ΕΛΠΙΔΑ
Μπορεί να δηλώνει εμπιστοσύνη, πεποίθηση· επιθυμία που συνοδεύεται από προσδοκία για το ποθούμενο ή από την πίστη ότι αυτό είναι εφικτό· επίσης, αυτός στον οποίο στηρίζονται οι ελπίδες κάποιου· η πηγή ελπιδοφόρας προσδοκίας, ή υπόσχεσης· κάτι που ευελπιστούμε να συμβεί, δηλαδή το αντικείμενο της ελπίδας μας. Η εβραϊκή ρίζα καβάχ, από την οποία προέρχονται ορισμένες λέξεις που αποδίδονται «ελπίδα», βασικά σημαίνει «προσμένω» με έντονη λαχτάρα. (Γε 49:18) Στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, η έννοια της λέξης ἐλπίς που συναντάται στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο είναι «προσδοκία για κάτι καλό».
Δεν Υπάρχει Πραγματική Ελπίδα Χωρίς τον Θεό. Η αληθινή ελπίδα, όπως περιγράφεται στην Αγία Γραφή, είναι ανώτερη από την απλή επιθυμία, η οποία μπορεί να μην έχει βάση ή προοπτική να εκπληρωθεί. Είναι επίσης καλύτερη από την απλή αναμονή, επειδή το αναμενόμενο δεν είναι πάντοτε επιθυμητό. Η Αγία Γραφή δείχνει ότι οι άνθρωποι του κόσμου γενικά δεν έχουν πραγματική, σταθερά εδραιωμένη ελπίδα. Το ανθρώπινο γένος οδεύει προς το θάνατο και, χωρίς τη γνώση τού τι πρόνοια έχει λάβει κάποια ανώτερη πηγή, δεν έχει ελπίδα για το μέλλον. Ο Σολομών εξέφρασε πόσο μάταιη είναι η κατάσταση του ανθρώπου χωρίς την παρέμβαση του Θεού λέγοντας ότι πρόκειται για τη «μεγαλύτερη ματαιότητα! . . . Τα πάντα είναι ματαιότητα».—Εκ 12:8· 9:2, 3.
Ο πιστός πατριάρχης Ιώβ είπε ότι ακόμη και για ένα δέντρο υπάρχει ελπίδα να ξαναβλαστήσει, αλλά ο άνθρωπος, όταν πεθαίνει, χάνεται για πάντα. Στη συνέχεια, όμως, ο Ιώβ άφησε να εννοηθεί ότι αναφερόταν στον άνθρωπο που είναι μόνος του, χωρίς τη βοήθεια του Θεού, διότι ο ίδιος εξέφρασε την επιθυμία και την ελπίδα να τον θυμηθεί ο Θεός. (Ιωβ 14:7-15) Παρόμοια, ο απόστολος Παύλος πληροφορεί τους Χριστιανούς ότι, εφόσον έχουν την ελπίδα της ανάστασης, δεν πρέπει να λυπούνται «όπως και οι υπόλοιποι οι οποίοι δεν έχουν ελπίδα». (1Θε 4:13) Σε μια άλλη περίπτωση ο Παύλος, απευθυνόμενος σε Εθνικούς Χριστιανούς, τους επισημαίνει ότι, προτού λάβουν γνώση για την προμήθεια του Θεού μέσω του Χριστού, ήταν αποξενωμένοι από το έθνος με το οποίο πολιτευόταν ο Θεός στο παρελθόν και ότι τότε, ως Εθνικοί, “δεν είχαν ελπίδα και ήταν χωρίς Θεό στον κόσμο”.—Εφ 2:12.
Κάποιες εκφράσεις, κοινές μεταξύ αυτών που δεν ελπίζουν στον Θεό και στην υπόσχεσή του για ανάσταση των νεκρών, θυμίζουν τα λόγια των ανυπάκουων κατοίκων της Ιερουσαλήμ, οι οποίοι, αντί να δείξουν μετάνοια και θλίψη όταν είδαν να απειλείται η πόλη τους με καταστροφή ως κρίση από τον Θεό, παραδόθηκαν σε αισθησιακές απολαύσεις. Αυτοί έλεγαν: «Ας φάμε και ας πιούμε, γιατί αύριο θα πεθάνουμε». (Ησ 22:13) Ο απόστολος Παύλος μάς προειδοποιεί να μη διαφθαρούμε από τη στάση τέτοιων απελπισμένων ατόμων.—1Κο 15:32, 33.
Εσφαλμένες Ελπίδες. Ο Παύλος δεν αρνήθηκε ότι οι άνθρωποι του κόσμου έχουν κάποιες λογικές ελπίδες για τις οποίες αγωνίζονται—μάλιστα μερικές από αυτές τις ελπίδες είναι αξιέπαινες. Απεναντίας έδειξε ότι χωρίς τον Θεό οι ελπίδες κάποιου δεν έχουν αξία. Στην πραγματικότητα, είναι μάταιες μακροπρόθεσμα.
Εκτός, όμως, από τις δευτερεύουσες, κοινές και φυσιολογικές ανθρώπινες ελπίδες, υπάρχουν και κακές ελπίδες. Υπάρχουν ελπίδες που καλλιεργούνται με πονηρή διάθεση. Σε μερικές περιπτώσεις αυτές ίσως φαίνεται να επαληθεύονται, αλλά στην πραγματικότητα αυτό γίνεται μόνο προσωρινά, διότι μια παροιμία δηλώνει: «Η προσδοκία των δικαίων είναι χαρά, αλλά η ελπίδα των πονηρών θα χαθεί». (Παρ 10:28) Επίσης: «Όταν πεθαίνει ο πονηρός άνθρωπος, χάνεται η ελπίδα του· χάνεται και η προσδοκία που είναι βασισμένη στη δύναμη». (Παρ 11:7) Επομένως, οι εγωιστικές ελπίδες, καθώς και εκείνες που βασίζονται στο σαθρό θεμέλιο του υλισμού, σε ψέματα, σε εσφαλμένες ενέργειες, στη δύναμη ή στις υποσχέσεις ανθρώπων, είναι βέβαιο ότι θα διαψευστούν.
Η Πηγή της Ελπίδας. Ο Ιεχωβά Θεός είναι η Πηγή της αληθινής ελπίδας και Αυτός που μπορεί να εκπληρώσει όλες του τις υποσχέσεις και τις ελπίδες εκείνων που εμπιστεύονται σε Αυτόν. Μέσω της παρ’ αξία καλοσύνης του έχει δώσει στην ανθρωπότητα «παρηγοριά και καλή ελπίδα». (2Θε 2:16) Αυτός υπήρξε η ελπίδα των δίκαιων ανθρώπων ανά τους αιώνες. Αποκαλούνταν «η ελπίδα του Ισραήλ» και η «ελπίδα των προπατόρων [του Ισραήλ]». (Ιερ 14:8· 17:13· 50:7) Πολλές είναι δε οι εκφράσεις ελπίδας, εμπιστοσύνης και πεποίθησης σε αυτόν στις Εβραϊκές Γραφές. Εκδηλώνοντας στοργική καλοσύνη προς το λαό του, ακόμη και όταν εκείνοι οδηγούνταν στην εξορία λόγω της ανυπακοής τους προς Αυτόν, τους είπε: «Εγώ γνωρίζω καλά τις σκέψεις τις οποίες σκέφτομαι για εσάς, . . . σκέψεις ειρήνης και όχι συμφοράς, για να σας δώσω μέλλον και ελπίδα». (Ιερ 29:11) Η υπόσχεση του Ιεχωβά κράτησε ζωντανή την πίστη και την ελπίδα των πιστών Ισραηλιτών στη διάρκεια της βαβυλωνιακής εξορίας και ενδυνάμωσε πολύ άντρες όπως ο Ιεζεκιήλ και ο Δανιήλ, διότι ο Ιεχωβά είχε πει: «Υπάρχει ελπίδα για το μέλλον σου, . . . και οι γιοι θα επιστρέψουν στην περιοχή τους». (Ιερ 31:17) Αυτή η ελπίδα πραγματοποιήθηκε όταν ένα πιστό Ιουδαϊκό υπόλοιπο επέστρεψε το 537 Π.Κ.Χ. για να ανοικοδομήσει την Ιερουσαλήμ και το ναό της.—Εσδ 1:1-6.
Η Ελπίδα της Ανταμοιβής Είναι Κατάλληλη. Η ελπίδα του υπηρέτη του Θεού για ανταμοιβή δεν είναι εγωιστική. Προκειμένου να έχει κάποιος τη σωστή εικόνα για τον Θεό και ορθή κατανόηση για αυτόν, πρέπει να γνωρίζει ότι η στοργική καλοσύνη και η γενναιοδωρία αποτελούν εξέχουσες ιδιότητές Του. Πρέπει να πιστεύει, όχι μόνο ότι ο Θεός υπάρχει, αλλά και «ότι γίνεται μισθαποδότης σε εκείνους που τον αναζητούν ένθερμα». (Εβρ 11:6) Η ελπίδα κρατάει τον Χριστιανό διάκονο ισορροπημένο και στην υπηρεσία του Θεού, επειδή αυτός γνωρίζει ότι ο Ιεχωβά θα του προμηθεύει για τις καθημερινές του ανάγκες. Ο απόστολος Παύλος το τονίζει αυτό επικαλούμενος τις αρχές που έθετε ο Νόμος. Ο Παύλος παραθέτει το νόμο που αναφέρεται στο εδάφιο Δευτερονόμιο 25:4: «Δεν πρέπει να φιμώσεις ταύρο όταν αλωνίζει». Κατόπιν προσθέτει: «Πραγματικά, για χάρη μας γράφτηκε, επειδή αυτός που οργώνει πρέπει να οργώνει με ελπίδα και αυτός που αλωνίζει πρέπει να το κάνει αυτό με ελπίδα ότι θα είναι μέτοχος».—1Κο 9:9, 10.
Ουσιώδης για την Πίστη. Η ελπίδα είναι επίσης ουσιώδης για την πίστη, είναι το θεμέλιο και η βάση της πίστης. (Εβρ 11:1) Με τη σειρά της η πίστη κάνει την ελπίδα λαμπρότερη και ισχυρότερη. Ο απόστολος Παύλος, για να ενισχύσει τους Χριστιανούς, παραθέτει το έξοχο παράδειγμα του Αβραάμ. Αναφερόμενος στην περίοδο που ο Αβραάμ και η σύζυγός του η Σάρρα δεν είχαν, από ανθρώπινη άποψη, την ελπίδα να αποκτήσουν παιδιά, λέει: «Μολονότι δεν υπήρχε ελπίδα, εκείνος βασισμένος σε ελπίδα είχε πίστη προκειμένου να γίνει ο πατέρας πολλών εθνών σύμφωνα με αυτό που είχε ειπωθεί: “Έτσι θα είναι το σπέρμα σου”». Ο Αβραάμ γνώριζε ότι σε σχέση με την τεκνοποίηση το σώμα του και το σώμα της Σάρρας ήταν “νεκρωμένα”. Αλλά δεν εξασθένησε στην πίστη. Γιατί; «Λόγω της υπόσχεσης του Θεού, δεν αμφιταλαντεύτηκε με απιστία αλλά έγινε δυνατός μέσω της πίστης του».—Ρω 4:18-20.
Ο Παύλος εφαρμόζει κατόπιν το παράδειγμα πίστης και ελπίδας του Αβραάμ στους Χριστιανούς, καταλήγοντας: «Ας αγαλλόμαστε, βασιζόμενοι στην ελπίδα της δόξας του Θεού . . . και η ελπίδα δεν οδηγεί σε απογοήτευση· επειδή η αγάπη του Θεού έχει εκχυθεί μέσα στις καρδιές μας μέσω του αγίου πνεύματος, το οποίο μας έχει δοθεί».—Ρω 5:2, 5.
Η Χριστιανική Ελπίδα. Η ελπίδα του Χριστιανού, αλλά και της ανθρωπότητας, έγκειται στον Ιησού Χριστό. Η δυνατότητα απόκτησης διαρκούς ζωής στον ουρανό ή στη γη δεν ήταν διαθέσιμη σε κανέναν άνθρωπο προτού ρίξει ο Χριστός Ιησούς «φως στη ζωή και στην αφθαρσία μέσω των καλών νέων». (2Τι 1:10) Στους γεννημένους από το πνεύμα αδελφούς του Χριστού λέγεται ότι έχουν ουράνια ελπίδα χάρη στο μεγάλο έλεος του Θεού, ο οποίος τους έδωσε «μια νέα γέννηση σε μια ζωντανή ελπίδα μέσω της ανάστασης του Ιησού Χριστού από τους νεκρούς». (1Πε 1:3, 4· Κολ 1:5, 27· Τιτ 1:1, 2· 3:6, 7) Αυτή η ευτυχισμένη ελπίδα πρόκειται να πραγματοποιηθεί «κατά την αποκάλυψη του Ιησού Χριστού». (1Πε 1:13, 21· Τιτ 2:13) Γι’ αυτόν το λόγο ο Χριστός Ιησούς αποκαλείται “η ελπίδα μας” από τον απόστολο Παύλο.—1Τι 1:1.
Αυτή η ελπίδα της αιώνιας ζωής και της αφθαρσίας για όσους είναι «μέτοχοι της ουράνιας κλήσης» (Εβρ 3:1) είναι σταθερά εδραιωμένη και αποτελεί κάτι στο οποίο μπορεί κανείς να βασιστεί με πεποίθηση. Στηρίζεται σε δύο πράγματα για τα οποία είναι αδύνατον να πει ψέματα ο Θεός—στην υπόσχεσή του και στον όρκο του. Επιπλέον, αυτή η ελπίδα κατοικεί με τον Χριστό, ο οποίος είναι τώρα αθάνατος στους ουρανούς. Επομένως, η ελπίδα αυτή αναφέρεται ως «άγκυρα για την ψυχή, σίγουρη και σταθερή, και αυτή μπαίνει στο εσωτερικό μέρος της κουρτίνας [όπως ο αρχιερέας έμπαινε στα Άγια των Αγίων την Ημέρα της Εξιλέωσης], εκεί που ένας πρόδρομος έχει μπει για χάρη μας, ο Ιησούς, ο οποίος έχει γίνει αρχιερέας για πάντα σύμφωνα με τον τρόπο με τον οποίο ήταν ο Μελχισεδέκ».—Εβρ 6:17-20.
Πρέπει να αναπτύσσεται και να διατηρείται. Στην Αγία Γραφή τονίζεται συνεχώς ότι είναι αναγκαίο να προσκολλώνται οι Χριστιανοί στη «μία ελπίδα». (Εφ 4:4) Αυτό απαιτεί να εκδηλώνουν συνεχή φιλοπονία, καθώς και να έχουν παρρησία, να εκφράζουν την «καύχησή» τους για αυτή καθαυτή την ελπίδα. (Εβρ 3:6· 6:11) Η ελπίδα αναπτύσσεται όταν κανείς υπομένει στη θλίψη, κάτι που οδηγεί σε επιδοκιμασμένη κατάσταση ενώπιον του Θεού, από τον οποίο προέρχεται η ελπίδα. (Ρω 5:2-5) Η ελπίδα συγκαταλέγεται με την πίστη και την αγάπη στις τρεις ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τη Χριστιανική εκκλησία από τότε που έπαψαν τα θαυματουργικά χαρίσματα του πνεύματος τα οποία υπήρχαν στην εκκλησία του πρώτου αιώνα.—1Κο 13:13.
Ιδιότητες και οφέλη. Η ελπίδα είναι απαραίτητη στους Χριστιανούς. Συνοδεύει τη χαρά, την ειρήνη και τη δύναμη του αγίου πνεύματος. (Ρω 15:13) Προάγει την παρρησία όταν πλησιάζουμε τον Θεό ζητώντας την παρ’ αξία καλοσύνη του και το έλεός Του. (2Κο 3:12) Ικανώνει τον Χριστιανό να υπομένει με χαρά, ανεξάρτητα από τις συνθήκες. (Ρω 12:12· 1Θε 1:3) Όπως η περικεφαλαία προστάτευε το κεφάλι του πολεμιστή, έτσι και η ελπίδα της σωτηρίας προστατεύει τις διανοητικές δυνάμεις, ικανώνοντας τον Χριστιανό να διακρατεί ακεραιότητα. (1Θε 5:8) Η ελπίδα ενισχύει διότι, αν και ο χρισμένος Χριστιανός που βρίσκεται ακόμη στη γη δεν κατέχει την ανταμοιβή της ουράνιας ζωής, η επιθυμία σε συνδυασμό με την προσδοκία του είναι τόσο ισχυρή ώστε, παρά τις σοβαρές δοκιμασίες και δυσκολίες, αυτός εξακολουθεί να περιμένει υπομονετικά και να εγκαρτερεί για αυτό που ελπίζει.—Ρω 8:24, 25.
Η ελπίδα τον βοηθάει να διάγει καθαρή ζωή, επειδή ο Χριστιανός γνωρίζει ότι ο Θεός και ο Χριστός, στους οποίους στηρίζεται η ελπίδα του, είναι αγνοί, και δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα γίνει όμοιος με τον Θεό και ότι θα λάβει την ανταμοιβή αν πράττει την ακαθαρσία ή την αδικία. (1Ιω 3:2, 3) Η ελπίδα συνδέεται στενά με τη μεγαλύτερη ιδιότητα, την αγάπη, διότι αυτός που έχει αληθινή αγάπη για τον Θεό θα έχει και ελπίδα σε όλες τις υποσχέσεις Του. Επιπρόσθετα, ένα τέτοιο άτομο θα ελπίζει το καλύτερο για τους αδελφούς του στην πίστη με το να τους αγαπάει και να εμπιστεύεται την ειλικρίνεια της καρδιάς τους όσον αφορά τον Χριστό.—1Κο 13:4, 7· 1Θε 2:19.
Ανώτερη από την ελπίδα υπό το Νόμο. Προτού δοθεί ο Νόμος στον Ισραήλ, οι πιστοί προπάτορες του έθνους έλπιζαν στον Θεό. (Πρ 26:6, 7· Γε 22:18· Μιχ 7:20· 2Τι 1:3) Αναζητούσαν την προμήθεια του Θεού για ζωή. Όταν ήρθε ο Νόμος, φάνηκε αρχικά ότι θα εκπλήρωνε την ελπίδα τους. Αντίθετα, όμως, τους εξέθεσε όλους ως αμαρτωλούς ενώπιον του Θεού και, φανερώνοντας τις παραβάσεις, καταδίκασε σε θάνατο όλους όσους υπόκειντο σε αυτόν. (Γα 3:19· Ρω 7:7-11) Ο Νόμος αυτός καθαυτόν ήταν άγιος, όχι κακός. Ωστόσο, αυτή η αγιότητά του και η δικαιοσύνη του εξέθεταν τις ατέλειες όσων υπόκειντο σε αυτόν. (Ρω 7:12) Όπως είχε προειπωθεί μέσω των προφητών, ήταν αναγκαίο να φέρει ο Θεός “μια καλύτερη ελπίδα” μέσω του Ιησού Χριστού, παραμερίζοντας το Νόμο και δίνοντας τη δυνατότητα σε αυτούς που έθεταν πίστη στον Χριστό να πλησιάσουν τον Θεό.—Εβρ 7:18, 19· 11:40· παράβαλε Ιερ 31:31-34.
Ελπίδα για όλη την ανθρωπότητα. Η παρ’ αξία καλοσύνη του Θεού μεγαλύνεται ακόμη περισσότερο καθώς η υπέροχη ελπίδα που χάρισε Εκείνος στους πνευματικούς αδελφούς του Ιησού Χριστού, η ελπίδα να γίνουν συγκληρονόμοι του στην ουράνια κλήση (Εβρ 3:1), είναι αλληλένδετη με την ελπίδα όλων των ανθρώπων που επιθυμούν να υπηρετούν τον Θεό. Ο απόστολος Παύλος, αφού αναφέρεται στην ελπίδα εκείνων που προσδοκούν να γίνουν οι ουράνιοι «γιοι του Θεού» και συγκληρονόμοι με τον Χριστό, εξηγεί: «Με έντονη λαχτάρα η δημιουργία περιμένει την αποκάλυψη των γιων του Θεού. Διότι η δημιουργία υποτάχθηκε στη ματαιότητα, όχι με τη θέλησή της, αλλά μέσω εκείνου που την υπέταξε, με βάση την ελπίδα ότι και η ίδια η δημιουργία θα ελευθερωθεί από την υποδούλωση στη φθορά και θα έχει την ένδοξη ελευθερία των παιδιών του Θεού».—Ρω 8:14, 17, 19-21.
Σύμφωνα με τα λόγια του Παύλου στα εδάφια Ρωμαίους 8:20, 21, ο Ιεχωβά Θεός δεν κατέστρεψε τον προπάτορα των ανθρώπων, τον Αδάμ, όταν εκείνος αμάρτησε, αλλά επέτρεψε να γεννηθούν άνθρωποι από έναν ατελή πατέρα. Αυτοί βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη ματαιότητα, όχι εξαιτίας κάποιου δικού τους εσκεμμένου σφάλματος, αλλά λόγω της κληρονομημένης ατέλειας. Ωστόσο, ο Θεός δεν τους άφησε χωρίς ελπίδα, αλλά στοργικά έδωσε ελπίδα μέσω του υποσχεμένου “σπέρματος” (Γε 3:15· 22:18), που είναι ο Ιησούς Χριστός. (Γα 3:16) Προφανώς, επειδή ο καιρός της πρώτης έλευσης του Μεσσία είχε προλεχθεί μέσω προφητείας, το κήρυγμα του Ιωάννη του Βαφτιστή δημιούργησε προσμονή στο έθνος του Ισραήλ. (Λου 3:15· Δα 9:24-27) Ο Ιησούς πραγματοποίησε αυτή την ελπίδα μέσω της διακονίας του, του θανάτου του και της ανάστασής του. Αλλά η μεγαλειώδης ελπίδα για την ανθρωπότητα γενικά, τόσο για τους ζωντανούς όσο και για τους νεκρούς, έγκειται στη Βασιλεία του Χριστού, όταν αυτός και οι συγκληρονόμοι του θα υπηρετούν ως ουράνιοι βασιλιάδες και ιερείς. Τότε οι άνθρωποι που ασκούν πίστη θα απελευθερωθούν τελικά από τη φθορά της ατέλειας και της αμαρτίας και θα αποκτήσουν την πλήρη υπόσταση των «παιδιών του Θεού». Η ελπίδα τους ενισχύεται από το γεγονός ότι ο Θεός ανέστησε τον Γιο του πριν από 1.900 και πλέον χρόνια.—Πρ 17:31· 23:6· 24:15.
Ο Ιεχωβά Θεός έχει προμηθεύσει το Λόγο του, την Αγία Γραφή, που περιέχει διδασκαλία και παραδείγματα, έτσι ώστε να έχουν ελπίδα όλοι οι άνθρωποι. (Ρω 15:4· 1Κο 10:11· 2Τι 3:16, 17) Όσοι έχουν αυτή την ελπίδα πρέπει να τη διακηρύττουν σε άλλους, επειδή με αυτόν τον τρόπο εκείνος που έχει την ελπίδα σώζει τόσο τον εαυτό του όσο και αυτούς που τον ακούν.—1Πε 3:15· 1Τι 4:16.