Η Άποψη της Αγίας Γραφής
‘Η Ράβδος της Διαπαιδαγώγησης’—Είναι Απαρχαιωμένη;
‘Η ανοησία είναι δεμένη με την καρδιά του παιδιού· η ράβδος της διαπαιδαγώγησης είναι αυτή που θα την απομακρύνει από αυτό’.—Παροιμίαι 22:15, ΜΝΚ.
«Οποιαδήποτε σωματική τιμωρία αποτελεί συναισθηματική κακοποίηση και δεν θα πρέπει να επιδοκιμάζεται».—Ομάδα ‘Ανώνυμοι Γονείς’.
Η ΜΝΕΙΑ της Αγίας Γραφής ‘στη ράβδο της διαπαιδαγώγησης’ πυροδοτεί έντονες αντιπαραθέσεις. Αυτό είναι κατανοητό, επειδή κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά πεθαίνουν ως άμεσο αποτέλεσμα σωματικής κακοποίησης από κάποιο γονέα. Πιθανόν αυτός είναι ο λόγος που ένα σχολιολόγιο της Αγίας Γραφής έχει εκλάβει εσφαλμένα τη συγκατάθεση της Αγίας Γραφής στη σωματική τιμωρία ως, απλούστατα, μια «άποψη η οποία διαμορφώθηκε από τους πολιτιστικούς παράγοντες εκείνης της εποχής».
Αλλά δεν ήταν οι εκάστοτε παραδοσιακές απόψεις εκείνες που ενέπνευσαν τη συγγραφή της Αγίας Γραφής—ο Θεός το έκανε αυτό. (2 Τιμόθεον 3:16) Μήπως τα σχόλιά της για ‘τη ράβδο της διαπαιδαγώγησης’ είναι παράλογα; Είναι σημαντικό να εξετάσουμε ‘τη ράβδο’ στο φως των συμφραζομένων. Για παράδειγμα: Δεν μπορεί κανείς να βγάλει νόημα από τα μεμονωμένα κομμάτια ενός παζλ. Μόνο αφού τα ταιριάξει θα μπορέσει να δει ολόκληρη την εικόνα. Παρόμοια, ‘η ράβδος’ είναι απλώς ένα κομμάτι του παζλ. Για να δούμε ολόκληρη την εικόνα, πρέπει να ταιριάξουμε ‘τη ράβδο’ με άλλες Γραφικές αρχές που σχετίζονται με τη διαπαιδαγώγηση.
Μια Ισορροπημένη Άποψη
Μήπως η Αγία Γραφή επιδοκιμάζει μόνο τη σωματική τιμωρία; Σκεφτείτε τις ακόλουθες συμβουλές:
• «Ποτέ μην εξωθείτε τα παιδιά σας στην αγανάκτηση».
• «Μην τιμωρείτε υπερβολικά τα παιδιά σας, γιατί θα τους αφαιρέσετε όλο το κουράγιο από μέσα τους».
‘Αυτές οι συμβουλές είναι πολύ πιο λογικές από εκείνες της Αγίας Γραφής’, μπορεί να πουν μερικοί. Όμως, αυτές είναι οι συμβουλές της Αγίας Γραφής. Βρίσκονται στα εδάφια Εφεσίους 6:4 (Η Νέα Βίβλος της Ιερουσαλήμ [The New Jerusalem Bible]) και Κολοσσαείς 3:21 (Φίλιπς [Phillips]).
Ναι, η άποψη της Αγίας Γραφής είναι λογική. Αναγνωρίζει το γεγονός ότι η σωματική τιμωρία συνήθως δεν είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος διδασκαλίας. Το εδάφιο Παροιμίαι 8:33, ΜΝΚ, λέει: ‘Άκουσε τη διαπαιδαγώγηση’· δεν λέει: ‘Νιώσε τη διαπαιδαγώγηση’. Και το εδάφιο Παροιμίαι 17:10, ΜΝΚ, τονίζει ότι ‘η επίπληξη επιδρά πιο βαθιά σε αυτόν που έχει κατανόηση, από το να χτυπήσει κάποιος ένα ανόητο άτομο εκατό φορές’. Επιπλέον, το εδάφιο Δευτερονόμιον 11:19 συστήνει την προληπτική διαπαιδαγώγηση, δηλαδή το να επωφελείται κάποιος από καθημερινές στιγμές για να ενσταλάζει ηθικές αξίες στα παιδιά του. Συνεπώς, η άποψη της Αγίας Γραφής για τη διαπαιδαγώγηση είναι ισορροπημένη.
Τι Μπορεί να Λεχτεί για ‘τη Ράβδο’;
Ωστόσο, η Αγία Γραφή πράγματι αναφέρει ‘τη ράβδο’ της διαπαιδαγώγησης. (Παροιμίαι 13:24, ΜΝΚ· 22:15, ΜΝΚ· 23:13, 14, ΜΝΚ· 29:15, ΜΝΚ) Πώς πρέπει να κατανοήσουμε αυτό το σημείο;
Η λέξη ‘ράβδος’ είναι μετάφραση της εβραϊκής λέξης σέβετ. Για τους Εβραίους, η λέξη σέβετ σήμαινε ραβδί ή βακτηρία, σαν αυτή που χρησιμοποιούσαν οι βοσκοί. Με αυτό υπόψη, η ράβδος της εξουσίας υποδηλώνει στοργική καθοδήγηση, όχι σκληρή βαναυσότητα.—Ψαλμός 23:4.
Η λέξη σέβετ συχνά χρησιμοποιείται με συμβολικό τρόπο στην Αγία Γραφή, αντιπροσωπεύοντας την εξουσία. (2 Σαμουήλ 7:14· Ησαΐας 14:5) Όταν σχετίζεται με την πατρική εξουσία, ‘η ράβδος’ δεν αναφέρεται αποκλειστικά στη σωματική τιμωρία. Εμπερικλείει όλες τις μορφές διαπαιδαγώγησης, οι οποίες τις περισσότερες φορές δεν είναι ανάγκη να περιλαμβάνουν σωματική τιμωρία. Και όταν κάποιος καταφεύγει στη διαπαιδαγώγηση με σωματική τιμωρία, αυτό γίνεται συνήθως επειδή οι άλλες μέθοδοι δεν έφεραν αποτελέσματα. Το εδάφιο Παροιμίαι 22:15, ΜΝΚ, λέει ότι η ανοησία είναι ‘δεμένη’ («αγκυροβολημένη», Η Νέα Βίβλος της Ιερουσαλήμ· «βαθιά ριζωμένη», Η Νέα Αγγλική Βίβλος [The New English Bible]) με την καρδιά εκείνου που λαβαίνει διαπαιδαγώγηση με σωματική τιμωρία. Περιλαμβάνονται περισσότερα πράγματα από την απλή παιδική επιπολαιότητα.
Πώς θα Πρέπει να Δίνεται η Διαπαιδαγώγηση;
Στην Αγία Γραφή, η διαπαιδαγώγηση συνδέεται συνεχώς με την αγάπη και την πραότητα, όχι με το θυμό και τη βαναυσότητα. Ο επιδέξιος σύμβουλος πρέπει να είναι ‘ήπιος προς όλους, . . . να συγκρατεί τον εαυτό του όταν συμβαίνει κάτι κακό, διδάσκοντας με πραότητα αυτούς που διάκεινται δυσμενώς’.—2 Τιμόθεον 2:24, 25, ΜΝΚ.
Επομένως, η διαπαιδαγώγηση δεν αποτελεί διέξοδο για τα συναισθήματα του γονέα. Αντίθετα, είναι μέθοδος διδασκαλίας. Συνεπώς, θα πρέπει να διδάσκει το παιδί που έχει κάνει κάποιο σφάλμα. Όταν δίνεται με θυμό, η διαπαιδαγώγηση με σωματική τιμωρία διδάσκει λάθος μάθημα. Εξυπηρετεί την ανάγκη του γονέα, όχι την ανάγκη του παιδιού.
Επιπλέον, η αποτελεσματική διαπαιδαγώγηση έχει όρια. ‘Θα πρέπει να σε τιμωρήσω στον κατάλληλο βαθμό’, λέει ο Ιεχωβά στο λαό του στο εδάφιο Ιερεμίας 46:28, ΜΝΚ. Αυτό είναι ιδιαίτερα ζωτικό να το θυμάται κάποιος όταν δίνει διαπαιδαγώγηση με σωματική τιμωρία. Το χτύπημα ή το ταρακούνημα ενός βρέφους μπορεί να καταλήξει σε εγκεφαλική βλάβη ή ακόμη και σε θάνατο.a Το να προχωράει κανείς πέρα από το σκοπό που εξυπηρετεί η διαπαιδαγώγηση—δηλαδή να διορθώσει και να διδάξει—μπορεί να οδηγήσει σε κακοποίηση του παιδιού.b
Η Αγία Γραφή Δεν Προωθεί την Κακοποίηση
Προτού τιμωρήσει το λαό του, ο Ιεχωβά είπε: «Μη φοβηθής . . . διότι εγώ είμαι μετά σου». (Ιερεμίας 46:28) Η διαπαιδαγώγηση δεν θα πρέπει να αφήνει στο παιδί ένα αίσθημα εγκατάλειψης. Αντίθετα, το παιδί θα πρέπει να νιώθει ότι ο γονέας είναι ‘μαζί του’ και του παρέχει στοργική, ενισχυτική ενθάρρυνση. Αν η σωματική τιμωρία κριθεί απαραίτητη, το παιδί θα πρέπει να καταλάβει το γιατί. Το εδάφιο Παροιμίαι 29:15 λέει ότι «η ράβδος και ο έλεγχος δίδουσι σοφίαν».
Είναι λυπηρό το γεγονός ότι σήμερα πολλοί κάνουν κατάχρηση ‘της ράβδου’ της γονικής εξουσίας. Ωστόσο, δεν μπορεί να βρεθεί σφάλμα στις ισορροπημένες αρχές της Αγίας Γραφής. (Παράβαλε Δευτερονόμιον 32:5). Όταν σκεφτόμαστε ‘τη ράβδο’ στο φως των συμφραζομένων, βλέπουμε ότι χρησιμεύει για να διδάξει τα παιδιά, όχι να τα κακοποιήσει. Όπως συμβαίνει και με άλλα ζητήματα, η Αγία Γραφή αποδεικνύεται ‘ωφέλιμη για διδασκαλία, για έλεγχο, για την τακτοποίηση των ζητημάτων, για διαπαιδαγώγηση στη δικαιοσύνη’.—2 Τιμόθεον 3:16, ΜΝΚ.
[Υποσημειώσεις]
a Το βιβλίο Υπέρβαση του Πόνου: Ένα Βιβλίο για Ενηλίκους που Αφορά Ενηλίκους που Κακοποιήθηκαν ως Παιδιά (Outgrowing the Pain: A Book for and About Adults Abused as Children) προειδοποιεί: «Το ξύλο μπορεί να μετατραπεί σε κακοποίηση του παιδιού όταν γίνεται με ανεξέλεγκτο τρόπο, με δύναμη που είναι αρκετή για να αφήσει τραύματα. Το να χτυπάει κανείς με διάφορα αντικείμενα, να δίνει ξύλο με κλειστή γροθιά, να χτυπάει τα πολύ μικρά παιδιά ή σε ευάλωτα σημεία (πρόσωπο, κεφάλι, στομάχι, μέση, γεννητικά όργανα) μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα να μετατραπεί η σωματική τιμωρία σε κακοποίηση του παιδιού».
b Το βιβλίο Πατρική Εξουσία (Father Power), των Δρ Χένρι Μπίλερ και Ντένις Μέρεντιθ, σημειώνει: «Η σωματική τιμωρία πρέπει να είναι αρκετά ήπια για να είναι αποτελεσματική. Αν προέρχεται από κάποιον τον οποίο αγαπά το παιδί και γνωρίζει ότι και εκείνος το αγαπά, η συναισθηματική επίδραση θα είναι αρκετή για να κάνει το παιδί να αναλογιστεί τι έκανε».
[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 26]
The Bettmann Archive