεν ήναι ούτω, τις θέλει με διαψεύσει;» προκαλεί ο Ιώβ.—24:25.

26. Τι άλλο έχει να πει ο Βιλδάδ και ο Σωφάρ;

²⁶ Ο Βιλδάδ ανταπαντάει με λίγα λόγια, τονίζοντας το επιχείρημά του ότι κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να είναι καθαρός ενώπιον του Θεού. Ο Σωφάρ δεν παίρνει μέρος σ’ αυτόν τον 3ο γύρο. Δεν έχει τίποτα να πει.

27. Πώς εξυμνεί τώρα ο Ιώβ τη μεγαλειότητα του Παντοδύναμου;

²⁷ Το τελικό επιχείρημα του Ιώβ (26:1–31:40). Σε μια τελική ομιλία, ο Ιώβ αποστομώνει εντελώς τους συντρόφους του. (32:12, 15, 16) Με μεγάλο σαρκασμό λέει: «Πόσον εβοήθησας τον αδύνατον· . . . Πόσον συνεβούλευσας τον άσοφον»! (26:2, 3) Τίποτα, εντούτοις, ούτε καν ο Σιεόλ, δεν μπορεί να κρύψει κάτι από τα μάτια του Θεού. Ο Ιώβ περιγράφει τη σοφία του Θεού που καταδεικνύεται στο έξω διάστημα, στη γη, στα σύννεφα, στη θάλασσα και στον άνεμο—σε όλα όσα βλέπει γύρω του ο άνθρωπος. Και αυτά δεν είναι παρά η άκρη των οδών του Παντοδύναμου. Είναι μόλις ένας ψίθυρος της μεγαλειότητας του Παντοδύναμου.

28. Ποια ρητή δήλωση κάνει ο Ιώβ για την ακεραιότητα;

²⁸ Πεπεισμένος για την αθωότητά του, ο Ιώβ διακηρύττει: «Έως να εκπνεύσω, δεν θέλω απομακρύνει την ακεραιότητά μου απ’ εμού». (27:5) Όχι, ο Ιώβ δεν έχει κάνει κάτι για να του αξίζουν όλα όσα τον πλήττουν. Αντίθετα με τις κατηγορίες τους, ο Θεός θα ανταμείψει την ακεραιότητα με το να φροντίσει να κληρονομήσουν οι δίκαιοι τα όσα συσσώρευσαν οι πονηροί τον καιρό που ευημερούσαν.

29. Πώς περιγράφει ο Ιώβ τη σοφία;

²⁹ Ο άνθρωπος γνωρίζει από πού προέρχονται οι θησαυροί της γης (ασήμι, χρυσάφι, χαλκός), αλλά «πόθεν . . . έρχεται η σοφία;» (28:20) Έψαξε να τη βρει ανάμεσα στους ζωντανούς· κοίταξε μέσα στη θάλασσα· δεν μπορεί να την αγοράσει με χρυσάφι ή ασήμι. Ο Θεός είναι εκείνος που εννοεί τη σοφία. Εκείνος βλέπει ως τα πέρατα της γης και του ουρανού, κατανέμει τον άνεμο και τα ύδατα και ελέγχει τη βροχή και τα σύννεφα των καταιγίδων. Ο Ιώβ καταλήγει στο συμπέρασμα: ‘Ιδού, ο φόβος του Ιεχωβά, ούτος είναι η σοφία, και η αποχή από του κακού σύνεσις’.—28:28.

30. Τι επιθυμεί ο Ιώβ να αποκατασταθεί, αλλά σε ποια κατάσταση βρίσκεται τώρα;

³⁰ Ο ταλαιπωρημένος Ιώβ παρουσιάζει, στη συνέχεια, την ιστορία της ζωής του. Επιθυμεί να αποκατασταθεί η προηγούμενη στενή σχέση που είχε με τον Θεό, τότε που τον σέβονταν μέχρι και οι έγκριτοι της πόλης. Ελευθέρωνε αυτούς που υπέφεραν, και ήταν τα μάτια των τυφλών. Οι συμβουλές του ήταν καλές, και οι άνθρωποι περίμεναν να ακούσουν τι θα πει αυτός. Αλλά τώρα, αντί να βρίσκεται σε τιμητική θέση, τον περιγελούν ακόμη και οι νεότεροι στην ηλικία, των οποίων οι πατέρες δεν άξιζαν να είναι ούτε με τα σκυλιά του ποιμνίου του. Αυτοί τον φτύνουν και του εναντιώνονται. Τώρα, στον πιο μεγάλο του πόνο, δεν τον αφήνουν σε ησυχία.

31. Σε τίνος την κρίση εκφράζει ο Ιώβ πεποίθηση, και τι λέει για το αληθινό υπόμνημα της ζωής του;

³¹ Ο Ιώβ περιγράφει τον εαυτό του ως αφιερωμένο άνθρωπο, και ζητάει να τον κρίνει ο Ιεχωβά. «Ας με ζυγίση δια της στάθμης της δικαιοσύνης και ας γνωρίση ο Θεός την ακεραιότητά μου». (31:6) Ο Ιώβ υπερασπίζεται τις πράξεις που έχει κάνει στο παρελθόν. Δεν υπήρξε μοιχός ούτε ραδιουργούσε εναντίον άλλων. Δεν ξεχνούσε να βοηθάει τους φτωχούς. Δεν εμπιστευόταν στον υλικό πλούτο, αν και ήταν πλούσιος. Δεν λάτρευσε τον ήλιο, τη σελήνη και τα αστέρια, επειδή «και τούτο ήθελεν είσθαι ανόμημα κατάδικον· διότι ήθελον αρνηθή τον Θεόν τον Ύψιστον». (31:28) Ο Ιώβ καλεί τον αντίδικό του να προσκομίσει κατηγορίες κατά του αληθινού υπομνήματος της ζωής του.

32. (α) Ποιος μιλάει τώρα; (β) Γιατί εξάπτεται ο θυμός του Ελιού με τον Ιώβ και τους συντρόφους του, και τι τον αναγκάζει να μιλήσει;

³² Μιλάει ο Ελιού (32:1–37:24). Όλη αυτή την ώρα ο Ελιού, ένας απόγονος του Βουζ—που ήταν γιος του Ναχώρ—και επομένως μακρινός συγγενής του Αβραάμ, άκουγε τη συζήτηση. Περίμενε, επειδή είχε την άποψη ότι οι μεγαλύτεροι στην ηλικία θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερη γνώση. Εντούτοις, δεν είναι η ηλικία, αλλά το πνεύμα του Θεού αυτό που δίνει κατανόηση. Ο θυμός του Ελιού εξάπτεται επειδή ο Ιώβ «εδικαίονεν εαυτόν μάλλον παρά τον Θεόν», αλλά γίνεται ακόμη πιο έντονος με τους 3 συντρόφους του Ιώβ, επειδή αυτοί φανερώνουν αξιοθρήνητη έλλειψη σοφίας ‘ανακηρύττοντας πονηρό τον Θεό’. Ο Ελιού είναι «πλήρης λόγων», και το πνεύμα του Θεού τον αναγκάζει να εκφράσει αυτά τα λόγια, αλλά αμερόληπτα και χωρίς ‘να κολακεύει’.—Ιώβ 32:2· 32: 3, ΜΝΚ· 32:18-22· Γέν. 22:20, 21.

33. Σε τι έσφαλε ο Ιώβ, και όμως ποια εύνοια θα του δείξει ο Θεός;

³³ Ο Ελιού μιλάει με ειλικρίνεια, αναγνωρίζοντας ότι Δημιουργός του είναι ο Θεός. Δείχνει ότι τον Ιώβ τον ενδιέφερε περισσότερο να δικαιωθεί ο ίδιος παρά να δικαιωθεί ο Θεός. Δεν ήταν απαραίτητο να απαντήσει ο Θεός σε όλα όσα είπε ο Ιώβ, λες και ο Θεός έπρεπε να δικαιολογήσει τις πράξεις Του, και όμως ο Ιώβ αντιμαχόταν τον Θεό. Ωστόσο, καθώς η ψυχή του Ιώβ πλησιάζει στο θάνατο, ο Θεός τού δείχνει εύνοια μέσω ενός μηνυτή που λέει: «Λύτρωσον αυτόν από του να καταβή εις τον λάκκον· εγώ εύρηκα εξιλασμόν. Η σαρξ αυτού θέλει είσθαι ανθηροτέρα νηπίου· θέλει επιστρέψει εις τας ημέρας της νεότητος αυτού». (Ιώβ 33:24, 25) Οι δίκαιοι θα αποκατασταθούν!

34. (α) Ποιον περαιτέρω έλεγχο δίνει ο Ελιού; (β) Αντί να μεγαλύνει τη δική του δικαιοσύνη, τι θα πρέπει να κάνει ο Ιώβ;

³⁴ Ο Ελιού καλεί τους σοφούς να ακούσουν. Ελέγχει τον Ιώβ επειδή είπε ότι δεν ωφελεί να διακρατεί κανείς ακεραιότητα: «Μη γένοιτο να υπάρχη εις τον Θεόν αδικία, και εις τον Παντοδύναμον ανομία. Επειδή κατά το έργον του ανθρώπου θέλει αποδώσει εις αυτόν». (34:10, 11) Εκείνος μπορεί να αφαιρέσει την πνοή της ζωής και τότε κάθε σάρκα θα εκπνεύσει. Ο Θεός κρίνει αμερόληπτα. Ο Ιώβ πρόβαλε υπερβολικά τη δική του δικαιοσύνη. Φέρθηκε απερίσκεπτα, όχι σκόπιμα, αλλά χωρίς ‘γνώση’· και ο Θεός υπήρξε μακρόθυμος απέναντί του. (34:35) Πρέπει να λεχθούν κι άλλα για τη δικαίωση του Θεού. Ο Θεός δεν θα αποσύρει τα μάτια του από τους δίκαιους, αλλά θα τους ελέγξει. «Δεν θέλει ζωοποιήσει τον ασεβή· εις δε τους πτωχούς δίδει το δίκαιον». (36:6) Εφόσον ο Θεός είναι ο υπέρτατος Δάσκαλος, ο Ιώβ θα πρέπει να μεγαλύνει τα έργα Του.

35. (α) Σε τι θα πρέπει να δώσει προσοχή ο Ιώβ; (β) Σε ποιους θα δείξει εύνοια ο Ιεχωβά;

³⁵ Μέσα στη φοβερή ατμόσφαιρα ενός επερχόμενου ανεμοστρόβιλου, ο Ελιού μιλάει για τα μεγαλειώδη πράγματα που έχει κάνει ο Θεός και για τον έλεγχο που ασκεί στις φυσικές δυνάμεις. Στον Ιώβ λέει: «Στάθητι και συλλογίσθητι τα θαυμάσια του Θεού». (37:14) Συλλογίσου τη χρυσή λαμπρότητα και τη φοβερή επιβλητικότητα του Θεού, που ξεπερνάει κατά πολύ την ανθρώπινη κατανόηση. ‘Είναι εξυψωμένος σε δύναμη, και την κρίση και την αφθονία της δικαιοσύνης δεν θα μειώσει’. Ναι, ο Ιεχωβά θεωρεί αξιόλογους εκείνους που τον φοβούνται, όχι εκείνους που είναι ‘σοφοί σύμφωνα με τη δική τους καρδιά’.—37:23, 24, ΜΝΚ.

36. Με ποιο μάθημα και με ποια σειρά ερωτήσεων διδάσκει τώρα ο ίδιος ο Ιεχωβά τον Ιώβ;

³⁶ Ο Ιεχωβά απαντάει στον Ιώβ (38:1–42:6). Ο Ιώβ είχε ζητήσει να του μιλήσει ο Θεός. Τώρα ο Ιεχωβά απαντάει με μεγαλειώδη τρόπο μέσα από τον ανεμοστρόβιλο. Θέτει στον Ιώβ μια σειρά ερωτήσεων, και δίνει μέσω αυτών ένα μάθημα όσον αφορά τη μικρότητα του ανθρώπου και το μεγαλείο του Θεού. «Πού ήσο ότε εθεμελίονον την γην; . . . τις έθεσε τον ακρογωνιαίον λίθον αυτής, ότε τα άστρα της αυγής έψαλλον ομού και πάντες οι υιοί του Θεού ηλάλαζον;» (38:4, 6, 7) Αυτό έγινε πολύ καιρό πριν από την εποχή του Ιώβ! Ο Ιεχωβά κάνει ερωτήσεις, τη μια μετά την άλλη, στις οποίες δεν μπορεί να απαντήσει ο Ιώβ· αναφέρεται στη θάλασσα του πλανήτη μας, στα σύννεφα που περιβάλλουν τη γη, στην αυγή, στις πύλες του θανάτου, στο φως και στο σκοτάδι. «Γνωρίζεις αυτό, διότι τότε εγεννήθης; Ή διότι ο αριθμός των ημερών σου είναι πολύς;» (38:21) Και τι ξέρει να πει για «τους θησαυρούς [τις αποθήκες, ΜΝΚ]» του χιονιού και του χαλαζιού, για την καταιγίδα και τη βροχή και τις δροσοσταλιές, για τον πάγο και την πάχνη, για τους ισχυρούς ουράνιους αστερισμούς, τις αστραπές και τα στρώματα των νεφών, και για τα θηρία και τα πουλιά;

37. Ποιες περαιτέρω ερωτήσεις ταπεινώνουν τον Ιώβ, και τι είναι αναγκασμένος να παραδεχτεί και να κάνει;

³⁷ Ο Ιώβ παραδέχεται ταπεινά: «Ιδού, εγώ είμαι ουτιδανός· τι δύναμαι να αποκριθώ προς σε; Θέλω βάλει την χείρα μου επί το στόμα μου». (40:4) Ο Ιεχωβά προστάζει τον Ιώβ να σκεφτεί σοβαρά τα πράγματα. Θέτει μια ακόμη σειρά διερευνητικών ερωτήσεων που εξυψώνουν τη μεγαλοπρέπεια, την υπεροχή και τη δύναμή του, όπως επιδεικνύονται στα όσα έχει δημιουργήσει στη φύση. Ακόμη και ο Βεεμώθ και ο Λευιάθαν είναι πολύ ισχυρότεροι του Ιώβ! Τελείως ταπεινωμένος ο Ιώβ αναγνωρίζει ότι η άποψή του ήταν εσφαλμένη και παραδέχεται ότι μίλησε χωρίς γνώση. Τώρα που βλέπει τον Θεό, όχι από διαδόσεις, αλλά έχοντας κατανόηση, αναιρεί όσα είχε πει και μετανοεί «εν χώματι και σποδώ».—42:6.

38. (α) Πώς κλείνει ο Ιεχωβά την υπόθεση με τον Ελιφά και τους συντρόφους του; (β) Ποια εύνοια και ευλογία παρέχει ο Ιεχωβά στον Ιώβ;

³⁸ Η κρίση και η ευλογία του Ιεχωβά (42:7-17). Έπειτα, ο Ιεχωβά κατηγορεί τον Ελιφά και τους 2 συντρόφους του ότι δεν είπαν την αλήθεια γι’ Αυτόν. Αυτοί πρέπει να προσφέρουν θυσίες και να ζητήσουν από τον Ιώβ να προσευχηθεί γι’ αυτούς. Ύστερα απ’ αυτό, ο Ιεχωβά τερματίζει την ‘αιχμαλωσία’ του Ιώβ και τον ευλογεί διπλά. Οι αδελφοί του, οι αδελφές του και οι παλιοί φίλοι του ξανάρχονται σ’ αυτόν φέρνοντας δώρα, και ο ίδιος έχει την ευλογία να αποκτήσει διπλάσια απ’ όσα είχε προηγουμένως, πρόβατα, καμήλες, βόδια και θηλυκά γαϊδούρια. Αποκτά πάλι 10 παιδιά, και μάλιστα οι 3 κόρες του είναι οι ωραιότερες γυναίκες σε ολόκληρη τη γη. Θαυματουργικά η ζωή του διαρκεί 140 έτη, κι έτσι βλέπει 4 γενεές απογόνων του. Πεθαίνει «γέρων και πλήρης ημερών».—42:17.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ

39. Με ποιους διάφορους τρόπους εξυψώνει και εξυμνεί τον Ιεχωβά το βιβλίο Ιώβ;

³⁹ Το βιβλίο Ιώβ εξυψώνει τον Ιεχωβά και πιστοποιεί την άπειρη σοφία και δύναμή του. (12:12, 13· 37:23, ΜΝΚ) Σ’ αυτό το βιβλίο, ο Θεός αποκαλείται Παντοδύναμος 31 φορές—περισσότερες απ’ ό,τι σε όλη την υπόλοιπη Γραφή. Η αφήγηση εξυμνεί την αιωνιότητα και την εξυψωμένη θέση του Θεού (10:5· 36:4, 22, 26· 40:2· 42:2), καθώς επίσης τη δικαιοσύνη του, τη στοργική του καλοσύνη και το έλεός του (36:5-7· 10:12· 42:12). Τονίζει ότι η δικαίωση του Ιεχωβά είναι υπεράνω της σωτηρίας του ανθρώπου. (33:12· 34:10, 12· 35:2· 36:24· 40:8) Καταδεικνύεται, επίσης, ότι ο Ιεχωβά, ο Θεός του Ισραήλ, είναι και Θεός του Ιώβ.

40. (α) Πώς μεγαλύνει και εξηγεί τα δημιουργικά έργα του Θεού το βιβλίο Ιώβ; (β) Πώς δίνει μια προαναλαμπή των διδασκαλιών των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών, και πώς βρίσκεται σε συμφωνία μ’ αυτές;

⁴⁰ Η αφήγηση του βιβλίου Ιώβ μεγαλύνει και εξηγεί το δημιουργικό έργο του Θεού. (38:4–39:30· 40:15, 19· 41:1· 35:10) Βρίσκεται σε συμφωνία με τη δήλωση που υπάρχει στο βιβλίο Γένεσις, ότι ο άνθρωπος πλάστηκε από χώμα και ότι επιστρέφει στο χώμα. (Ιώβ 10:8, 9· Γέν. 2:7· 3:19) Χρησιμοποιεί τους όρους «λυτρωτής», «εξιλασμός» και «αναζώ», δίνοντας έτσι μια προαναλαμπή διδασκαλιών που δεσπόζουν στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. (Ιώβ 19:25· 33:24· 14:13, 14) Πολλές από τις εκφράσεις του βιβλίου τις έχουν χρησιμοποιήσει αυτούσιες ή παραφρασμένες προφήτες και Χριστιανοί συγγραφείς. Παράβαλε, για παράδειγμα, Ιώβ 7:17—Ψαλμός 8:4· Ιώβ 9:24—1 Ιωάννου 5:19· Ιώβ 10:8—Ψαλμός 119:73· Ιώβ 12:25—Δευτερονόμιον 28:29· Ιώβ 24:23—Παροιμίαι 15:3· Ιώβ 26:8—Παροιμίαι 30:4· Ιώβ 28:12, 13, 15-19—Παροιμίαι 3:13-15· Ιώβ 39:30—Ματθαίος 24:28.c

41. (α) Σε ποιους θεοκρατικούς κανόνες δίνεται έμφαση στο βιβλίο Ιώβ; (β) Σε ποιους κυρίως τομείς είναι εξέχον παράδειγμα για εμάς σήμερα ο δούλος του Θεού Ιώβ;

⁴¹ Οι δίκαιοι κανόνες του Ιεχωβά αναφορικά με τη διαβίωση του ανθρώπου εκτίθενται σε πολλές περικοπές. Το βιβλίο καταδικάζει σθεναρά τον υλισμό (Ιώβ 31:24, 25), την ειδωλολατρία (31:26-28), τη μοιχεία (31:9-12), τη χαιρεκακία (31:29), την αδικία και τη μεροληψία (31:13· 32:21), την ιδιοτέλεια (31:16-21), την ανεντιμότητα και το ψέμα (31:5), δείχνοντας ότι το άτομο που κάνει αυτά τα πράγματα δεν μπορεί να αποκτήσει την εύνοια του Θεού και την αιώνια ζωή. Ο Ελιού αποτελεί υπέροχο παράδειγμα μεγάλου σεβασμού και μετριοφροσύνης, και παράλληλα τόλμης, θάρρους και εξύψωσης του Θεού. (32:2, 6, 7, 9, 10, 18-20· 33:6, 33) Επίσης, η από μέρους του Ιώβ άσκηση ηγεσίας μέσα στην οικογένειά του, η φροντίδα του γι’ αυτήν και το φιλόξενο πνεύμα του παρέχουν ένα ωραίο μάθημα. (1:5· 2:9, 10· 31:32) Εντούτοις, τον Ιώβ τον θυμόμαστε κυρίως για την ακεραιότητα που διακράτησε και για την υπομονετική του εγκαρτέρηση· έδωσε ένα παράδειγμα που έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει και θωρακίζει την πίστη των δούλων του Θεού σε όλες τις εποχές, και ειδικά σε τούτη την εποχή που δοκιμάζεται η πίστη. ‘Ηκούσατε την υπομονήν του Ιώβ και είδετε το τέλος του Ιεχωβά, ότι είναι πολυεύσπλαγχνος ο Ιεχωβά και οικτίρμων’.—Ιακ. 5:11.

42. Ποιο θεμελιώδες ζήτημα της Βασιλείας διασαφηνίζεται στο βιβλίο Ιώβ, και ποιες ενδιαφέρουσες πλευρές του ζητήματος αυτού εξηγούνται;

⁴² Μολονότι ο Ιώβ δεν ήταν ένας από το σπέρμα του Αβραάμ, στο οποίο δόθηκαν οι υποσχέσεις περί Βασιλείας, το υπόμνημα που σχετίζεται με την ακεραιότητά του συμβάλλει πολύ στη σαφή κατανόηση των σκοπών του Ιεχωβά για τη Βασιλεία. Το βιβλίο είναι ζωτικό μέρος του θεϊκού υπομνήματος, γιατί αποκαλύπτει ποιο είναι το θεμελιώδες ζήτημα μεταξύ του Θεού και του Σατανά, το οποίο αφορά και την ακεραιότητα του ανθρώπου προς τον Ιεχωβά ως τον Κυρίαρχό του. Δείχνει ότι και οι άγγελοι, οι οποίοι είχαν δημιουργηθεί πριν από τη γη και τον άνθρωπο, παρατηρούν κι αυτοί και ενδιαφέρονται πάρα πολύ για τη γη και για την έκβαση αυτού του αμφιλεγόμενου ζητήματος. (Ιώβ 1:6-12· 2:1-5· 38:6, 7) Αφήνει να φανεί ότι αυτό το αμφιλεγόμενο ζήτημα είχε εγερθεί πριν από τις μέρες του Ιώβ και ότι ο Σατανάς είναι ένα πραγματικό πνευματικό πρόσωπο. Αν έγραψε ο Μωυσής το βιβλίο Ιώβ, είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεται η έκφραση χας-Σατάν στο εβραϊκό κείμενο της Αγίας Γραφής, δίνοντας έτσι περαιτέρω αναγνωριστικά στοιχεία για ‘τον όφιν τον αρχαίο’. (Ιώβ 1:6, υποσημείωση στη ΜΝΚ· Αποκ. 12:9) Επίσης, το βιβλίο αποδεικνύει ότι δεν είναι ο Θεός η αιτία των παθημάτων, των ασθενειών και του θανάτου του ανθρώπινου γένους, και εξηγεί γιατί διώκονται οι δίκαιοι, ενώ επιτρέπεται να συνεχίζουν να υπάρχουν οι πονηροί και η πονηρία. Δείχνει ότι ο Ιεχωβά ενδιαφέρεται να τακτοποιηθεί οριστικά το ζήτημα αυτό.

43. Σε αρμονία με τις θεϊκές αποκαλύψεις που υπάρχουν στο βιβλίο Ιώβ, ποια πορεία πρέπει να ακολουθούν τώρα όλοι όσοι επιθυμούν να απολαύσουν τις ευλογίες της Βασιλείας του Θεού;

⁴³ Τώρα είναι ο καιρός που όλοι όσοι θέλουν να ζήσουν υπό τη διακυβέρνηση της Βασιλείας του Θεού πρέπει να απαντήσουν στον Σατανά, ‘τον κατήγορο’, ακολουθώντας πορεία ακεραιότητας. (Αποκ. 12:10, 11) Ακόμη και σε ‘δοκιμασίες που παραξενεύουν’, εκείνοι που διακρατούν ακεραιότητα πρέπει να εξακολουθούν να προσεύχονται να αγιαστεί το όνομα του Θεού και να έρθει η Βασιλεία του, καθώς και να συντρίψει τον Σατανά και όλο το χλευαστικό του σπέρμα. Τότε θα είναι ‘η μέρα της μάχης και του πολέμου’ του Θεού, μετά την οποία θα έρθουν η ανακούφιση και οι ευλογίες τις οποίες έλπιζε να γευτεί και ο Ιώβ.—1 Πέτρ. 4:12· Ματθ. 6:9, 10· Ιώβ 38:23· 14:13-15.

[Υποσημειώσεις]