Ιτεοειδή​—Μια Πολυποίκιλη Οικογένεια Δέντρων

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΤΣΕΧΙΑ

ΤΟ ΕΝΑ είναι λεπτό και ευθυτενές, με επιβλητικό παράστημα. Το άλλο γέρνει, με το κεφάλι του σκυφτό. Παρά τη διαφορετική τους όψη, όμως, στην πραγματικότητα είναι στενοί συγγενείς. Σε τι αναφερόμαστε; Σε δέντρα​—στη λεύκα και στην κλαίουσα ιτιά. Και τα δύο είναι μέλη της οικογένειας των ιτεοειδών.

Αυτά τα δέντρα συναντώνται συχνά σε όχθες ποταμών και σε ρέματα. Εδώ στην Τσεχία, ευδοκιμούν σε ελώδεις περιοχές, όπου αναπτύσσονται γρήγορα από μικρά βλαστάρια. Το ύψος τους μπορεί να ξεπεράσει τα 30 μέτρα. Τα φύλλα τους μπορεί να είναι στενά και να κρέμονται με χάρη από μακριά, λεπτά κλαδιά. Ή, όπως στην περίπτωση της ιτιάς Salix lucida και Salix discolor, μπορεί να είναι αρκετά πλατιά.

Αν και υπάρχουν πάνω από 350 είδη ιτιάς και λεύκας, συνήθως ένα είναι αυτό που κεντρίζει ιδιαίτερα τη φαντασία​—η κλαίουσα ιτιά. Ένα άλλο είδος, η ιτέα η αίγειος, είναι γνωστό για τα χνουδωτά ανθοφόρα τσαμπιά του, ή αλλιώς ίουλους, τα οποία εμφανίζονται προτού σχηματιστούν τα φύλλα. Λέγεται πως, όταν αυτά τα μικρά τσαμπιά ξεπροβάλλουν, πλησιάζει η άνοιξη.

Διευρυμένη Οικογένεια

Οι λεύκες αποτελούν συνηθισμένο θέαμα στη Βοημία, την περιοχή όπου βρίσκεται η Πράγα, η πρωτεύουσα της Τσεχίας. Υπάρχουν τουλάχιστον 35 είδη λεύκας, τα οποία ανήκουν όλα στην οικογένεια των ιτεοειδών. Η πιο κοινή είναι ίσως η μαύρη λεύκα, η οποία συναντάται συνήθως δίπλα σε ρέματα και στα υγρά δάση της Βοημίας. Μια ποικιλία μαύρης λεύκας, η λεύκα της Λομβαρδίας ή ιταλική λεύκα, γνωστή ως καβάκι, έχει λεπτό κορμό και κλαδιά με κατεύθυνση προς τα πάνω, τα οποία αναπτύσσονται κοντά στο κυρίως σώμα του δέντρου. Αυτό το ωραίο δέντρο μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 35 μέτρα, όσο ένα 11όροφο κτίριο! Οι ιταλικές λεύκες μπορούν επίσης να βρεθούν κατά μήκος πολλών αυτοκινητόδρομων, ομορφαίνοντας το τοπίο της υπαίθρου, ιδιαίτερα κατά το φθινόπωρο που τα φύλλα γίνονται ασημοκίτρινα.

Και οι τρέμουσες επίσης είναι είδος λεύκας. Δεν είναι τόσο ψηλές, οι δε κορυφές τους είναι κάπως λεπτότερες. Οι τρέμουσες έχουν ένα άλλο ξεχωριστό χαρακτηριστικό—το παραμικρό φύσημα του αέρα μπορεί να κάνει τα φύλλα τους να τρέμουν.

Ιτεοειδή στην Αγία Γραφή;

Ίσως να μη φαντάζεστε ότι η λεύκα ευδοκιμεί τόσο νότια όσο στη Μέση Ανατολή. Και όμως, η Γραφή, αναφερόμενη στους Ισραηλίτες, λέει ότι κρέμασαν τις άρπες τους σε λεύκες όταν ήταν εξόριστοι στη Βαβυλώνα. (Ψαλμός 137:2) Γιατί το έκαναν αυτό; Αν και η άρπα ήταν ένα όργανο που χρησιμοποιούνταν για την απόδοση αίνου στον Θεό, οι λυπημένοι Ισραηλίτες δεν είχαν διάθεση να παίξουν άρπα στη διάρκεια αυτής της αντίξοης περιόδου. (Ησαΐας 24:8, 9) Ο Λόγος του Θεού προσδιορίζει επίσης τη λεύκα ως ένα από τα δέντρα των οποίων τα κλαδιά μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή σκηνών στη διάρκεια της Γιορτής της Συγκομιδής. (Λευιτικό 23:40) Το Γραφικό βιβλίο του Ιώβ περιγράφει τον ατρόμητο ιπποπόταμο λέγοντας ότι κατοικεί σε ρέματα και ότι «οι λεύκες [ή οι ιτιές, σύμφωνα με άλλες μεταφράσεις] στην κοιλάδα του χειμάρρου τον περιβάλλουν».​—Ιώβ 40:22.

Σήμερα, τόσο οι λεύκες όσο και οι ιτιές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή διαφόρων προϊόντων. Από τις λεύκες κατασκευάζονται συνήθως ξύλινες επενδύσεις, κόντρα πλακέ, καφάσια, χαρτοκιβώτια και διάφορα άλλα είδη χαρτοποιίας. Και η ιτιά θεωρείται επίσης δέντρο με μεγάλη χρησιμότητα. Τεχνίτες πλέκουν καλάθια και φτιάχνουν έπιπλα από τα ευλύγιστα κλαδιά της. Πράγματι, τα ιτεοειδή είναι μια οικογένεια δέντρων με πολυποίκιλες χρήσεις!

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Φύλλα τρέμουσας

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Κλαίουσα ιτιά

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Λεύκα της Λομβαρδίας

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Ιτέα η αίγειος

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Μαύρη λεύκα