ΔΕΟΣ
Τα εβραϊκά ρήματα γιαρέ’ (Λευ 19:30· 26:2) και ‛αράτς (Ψλ 89:7· Ησ 29:23· 47:12) είναι δυνατόν να μεταδώσουν την έννοια του δέους ή του ευλαβικού φόβου. Το ρήμα ‛αράτς σημαίνει συνήθως είτε ότι κάποιος τρέμει ή ριγεί από φόβο, τρόμο ή δέος είτε ότι προκαλεί ένα τέτοιο ρίγος.—Ησ 8:12· Ψλ 10:18· βλέπε ΦΟΒΟΣ.
Οι ευδιάκριτες αποδείξεις της παρουσίας του Ιεχωβά γέμιζαν δέος όσους αντίκριζαν το θέαμα. Όταν οι Ισραηλίτες συνάχθηκαν στο Όρος Σινά, είδαν να κατεβαίνει ένα σκοτεινό σύννεφο, το οποίο συνοδευόταν από βροντές, αστραπές και ήχο κέρατος που γινόταν ολοένα και πιο δυνατός. Ολόκληρο το βουνό σειόταν και έβγαζε καπνούς. Αυτή η επίδειξη δύναμης πλημμύρισε με φόβο τους Ισραηλίτες. Ακόμη και ο Μωυσής έτρεμε. Ο σκοπός αυτής της φανέρωσης της δόξας του Ιεχωβά ήταν να ενσταλάξει στους Ισραηλίτες υγιή φόβο ώστε να μην αμαρτάνουν.—Εξ 19:9, 16-19· 20:18, 20· Εβρ 12:21.
Οι αναπαραστάσεις της δόξας του Ιεχωβά σε οράματα ενέπνεαν δέος. Το αμάξωμα του ουράνιου άρματος, πάνω από το οποίο ο προφήτης Ιεζεκιήλ είδε τη δόξα του Ιεχωβά, λαμπύριζε σαν πάγος που ενέπνεε δέος. Ψηλά, πάνω από τα κεφάλια των ζωντανών πλασμάτων τα οποία παρίσταναν χερουβείμ, αυτό το αμάξωμα έμοιαζε με διάφανο εκπέτασμα, το μέγεθος και η όψη του οποίου προκαλούσαν δέος. Μέσα από το διάφανο αμάξωμα φαινόταν κάτι που έμοιαζε με θρόνο από πέτρα ζαφειριού. Η μορφή που ήταν καθισμένη στο θρόνο έλαμπε, αντανακλώντας μια κίτρινη λάμψη σαν αυτήν του ήλεκτρου σε φωτιά χωνευτηρίου, και περιβαλλόταν ολόκληρη από παρόμοια λαμπρότητα. Αυτό το όραμα της δόξας του Ιεχωβά υποκίνησε τον Ιεζεκιήλ να πέσει με το πρόσωπο κάτω σε εκδήλωση λατρευτικής ευλάβειας.—Ιεζ 1:15-22, 25-28.
Ο Ιεχωβά είναι ο μόνος για τον οποίο πρέπει να νιώθουμε τέτοιο δέος, ή ευλαβικό φόβο, ώστε να υποκινούμαστε να τον λατρεύουμε. (Ψλ 89:7· Ησ 29:23) Οι Χριστιανοί παροτρύνονται “να αποδίδουν στον Θεό ιερή υπηρεσία με θεοσεβή φόβο και δέος”. (Εβρ 12:28) Οι υπηρέτες του Θεού εκδηλώνουν αυτό το δέος, αγωνιζόμενοι σθεναρά να τον ευαρεστήσουν, αναγνωρίζοντας ότι αυτός θα ζητήσει από όλους λογαριασμό και θα αποδώσει κρίση χωρίς προσωποληψία.—1Πε 1:17· Απ 14:7.
Μεμονωμένα άτομα καθώς και έθνη μπορεί να εμπνεύσουν σε κάποιες περιπτώσεις το αίσθημα του δέους σε άλλους, είτε σκόπιμα είτε όχι. Για παράδειγμα, τόσο ισχυρή ήταν η εντύπωση που προξένησε η Σουλαμίτισσα στον Βασιλιά Σολομώντα και τέτοιο το δέος που του ενέπνευσε, ώστε όπως είπε ο ίδιος αισθανόταν σαν να έβλεπε ετοιμοπόλεμα στρατεύματα συγκεντρωμένα γύρω από λάβαρα. Στη σχετική αφήγηση, στα εδάφια Άσμα Ασμάτων 6:4, 10, χρησιμοποιείται η εβραϊκή λέξη ’αγιόμ που σημαίνει «εμπνέω δέος». Όταν το έθνος των Χαλδαίων προέλαυνε στη μάχη ήταν φοβερό. (Αββ 1:6, 7) Επιπλέον, η Βαβυλώνα κλήθηκε προφητικά μέσω του προφήτη Ησαΐα να χρησιμοποιήσει τις μαγικές ρήσεις της και τις μαγγανείες της για να προξενήσει δέος στους αντιπάλους της, σώζοντας έτσι τον εαυτό της από τη συμφορά. Ωστόσο κάθε προσπάθεια για να αποτραπεί η κατάκτηση επρόκειτο να αποτύχει. (Ησ 47:12-15) Η Βαβυλώνα επρόκειτο να ηττηθεί από τα στρατεύματα του Κύρου του Πέρση.—Ησ 44:24–45:2.
Λόγω του τρόπου με τον οποίο ο Ιεχωβά χρησιμοποίησε τον Μωυσή και πολιτεύτηκε μαζί του, ο Μωυσής εκτέλεσε μεγάλα και φοβερά έργα (εβρ., μωρά’) μπροστά στα μάτια του λαού του Θεού. (Δευ 34:10, 12· Εξ 19:9) Όσοι είχαν πίστη διακατέχονταν από υγιή φόβο για την εξουσία του Μωυσή. Αντιλαμβάνονταν ότι ο Θεός μιλούσε μέσω εκείνου. Επίσης, οι Ισραηλίτες έπρεπε να νιώθουν δέος για το αγιαστήριο του Ιεχωβά. (Λευ 19:30· 26:2) Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να εκδηλώνουν ευλαβικό σεβασμό για το αγιαστήριο, αποδίδοντας λατρεία με τον τρόπο που τους υποδείκνυε ο Ιεχωβά και ενεργώντας σε αρμονία με όλες τις εντολές του.