Παροχή Φροντίδας—Αντιμετώπιση των Καθημερινών Πιέσεων

ΑΝ Η παροχή φροντίδας σάς προξενεί μερικές πιέσεις, ειδικά ορισμένες τις οποίες δεν περιμένατε, ίσως να έχετε την τάση να αισθάνεστε ένοχοι. Μπορεί να αναρωτιέστε: ‘Υπάρχει κάτι το εσφαλμένο στη σχέση μου με τους γονείς μου; Δεν ζουν οι ενήλικοι, σε πολλούς πολιτισμούς, ευτυχισμένα με τους γονείς τους όλη τους τη ζωή;’

Η δική σας κατάσταση μπορεί να διαφέρει. Οι γονείς σας μπορεί να μετακόμισαν στο σπίτι σας έπειτα από 20, 30, 40 ή και περισσότερα χρόνια στη διάρκεια των οποίων ζούσαν ξεχωριστά από εσάς. Αυτό σημαίνει ότι εσείς και οι γονείς σας διαμορφώσατε τρόπους ζωής και συνήθειες ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σας. Με το πέρασμα αρκετών δεκαετιών, αυτοί οι τρόποι ζωής και οι συνήθειες μπορεί να έγιναν πολύ διαφορετικοί. Αλλά τώρα, ως άτομο που παρέχετε τέτοιου είδους φροντίδα, αντιμετωπίζετε την ανάγκη να συνδυάσετε τη ζωή σας αρμονικά με τη ζωή εκείνων των οποίων έχετε αναλάβει τη φροντίδα. Αυτό μπορεί να είναι πιο δύσκολο από το να ζούσατε μαζί από την αρχή.

Επίσης, μερικοί γονείς μπορεί να είναι πολύ άρρωστοι ή με άλλους τρόπους να χρειάζονται περισσότερη ειδικευμένη φροντίδα. Μολονότι, και είστε αξιέπαινοι για αυτό, εσείς μπορεί να παρέχετε ό,τι είναι αναγκαίο και να μη βλέπετε προς το παρόν κανένα λόγο να βάλετε τους γονείς σας σε οίκο ευγηρίας, αυτή η κατάσταση είναι ευνόητο ότι θέτει καθημερινές πιέσεις σε όλους σας. Το να φροντίζετε για τους γονείς σας είναι φυσικό. Το να γερνάει κανείς και να αρρωσταίνει δεν είναι. Ο Δημιουργός δεν σκόπευε ποτέ να χάνουν οι άνθρωποι τη δύναμη και την υγεία τους με τα χρόνια. Συνεπώς, μη νομίζετε πως κάτι δεν πάει καλά με εσάς επειδή η κατάσταση απαιτεί περισσότερα, από συναισθηματική και σωματική άποψη, από ό,τι είχατε προβλέψει.—Γένεσις 1:26-31· Ψαλμός 90:10.

Οι πιέσεις που συνδέονται με την παροχή φροντίδας δεν αντανακλούν κατ’ ανάγκη μια κακή σχέση ανάμεσα σε εσάς και στους γονείς σας. Ειδικά αν απολαμβάνατε μια καλή σχέση μαζί τους προτού χρειαστούν τη βοήθειά σας, πιθανότατα όλες οι δυσκολίες που αντιμετωπίζετε είναι αποτέλεσμα των δυσκολιών που μπορεί να παρουσιάσει η παροχή φροντίδας. Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά τις καθημερινές πιέσεις;

Αντιμετώπιση των Αισθημάτων Ενοχής

Ακόμα και τα άτομα που κάνουν ό,τι μπορούν και ό,τι πρέπει για τους γονείς τους μερικές φορές αισθάνονται ένοχα επειδή δεν κάνουν περισσότερα. Η ακατάλληλη ενοχή, ωστόσο, μπορεί να αποτελεί πρόβλημα. Μπορεί να πιάσετε τον εαυτό σας να παίρνει αποφάσεις που είναι σχεδιασμένες για να σας ανακουφίσουν από την ενοχή που νιώθετε, αλλά οι οποίες δεν εξυπηρετούν απαραιτήτως τα δικά σας καλύτερα συμφέροντα ή εκείνα των γονέων σας. Για παράδειγμα, τι θα συνέβαινε αν, για να κατευνάσει τα δικά της αισθήματα ακατάλληλης ενοχής, μια γυναίκα απορροφιόταν από την παροχή φροντίδας και παραμελούσε τον ίδιο της το σύζυγο και τα παιδιά της; Εκείνη, ο σύζυγός της και τα παιδιά της θα υφίσταντο τις συνέπειες. Συνεπώς, μην αφήνετε την ακατάλληλη ενοχή να ελέγχει τη ζωή σας.

Μήπως μερικές φορές αισθάνεστε ένοχοι επειδή φαίνεται ότι ποτέ δεν θα μπορέσετε να κάνετε αρκετά για τους γονείς σας; Είναι πιθανόν ότι οι ανάγκες των γονέων σας ξεπερνούν τα όσα μπορείτε να προσφέρετε. Η κατάσταση μπορεί να είναι τέτοια ώστε, άσχετα με το τι κάνετε, να υπάρχουν πάντοτε περισσότερα που θα μπορούσαν να γίνουν. Επιπλέον, αν βλέπετε την παροχή φροντίδας ως μέσο για να ξεπληρώσετε τους γονείς σας για όλα όσα έκαναν για εσάς ενώ μεγαλώνατε κάτω από τη φροντίδα τους, θα αισθάνεστε πάντοτε ένοχοι, επειδή απλώς δεν μπορείτε να τους ξεπληρώσετε πλήρως.

Το βιβλίο Εσείς και οι Ηλικιωμένοι Γονείς Σας (You and Your Aging Parents) τονίζει την ανάγκη που υπάρχει να αποφασίσετε πόσα πράγματα θα κάνετε για τους γονείς σας. Αυτό αναφέρει: «Θα γλιτώσετε τον εαυτό σας από μεγάλη φθορά αν βασίζετε [τις αποφάσεις σας] πρωταρχικά, όχι στο τι θα θέλατε να κάνετε ή ακόμα και στο τι θα έπρεπε να κάνετε, αλλά στο τι μπορείτε να κάνετε».

Ναι, καθορίστε ρεαλιστικά το τι μπορείτε να αναμένετε από τον εαυτό σας. Θα μπορούσε να βοηθήσει το να ζητήσετε τη βοήθεια ενός έμπιστου φίλου που γνωρίζει τις ικανότητές σας, τους περιορισμούς σας και την κατάσταση της οικογένειάς σας. Μπορείτε να πάρετε τους γονείς σας στο σπίτι σας; Έχετε αρκετό χώρο; Εκείνοι θα συμφωνήσουν να μετακομίσουν; Αν οι γονείς σας δεν μείνουν μαζί σας, πόσο συχνά μπορείτε να τους επισκέπτεστε και πότε; Αν κάνετε ό,τι μπορείτε, δεν υπάρχει λόγος να αισθάνεστε ένοχοι. Αν όμως αισθάνεστε ένοχοι, παραδεχτείτε ότι αυτό το αίσθημα είναι ακατάλληλο και μην το αφήσετε να κατευθύνει τις αποφάσεις σας.

Μοιραστείτε το Φορτίο

Το Γραφικό βιβλίο του Εκκλησιαστή τονίζει τον κίνδυνο του να είναι κάποιος ‘υπέρμετρα πονηρός’ ή ‘υπέρμετρα δίκαιος’, και ότι το να είναι κάποιος υπέρμετρα δίκαιος μπορεί να ‘επιφέρει ερήμωση στον εαυτό του’. (Εκκλησιαστής 7:16-18, ΜΝΚ) Αυτό μπορεί να συμβεί αν προσπαθείτε να επιτύχετε περισσότερα από όσα θέλετε, μπορείτε ή ακόμα και πρέπει να κάνετε.

Αν ήδη είχατε ένα γεμάτο πρόγραμμα προτού αρχίσετε να φροντίζετε για τους γονείς σας, θα πρέπει να σταματήσετε μερικές άλλες δραστηριότητες ή να βρείτε βοήθεια. Εντούτοις, πολλοί που χρειάζονται βοήθεια διστάζουν να τη ζητήσουν. Μπορεί να νιώθουν πολύ διστακτικοί ή να ισχυρίζονται ότι οι άλλοι δεν είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν. Ωστόσο, θα κάνετε κακό στον εαυτό σας και σε όσους σας περιβάλλουν αν εξαντληθείτε. Στο βιβλίο της σχετικά με την παροχή φροντίδας, η συγγραφέας Ε. Τζέιν Μολ αποκαλεί αυτή την υπερβολική ανάληψη υποχρεώσεων το «σύνδρομο του οσιομάρτυρα». Η ίδια συμβουλεύει: «Θα πρέπει να έχετε έναν κατάλογο προτεραιοτήτων ως προς τη δαπάνη του χρόνου σας, και τρεις από τις προτεραιότητές σας θα πρέπει να είναι ο χρόνος με το [σύντροφό] σας, ο χρόνος με τα παιδιά σας και τους φίλους σας και ο χρόνος για τον εαυτό σας».

Ναι, ίσως χρειάζεται να μοιραστείτε το φορτίο. Έτσι, πού μπορείτε να απευθυνθείτε για βοήθεια; Η οικογένεια, οι φίλοι, οι γείτονες και οι ειδικοί μπορεί να βοηθήσουν. Αλλά πρέπει να ζητήσετε αυτή τη βοήθεια. Και πρέπει να τη ζητήσετε ευθέως. Οι υπαινιγμοί δεν φέρνουν πάντοτε αποτέλεσμα. Ίσως νιώσετε έκπληξη όταν δείτε ποιοι και πόσοι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν αν εσείς γνωστοποιήσετε με σαφήνεια τις ανάγκες σας και συγκεκριμενοποιήσετε τα αιτήματά σας. Για παράδειγμα, μπορεί να ζητήσετε από κάποιον να σας βοηθήσει να καθαρίζετε το σπίτι. Αν αυτό πρόκειται να σας δώσει την ανακούφιση που χρειάζεστε, τότε δεν είναι ώρα να επιμένετε να καθαρίσετε το σπίτι μόνοι σας επειδή ‘κανένας άλλος δεν θα το κάνει σωστά’.

Αν έχετε αδελφούς ή αδελφές, αυτοί επίσης έχουν την ευθύνη να φροντίζουν για τους γονείς τους. Πιθανώς εσείς να έχετε παράσχει όλη ή την περισσότερη φροντίδα μέχρι τώρα, πιστεύοντας ότι οι αδελφοί και οι αδελφές σας δεν μπορούν ή δεν είναι πρόθυμοι να κάνουν κάτι. Ωστόσο, έχετε ζητήσει ευθέως τη βοήθειά τους; Μερικοί άνθρωποι θα ανταποκριθούν θετικά—αν τους εξηγήσετε με σαφήνεια ότι χρειάζεστε βοήθεια.

Μερικοί μονοπωλούν τη φροντίδα κάποιου γονέα στην προσπάθειά τους να κερδίσουν ή να διατηρήσουν την επιδοκιμασία του. Ή μπορεί να αναπτύσσουν ένα αίσθημα αφοσίωσης προς τους γονείς με το να αναλαμβάνουν όλη τη δουλειά μόνοι τους. Μπορεί να παραπονιούνται ότι οι άλλοι δεν θα τους βοηθήσουν σε ό,τι αφορά την παροχή φροντίδας, αλλά μπορεί επίσης να εκπέμπουν σήματα που δείχνουν ότι προτιμούν να γίνεται έτσι. Αυτό μπορεί να είναι μια μορφή τού να είναι κανείς υπέρμετρα δίκαιος. Αλλά γιατί να επιφέρετε περιττές δυσκολίες στον εαυτό σας; Αν υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια, ζητήστε τη και χρησιμοποιήστε τη.

Μια προειδοποίηση: Μην περιμένετε ότι τα αδέλφια σας θα μοιραστούν εξίσου τις ευθύνες μαζί σας. Ενώ μερικές φορές έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν αυτό, συχνά οι δικές τους περιστάσεις κάνουν κάτι τέτοιο δύσκολο, αν όχι αδύνατον. Σε πολλές περιπτώσεις είναι πιο πρακτικό για ένα μέλος της οικογένειας να είναι το άτομο που βασικά θα παρέχει τη φροντίδα, ενώ τα άλλα μέλη της οικογένειας, ειδικά τα αδέλφια, συμβάλλουν οικονομικά καθώς επίσης με το να παίρνουν τηλέφωνο, να επισκέπτονται ή να παίρνουν κάπου-κάπου τους γονείς τους στο σπίτι τους ή σε εκδρομές το σαββατοκύριακο.

Στενή Συμβίωση

Το να ζει κανείς πολύ κοντά με άλλους μπορεί να δημιουργήσει μικρό εκνευρισμό. Συνήθειες που θα συγχωρούσατε εύκολα σε κάποιο φίλο μπορεί να μοιάζουν ανυπόφορες όταν τις έχει κάποιο συγγενικό πρόσωπο.

Επιπρόσθετα, ο γονέας σας ίσως πει κάτι σαν και αυτό: ‘Μακάρι να μπορούσες να περάσεις περισσότερο χρόνο μαζί μου, αλλά ξέρω ότι είσαι πολύ απασχολημένος για να κάνεις κάτι τέτοιο’. Αυτό το σχόλιο μπορεί να ενέχει την άποψη ότι δεν ενδιαφέρεστε αρκετά για το γονέα σας. Θα μπορούσατε να αντιδράσετε σε μια τέτοια δήλωση με το να ενοχληθείτε. Αντί να ενοχληθείτε, δεν θα ήταν καλύτερο να ασχοληθείτε με την πραγματική, βαθύτερη ανησυχία του γονέα σας, που είναι το να δαπανάει περισσότερο χρόνο μαζί σας; Ακόμα και αν δεν μπορείτε να ικανοποιήσετε το αίτημά του, το να εξηγήσετε καλοσυνάτα πώς έχουν τα πράγματα θα φέρει καλύτερα αποτελέσματα από μια σκληρή απάντηση.—Παροιμίαι 12:18.

Το να προσπαθείτε ειλικρινά να καλλιεργείτε τις ιδιότητες που ενθαρρύνει η Αγία Γραφή θα σας κάνει ικανούς να παραμείνετε καλοσυνάτοι αλλά σταθεροί όταν αυτό είναι αναγκαίο. Το Γραφικό βιβλίο Κολοσσαείς ρεαλιστικά αναγνωρίζει ότι μερικές φορές έχουμε «αιτία για παράπονο εναντίον κάποιου άλλου». Μας καθοδηγεί να ‘συνεχίσουμε να ανεχόμαστε ο ένας τον άλλον και να συγχωρούμε ο ένας τον άλλον ανεπιφύλακτα’. Επίσης μας προτρέπει να ντυθούμε με «την τρυφερή στοργή της συμπόνιας, με καλοσύνη, ταπεινοφροσύνη, πραότητα και μακροθυμία». (Κολοσσαείς 3:12-14) Φυσικά τέτοιες ιδιότητες θα συντελέσουν πολύ στο να μειωθεί στο ελάχιστο ο εκνευρισμός που προξενείται από τη στενή συμβίωση.

Ακόμα και έτσι, αν κάποια φορά σφάλετε, χάσετε την ψυχραιμία σας και πείτε κάτι που θα ευχόσασταν να μην το είχατε πει, «ο ήλιος ας μη δύει βρίσκοντάς σας σε κατάσταση θυμού». Ζητήστε γρήγορα συγνώμη και ξεχάστε το ζήτημα. Μην του επιτρέψετε να γίνει άλλη μια πηγή συναισθημάτων ενοχής.—Εφεσίους 4:26, 27.

Διατήρηση της Ιδιωτικής Ζωής

Αν εσείς και οι γονείς σας ζείτε στο ίδιο σπίτι, ίσως το βρίσκετε δύσκολο να έχετε ιδιωτική ζωή. Εντούτοις, και εσείς και οι γονείς σας χρειάζεστε σε κάποιο βαθμό ιδιωτική ζωή. Μπορείτε να συζητήσετε αυτό το πρόβλημα μαζί τους και να καταλήξετε σε αμοιβαία συμφωνία για το ότι ορισμένες ώρες και ορισμένα μέρη θα τα χρησιμοποιείτε ατομικά εσείς και η άμεση οικογένειά σας. Για παράδειγμα, για μερικές οικογένειες, αλλά όχι για όλες, μια κλειστή πόρτα με μια ταμπελίτσα «Μην Ενοχλείτε» μπορεί να κατανοηθεί από κοινού ως ένδειξη ιδιωτικής περιοχής ή ώρας για το άτομο που βρίσκεται μέσα.

Αν το δωμάτιο δεν έχει πόρτα, ένα φορητό παραβάν ή ένα χώρισμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τον ίδιο σκοπό. Μια διακριτική υπενθύμιση ίσως θα ήταν κατάλληλη αν η απαραίτητη ιδιωτική ζωή διακοπεί αναπάντεχα. Το σημείο είναι ότι η ανάγκη που έχουν όλοι για ιδιωτική ζωή θα πρέπει να γίνεται σεβαστή από όλα τα μέλη της οικογένειας.

Προνόμιο

Να θυμάστε ότι, μολονότι η οποιαδήποτε επιδείνωση της υγείας του γονέα σας σάς προκαλεί πόνο, ο Δημιουργός μας, ο Ιεχωβά, θέλει να απολαμβάνουμε κάποιο μέτρο χαράς ακόμα και όταν περνάμε δύσκολες καταστάσεις. Αυτό το έργο μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να έρθετε πιο κοντά στον Ιεχωβά καθώς θα στηρίζεστε σε αυτόν με προσευχή. Ένα άτομο που παρείχε τέτοια φροντίδα εκφράστηκε με τον εξής τρόπο: «Ήμουν πάντοτε κοντά στον Ιεχωβά, αλλά η παροχή φροντίδας με δίδαξε να τον εμπιστεύομαι ολοκληρωτικά. Έμοιαζε με τη διαφορά που υπάρχει στο να κάνεις ένα υπεραστικό τηλεφώνημα και στο να έχεις το άτομο εκεί μαζί σου. Ο Ιεχωβά ήταν ακριβώς εκεί μαζί μου».

Η παροχή φροντίδας είναι προνόμιο καθώς και καθήκον. Να επικοινωνείτε με τους γονείς σας ώστε να γνωρίζετε τις ανάγκες τους. Να καλύπτετε τις ανάγκες τους και να διατηρείτε τη χαρά σας καθώς το κάνετε αυτό.—Φιλιππησίους 4:4-7· 1 Πέτρου 5:7.

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

Πώς να Κάνετε την Παροχή Φροντίδας Ευχάριστη

1. Αυτό που οι γονείς γενικά θέλουν από τα ενήλικα παιδιά τους είναι ποιοτική επαφή. Αυτό απαιτεί να πλησιάσετε τους γονείς σας και να τους αποκαλύψετε σημαντικές πλευρές του εαυτού σας. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο στη σχέση γονέα/ενήλικου παιδιού. Οποιαδήποτε επικριτική στάση είτε από τη μια είτε από την άλλη πλευρά θα αποτελέσει εμπόδιο. Κάθε τέτοια στάση πρέπει να παραμεριστεί προκειμένου να επιτευχθεί οικειότητα.

2. Αν ένας από τους γονείς σας σάς μιλάει για κάποιο πρόβλημα ή για κάποια ανησυχία του, να τον ακούτε με συμπόνια. Απαντήσεις που μικροποιούν τα αισθήματά τους μπορεί να εντείνουν κάποια αρνητικά αισθήματα, όπως: ‘Μα δεν είναι τόσο άσχημα τα πράγματα’ ή ‘Ξέρω, τα ίδια πράγματα συμβαίνουν και σε εμένα’. Θα είστε πιο αποτελεσματικοί αν προσπαθείτε να εξακριβώνετε τα βασικά αισθήματα των γονέων σας, κατόπιν τα αναγνωρίζετε και τα συμμερίζεστε (‘Φαίνεται ότι αυτός ακριβώς είναι δύσκολος καιρός για εσένα, αλλά θα τον ξεπεράσουμε μαζί’).—Παροιμίαι 20:5.

3. Αν είστε ο γαμήλιος σύντροφος του ατόμου που βασικά παρέχει τη φροντίδα, να το υποστηρίζετε σωματικά και συναισθηματικά. Να επικοινωνείτε με το σύντροφό σας· διαφορετικά θα αναπτυχτούν παρεξηγήσεις. Η υποστήριξη ενός συντρόφου έχει πολύ μεγάλη σημασία. Κάποια γυναίκα είπε με θλίψη ότι «ήταν δυσκολότερο να αντιμετωπίσει» την έλλειψη υποστήριξης από την οικογένειά της «παρά αυτή καθαυτή τη φροντίδα για τη μητέρα [της]». Απεναντίας, εκτίμησε βαθιά την υποστήριξη μιας φίλης η οποία τη βοηθούσε κάπου-κάπου. Η ίδια είπε: «Συγκινήθηκα πολύ όταν προσφέρθηκε να βοηθήσει. Αυτό με έκανε να την εκτιμήσω πολύ, και με έφερε πιο κοντά της».

[Πλαίσιο στη σελίδα 10]

Αν Εσείς Λαβαίνετε Φροντίδα

Ίσως εσείς να είστε ο αποδέκτης της φροντίδας που παρέχεται. Τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε να διατηρηθεί μια ισορροπημένη και ειρηνική σχέση με τα παιδιά σας;

Μερικοί γονείς κάνουν το λάθος να προσπαθούν να αποκτήσουν τον έλεγχο με το να γκρινιάζουν, να ανακατεύονται ή να δημιουργούν ενοχές. Πιθανότατα γνωρίζετε ότι το μόνο που προκύπτει από αυτό είναι λιγότερος έλεγχος και περισσότερη ένταση. Τα αποτελέσματα είναι καλύτερα όταν δείχνετε στα ενήλικα παιδιά σας ότι σέβεστε αυτά, την ιδιωτική τους ζωή και τις απόψεις τους, ακόμα και όταν δεν συμφωνείτε. Το να επαινείτε τακτικά τα παιδιά σας είναι αποτελεσματικό. Ένα ενήλικο παιδί δήλωσε: «Το παιδί θέλει την επιδοκιμασία του γονέα του άσχετα με την ηλικία στην οποία βρίσκεται».

Σε ένα τέτοιο κλίμα αγάπης και σεβασμού, να γνωστοποιείτε τις ανάγκες σας στα παιδιά σας. Οι υπαινιγμοί και οι νύξεις συχνά κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό, γι’ αυτό να είστε ευθείς αλλά καλοσυνάτοι. Ακόμα και αν εσείς και τα παιδιά σας δεν συμφωνείτε σε κάποιο σημείο, η διακριτικότητά σας θα συμβάλλει σε μια στενή και ειλικρινή σχέση απαλλαγμένη από παρεξηγήσεις.

[Εικόνες στις σελίδες 8, 9]

Καθώς φροντίζετε για τους γονείς σας, να βρίσκετε επίσης χρόνο για το σύντροφό σας, για τα παιδιά σας και για τον εαυτό σας