Πώς Μπορεί να Καθοριστεί η Αδυναμία, η Πονηρία και η Μετάνοια
Η ΑΜΑΡΤΙΑ είναι κάτι που οι Χριστιανοί μισούν—το να υστερεί κάποιος ως προς τους δίκαιους κανόνες του Ιεχωβά. (Εβραίους 1:9) Δυστυχώς, όλοι μας αμαρτάνουμε κατά καιρούς. Όλοι μας αγωνιζόμαστε ενάντια στην κληρονομημένη αδυναμία και ατέλεια. Όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις, αν ομολογούμε τις αμαρτίες μας στον Ιεχωβά και προσπαθούμε ειλικρινά να μην τις επαναλάβουμε, μπορούμε να τον πλησιάζουμε με καθαρή συνείδηση. (Ρωμαίους 7:21-24· 1 Ιωάννη 1:8, 9· 2:1, 2) Ευχαριστούμε τον Ιεχωβά για το ότι, με βάση τη λυτρωτική θυσία, δέχεται την ιερή μας υπηρεσία παρά τις αδυναμίες μας.
Αν κάποιος πέσει σε σοβαρή αμαρτία εξαιτίας σαρκικής αδυναμίας, χρειάζεται επειγόντως ποίμανση σε αρμονία με τη διαδικασία που περιγράφεται στα εδάφια Ιακώβου 5:14-16: «Είναι κανείς μεταξύ σας [πνευματικά] άρρωστος; Ας καλέσει τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας . . . Αν έχει διαπράξει αμαρτίες, αυτό θα του συγχωρηθεί. Να ομολογείτε, λοιπόν, φανερά τις αμαρτίες σας ο ένας στον άλλον και να προσεύχεστε ο ένας για τον άλλον, για να γιατρευτείτε».
Όταν ένας αφιερωμένος Χριστιανός διαπράξει κάποια χονδροειδή αμαρτία, απαιτείται κάτι περισσότερο από την προσωπική εξομολόγηση στον Ιεχωβά. Οι πρεσβύτεροι πρέπει να κάνουν συγκεκριμένα βήματα, εφόσον απειλείται η καθαρότητα ή η ειρήνη της εκκλησίας. (Ματθαίος 18:15-17· 1 Κορινθίους 5:9-11· 6:9, 10) Οι πρεσβύτεροι μπορεί να χρειάζεται να καθορίσουν τα εξής: Έχει μετανοήσει το άτομο; Τι οδήγησε στην αμαρτία; Μήπως ήταν αποτέλεσμα κάποιας μεμονωμένης στιγμής αδυναμίας; Μήπως πρόκειται για κάποιον ο οποίος πράττει την αμαρτία; Ο καθορισμός αυτών των πραγμάτων δεν είναι πάντοτε απλός ή ξεκάθαρος, και απαιτεί αξιοσημείωτη διάκριση.
Όμως, τι μπορεί να λεχτεί αν η αμαρτία οφείλεται στο ότι το άτομο επιδιώκει κάποια πορεία αδικοπραγίας και πονηρής διαγωγής; Τότε, η ευθύνη των πρεσβυτέρων είναι σαφής. Παρέχοντας κατεύθυνση για το χειρισμό ενός σοβαρού ζητήματος στην εκκλησία της Κορίνθου, ο απόστολος Παύλος είπε: «Να απομακρύνετε τον πονηρό άνθρωπο από ανάμεσά σας». (1 Κορινθίους 5:13) Πονηρά άτομα δεν έχουν θέση στη Χριστιανική εκκλησία.
Πώς να Σταθμίζετε την Αδυναμία, την Πονηρία και τη Μετάνοια
Πώς μπορούν οι πρεσβύτεροι να γνωρίζουν πότε έχει μετανοήσει κάποιος;a Αυτό δεν είναι ένα απλό ερώτημα. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τον Βασιλιά Δαβίδ. Εκείνος διέπραξε μοιχεία και κατόπιν, στην ουσία, φόνο. Εντούτοις, ο Ιεχωβά τού επέτρεψε να συνεχίσει να ζει. (2 Σαμουήλ 11:2-24· 12:1-14) Έπειτα, σκεφτείτε τον Ανανία και τη Σαπφείρα. Αυτοί προσπάθησαν με ψέματα να εξαπατήσουν τους αποστόλους, προσποιούμενοι υποκριτικά ότι ήταν πιο γενναιόδωροι από ό,τι ήταν στην πραγματικότητα. Σοβαρό; Ναι. Τόσο σοβαρό όσο ο φόνος και η μοιχεία; Μάλλον όχι! Και όμως, ο Ανανίας και η Σαπφείρα πλήρωσαν με τη ζωή τους.—Πράξεις 5:1-11.
Γιατί ήταν διαφορετική η κρίση; Ο Δαβίδ έπεσε σε σοβαρή αμαρτία εξαιτίας σαρκικής αδυναμίας. Όταν του λέχτηκε κατά πρόσωπο τι είχε κάνει, μετανόησε, και ο Ιεχωβά τον συγχώρησε—αν και έλαβε αυστηρή διαπαιδαγώγηση η οποία είχε σχέση με προβλήματα που ανέκυψαν στο σπιτικό του. Ο Ανανίας και η Σαπφείρα αμάρτησαν με την έννοια του ότι είπαν ψέματα με υποκριτικό τρόπο, προσπαθώντας να εξαπατήσουν τη Χριστιανική εκκλησία και έτσι ‘να φερθούν απατηλά στο άγιο πνεύμα και στον Θεό’. Αυτό αποτέλεσε απόδειξη πονηρής καρδιάς. Γι’ αυτό, έλαβαν αυστηρότερη κρίση.
Και στις δύο περιπτώσεις, ο Ιεχωβά ήταν αυτός που έκρινε, και η κρίση του ήταν ορθή επειδή εκείνος είναι σε θέση να εξετάζει τις καρδιές. (Παροιμίαι 17:3, ΜΝΚ) Οι ανθρώπινοι πρεσβύτεροι δεν μπορούν να το κάνουν αυτό. Έτσι, πώς μπορούν οι πρεσβύτεροι να διακρίνουν αν μια σοβαρή αμαρτία είναι περισσότερο απόδειξη αδυναμίας παρά πονηρίας;
Στην πραγματικότητα, κάθε αμαρτία είναι κάτι το πονηρό, αλλά δεν είναι πονηροί όλοι εκείνοι που αμαρτάνουν. Παρόμοιες αμαρτίες μπορεί να αποτελούν απόδειξη αδυναμίας σε ένα άτομο και πονηρίας σε κάποιο άλλο. Μάλιστα, η αμαρτία συνήθως περιλαμβάνει κάποιο βαθμό τόσο αδυναμίας όσο και πονηρίας από μέρους εκείνου που αμαρτάνει. Ένας καθοριστικός παράγοντας είναι το πώς θεωρεί εκείνος που αμάρτησε αυτό που έκανε και τι προτίθεται να κάνει σχετικά με αυτό. Δείχνει μετανοημένο πνεύμα; Οι πρεσβύτεροι χρειάζονται διάκριση για να το αντιληφτούν αυτό. Πώς μπορούν να αποκτήσουν αυτή τη διάκριση; Ο απόστολος Παύλος υποσχέθηκε στον Τιμόθεο: «Να συλλογίζεσαι συνεχώς αυτό που λέω· ο Κύριος θα σου δώσει πράγματι διάκριση στα πάντα». (2 Τιμόθεο 2:7) Αν οι πρεσβύτεροι με ταπεινοφροσύνη ‘συλλογίζονται συνεχώς’ τα θεόπνευστα λόγια του Παύλου, καθώς και των άλλων Βιβλικών συγγραφέων, θα αποκτήσουν τη διάκριση που χρειάζεται για να βλέπουν κατάλληλα εκείνους που αμαρτάνουν μέσα στην εκκλησία. Τότε, οι αποφάσεις τους θα αντανακλούν τον τρόπο σκέψης του Ιεχωβά, όχι το δικό τους.—Παροιμίαι 11:2· Ματθαίος 18:18.
Πώς γίνεται αυτό; Ένας τρόπος είναι να εξετάζουν το πώς περιγράφει η Αγία Γραφή τους πονηρούς ανθρώπους και να παρατηρούν αν η περιγραφή εφαρμόζεται στο άτομο με το οποίο ασχολούνται.
Ανάληψη Ευθύνης και Μετάνοια
Οι πρώτοι άνθρωποι που διάλεξαν μια πορεία πονηρίας ήταν ο Αδάμ και η Εύα. Αν και ήταν τέλειοι και είχαν πλήρη γνώση του νόμου του Ιεχωβά, αυτοί στασίασαν ενάντια στη θεϊκή κυριαρχία. Όταν ο Ιεχωβά τούς ανέφερε κατά πρόσωπο τι είχαν κάνει, είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε τις αντιδράσεις τους—ο Αδάμ επέρριψε την ευθύνη στην Εύα, και η Εύα επέρριψε την ευθύνη στο φίδι! (Γένεσις 3:12, 13) Συγκρίνετέ το αυτό με τη βαθιά ταπεινοφροσύνη που έδειξε ο Δαβίδ. Όταν βρέθηκε αντιμέτωπος με τα σοβαρά αμαρτήματά του, αποδέχτηκε την ευθύνη και ικέτεψε για συγχώρηση, λέγοντας: ‘Ημάρτησα εις τον Ιεχωβά’.—2 Σαμουήλ 12:13· Ψαλμός 51:4, 9, 10.
Οι πρεσβύτεροι θα κάνουν καλά να εξετάζουν αυτά τα δυο παραδείγματα όταν χειρίζονται υποθέσεις σοβαρής αμαρτίας, ιδιαίτερα από μέρους κάποιου ενηλίκου. Αποδέχεται ευθέως την ευθύνη το άτομο που αμάρτησε—όπως έκανε ο Δαβίδ όταν πείστηκε για την αμαρτία του—και αποβλέπει μετανοημένα στον Ιεχωβά για βοήθεια και συγχώρηση ή επιδιώκει να μικροποιήσει αυτό που έκανε, ίσως επιρρίπτοντας την ευθύνη σε κάποιον άλλον; Είναι αλήθεια ότι εκείνος που αμάρτησε μπορεί να επιθυμεί να εξηγήσει τι τον οδήγησε στις πράξεις του, και μπορεί να υπάρχουν περιστάσεις, είτε περασμένες είτε τωρινές, τις οποίες οι πρεσβύτεροι μπορεί να χρειαστεί να λάβουν υπόψη τους καθώς αποφασίζουν πώς θα τον βοηθήσουν. (Παράβαλε Ωσηέ 4:14). Ωστόσο, θα πρέπει να αποδεχτεί ότι αυτός είναι εκείνος που αμάρτησε και ότι αυτός είναι υπεύθυνος ενώπιον του Ιεχωβά. Να θυμάστε: ‘Ο Ιεχωβά είναι πλησίον των συντετριμμένων την καρδίαν, και σώζει τους ταπεινούς το πνεύμα’.—Ψαλμός 34:18.
Το να Πράττει Κάποιος Αυτό που Είναι Κακό
Στο βιβλίο των Ψαλμών υπάρχουν πολλές αναφορές σε πονηρούς ανθρώπους. Τέτοια εδάφια μπορούν περαιτέρω να βοηθήσουν τους πρεσβυτέρους να διακρίνουν αν ένα άτομο είναι κατά βάση πονηρό ή αδύναμο. Για παράδειγμα, εξετάστε τη θεόπνευστη προσευχή του Βασιλιά Δαβίδ: ‘Μη με σύρεις μαζί με πονηρούς ανθρώπους και με εκείνους που πράττουν αυτό που είναι βλαβερό, εκείνους που μιλούν ειρήνη με τους συντρόφους τους αλλά στων οποίων τις καρδιές υπάρχει αυτό που είναι κακό’. (Ψαλμός 28:3, ΜΝΚ) Παρατηρήστε ότι οι πονηροί άνθρωποι αναφέρονται παράλληλα με ‘εκείνους που πράττουν αυτό που είναι βλαβερό’. Το άτομο που αμαρτάνει εξαιτίας σαρκικής αδυναμίας είναι πιθανό ότι θα σταματήσει μόλις συνέλθει. Αν, όμως, κάποιος ‘πράττει’ αυτό που είναι κακό έτσι ώστε αυτό να γίνεται μέρος της ζωής του, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποτελεί απόδειξη πονηρής καρδιάς.
Ο Δαβίδ ανέφερε άλλο ένα χαρακτηριστικό της πονηρίας σε εκείνο το εδάφιο. Σαν τον Ανανία και τη Σαπφείρα, το πονηρό άτομο λέει καλά πράγματα με το στόμα του αλλά έχει κακά πράγματα στην καρδιά του. Μπορεί να είναι υποκριτής—σαν τους Φαρισαίους των ημερών του Ιησού οι οποίοι ‘εξωτερικά βέβαια φαίνονταν δίκαιοι στους ανθρώπους αλλά μέσα ήταν γεμάτοι υποκρισία και ανομία’. (Ματθαίος 23:28· Λουκάς 11:39) Ο Ιεχωβά μισεί την υποκρισία. (Παροιμίαι 6:16-19) Αν κάποιος υποκριτικά προσπαθεί να αρνηθεί τα σοβαρά αμαρτήματά του ακόμη και όταν μιλάει με τη δικαστική επιτροπή, ή απρόθυμα παραδέχεται μόνο όσα είναι ήδη γνωστά στους άλλους, αρνούμενος να ομολογήσει πλήρως, αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί απόδειξη πονηρής καρδιάς.
Υπερήφανη Περιφρόνηση για τον Ιεχωβά
Άλλα πράγματα που χαρακτηρίζουν ένα πονηρό άτομο περιγράφονται στο 10ο Ψαλμό. Εκεί διαβάζουμε: ‘Εν τη υπερηφανία του ασεβούς [πονηρού, ΜΝΚ] κατακαίεται ο πτωχός· . . . καταφρονεί [έχει δείξει έλλειψη σεβασμού για, ΜΝΚ] τον Ιεχωβά’. (Ψαλμός 10:2, 3) Πώς πρέπει να θεωρούμε έναν αφιερωμένο Χριστιανό ο οποίος είναι υπερήφανος και δείχνει έλλειψη σεβασμού για τον Ιεχωβά; Σίγουρα, αυτή είναι πονηρή διανοητική στάση. Το άτομο που αμαρτάνει από αδυναμία, μόλις αντιληφτεί την αμαρτία του ή μόλις αυτή φερθεί στην προσοχή του, μετανοεί και αγωνίζεται σκληρά να κάνει αλλαγές στη ζωή του. (2 Κορινθίους 7:10, 11) Αντίθετα, αν ένας άνθρωπος αμαρτήσει εξαιτίας θεμελιώδους έλλειψης σεβασμού για τον Ιεχωβά, τι θα τον σταματήσει από το να επιστρέφει ξανά και ξανά στην αμαρτωλή πορεία του; Αν αυτός είναι υπερήφανος παρά τις συμβουλές που του δόθηκαν με πνεύμα πραότητας, πώς μπορεί να έχει την ταπεινοφροσύνη που χρειάζεται για να μετανοήσει ειλικρινά και αληθινά;
Εξετάστε τώρα τα λόγια του Δαβίδ που αναφέρονται λίγο παρακάτω στον ίδιο ψαλμό: ‘Γιατί συμβαίνει ώστε ο πονηρός να έχει δείξει έλλειψη σεβασμού για τον Θεό; Αυτός έχει πει μέσα στην καρδιά του: «Δεν θα απαιτήσεις λογαριασμό»’. (Ψαλμός 10:13, ΜΝΚ) Μέσα στο περιβάλλον της Χριστιανικής εκκλησίας, ο πονηρός άνθρωπος γνωρίζει τη διαφορά ανάμεσα στο σωστό και στο εσφαλμένο, αλλά δεν διστάζει να κάνει το εσφαλμένο αν νομίσει ότι μπορεί να αποφύγει τις συνέπειες. Όσο δεν υπάρχει φόβος να εκτεθεί, αυτός αφήνεται αχαλίνωτα στις αμαρτωλές του τάσεις. Ανόμοια με τον Δαβίδ, αν οι αμαρτίες του έρθουν στο φως, αυτός θα μηχανευτεί διάφορα σχέδια για να αποφύγει τη διαπαιδαγώγηση. Ένας τέτοιος άνθρωπος δείχνει μεγάλη έλλειψη σεβασμού για τον Ιεχωβά. «Δεν είναι φόβος Θεού έμπροσθεν των οφθαλμών αυτού. . . . Το κακόν δεν μισεί».—Ψαλμός 36:1, 4.
Βλάβη σε Άλλους
Συνήθως, επηρεάζονται περισσότερα από ένα πρόσωπα από μια αμαρτία. Για παράδειγμα, ο μοιχός αμαρτάνει εναντίον του Θεού· καθιστά θύμα του τη σύζυγο και τα παιδιά του· αν η σύντροφός του στην αμαρτία είναι παντρεμένη, καθιστά θύματά του τα μέλη της δικής της οικογένειας· επίσης, αυτός σπιλώνει το καλό όνομα της εκκλησίας. Πώς τα θεωρεί ο ίδιος όλα αυτά; Δείχνει εγκάρδια θλίψη μαζί με γνήσια μετάνοια; Ή μήπως εκδηλώνει το πνεύμα που περιγράφεται στον 94ο Ψαλμό: ‘Θέλουσι καυχάσθαι πάντες οι εργάται της ανομίας [εκείνοι που πράττουν αυτό που είναι βλαβερό, ΜΝΚ]; Τον λαόν σου, Ιεχωβά, καταθλίβουσι και την κληρονομίαν σου κακοποιούσι. Την χήραν και τον ξένον φονεύουσι και θανατόνουσι τους ορφανούς. Και λέγουσι, Δεν θέλει ιδεί ο Ιεχωβά ουδέ θέλει νοήσει ο Θεός του Ιακώβ’;—Ψαλμός 94:4-7.
Το πιθανότερο είναι ότι οι αμαρτίες για τις οποίες γίνονται χειρισμοί σε μια εκκλησία δεν θα περιλαμβάνουν φόνο. Ωστόσο, το πνεύμα που εκδηλώνεται εδώ—το πνεύμα τού να είναι κάποιος έτοιμος να καταστήσει άλλους θύματά του για προσωπικό όφελος—μπορεί να γίνει φανερό καθώς οι πρεσβύτεροι ερευνούν μια αδικοπραγία. Και αυτό, επίσης, είναι αλαζονεία, το γνώρισμα ενός πονηρού ανθρώπου. (Παροιμίαι 21:4, ΜΝΚ) Κάτι τέτοιο είναι το άκρο αντίθετο από το πνεύμα που έχει ένας αληθινός Χριστιανός, ο οποίος είναι πρόθυμος να θυσιάσει τον εαυτό του για τον αδελφό του.—Ιωάννης 15:12, 13.
Εφαρμογή Θεοσεβών Αρχών
Αυτές οι λίγες κατευθυντήριες γραμμές δεν προορίζονται να θέσουν κανόνες. Ωστόσο, δίνουν μια ιδέα για μερικά πράγματα τα οποία ο Ιεχωβά θεωρεί στ’ αλήθεια πονηρά. Μήπως υπάρχει άρνηση αποδοχής της ευθύνης για το σφάλμα που διαπράχτηκε; Μήπως το άτομο που αμάρτησε έχει ασύστολα αγνοήσει προηγούμενες συμβουλές γύρω από το ίδιο ακριβώς ζήτημα; Μήπως πράττει επίμονα κάποια σοβαρή παράβαση; Μήπως το άτομο που έχει αδικοπραγήσει εκδηλώνει κραυγαλέα περιφρόνηση για το νόμο του Ιεχωβά; Μήπως έχει κάνει εσκεμμένες προσπάθειες να συγκαλύψει το σφάλμα, ίσως διαφθείροντας άλλους ταυτόχρονα; (Ιούδα 4) Μήπως αυτές οι προσπάθειες απλώς εντείνονται όταν το σφάλμα έρθει στο φως; Μήπως το άτομο που έχει αδικοπραγήσει δείχνει ολοκληρωτική αδιαφορία για τη βλάβη που έχει προξενήσει σε άλλους καθώς και στο όνομα του Ιεχωβά; Τι θα λεχτεί για τη στάση του; Αφού του δόθηκαν καλοσυνάτες Γραφικές συμβουλές, μήπως το άτομο είναι υπερήφανο ή αλαζονικό; Μήπως του λείπει η εγκάρδια επιθυμία να μην επαναλάβει το σφάλμα του; Αν οι πρεσβύτεροι αντιληφτούν τέτοια πράγματα, τα οποία φανερώνουν με ισχυρό τρόπο έλλειψη μετάνοιας, μπορεί να συμπεράνουν ότι οι αμαρτίες που διαπράχτηκαν παρέχουν απόδειξη πονηρίας και όχι απλώς αδυναμίας της σάρκας.
Ακόμη και όταν ασχολούνται με κάποιον που φαίνεται ότι έχει πονηρές τάσεις, οι πρεσβύτεροι δεν παύουν να τον προτρέπουν να επιδιώκει τη δικαιοσύνη. (Εβραίους 3:12) Πονηρά άτομα μπορεί να μετανοήσουν και να αλλάξουν. Αν δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο, τότε γιατί παρότρυνε ο Ιεχωβά τους Ισραηλίτες: ‘Ας εγκαταλίπη ο ασεβής [πονηρός, ΜΝΚ] την οδόν αυτού και ο άδικος τας βουλάς αυτού· και ας επιστρέψη προς τον Ιεχωβά, και θέλει ελεήσει αυτόν· και προς τον Θεόν ημών, διότι αυτός θέλει συγχωρήσει αφθόνως’; (Ησαΐας 55:7) Ίσως, στη διάρκεια μιας δικαστικής ακρόασης, οι πρεσβύτεροι να αντιληφτούν κάποια εμφανή αλλαγή στην κατάσταση της καρδιάς του, η οποία να αντανακλάται σε μια μετανοημένη συμπεριφορά και στάση.
Ακόμη και τη στιγμή που γίνεται η αποκοπή ενός ατόμου, οι πρεσβύτεροι, ως ποιμένες, θα το παροτρύνουν να μετανοήσει και να προσπαθήσει να επιστρέψει στην εύνοια του Ιεχωβά. Να θυμάστε τον «πονηρό άνθρωπο» στην Κόρινθο. Προφανώς, αυτός άλλαξε την πορεία του, και ο Παύλος αργότερα σύστησε την επανένταξή του. (2 Κορινθίους 2:7, 8) Αναλογιστείτε επίσης τον Βασιλιά Μανασσή. Αυτός ήταν πράγματι πολύ πονηρός, αλλά όταν τελικά μετανόησε, ο Ιεχωβά δέχτηκε τη μετάνοιά του.—2 Βασιλέων 21:10-16· 2 Χρονικών 33:9, 13, 19.
Είναι αλήθεια ότι υπάρχει μια αμαρτία η οποία δεν θα συγχωρηθεί—η αμαρτία εναντίον του αγίου πνεύματος. (Εβραίους 10:26, 27) Μόνο ο Ιεχωβά καθορίζει ποιος έχει διαπράξει αυτή την αμαρτία. Οι άνθρωποι δεν έχουν την εξουσία να το κάνουν αυτό. Η ευθύνη των πρεσβυτέρων είναι να διατηρούν την εκκλησία καθαρή και να βοηθούν στην αποκατάσταση των μετανοημένων ατόμων που έχουν αμαρτήσει. Αν το κάνουν αυτό με διάκριση και ταπεινοφροσύνη, αφήνοντας τις αποφάσεις τους να αντανακλούν τη σοφία του Ιεχωβά, τότε ο Ιεχωβά θα ευλογεί αυτή την πτυχή του ποιμαντικού τους έργου.
[Υποσημειώσεις]
a Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε τη Σκοπιά 1 Ιανουαρίου 1982, σελίδες 24-26· Ενόραση στις Γραφές, Τόμος 2, σελίδες 772-774 (στην αγγλική).
[Εικόνα στη σελίδα 29]
Ο Ανανίας και η Σαπφείρα με υποκριτικό τρόπο φέρθηκαν απατηλά στο άγιο πνεύμα, δείχνοντας ότι είχαν πονηρία στην καρδιά τους