Βουνό — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΒΟΥΝΟ

Ύψωμα γης εμφανώς ψηλότερο από τους λόφους της ίδιας περιοχής. Η διάκριση ανάμεσα στους λόφους και στα βουνά είναι σχετική. Σε μια περιοχή με χαμηλούς λόφους, ένα ύψωμα που είναι μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα ψηλότερο από το γύρω τοπίο μπορεί να θεωρηθεί βουνό, ενώ σε πιο ορεινές περιοχές οι χαμηλότερες κορυφές μπορούν επίσης να ονομαστούν λόφοι, παρότι είναι πολύ ψηλότερες από ένα μεμονωμένο βουνό όπως το Όρος Θαβώρ, που έχει ύψος 562 μ.—Κρ 4:6.

Η εβραϊκή λέξη χαρ μπορεί να αναφέρεται σε μεμονωμένα βουνά, όπως το Όρος Σινά, το Όρος Γαριζίν, το Όρος Εβάλ, το Όρος Γελβουέ και το Όρος Σιών. (Εξ 19:11· Δευ 11:29· 1Σα 31:8· Ησ 4:5) Μπορεί επίσης να αναφέρεται σε οροσειρές, όπως του Αραράτ (Γε 8:4), και σε ολόκληρες περιοχές με μεγάλο υψόμετρο, όπως οι ορεινές περιοχές του Εφραΐμ (Ιη 17:15), του Νεφθαλί (Ιη 20:7) και της Γαλαάδ (Δευ 3:12), καθώς επίσης στις περιοχές τις οποίες κατείχαν στην αρχαιότητα οι Αμορραίοι και οι Αμμωνίτες. (Δευ 1:7, 20· 2:37) Η αραμαϊκή λέξη τουρ (Δα 2:35) σημαίνει «βουνό», ενώ στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο χρησιμοποιείται η λέξη ὄρος.—Βλέπε λήμματα με τα ονόματα των βουνών.

Τα Βουνά της Παλαιστίνης. Σε γενικές γραμμές, η Παλαιστίνη είναι αρκετά ορεινή περιοχή, μολονότι έχει λίγες εντυπωσιακές κορυφές. Δυτικά του Ιορδάνη Ποταμού υπάρχουν τα βουνά του Ιούδα στο νότο, μεταξύ των οποίων το Όρος Μοριά, το Όρος Σιών και το Όρος των Ελαιών. (2Χρ 3:1· Ψλ 48:2· Μαρ 13:3) Το κεντρικό τμήμα αυτής της οροσειράς εκτείνεται ΒΑ ως το Όρος Γελβουέ (1Σα 31:1) και περιλαμβάνει τα βουνά του Εφραΐμ και της Σαμάρειας, με τα ιστορικά όρη Γαριζίν και Εβάλ. (Ιη 19:50· Δευ 11:29) Στα ΒΒΔ η οροσειρά του Καρμήλου σχηματίζει μια προεξοχή που εισχωρεί στη Μεσόγειο Θάλασσα.—Ιερ 46:18.

Η Κοιλάδα της Ιεζραέλ (Εσδρηλών) χωρίζει την κύρια οροσειρά από μια δεύτερη που βρίσκεται ακόμη βορειότερα. Αυτή η δεύτερη οροσειρά περιλαμβάνει το Όρος Θαβώρ (Κρ 4:6) και την παράκτια οροσειρά του Λιβάνου.—Κρ 3:3· 1Βα 5:6.

Ανατολικά της Ρηξιγενούς Κοιλάδας βρίσκονται τα οροπέδια του Εδώμ και του Μωάβ (2Χρ 20:10) και τα απόκρημνα υψώματα κατά μήκος της ανατολικής πλευράς της Νεκράς Θαλάσσης, μεταξύ των οποίων και το Όρος Νεβώ από όπου είδε ο Μωυσής την Υποσχεμένη Γη, καθώς επίσης το υψίπεδο Α της Κοιλάδας του Ιορδάνη, το οποίο έχει κατά μέσο όρο υψόμετρο 600 μ. (Δευ 3:10· 34:1-3· Ιη 13:8, 9· 20:8) Αυτή η ορεινή περιοχή συνεχίζεται προς τα βόρεια και συναντάει την οροσειρά του Αντιλιβάνου, με το επιβλητικό της Όρος Αερμών, το ψηλότερο βουνό σε ολόκληρη την περιοχή της Παλαιστίνης.—Ασμ 4:8.

Η Αξία των Βουνών. Τα βουνά επηρεάζουν το κλίμα και τις βροχοπτώσεις. Συλλέγουν το νερό και το διοχετεύουν στους ποταμούς ή το κατακρατούν σε υπόγειους υδροταμιευτήρες που τροφοδοτούν τις πηγές χαμηλά στις κοιλάδες. (Δευ 8:7) Στις πλαγιές τους ευδοκιμούν δέντρα (2Χρ 2:16, 18), αμπέλια και διάφορες καλλιέργειες. (Ψλ 72:16· Παρ 27:25· Ησ 7:23-25· Ιερ 31:5) Στα υψώματά τους γινόταν το αλώνισμα. (Ησ 17:13) Τα βουνά έχουν παράσχει φυσική προστασία από στρατεύματα εισβολής (Ψλ 125:2), έχουν προσφέρει τόπο διαφυγής και χώρους αποθήκευσης σε καιρό κινδύνου (Γε 19:17, 30· Κρ 6:2· Ματ 24:16· παράβαλε Απ 6:15), καθώς επίσης έχουν αποτελέσει καταφύγιο για τα άγρια ζώα. (Ψλ 50:10, 11· 104:18· Ησ 18:6) Πάνω σε αυτά έχουν χτιστεί πόλεις. (Ματ 5:14) Μέσω εξόρυξης έχουν εξαχθεί από τα βουνά χρήσιμα μεταλλεύματα. (Δευ 8:9) Επίσης, από τα βουνά έχουν λατομηθεί πολύτιμοι δομικοί λίθοι.—1Βα 5:15-17.

Ιδιοκτησία του Ιεχωβά. Όλα τα βουνά ανήκουν στον Ιεχωβά Θεό εφόσον Αυτός είναι ο Πλάστης τους. (Ψλ 95:4· Αμ 4:13) Ωστόσο, οι λέξεις «βουνό του Ιεχωβά» ή “του Θεού” εφαρμόζονται συχνά με ιδιαίτερο τρόπο στα βουνά όπου αποκάλυψε ο Ιεχωβά την παρουσία του. Σε αυτά περιλαμβάνονται το Όρος Σινά ή Χωρήβ (Εξ 3:1· Αρ 10:33) και το βουνό που συνδέεται με το αγιαστήριο του Ιεχωβά.—Ψλ 24:3.

Μεταφορική και Προφητική Χρήση. Μερικές φορές ο όρος «βουνό» εφαρμόζεται στο έδαφος, στη βλάστηση και στα δέντρα της επιφάνειας του βουνού. (Παράβαλε Ψλ 83:14.) Σχετικά με τον Ιεχωβά, ο ψαλμωδός λέει: «Αγγίζει τα βουνά και αυτά βγάζουν καπνούς». (Ψλ 104:32· 144:5, 6) Αυτό ίσως παραπέμπει στους κεραυνούς που μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιές στα ορεινά δάση, κάνοντας το βουνό να βγάλει καπνούς. Όταν η Αγία Γραφή μιλάει για βουνά που “λιώνουν” ή “ρέουν και φεύγουν”, φαίνεται ότι περιγράφει τα αποτελέσματα μιας ισχυρής καταιγίδας. (Κρ 5:5· Ψλ 97:5) Οι δυνατές βροχές δημιουργούν ποτάμια και ορμητικούς χειμάρρους που παρασύρουν το έδαφος σαν να το λιώνουν. Παρόμοια, η εκδήλωση του θυμού του Ιεχωβά εναντίον των εθνών προειπώθηκε ότι θα κατέληγε σε τέτοια σφαγή ώστε το αίμα των θανατωμένων θα έλιωνε τα βουνά, δηλαδή θα παρέσυρε το έδαφος. (Ησ 34:1-3) Το ότι τα βουνά «στάζουν γλυκό κρασί» σημαίνει ότι τα αμπέλια στις πλαγιές τους παράγουν άφθονη σοδειά.—Ιωλ 3:18· Αμ 9:13.

Στο Όρος Σινά η αποκάλυψη της παρουσίας του Ιεχωβά συνοδευόταν από φυσικές εκδηλώσεις όπως αστραπές, καπνό και φωτιά. Επίσης το βουνό έτρεμε. (Εξ 19:16-18· 20:18· Δευ 9:15) Φαίνεται ότι αυτό το γεγονός και άλλα φυσικά φαινόμενα αποτελούν τη βάση για μεταφορικές εκφράσεις που βρίσκονται αλλού στην Αγία Γραφή. (Παράβαλε Ησ 64:1-3.) Το γεγονός ότι το Όρος Σινά έτρεμε υπονοείται προφανώς από την εικόνα των “βουνών που αναπηδούν σαν κριάρια”. (Ψλ 114:4, 6) “Η πυρπόληση των θεμελίων των βουνών” υποδηλώνει ίσως ηφαιστειακή δραστηριότητα (Δευ 32:22) και “η ταραχή των θεμελίων των βουνών” αναφέρεται στον κλονισμό τους, πιθανώς εξαιτίας σεισμού.—Ψλ 18:7.

Εξεικονίζουν κυβερνήσεις. Στο Βιβλικό συμβολισμό τα βουνά μπορεί να εξεικονίζουν βασίλεια ή άρχουσες κυβερνήσεις. (Δα 2:35, 44, 45· παράβαλε Ησ 41:15· Απ 17:9-11, 18.) Η Βαβυλώνα, με τις στρατιωτικές της κατακτήσεις, κατέστρεφε άλλες χώρες και γι’ αυτό αποκαλείται «καταστροφικό βουνό». (Ιερ 51:24, 25) Ένας ψαλμός που αφηγείται τη δράση του Ιεχωβά εναντίον ανθρώπων που πολεμούν τον παρουσιάζει να είναι «τυλιγμένος με φως, πιο μεγαλοπρεπής από τα βουνά της λείας». (Ψλ 76:4) «Τα βουνά της λείας» ίσως συμβολίζουν επιθετικά βασίλεια. (Παράβαλε Να 2:11-13.) Σχετικά με τον Ιεχωβά, ο Δαβίδ είπε: «Έκανες το βουνό μου να στέκεται ισχυρό», εννοώντας πιθανότατα ότι ο Ιεχωβά είχε εξυψώσει τη βασιλεία του Δαβίδ και την είχε εδραιώσει. (Ψλ 30:7· παράβαλε 2Σα 5:12.) Το γεγονός ότι τα βουνά μπορεί να εξεικονίζουν βασίλεια μας βοηθάει να κατανοήσουμε τη σημασία αυτού που περιγράφεται στο εδάφιο Αποκάλυψη 8:8 ως «κάτι όμοιο με μεγάλο βουνό που καιγόταν με φωτιά». Η ομοιότητα με φλεγόμενο βουνό υποδηλώνει ότι αυτό σχετίζεται με μια μορφή διακυβέρνησης που έχει καταστροφική φύση σαν φωτιά.

Η προφητεία του Δανιήλ δείχνει ότι η Βασιλεία του Θεού, αφού συντρίψει τις άλλες βασιλείες, θα γίνει μεγάλο βουνό και θα γεμίσει ολόκληρη τη γη. (Δα 2:34, 35, 44, 45) Αυτό σημαίνει ότι θα επεκτείνει την ευλογημένη εξουσία της σε όλη τη γη. Ο ψαλμωδός έγραψε: «Τα βουνά ας φέρουν ειρήνη στο λαό, το ίδιο και οι λόφοι, με τη δικαιοσύνη». (Ψλ 72:3) Σε αρμονία με αυτόν τον ψαλμό, οι ευλογίες που περιγράφονται σε σχέση με το βουνό του Θεού, όπως το συμπόσιο του Ιεχωβά για όλους τους λαούς, θα λάβουν χώρα στη γη.—Ησ 25:6· βλέπε επίσης Ησ 11:9· 65:25.

Σχετίζονται με τη λατρεία. Το Όρος Σιών έγινε άγιο βουνό όταν ο Δαβίδ έφερε την ιερή Κιβωτό στη σκηνή που είχε στήσει εκεί. (2Σα 6:12, 17) Εφόσον η Κιβωτός σχετιζόταν με την παρουσία του Ιεχωβά και ο Δαβίδ προφανώς είχε ενεργήσει με θεϊκή κατεύθυνση (Δευ 12:5), αυτό σήμαινε ότι ο Ιεχωβά είχε εκλέξει το Όρος Σιών ως τόπο κατοικίας του. Όσον αφορά αυτή την εκλογή, ο Δαβίδ έγραψε: «Η ορεινή περιοχή της Βασάν είναι βουνό του Θεού [δηλαδή δημιούργημα του Θεού]· η ορεινή περιοχή της Βασάν είναι βουνό κορυφών. Γιατί εσείς, βουνά κορυφών, παρατηρείτε με φθόνο το βουνό στο οποίο θέλησε ο Θεός να κατοικεί; Ναι, ο Ιεχωβά θα διαμένει εκεί για πάντα. . . . Ο Ιεχωβά ήρθε από το Σινά [όπου αποκάλυψε για πρώτη φορά την παρουσία του σε ολόκληρο το έθνος του Ισραήλ] στον άγιο τόπο». (Ψλ 68:15-17) Η ορεινή περιοχή της Βασάν ίσως ταυτίζεται με το όρος Χαουράν (Τζέμπελ εντ Ντρουζ), οι δε φράσεις «βουνό του Θεού» και «βουνό κορυφών» ίσως εννοούν αυτή την οροσειρά. Μολονότι το Όρος Χαουράν υψώνεται πολύ πιο πάνω από το Όρος Σιών, ο Ιεχωβά εξέλεξε αυτή τη λιγότερο περίβλεπτη τοποθεσία ως τόπο κατοικίας του.

Αφότου χτίστηκε ο ναός στο Όρος Μοριά, η ονομασία «Σιών» κατέληξε να περιλαμβάνει την τοποθεσία του ναού, γι’ αυτό και η Σιών παρέμεινε το άγιο βουνό του Θεού. (Ησ 8:18· 18:7· 24:23· Ιωλ 3:17) Εφόσον ο ναός του Ιεχωβά βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ, η ίδια η πόλη αποκαλούνταν επίσης το «άγιο βουνό» του. (Ησ 66:20· Δα 9:16, 20) Ίσως ο ψαλμωδός είχε κατά νου το γεγονός ότι, καθώς προσευχόταν, αντίκριζε τα βουνά της Ιερουσαλήμ, όταν είπε: «Θα σηκώσω τα μάτια μου προς τα βουνά. Από πού θα έρθει η βοήθειά μου; Η βοήθειά μου έρχεται από τον Ιεχωβά».—Ψλ 121:1, 2· παράβαλε Ψλ 3:4· 1Βα 8:30, 44, 45· Δα 6:10.

Οι προφητείες των εδαφίων Ησαΐας 2:2, 3 και Μιχαίας 4:1, 2 υποδείκνυαν τον καιρό κατά τον οποίο “το βουνό του οίκου του Ιεχωβά θα στερεωνόταν πάνω από την κορυφή των βουνών και θα υψωνόταν πάνω από τους λόφους”, ενώ άνθρωποι από πολλά έθνη θα συνέρρεαν σε αυτό. Το γεγονός ότι «το βουνό του οίκου του Ιεχωβά» θα βρισκόταν πάνω από τα βουνά και τους λόφους υποδήλωνε την εξυψωμένη θέση της αληθινής λατρείας, διότι τα βουνά και οι λόφοι στην αρχαιότητα ήταν τόποι όπου ασκούνταν ειδωλολατρία και ανεγείρονταν αγιαστήρια ψεύτικων θεών.—Δευ 12:2· Ιερ 3:6· Ιεζ 18:6, 11, 15· Ωσ 4:13.

Σε μια τυπική εκπλήρωση, ανάμεσα στο 29 και στο 70 Κ.Χ., στο τελικό διάστημα των ημερών του Ιουδαϊκού συστήματος πραγμάτων, η λατρεία του Ιεχωβά εξυψώθηκε πάνω από την υψηλή θέση στην οποία τοποθετούσαν τα ειδωλολατρικά έθνη τους ψεύτικους θεούς τους. Ο Βασιλιάς, ο Ιησούς Χριστός, “άνοιξε πέρασμα” όσον αφορά την εξύψωση της αληθινής λατρείας, και τον ακολούθησε πρώτα ένα υπόλοιπο από το έθνος του Ισραήλ και κατόπιν άνθρωποι από όλα τα έθνη. (Ησ 2:2· Μιχ 2:13· Πρ 10:34, 35) Σε μια αντιτυπική εκπλήρωση, στο τελικό διάστημα των ημερών αυτού του συστήματος πραγμάτων, η λατρεία του Ιεχωβά έχει υψωθεί μέχρι τον ουρανό. Ο Βασιλιάς, ο Ιησούς Χριστός, έχει οδηγήσει το υπόλοιπο του πνευματικού Ισραήλ στην αγνή λατρεία, και αυτούς τους έχει ακολουθήσει ένα μεγάλο πλήθος από όλα τα έθνη.—Απ 7:9.

Εμπόδια. Μερικές φορές τα βουνά εξεικονίζουν εμπόδια. Για παράδειγμα, τα εμπόδια που στέκονταν στο δρόμο των Ισραηλιτών όταν αυτοί επέστρεφαν από τη βαβυλωνιακή εξορία και εκείνα που αργότερα εμπόδιζαν την πρόοδο του έργου ανοικοδόμησης του ναού παραβλήθηκαν με βουνά. (Ησ 40:1-4· Ζαχ 4:7) Η πίστη μπορεί να μετακινήσει παρόμοια εμπόδια που μοιάζουν με βουνά και, αν είναι θέλημα Θεού, ακόμη και αληθινά βουνά.—Ματ 17:20· 21:21· Μαρ 11:23· 1Κο 13:2.

Σταθερότητα, μονιμότητα ή υψηλότητα. Στα βουνά αποδίδεται σταθερότητα και μονιμότητα. (Ησ 54:10· Αββ 3:6· παράβαλε Ψλ 46:2.) Επομένως, όταν ο ψαλμωδός είπε ότι η δικαιοσύνη του Ιεχωβά είναι σαν «βουνά Θεού» (Ψλ 36:6) ίσως εννοούσε ότι η δικαιοσύνη του Ιεχωβά είναι αμετακίνητη. Ή, επειδή τα βουνά είναι ψηλά, η έκφραση αυτή μπορεί να υποδεικνύει ότι η δικαιοσύνη του Θεού υπερέχει κατά πολύ της ανθρώπινης. (Παράβαλε Ησ 55:8, 9.) Σε σχέση με την έκχυση της έβδομης κούπας του θυμού του Θεού, το εδάφιο Αποκάλυψη 16:20 λέει: «Βουνά δεν βρέθηκαν». Αυτό υπονοεί ότι ακόμη και πράγματα τόσο υψηλά όσο τα βουνά δεν θα ξεφύγουν από την έκχυση του θυμού του Θεού.—Παράβαλε Ιερ 4:23-26.

Τα βουνά χαίρονται και αινούν τον Ιεχωβά. Όταν ο Ιεχωβά στρέφει ευνοϊκά την προσοχή του προς το λαό του, αυτό έχει καλή επίδραση στη γη τους. Οι βουνοπλαγιές καλλιεργούνται και λαβαίνουν φροντίδα, με αποτέλεσμα να μην έχουν πια παραμελημένη όψη, σαν να θρηνούν σε κατάσταση ερήμωσης ή συμφοράς. Γι’ αυτό, με μεταφορική έννοια, τα βουνά «κραυγάζουν χαρούμενα», η δε ομορφιά και η παραγωγικότητά τους αινούν τον Ιεχωβά.—Ψλ 98:8· 148:7-9· παράβαλε Ησ 44:23· 49:13· 55:12, 13· Ιεζ 36:1-12.