Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί Πέθανε ο Μπαμπάς;

ΟΛΟΙ έμειναν έκπληκτοι όταν ο πατέρας του Αλ, ένας άντρας γνωστός για τη δύναμη και την υγεία του, μπήκε στο νοσοκομείο. Ωστόσο, ο Αλ ήταν βέβαιος ότι ο μπαμπάς του θα επέστρεφε σύντομα στο σπίτι. Αλλά ξαφνικά η κατάστασή του επιδεινώθηκε, και αυτός πέθανε. «Αρνούμουν να πιστέψω ότι κάποιος τόσο δυνατός θα μπορούσε να χαθεί», θρήνησε ο Αλ.

Ο πατέρας της Κιμ ήταν ένας στοργικός Χριστιανός. Είχε νοσηλευτεί στο παρελθόν για κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας, αλλά φαινόταν να καλυτερεύει. Κατόπιν μια μέρα κατέρρευσε στο μπάνιο. «Ήξερα ότι ήταν νεκρός τη στιγμή που τον είδα», θυμάται η Κιμ. «Η μητέρα μου και ο αδελφός μου προσπάθησαν απεγνωσμένα να τον σώσουν κάνοντάς του ερασιτεχνικά τεχνητή αναπνοή. Έτρεξα στο δωμάτιό μου και προσευχήθηκα: ‘Ιεχωβά, μην αφήσεις να συμβεί αυτό. Σε παρακαλώ άφησέ τον να ζήσει!’ Αλλά ποτέ δεν ανέκτησε τις αισθήσεις του».

Ο θάνατος είναι μια σκληρή πραγματικότητα σε αυτόν τον κόσμο. Η Αγία Γραφή αναφέρει: ‘Για το κάθε πράγμα υπάρχει προσδιορισμένος καιρός . . . καιρός για να γεννιέται κανείς και καιρός για να πεθαίνει’. (Εκκλησιαστής 3:1, 2, ΜΝΚ) Αν έχεις ανατραφεί ως Χριστιανός, γνωρίζεις τις διδασκαλίες της Αγίας Γραφής όσον αφορά το γιατί πεθαίνουν οι άνθρωποι, την κατάσταση των νεκρών και την ελπίδα της ανάστασης.a

Ωστόσο, ίσως έχεις καταρρακωθεί από την απώλεια του γονέα σου. Αυτή είναι μια από τις πιο δύσκολες εμπειρίες της ζωής. Μπορεί να σε κάνει να νιώθεις εγκαταλειμμένος και ευάλωτος. Εξακολουθείς να μεγαλώνεις, και σωματικά και συναισθηματικά, και ενώ ίσως έχεις κερδίσει σε έναν ορισμένο βαθμό ανεξαρτησία, με πολλούς τρόπους εξακολουθείς να χρειάζεσαι τους γονείς σου.b

Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, το ότι μια έρευνα αποκάλυψε πως ο μεγαλύτερος φόβος των εφήβων είναι η απώλεια των γονέων τους. Μια νεαρή παραδέχτηκε: «Οι γονείς μου είναι πολύ ενοχλητικοί τον περισσότερο καιρό, αλλά και πάλι θα στενοχωριόμουν πάρα πολύ αν τους συνέβαινε κάτι. Ανησυχώ για αυτό».—Η Ιδιωτική Ζωή του Αμερικανού Εφήβου (The Private Life of the American Teenager).

Δεν είναι άξιο απορίας, λοιπόν, πως, αν έχει πεθάνει ένας από τους γονείς σου, μπορεί να έχεις παραλύσει συναισθηματικά. Μάλιστα, τουλάχιστον στην αρχή, ίσως νιώθεις τέτοιο μούδιασμα ώστε δεν μπορείς ούτε να κλάψεις. Αυτό δεν είναι αφύσικο. Ενώ βρισκόταν κάτω από μεγάλη πίεση, ο ψαλμωδός διακήρυξε: ‘Έχω μουδιάσει και έχω συντριφτεί σε υπερβολικό βαθμό’. (Ψαλμός 38:8, ΜΝΚ) Το βιβλίο Θάνατος και Θλίψη στην Οικογένεια (Death and Grief in the Family) λέει τα εξής: «Το άτομο που κόβεται βαθιά ή σπάει κάποιο κόκαλο παθαίνει σωματικό σοκ. Αυτό το σοκ είναι ένα είδος προστατευτικού μηχανισμού που δεν επιτρέπει στον τεράστιο πόνο να πλήξει [αμέσως]. Η θλίψη λειτουργεί με όμοιο τρόπο». Τι μπορεί, όμως, να συμβεί όταν περάσει το αρχικό σοκ;

‘Νιώθω Μεγάλο Θυμό’

Στο εδάφιο Λουκάς 8:52 διαβάζουμε ότι, μετά το θάνατο ενός μικρού κοριτσιού, «όλοι έκλαιγαν και χτυπούσαν τον εαυτό τους από λύπη». Ναι, όταν ο θάνατος πλήττει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθουμε μια σειρά ισχυρών συναισθημάτων, περιλαμβανομένης της λύπης, της ενοχής, του φόβου—ακόμη και του θυμού.

Γιατί θυμός; Επειδή οι γονείς μας μάς κάνουν να νιώθουμε ασφάλεια, σιγουριά. Όταν ένας από αυτούς πεθάνει, είναι φυσικό να νιώθουμε τρομαγμένοι και εγκαταλειμμένοι. Όχι ότι ο γονέας σου σε άφησε επίτηδες. Αλλά ο θάνατος είναι ο εχθρός μας. (1 Κορινθίους 15:26) Όταν ο θάνατος παίρνει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, η απώλεια είναι πολύ πραγματική και αναμφισβήτητα οδυνηρή. Πρόσεξε πώς το εξέφρασε η 18χρονη Γουέντι: «Ένιωθα μόνη στον κόσμο και φοβισμένη μετά το θάνατο του πατέρα μου. Πάρα πολλές φορές ευχόμουν να ήταν μαζί μου ο πατέρας μου ώστε να με βοηθούσε». Όταν σκέφτεσαι τι έχασες—την αγάπη, την υποστήριξη, την εκπαίδευση—ίσως δικαιολογημένα θυμώνεις.

Η νεαρή Ντέμπι, για παράδειγμα, ήταν δεμένη με το θείο της. Μετά το θάνατό του, αυτή έγραψε: «Απλώς δεν μου φαινόταν δίκαιο να υποφέρει και να πεθάνει με τέτοιους φριχτούς πόνους κάποιος που ήταν τόσο καλός, τόσο αγαπητός και που αγαπούσε τόσο πολύ τον Ιεχωβά. Αν και ανατράφηκα ως Χριστιανή και γνωρίζω γιατί γερνούν και πεθαίνουν οι άνθρωποι και γιατί υποφέρουν οι καλοί άνθρωποι, δεν ήμουν προετοιμασμένη για τα αισθήματα θυμού που με κυρίεψαν».

Μερικοί μάλιστα νιώθουν κάπως θυμωμένοι με το γονέα που χάθηκε. Η νεαρή Βικτόρια παραδέχεται: «Ο παππούς μου πέθανε πέρσι. Ήμουν πολύ θυμωμένη μαζί του που πέθανε και κατόπιν όταν πέρασε ο θυμός ήμουν πολύ λυπημένη». Πράγματι, μερικοί έχουν μπει στον πειρασμό να στρέψουν το θυμό τους προς τον ουρανό. «Είμαι έξω φρενών με τον Θεό», ομολογεί η 14χρονη Τέρι, η οποία έχασε τον πατέρα της από ξαφνική καρδιακή προσβολή. «Γιατί ήταν ανάγκη να πεθάνει ο μπαμπάς μου, ενώ τον αγαπούσα και τον χρειαζόμουν τόσο πολύ;»

‘Νιώθω Πολλές Ενοχές Τώρα’

Η ενοχή είναι μια άλλη κοινή αντίδραση στο θάνατο κάποιου γονέα. «Όλοι έχουν αμαρτήσει και υστερούν ως προς τη δόξα του Θεού», λέει η Αγία Γραφή. (Ρωμαίους 3:23) Ως αποτέλεσμα, οι περισσότεροι έφηβοι συγκρούονται με τους γονείς τους κάπου-κάπου. Αλλά όταν πεθάνει κάποιος από τους γονείς, οι αναμνήσεις αυτών των παλιών συγκρούσεων και διαφωνιών μπορούν να αποτελέσουν πηγή μεγάλης στενοχώριας.

Ίσως βοηθήσει το να θυμάσαι ότι ακόμη και άνθρωποι που αγαπιούνται διαφωνούν έντονα μερικές φορές. «Αγαπούσα τη μητέρα μου», ομολογεί η νεαρή Ελίζα, «και ξέρω ότι και εκείνη με αγαπούσε, αλλά τους λίγους μήνες προτού αρρωστήσει, είχαμε προβλήματα. Εγώ θύμωνα μαζί της—για πράγματα που φαίνονται ανούσια τώρα—αλλά που ήταν σημαντικά για εμένα τότε. Μια φορά που είχα θυμώσει πολύ μαζί της, θυμάμαι ότι έτρεξα πάνω στο δωμάτιό μου και κρυφά ευχήθηκα να πέθαινε. Όταν η μαμά αρρώστησε και ξαφνικά πέθανε, υπήρχαν όλα εκείνα τα εκκρεμή αισθήματα που είχαμε η μια για την άλλη. Αισθάνομαι τόσο ένοχη τώρα». Άσχετα από το τι μπορεί να είπες ή να ένιωσες, δεν προκάλεσες εσύ το θάνατο του γονέα σου. Δεν έφταιγες εσύ.

Ο Πόνος της Θλίψης

Παρ’ όλα αυτά, ίσως νιώθεις έντονη λύπη και θλίψη. Παρηγορήσου με τη σκέψη ότι άντρες και γυναίκες πίστης στους Βιβλικούς χρόνους ένιωσαν επίσης τέτοια αισθήματα. Όταν ο Ιωσήφ έχασε τον αγαπημένο του πατέρα στο θάνατο, ‘έπεσε στο πρόσωπο του πατέρα του και έκλαψε πάνω του και τον φίλησε’. (Γένεσις 50:1) Επίσης, ο Ιησούς Χριστός «δάκρυσε» για το θάνατο του φίλου του Λαζάρου.—Ιωάννης 11:35.

Βέβαια, όταν κάποιος πενθεί το θάνατο ενός γονέα, είναι φυσιολογικό να νιώθει μερικές φορές ότι τον καταβάλλει η λύπη. Προσπαθώντας να περιγράψει τη στενοχώρια του, ο ψαλμωδός είπε ότι ‘έσκυβε σκυθρωπός, όπως κάποιος που πενθεί για τη μητέρα του’. (Ψαλμός 35:14) Αν σε έχει κυριέψει η λύπη, μπορεί μάλιστα να μένεις ‘άυπνος από τη θλίψη’. (Ψαλμός 119:28, ΜΝΚ) Ίσως πάψεις να τρως ή ίσως ξαφνικά δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς στο σχολείο. Ίσως μάλιστα πάθεις κατάθλιψη.

Το χειρότερο είναι ότι ο ζωντανός γονέας σου και τα αδέλφια σου ίσως είναι τόσο βυθισμένοι στη δική τους λύπη ώστε δεν μπορούν να σου προσφέρουν πολλή βοήθεια και υποστήριξη. Η Κιμ θυμάται: «Αφού θάψαμε τον μπαμπά μου, προσπαθήσαμε να επιστρέψουμε στη φυσιολογική ζωή μας. Η μαμά τώρα έγινε η κεφαλή του σπιτιού. Αλλά υπήρξαν περιπτώσεις που ξεσπούσε σε κλάματα στη μέση της οικογενειακής μας Γραφικής μελέτης. Τη νύχτα την άκουγα να κλαίει και να φωνάζει το όνομα του πατέρα μου».

Πώς να Βρεις Παρηγοριά

Ο προφήτης Ιερεμίας είπε κάποτε: ‘Αθεράπευτη λύπη έχει εγερθεί μέσα μου. Η καρδιά μου είναι άρρωστη’. (Ιερεμίας 8:18, ΜΝΚ) Ίσως επίσης νιώθεις ότι ο πόνος δεν θα περάσει ποτέ. Αλλά πρόσεξε τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Ευλογημένος ας είναι . . . ο Θεός κάθε παρηγοριάς, ο οποίος μας παρηγορεί σε κάθε μας θλίψη». (2 Κορινθίους 1:3, 4) Ο Θεός προσφέρει αυτή την παρηγοριά πρωτίστως μέσα από τις σελίδες του γραπτού Λόγου του, της Αγίας Γραφής. Περαιτέρω, το πνεύμα του μπορεί να υποκινήσει φίλους και μέλη της οικογένειας να δώσουν την αναγκαία βοήθεια και υποστήριξη.

Μην αφήσεις τον άστοχο θυμό να σε αποτρέψει από το να ζητήσεις αυτή τη θεϊκή παρηγοριά. Ο δίκαιος Ιώβ έκανε το λάθος να κατηγορήσει τον Θεό για τις οδυνηρές απώλειές του. Πικρά διακήρυξε: «Ζούσα με ειρήνη, αλλά ο Θεός με έπιασε από το λαιμό και με σφυροκόπησε και με συνέτριψε». (Ιώβ 16:12, 13, Σημερινή Αγγλική Μετάφραση [Today’s English Version]) Αλλά ο Ιώβ έκανε λάθος. Ο Σατανάς, όχι ο Θεός, ήταν η πηγή των προβλημάτων του Ιώβ. Ο νεαρός Ελιού χρειάστηκε να υπενθυμίσει στον Ιώβ ότι ‘ο Θεός δεν ενεργεί ασεβώς, ούτε διαστρέφει ο Παντοδύναμος την κρίση’. Ο Ιώβ αργότερα αναίρεσε πλήρως τις βιαστικές δηλώσεις του.—Ιώβ 34:12· 42:6, ΜΝΚ.

Με παρόμοιο τρόπο, ίσως χρειάζεσαι κάποιον που να σε βοηθήσει να δεις τα ζητήματα από μια πιο ισορροπημένη άποψη. Η Κιμ θυμάται: «Ένας ηλικιωμένος Χριστιανός πρεσβύτερος μας έφερε στο νου την ελπίδα της ανάστασης, διαβάζοντας μαζί μας εδάφια όπως το Ιωάννης 5:28, 29 και 1 Κορινθίους 15:20. Εκείνος είπε: ‘Ο πατέρας σας θα επιστρέψει, αλλά εσείς πρέπει να παραμείνετε πιστοί για να τον δείτε στον Παράδεισο’. Ποτέ δεν θα το ξεχάσω αυτό! Επίσης είπε ότι ο σκοπός του Θεού για τον άνθρωπο δεν ήταν ο θάνατος. Συνειδητοποίησα ότι ο Θεός δεν είχε σχέση με το θάνατο του πατέρα μου».

Ο λογικός τρόπος σκέψης με βάση την Αγία Γραφή δεν έσβησε στιγμιαία τον πόνο της Κιμ, αλλά αυτό ήταν μια αρχή. Και εσύ επίσης μπορείς να αρχίσεις να ξεπερνάς τον πόνο και τη θλίψη σου. Ειδικά το πώς μπορείς να το κάνεις αυτό θα είναι το θέμα του επόμενου άρθρου μας σε αυτή τη σειρά.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Ο θάνατος ενός γονέα μπορεί να είναι μια από τις πιο δύσκολες εμπειρίες της ζωής