Διαφυλάξτε το Όνομά Σας

ΚΑΠΟΙΟΣ ο οποίος σχεδιάζει όμορφα κτίρια κάνει όνομα ως ικανός αρχιτέκτονας. Μια κοπέλα που διακρίνεται στο σχολείο αποκτά τη φήμη της άριστης μαθήτριας. Ακόμη και εκείνος που δεν ασχολείται με τίποτα μπορεί να κάνει όνομα ως τεμπέλης. Τονίζοντας την αξία της απόκτησης ενός καλού ονόματος, η Γραφή λέει: «Το καλό όνομα είναι πιο επιθυμητό από τα μεγάλα πλούτη, η καλή φήμη προτιμότερη από το ασήμι και το χρυσάφι».​—Παροιμίες 22:1, Μια Αμερικανική Μετάφραση (An American Translation).

Το καλό όνομα δημιουργείται από πολλές μικρές πράξεις που γίνονται μέσα σε μια περίοδο χρόνου. Μία ανόητη πράξη, όμως, αρκεί για να το αμαυρώσει. Λόγου χάρη, μία και μόνο παράβαση στον τομέα της σεξουαλικής ηθικής μπορεί να κηλιδώσει την καλή φήμη κάποιου. Στο 6ο κεφάλαιο του Γραφικού βιβλίου των Παροιμιών, ο Βασιλιάς Σολομών του αρχαίου Ισραήλ δίνει προειδοποίηση όσον αφορά τη στάση και τις ενέργειες που μπορούν να αμαυρώσουν την καλή μας φήμη, καθώς και να βλάψουν τη σχέση μας με τον Ιεχωβά Θεό. Μεταξύ αυτών είναι η απερίσκεπτη ανάληψη δεσμεύσεων, η τεμπελιά, ο δόλος και η σεξουαλική ανηθικότητα​—βασικά πράγματα που μισεί ο Ιεχωβά. Ακολουθώντας αυτή τη συμβουλή θα βοηθηθούμε να διαφυλάξουμε το καλό μας όνομα.

Ελευθερώσου από Ανόητες Δεσμεύσεις

Το 6ο κεφάλαιο των Παροιμιών αρχίζει με τα λόγια: «Γιε μου, αν έγινες εγγυητής για το συνάνθρωπό σου, αν έδωσες το χέρι σου στον ξένο, αν παγιδεύτηκες από τα λόγια του στόματός σου, αν πιάστηκες από τα λόγια του στόματός σου, τότε κάνε το εξής, γιε μου, και ελευθερώσου, γιατί μπήκες στην παλάμη του συνανθρώπου σου: Πήγαινε να ταπεινωθείς και πολιόρκησε το συνάνθρωπό σου με παρακλήσεις».​—Παροιμίες 6:1-3.

Αυτή η παροιμία μάς συμβουλεύει να μην αναμειγνυόμαστε στις επαγγελματικές δοσοληψίες άλλων, ιδιαίτερα αγνώστων. Ναι, οι Ισραηλίτες έπρεπε να “στηρίζουν τον αδελφό τους που είχε φτωχύνει και είχε γίνει οικονομικά αδύνατος”. (Λευιτικό 25:35-38) Αλλά μερικοί παράτολμοι Ισραηλίτες αναμειγνύονταν σε αμφίβολα και επικίνδυνα επιχειρηματικά σχέδια και έβρισκαν οικονομική υποστήριξη πείθοντας άλλους να “γίνουν εγγυητές” για αυτούς, καθιστώντας τους έτσι υπόλογους για το χρέος. Παρόμοιες καταστάσεις μπορεί να δημιουργηθούν και σήμερα. Λόγου χάρη, μερικοί οικονομικοί οργανισμοί ίσως απαιτούν να συνυπογράψει κάποιος προτού εγκρίνουν ένα δάνειο που θεωρούν ριψοκίνδυνο. Πόσο άσοφο θα ήταν να αναλάβουμε βιαστικά μια τέτοια δέσμευση προς όφελος άλλων! Αυτό μπορεί να μας παγιδέψει οικονομικά, δημιουργώντας μάλιστα κακό όνομα για εμάς στους κύκλους των τραπεζών και άλλων πιστωτών!

Τι θα λεχθεί αν έχουμε κάνει κάποια ενέργεια που αρχικά φαινόταν σοφή αλλά με μια καλύτερη ματιά φαίνεται ανόητη; Η συμβουλή που δίνεται είναι να καταπνίξουμε την υπερηφάνεια και να “πολιορκήσουμε το συνάνθρωπό μας με παρακλήσεις”—με επίμονα αιτήματα. Πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να τακτοποιήσουμε τα ζητήματα. Ένα σύγγραμμα τονίζει: «Κάντε ό,τι περνάει από το χέρι σας μέχρις ότου φτάσετε σε συμφωνία ή σε συμβιβασμό με τον αντίδικό σας, ώστε η δέσμευση που αναλάβατε να μην έχει επιπτώσεις σε εσάς ή στους δικούς σας». Και αυτό θα πρέπει να γίνει χωρίς καθυστέρηση, διότι ο βασιλιάς προσθέτει: «Μη δώσεις ύπνο στα μάτια σου ούτε γλυκοκοίμισμα στα ακτινοβόλα μάτια σου. Ελευθερώσου όπως μια γαζέλα από το χέρι και όπως ένα πουλί από το χέρι του κυνηγού του». (Παροιμίες 6:4, 5) Είναι καλύτερα να αποσυρθούμε από μια άσοφη δέσμευση, όταν αυτό είναι δυνατόν, παρά να παγιδευτούμε εξαιτίας της.

Να Είστε Εργατικοί Όπως το Μυρμήγκι

«Πήγαινε στο μυρμήγκι, τεμπέλη· παρατήρησε τις ενέργειές του και γίνε σοφός», προτρέπει ο Σολομών. Τι είδους σοφία μπορούμε να αποκτήσουμε παρατηρώντας τις ενέργειες ενός μικρού μυρμηγκιού; Ο βασιλιάς απαντάει: «Αν και δεν έχει διοικητή, επόπτη ή άρχοντα, ετοιμάζει την τροφή του το καλοκαίρι· μαζεύει τα τρόφιμά του κατά το θερισμό».​—Παροιμίες 6:6-8.

Τα μυρμήγκια είναι οργανωμένα με θαυμάσιο τρόπο και συνεργάζονται μεταξύ τους σε αξιοσημείωτο βαθμό. Υποκινούμενα από ένστικτο, συγκεντρώνουν τρόφιμα για το μέλλον. Δεν έχουν «διοικητή, επόπτη ή άρχοντα». Είναι αλήθεια ότι υπάρχει η βασίλισσα των μυρμηγκιών, αλλά είναι βασίλισσα μόνο με την έννοια ότι γεννάει αβγά και είναι η μητέρα της αποικίας. Δεν δίνει εντολές. Παρ’ όλο που δεν έχουν επιστάτη να τα κατευθύνει ή επιτηρητή να τα ελέγχει, τα μυρμήγκια εργάζονται ακούραστα.

Όπως το μυρμήγκι, δεν θα πρέπει και εμείς να είμαστε εργατικοί; Το να εργαζόμαστε σκληρά και να προσπαθούμε να βελτιώνουμε την ποιότητα της εργασίας μας είναι καλό για εμάς είτε μας παρατηρούν άλλοι είτε όχι. Ναι, στο σχολείο, στην εργασία μας και ενώ συμμετέχουμε σε πνευματικές δραστηριότητες, θα πρέπει να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε. Ο Θεός θέλει να “απολαμβάνουμε το καλό για όλη τη σκληρή εργασία μας”, όπως ακριβώς το μυρμήγκι ωφελείται από την εργατικότητά του. (Εκκλησιαστής 3:13, 22· 5:18) Η καθαρή συνείδηση και η προσωπική ικανοποίηση είναι οι ανταμοιβές της σκληρής εργασίας.​—Εκκλησιαστής 5:12.

Χρησιμοποιώντας δύο ρητορικά ερωτήματα, ο Σολομών προσπαθεί να αφυπνίσει τον οκνηρό από την αδράνειά του: «Ως πότε θα μένεις ξαπλωμένος, τεμπέλη; Πότε θα σηκωθείς από τον ύπνο σου;» Μιμούμενος τον τεμπέλη με την περιγραφή του, ο βασιλιάς προσθέτει: «Λίγος ακόμη ύπνος, λίγο ακόμη γλυκοκοίμισμα, λίγο ακόμη σταύρωμα των χεριών καθώς είσαι ξαπλωμένος, και σίγουρα η φτώχεια σου θα έρθει σαν ληστής και η στέρησή σου σαν ένοπλος άντρας». (Παροιμίες 6:9-11) Ενώ ο τεμπέλης είναι ξαπλωμένος, η φτώχεια τον καταφθάνει όπως ένας ληστής και η ένδεια του επιτίθεται σαν ένοπλος άντρας. Οι αγροί του οκνηρού γεμίζουν ζιζάνια και τσουκνίδες γρήγορα. (Παροιμίες 24:30, 31) Η επιχείρησή του υφίσταται απώλειες μέσα σε χρόνο μηδέν. Πόσο καιρό μπορεί να ανέχεται ένας εργοδότης κάποιον αργόσχολο; Και μπορεί ένας μαθητής που είναι τεμπέλης και δεν διαβάζει να περιμένει ότι θα τα πάει καλά στο σχολείο;

Να Είστε Έντιμοι

Περιγράφοντας ένα άλλο είδος συμπεριφοράς το οποίο καταστρέφει την καλή φήμη που έχει κάποιος στην κοινωνία, καθώς και τη σχέση του με τον Θεό, ο Σολομών συνεχίζει: «Ο άχρηστος άνθρωπος, ο άνθρωπος ο επιβλαβής, περπατάει μιλώντας στρεβλά, κλείνοντας το μάτι, κάνοντας σήματα με το πόδι του, κάνοντας νοήματα με τα δάχτυλά του. Διαστροφή υπάρχει στην καρδιά του. Μηχανεύεται κάτι κακό όλη την ώρα. Σπέρνει συνεχώς φιλονικίες».​—Παροιμίες 6:12-14.

Τα λόγια αυτά περιγράφουν τον απατεώνα. Ο ψεύτης συνήθως προσπαθεί να αποκρύψει τις αναλήθειές του. Πώς; Όχι απλώς «μιλώντας στρεβλά», αλλά και με τη γλώσσα του σώματος. Κάποιος σχολιαστής επισημαίνει: «Οι χειρονομίες, ο τόνος της φωνής, ακόμη και οι εκφράσεις του προσώπου είναι μελετημένες μέθοδοι απάτης. Πίσω από ένα προσωπείο ειλικρίνειας καραδοκεί μια διεστραμμένη διάνοια και ένα πνεύμα διχόνοιας». Ένας τέτοιος άχρηστος άνθρωπος μηχανεύεται πονηρά σχέδια και προξενεί διαρκώς φιλονικίες. Ποια θα είναι η κατάληξή του;

«Γι’ αυτό και θα έρθει ξαφνικά η συμφορά του», απαντάει ο βασιλιάς του Ισραήλ. «Μέσα σε μια στιγμή θα συντριφτεί και δεν θα υπάρχει γιατρειά». (Παροιμίες 6:15) Όταν αποκαλύπτεται ο ψεύτης, η καλή φήμη του καταστρέφεται μέσα σε μια στιγμή. Ποιος θα τον εμπιστευτεί ξανά; Το τέλος του είναι πράγματι ολέθριο, διότι “όλοι οι ψεύτες” συγκαταλέγονται σε εκείνους που θα υποστούν αιώνιο θάνατο. (Αποκάλυψη 21:8) Με κάθε τρόπο, ας «συμπεριφερόμαστε έντιμα σε όλα».​—Εβραίους 13:18.

Να Μισείτε Ό,τι Μισεί ο Ιεχωβά

Μίσος για το κακό​—τι αποτρεπτικός παράγοντας προκειμένου να μην κάνουμε πράξεις που βλάπτουν την καλή μας φήμη! Δεν θα πρέπει λοιπόν να καλλιεργούμε αποστροφή για το κακό; Τι ακριβώς, όμως, θα πρέπει να μισούμε; Ο Σολομών δηλώνει: «Έξι πράγματα μισεί ο Ιεχωβά· εφτά μάλιστα είναι απεχθή στην ψυχή του: επηρμένα μάτια, ψεύτικη γλώσσα και χέρια που χύνουν αθώο αίμα, καρδιά που μηχανεύεται βλαβερά σχέδια, πόδια που βιάζονται να τρέξουν στο κακό, ψευδομάρτυρα που ξεστομίζει ψέματα και οποιονδήποτε σπέρνει φιλονικίες ανάμεσα σε αδελφούς».​—Παροιμίες 6:16-19.

Οι εφτά κατηγορίες που αναφέρονται σε αυτή την παροιμία είναι βασικές και ουσιαστικά καλύπτουν κάθε είδους παραβάσεις. Τα «επηρμένα μάτια» και η «καρδιά που μηχανεύεται βλαβερά σχέδια» είναι αμαρτίες που διαπράττονται με τη σκέψη. Η «ψεύτικη γλώσσα» και ο “ψευδομάρτυρας που ξεστομίζει ψέματα” περιλαμβάνουν αμαρτίες που γίνονται με λόγια. Τα «χέρια που χύνουν αθώο αίμα» και τα «πόδια που βιάζονται να τρέξουν στο κακό» αφορούν πονηρές πράξεις. Ιδιαίτερα δε μισητό στον Ιεχωβά είναι το άτομο που βρίσκει μεγάλη ευχαρίστηση στο να δημιουργεί έριδες ανάμεσα σε ανθρώπους οι οποίοι, διαφορετικά, θα κατοικούσαν μαζί ειρηνικά. Η αύξηση του αριθμού από έξι σε εφτά υποδηλώνει ότι ο σκοπός δεν είναι να συμπληρωθεί ο κατάλογος, εφόσον οι άνθρωποι πολλαπλασιάζουν διαρκώς τις πονηρές τους πράξεις.

Πράγματι, χρειάζεται να καλλιεργούμε αποστροφή για ό,τι μισεί ο Θεός. Λόγου χάρη, θα πρέπει να αποφεύγουμε τα «επηρμένα μάτια» ή οποιαδήποτε άλλη εκδήλωση υπερηφάνειας. Και ασφαλώς θα πρέπει να μένουμε μακριά από το επιβλαβές κουτσομπολιό, διότι αυτό μπορεί εύκολα να δημιουργήσει «φιλονικίες ανάμεσα σε αδελφούς». Διαδίδοντας αφιλάγαθες φήμες, αδικαιολόγητες επικρίσεις ή ψέματα μπορεί να μη “χύνουμε αθώο αίμα”, αλλά σίγουρα είναι δυνατόν να καταστρέψουμε την καλή φήμη κάποιου άλλου ατόμου.

«Μην Επιθυμήσεις την Ομορφιά Της»

Ο Σολομών αρχίζει την επόμενη ενότητα των συμβουλών του λέγοντας: «Να τηρείς, γιε μου, την εντολή του πατέρα σου και να μην εγκαταλείπεις το νόμο της μητέρας σου. Έχε τα διαρκώς δεμένα πάνω στην καρδιά σου· τύλιξέ τα γύρω από το λαιμό σου». Για ποιο λόγο; «Όταν περπατάς, θα σε οδηγεί· όταν ξαπλώνεις, θα στέκεται φύλακάς σου· και όταν θα ξυπνάς, θα νοιάζεται για εσένα».​—Παροιμίες 6:20-22.

Μπορεί πράγματι να μας διαφυλάξει από την παγίδα της σεξουαλικής ανηθικότητας η ανατροφή που έχει ως βάση της τη Γραφή; Ασφαλώς και μπορεί. Μας δίνεται η διαβεβαίωση: «Λυχνάρι είναι η εντολή και φως ο νόμος, και οι έλεγχοι της διαπαιδαγώγησης είναι η οδός της ζωής, για να σε φυλάνε από την κακή γυναίκα, από τη μελιστάλακτη γλώσσα της αλλοεθνούς γυναίκας». (Παροιμίες 6:23, 24) Το να θυμόμαστε τις συμβουλές του Λόγου του Θεού και να τον χρησιμοποιούμε ως “λυχνάρι για τα πόδια μας και φως για το δρόμο μας” θα μας βοηθάει να αντιστεκόμαστε στις μελιστάλακτες προσκλήσεις της κακής γυναίκας ή, αντίστοιχα, του κακού άντρα.​—Ψαλμός 119:105.

«Μην επιθυμήσεις την ομορφιά της μέσα στην καρδιά σου», προτρέπει ο σοφός βασιλιάς, «και ας μη σε αιχμαλωτίσει με τα λαμπερά της μάτια». Γιατί; «Επειδή εξαιτίας γυναίκας πόρνης ξεπέφτει κανείς σε ένα καρβέλι ψωμί· εκείνη δε που είναι γυναίκα άλλου άντρα κυνηγάει κάποια πολύτιμη ψυχή».​—Παροιμίες 6:25, 26.

Αναφέρεται άραγε εδώ ο Σολομών στη μοιχαλίδα σύζυγο χαρακτηρίζοντάς την πόρνη; Ίσως. Ή πιθανώς να αναφέρεται ξεχωριστά στις συνέπειες που έχει η διάπραξη ανηθικότητας με μια πόρνη και σε αυτές που έχει η διάπραξη μοιχείας με τη σύζυγο κάποιου άλλου άντρα. Εκείνος που έχει σχέσεις με μια πόρνη μπορεί να ξεπέσει σε «ένα καρβέλι ψωμί»​—σε μεγάλη φτώχεια. Μπορεί μάλιστα να προσβληθεί από επώδυνα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα που προξενούν μόνιμες βλάβες, στα οποία περιλαμβάνεται και το θανατηφόρο AIDS. Από την άλλη μεριά, εκείνος που επιδίωκε να έχει σχέσεις με το γαμήλιο σύντροφο κάποιου άλλου θα διέτρεχε μεγαλύτερο άμεσο κίνδυνο υπό τις διατάξεις του Νόμου. Η μοιχαλίδα σύζυγος διακινδυνεύει την «πολύτιμη ψυχή» του αθέμιτου συντρόφου της. «Εννοούνται . . . περισσότερα από τη συντόμευση της ζωής εξαιτίας της ακολασίας», αναφέρει ένα σύγγραμμα. «Ο αμαρτωλός υπόκειται στην ποινή του θανάτου». (Λευιτικό 20:10· Δευτερονόμιο 22:22) Και στις δύο περιπτώσεις, μια τέτοια γυναίκα, ανεξάρτητα από τη φυσική της ομορφιά, δεν πρέπει να θεωρείται επιθυμητή.

“Μη Μαζεύεις Φωτιά στον Κόρφο Σου”

Τονίζοντας περαιτέρω τον κίνδυνο της μοιχείας, ο Σολομών ρωτάει: «Μπορεί ένας άνθρωπος να μαζέψει φωτιά στον κόρφο του και όμως να μην καούν τα ενδύματά του; Ή μπορεί ένας άνθρωπος να περπατήσει πάνω στα πυρωμένα κάρβουνα και να μην καούν τα πόδια του;» Εξηγώντας τη σημασία του παραδείγματος, λέει: «Έτσι και εκείνος που έχει σχέσεις με τη γυναίκα του συνανθρώπου του: όποιος την αγγίζει δεν θα μείνει ατιμώρητος». (Παροιμίες 6:27-29) Ένας τέτοιος αμαρτωλός είναι βέβαιο πως θα τιμωρηθεί.

«Τον κλέφτη δεν τον καταφρονούν, αν κλέβει για να χορτάσει την ψυχή του όταν πεινάει», μας υπενθυμίζεται. Εντούτοις, αν «πιαστεί, θα επανορθώσει δίνοντας εφταπλάσια· όλα τα πολύτιμα πράγματα του σπιτιού του θα δώσει». (Παροιμίες 6:30, 31) Στον αρχαίο Ισραήλ, ο κλέφτης έπρεπε να πληρώσει ακόμη και αν χρειαζόταν να δώσει όλα όσα είχε.a Πόσο μάλλον θα ήταν άξιος τιμωρίας ένας μοιχός, ο οποίος δεν έχει καμία δικαιολογία για ό,τι έκανε!

«Όποιος μοιχεύει με γυναίκα στερείται καρδιάς», δηλώνει ο Σολομών. Ο άντρας που στερείται καρδιάς δεν έχει καλή κρίση, εφόσον «φέρνει καταστροφή στην ίδια του την ψυχή». (Παροιμίες 6:32) Εξωτερικά, μπορεί να φαίνεται ευυπόληπτο άτομο, αλλά ο εσωτερικός άνθρωπος παρουσιάζει σοβαρή έλλειψη όσον αφορά την κατάλληλη ανάπτυξή του.

Ο μοιχός θερίζει και άλλες συνέπειες. «Πληγή και ατίμωση θα βρει, και το όνειδός του δεν θα εξαλειφθεί. Διότι η οργή του ακμαίου άντρα είναι ζήλια, και δεν θα δείξει συμπόνια την ημέρα της εκδίκησης. Δεν θα λάβει υπόψη του κανένα λύτρο ούτε θα δείξει συγκατάβαση, όσο μεγάλο και αν κάνεις το δώρο».​—Παροιμίες 6:33-35.

Ο κλέφτης μπορεί να δώσει αποζημίωση για όσα έκλεψε, αλλά ο μοιχός δεν μπορεί να επανορθώσει. Πώς θα μπορούσε να αποζημιώσει έναν οργισμένο σύζυγο; Όσο και αν παρακαλέσει ο παραβάτης, το πιθανότερο είναι πως δεν θα βρει συμπόνια. Με κανέναν τρόπο δεν μπορεί ο μοιχός να επανορθώσει την αμαρτία του. Το όνειδος και η ατίμωση που έχουν συσσωρευτεί στο όνομά του παραμένουν. Επιπλέον, με κανέναν τρόπο δεν μπορεί να απολυτρωθεί ή να εξαγοράσει απαλλαγή από την τιμωρία που του αξίζει.

Πόσο σοφό είναι να παραμένουμε μακριά από τη μοιχεία καθώς και από άλλου είδους διαγωγή και στάση που δυσφημούν το καλό μας όνομα και μπορεί να φέρουν όνειδος στον Θεό! Είθε, λοιπόν, να προσέχουμε να μην αναλαμβάνουμε ανόητες δεσμεύσεις. Ας αφήνουμε την εργατικότητα και τη φιλαλήθεια να στολίζουν την καλή μας φήμη. Και καθώς προσπαθούμε να μισούμε ό,τι μισεί ο Ιεχωβά, είθε να κάνουμε ένα καλό όνομα ενώπιόν του και ενώπιον των συνανθρώπων μας.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Να είστε προσεκτικοί όταν συνυπογράφετε σε κάποιο δάνειο

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Να είστε εργατικοί όπως το μυρμήγκι

[Εικόνα στη σελίδα 27]

Να φυλάγεστε από το επιβλαβές κουτσομπολιό