Η Ισχυρή Βαβυλώνα—Η Τρίτη Εξέχουσα Παγκόσμια Δύναμη
Η αρχαία Βαβυλώνα έφτασε στο ζενίθ της τον καιρό του Ναβουχοδονόσορ, μεταβίβασε τη θρησκεία της σε όλο τον κόσμο και κατακτήθηκε μέσα σε μια νύχτα. Αν μάθετε περισσότερα σχετικά μ’ αυτή την πόλη θα δυναμώσει η πεποίθηση που έχετε στην ακρίβεια της Αγίας Γραφής και στην αλάνθαστη εκπλήρωση των εκπληκτικών προφητειών της.
Η ΙΣΧΥΡΗ Βαβυλώνα απλωνόταν με μεγαλοπρέπεια από τη μια και από την άλλη πλευρά του ποταμού Ευφράτη, στη νότια Μεσοποταμία. Ήταν «η δόξα των βασιλείων», ένα θρησκευτικό, εμπορικό και στρατιωτικό κέντρο. (Ησαΐας 13:19) Είχε μεγάλο πλούτο, έξοχα οικοδομήματα και κήπους παγκόσμιας φήμης. Ήταν η παγκόσμια δύναμη των ημερών της.
Παρ’ όλα αυτά ο προφήτης του Ιεχωβά, ο Ιερεμίας, εμπνεύστηκε να γράψει: «Η Βαβυλών θέλει είσθαι εις σωρούς, κατοικητήριον θώων, θάμβος και συριγμός, άνευ κατοίκου».—Ιερεμίας 51:37.
Αυτή η εξέχουσα πόλη να ερημωθεί πλήρως; Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί κάτι τέτοιο; Κι όμως, η άλλοτε υπερήφανη Βαβυλώνα δεν είναι σήμερα παρά μια απογοητευτική συλλογή από ερημωμένους σωρούς ερειπίων, περίπου 80 χιλιόμετρα νότια της Βαγδάτης, στο νοτιοανατολικό Ιράκ. Τι οδήγησε στην πτώση της;
Η Βαβυλώνα, που ήταν μια από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, ιδρύθηκε από τον δισέγγονο του Νώε, τον Νεβρώδ, που ήταν ‘ισχυρός κυνηγός σε εναντίωση προς τον Ιεχωβά’. (Γένεσις 10:8-10, ΜΝΚ) Ωστόσο, η περίοδος που μας ενδιαφέρει είναι πολύ μεταγενέστερη της εποχής του Νεβρώδ. Μεταγενέστερη και της εποχής που κυριαρχούσα παγκόσμια δύναμη ήταν η Αίγυπτος και μετά η Ασσυρία.
Η Βαβυλώνα στις Μέρες του Ναβουχοδονόσορ
Πριν από 2.600 χρόνια σχεδόν, το 632 π.Χ., οι Βαβυλώνιοι και οι σύμμαχοί τους ανέτρεψαν την Ασσυρία.a Η Βαβυλώνα τότε πήρε τη θέση της Ασσυρίας, και έγινε η τρίτη εξέχουσα παγκόσμια δύναμη της Βιβλικής ιστορίας.
Ο Ναβουχοδονόσορ, που κάθησε στο θρόνο αυτής της Νεοβαβυλωνιακής Αυτοκρατορίας, δεν έκανε μόνο κατακτήσεις αλλά ασχολήθηκε επίσης με την οικοδόμηση της πόλης. Σ’ αυτόν μπορούν να αποδοθούν, κατά το μεγαλύτερο μέρος, τα ισχυρά τείχη της Βαβυλώνας και τα εντυπωσιακά οικοδομήματά της. Έχουν βρεθεί μεγάλες ποσότητες από πλίθους που φέρουν το όνομα «Ναβουχοδονόσορ»—είναι ο ίδιος Ναβουχοδονόσορ που αναφέρεται τόσο συχνά στην Αγία Γραφή, στα βιβλία του Ιερεμία και του Δανιήλ, ο Ναβουχοδονόσορ τον οποίο η Αγία Γραφή αναφέρει να λέει κομπαστικά: «Δεν είναι αύτη η Βαβυλών η μεγάλη, την οποίαν εγώ ωκοδόμησα;»—Δανιήλ 4:30.
Δύο μεγάλα τείχη περίζωναν τη Βαβυλώνα, και το ενδιάμεσο κενό το γέμισαν με μπάζα. Όλα μαζί είχαν πάχος 24 μέτρα. Έξω από τα τείχη υπήρχε μία τάφρος πλάτους 20 έως 80 μέτρων, η εσωτερική επιφάνεια της οποίας ήταν πλιθόκτιστη, και η οποία χρησιμοποιούνταν από πλοιάρια όλων των ειδών.
Η λεωφόρος από το βορρά περνούσε από την Πύλη της Ιστάρ, που είχε ύψος 12 μέτρα, και οδηγούσε στην κύρια οδική αρτηρία της πόλης, την πλατιά Πομπική Οδό. Το παλάτι του Ναβουχοδονόσορ βρισκόταν στη δεξιά πλευρά, μπαίνοντας από την Πύλη της Ιστάρ. Η τεράστια αίθουσα του θρόνου του είχε διαστάσεις 17 επί 52 μέτρα. Η πύλη και οι τοίχοι που οδηγούσαν σ’ αυτήν ήταν διακοσμημένοι με λαμπερόχρωμους εφυαλωμένους πλίθους, που αναπαριστούσαν λιοντάρια, ταύρους και δράκους. Ένα απ’ αυτά τα λιοντάρια εκτίθεται στο μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι.
Η Βαβυλωνιακή Θρησκεία
Το εβραϊκό όνομα της πόλης, Βαβέλ, σημαίνει «σύγχυση», ενώ τα ονόματα που της δίνουν οι Σουμέριοι και οι Ακκάδιοι σημαίνουν «Πύλη του Θεού». Και η μία και η άλλη σημασία συνδέουν τη Βαβυλώνα με τη θρησκεία της. Μερικοί λόγιοι πιστεύουν ότι ο θεός των Βαβυλωνίων Μαρντούκ (Μερωδάχ στην Αγία Γραφή) ίσως ήταν ο Νεβρώδ θεοποιημένος. Η Βαβυλωνιακή θρησκεία ομολογούσε πίστη επίσης σε αρκετές τριάδες θεών. Μία απ’ αυτές αποτελούνταν από τον Σιν (τον θεό σελήνη), τον Σαμάς (τον θεό ήλιο) και την Ιστάρ (τη θεά του έρωτα και της γονιμότητας).
Η αστρολογία ήταν πολύ πλατιά διαδεδομένη εκεί. Οι Βαβυλώνιοι έδωσαν στους τότε γνωστούς πλανήτες τα ονόματα των πέντε κορυφαίων θεών τους. Ένας σύγχρονος ιστορικός εξηγεί: «Λέμε αυτούς τους πλανήτες με τα ρωμαϊκά τους ονόματα, αλλά οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν τους βαβυλωνιακούς όρους και τους μετέτρεψαν απλώς στους αντίστοιχους όρους που χρησιμοποιούσαν στη Ρώμη. Έτσι τον πλανήτη της Ιστάρ, της θεάς του έρωτα, τον είπαν Venus [Αφροδίτη], και άλλαξαν το όνομα του πλανήτη του θεού Μαρντούκ σε Jupiter [Δίας]».b Το όνομα «Χαλδαίος», που χρησιμοποιούνταν από τους Βαβυλώνιους, έφτασε να γίνει σχεδόν συνώνυμο με τη λέξη «αστρολόγος».
Η Αγία Γραφή αναφέρει ότι η Βαβυλώνα ήταν η χώρα «των γλυπτών» και των βρωμερών ‘βδελυγμάτων’. (Ιερεμίας 50:2, 38) Επιπλέον, οι θρησκευτικές της αντιλήψεις έγιναν κύρια πηγή για άλλες θρησκείες σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Ο καθηγητής Μόρρις Τζάστροου δηλώνει στο βιβλίο του The Religion of Babylonia and Assyria (Η Θρησκεία της Βαβυλωνίας και της Ασσυρίας): «Στον αρχαίο κόσμο, πριν την άνοδο της Χριστιανοσύνης, η Αίγυπτος, η Περσία και η Ελλάδα δέχτηκαν την επίδραση της Βαβυλωνιακής θρησκείας». Αργότερα, ακόμη και οι εκκλησίες του λεγόμενου Χριστιανικού κόσμου αποδέχτηκαν και δίδαξαν πολλές από τις εσφαλμένες αντιλήψεις της. Γι’ αυτόν το λόγο, η Αγία Γραφή αποκαλεί την παγκόσμια αυτοκρατορία της ψεύτικης θρησκείας ως «Βαβυλών η μεγάλη».—Αποκάλυψις 17:3-5.
Η Ιερουσαλήμ Καταλαμβάνεται από τη Βαβυλώνα
Ο προφήτης Ησαΐας έζησε τον καιρό που η Ασσυρία, η δεύτερη παγκόσμια δύναμη, κυριαρχούσε στον αρχαίο κόσμο. Ωστόσο, εμπνεύστηκε από τον Θεό να προφητέψει ότι η Ιερουσαλήμ δεν θα καταστρεφόταν από τους τότε ισχυρούς Ασσύριους, αλλά από τους Βαβυλώνιους. (Ησαΐας 39:6, 7) Βγήκε αληθινή αυτή η προφητεία; Ας δούμε.
Έναν αιώνα μετά την εποχή του Ησαΐα η Βαβυλώνα μαζί με τους συμμάχους της κατέλαβε την Ασσυρία, και έγινε η νέα παγκόσμια δύναμη. Μετά, το 617 π.Χ., ο βασιλιάς της Βαβυλώνας, ο Ναβουχοδονόσορ, συνέλαβε τον Βασιλιά Ιωαχείν της Ιερουσαλήμ και τον έστειλε μαζί με άλλους «δυνατούς της γης» αιχμάλωτους στη Βαβυλώνα. Ο Ναβουχοδονόσορ έθεσε τον Ματθανία ως βασιλιά στην Ιερουσαλήμ και «μετήλλαξε το όνομα αυτού εις Σεδεκίαν».—2 Βασιλέων 24:11-17.
Τα ίδια τα υπομνήματα των Βαβυλώνιων, που βρέθηκαν από αρχαιολόγους, πιστοποιούν επίσης αυτό το γεγονός. Το Βαβυλωνιακό Χρονικό—πήλινες επιγραφές πάνω στις οποίες καταγράφονταν σημαντικά γεγονότα—αναφέρει ότι ο βασιλιάς της Βαβυλώνας «πολιόρκησε την πόλη του Ιούδα [Ιερουσαλήμ] και . . . κατέλαβε την πόλη και συνέλαβε τον βασιλιά. Διόρισε εκεί έναν βασιλιά της εκλογής του, πήρε το βαρύ φόρο υποτέλειας απ’ αυτήν και (τους) έστειλε στη Βαβυλώνα».
Επιπρόσθετα η Αγία Γραφή αναφέρει ότι χορηγούνταν σιτηρέσιο στον Ιωαχείν κατά τη διάρκεια της εξορίας του στη Βαβυλώνα. (2 Βασιλέων 25:27-30) Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στη Βαβυλώνα διοικητικά έγγραφα που αναφέρουν ότι χορηγούνταν σιτηρέσιο στον «Ιωαχείν τον βασιλιά» καθώς και στους «γιους του βασιλιά του Ιούδα».
Αν και ο λαός της Ιερουσαλήμ βρισκόταν σε σχέση διαθήκης με τον Ιεχωβά Θεό, αρνιούνταν πεισματικά να ακολουθήσουν τις οδούς του Θεού και να δώσουν προσοχή στους προφήτες του. Ο Ιεχωβά είπε ότι είχαν ‘σκληρύνει τον τράχηλόν τους, για να μην ακούνε τα λόγια [του]’. Μέσω του Ιερεμία προειδοποίησε ότι «θέλω δώσει πάντα τον Ιούδαν εις την χείρα του βασιλέως της Βαβυλώνος, και θέλει φέρει αυτούς αιχμαλώτους εις την Βαβυλώνα και θέλει πατάξει αυτούς εν μαχαίρα».—Ιερεμίας 19:15· 20:4.
Έτσι, όταν ο Σεδεκίας στασίασε ενάντια στον Ναβουχοδονόσορ, οι Βαβυλώνιοι επέστρεψαν και πολιόρκησαν την Ιερουσαλήμ. Παραβίασαν τα τείχη της την ένατη μέρα του μήνα Θαμμούζ, το 607 π.Χ. Έκαψαν το ναό, κατεδάφισαν τα τείχη της πόλης και πήραν τον Σεδεκία καθώς και το μεγαλύτερο μέρος του λαού αιχμάλωτους στη Βαβυλώνα. Τα λόγια του Ιεχωβά αποδείχτηκαν πράγματι αληθινά: «Και πάσα αύτη η γη θέλει είσθαι εις ερήμωσιν και θάμβος, και τα έθνη ταύτα θέλουσι δουλεύσει τον βασιλέα της Βαβυλώνος εβδομήκοντα έτη».—Ιερεμίας 25:11.
Η Εικόνα που Είδε στο Όνειρό του ο Ναβουχοδονόσορ
Αργότερα, ο βασιλιάς της Βαβυλώνας Ναβουχοδονόσορ, που ήταν η κεφαλή της παγκόσμιας δύναμης των ημερών του, έλαβε μερικές εκπληκτικές πληροφορίες. Ο Θεός τον έκανε να δει σε όνειρο μια τεράστια εικόνα. Το όνειρο αποκάλυπτε συνοπτικά την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας, ξεκινώντας από την εποχή του Ναβουχοδονόσορ, συνεχίζοντας με τις παγκόσμιες δυνάμεις της Μηδοπερσίας, της Ελλάδας και της Ρώμης και καταλήγοντας πέρα από την τωρινή εποχή μας ως τη μόνιμη αντικατάσταση όλων των ανθρώπινων κυβερνήσεων από τη Βασιλεία του Θεού. Ο προφήτης του Θεού Δανιήλ είπε στον Ναβουχοδονόσορ: «Ο Θεός ο μέγας έκαμε γνωστόν εις τον βασιλέα ό,τι θέλει γείνει μετά ταύτα· και αληθινόν είναι το ενύπνιον και πιστή η ερμηνεία αυτού».—Δανιήλ 2:28-45.
Ο Ναβουχοδονόσορ χρειάστηκε επίσης να μάθει από πρώτο χέρι, με έναν πολύ δυνατό τρόπο, ότι ο Θεός μπορεί να επεμβαίνει σ’ αυτές τις παγκόσμιες υποθέσεις—ότι «ο Ύψιστος είναι Κύριος της βασιλείας των ανθρώπων και εις όντινα θέλει, δίδει αυτήν».—Δανιήλ 4:25.
Η Ερήμωση της Βαβυλώνας Είχε Προλεχθεί
Ωστόσο η υπερβολική αγριότητα της Βαβυλώνας προς το λαό του Ιεχωβά δεν θα έμενε ατιμώρητη. Μέσω του Ιερεμία, ο Θεός είχε αναγγείλει: «Και θέλω ανταποδώσει επί την Βαβυλώνα και επί πάντας τους κατοίκους της Χαλδαίας πάσαν την κακίαν αυτών, την οποίαν έπραξαν εν Σιών ενώπιόν σας». Και μέσω του Ησαΐα, είχε προείπει: «Ιδού, θέλω επεγείρει τους Μήδους εναντίον αυτών».—Ιερεμίας 51:24· Ησαΐας 13:17.
Ο Ιεχωβά είχε αναφέρει, διακόσια σχεδόν χρόνια νωρίτερα, μέχρι και το όνομα του ηγέτη που θα ανέτρεπε τη Βαβυλώνα και θα απελευθέρωνε το λαό Του—Κύρος, γνωστός επίσης ως Κύρος ο Μέγας. Η προφητεία σχετικά με τον Κύρο ανάφερε ότι θα έμεναν ανοιχτά «τα δίθυρα έμπροσθεν αυτού· και αι πύλαι δεν θέλουσι κλεισθή». (Ησαΐας 44:26–45:1) Συνέβη πράγματι κάτι τέτοιο; Η ιστορία απαντά.
Η Βαβυλώνα Πέφτει!
Οι Μήδοι και οι Πέρσες είχαν αρχίσει την προέλασή τους, τον καιρό που τα 70 χρόνια της ιουδαϊκής αιχμαλωσίας πλησίαζαν στο τέλος τους. Ο βασιλιάς της Βαβυλώνας, ο Ναβονίδης, είχε ήδη τραπεί σε φυγή από τον Κύρο στο πεδίο της μάχης. Ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Βαβυλώνιοι είχαν εφόδια για να αντέξουν σε μακρόχρονη πολιορκία. Και προφανώς είχαν μεγάλη εμπιστοσύνη στα ισχυρά τείχη της Βαβυλώνας.
Όπως εξιστορεί η αφήγηση της Αγίας Γραφής, τη νύχτα της 5ης προς 6η Οκτωβρίου του έτους 539 π.Χ., ο Βαλτάσαρ παρέθετε ένα μεγάλο γιορταστικό συμπόσιο μέσα στη Βαβυλώνα, προσφέροντας άφθονα φαγητά και κρασί σε 1.000 εξέχοντες καλεσμένους. (Δανιήλ 5:1-4) Ο Ηρόδοτος πιστοποιεί ότι γινόταν γιορτή εκείνο το βράδυ στη Βαβυλώνα. Αναφέρει ότι ο λαός της πόλης «χόρευε εκείνη την ώρα, και διασκέδαζε». Απέξω ωστόσο, ο Κύρος είχε αλλάξει πορεία στα νερά του Ευφράτη, τα οποία περνούσαν ακριβώς από το κέντρο της πόλης. Όταν κατέβηκε το επίπεδο των νερών, το στράτευμά του προχώρησε τσαλαβουτώντας κατά μήκος της κοίτης του ποταμού, πέρασε τα πανύψηλα τείχη, και μπήκε, κατά τον Ηρόδοτο από τις «μικρές πύλες που οδηγούν στο ποτάμι», τις οποίες πύλες οι Βαβυλώνιοι είχαν αφήσει ανοιχτές.
Πολλά χρόνια εκ των προτέρων ο προφήτης Ιερεμίας είχε περιγράψει με ζωντανό τρόπο την πτώση της Βαβυλώνας: «Οι ισχυροί της Βαβυλώνος εξέλιπον από του να πολεμώσιν . . . Ταχυδρόμος θέλει δράμει εις απάντησιν ταχυδρόμου και μηνυτής εις απάντησιν μηνυτού, δια να αναγγείλωσι προς τον βασιλέα της Βαβυλώνος ότι η πόλις αυτού ηλώθη από των άκρων αυτής, και ότι αι διαβάσεις επιάσθησαν, και κατέκαυσαν εν πυρί τους καλαμώνας [τα πλοιάρια από πάπυρο (ΜΝΚ)]».—Ιερεμίας 51:30-32.
Το Χρονικό του Ναβονίδη, που βρίσκεται τώρα στο Βρετανικό Μουσείο, πιστοποιεί αυτή την περιγραφή. Λέει ότι «το στράτευμα του Κύρου μπήκε στη Βαβυλώνα χωρίς μάχη».
Η Προφητεία του Ιεχωβά Εκπληρώθηκε
Η Βαβυλώνα έπεσε μέσα σε μια νύχτα. Η τρίτη παγκόσμια δύναμη της Βιβλικής ιστορίας είχε φτάσει ξαφνικά στο τέλος της. Ο Κύρος μπορούσε πλέον να κομπάζει, όπως αναφέρεται σε ένα έγγραφο με σφηνοειδή γραφή, γνωστό ως ο Κύλινδρος του Κύρου: «Εγώ είμαι ο Κύρος, ο βασιλιάς του κόσμου, ο μεγάλος βασιλιάς, ο νόμιμος βασιλιάς, ο βασιλιάς της Βαβυλώνας, ο βασιλιάς της Σουμέρ». Λίγο αργότερα, ο Κύρος εξέδωσε το πασίγνωστο διάταγμά του, και περίπου 50.000 Ιουδαίοι αιχμάλωτοι επέστρεψαν για να ανοικοδομήσουν την Ιερουσαλήμ και το ναό του Ιεχωβά, φτάνοντας εκεί ακριβώς στο τέλος των προειπωμένων 70 χρόνων της αιχμαλωσίας.—Έσδρας 1:1-11.
Αιώνες αργότερα, ο απόστολος του Ιησού Πέτρος, πήγε και δίδαξε σε μια ιουδαϊκή κοινότητα που ανθούσε στη Βαβυλώνα, και από εκεί έγραψε τουλάχιστον μία από τις θεόπνευστες επιστολές του. (1 Πέτρου 5:13) Με το πέρασμα του χρόνου ωστόσο, η προφητεία εκπληρώθηκε: «Και η Βαβυλών, η δόξα των βασιλείων, το ένδοξον καύχημα των Χαλδαίων, θέλει είσθαι ως ότε κατέστρεψεν ο Θεός τα Σόδομα και τα Γόμορρα· ουδέποτε θέλει κατοικηθή».—Ησαΐας 13:19, 20.
Σήμερα, η ισχυρή Βαβυλώνα δεν είναι παρά σκονισμένοι σωροί από πέτρες, ερείπια σε έρημη γη—αποτελούν μια σιωπηλή και πειστική μαρτυρία της αλάνθαστης ακρίβειας του προφητικού Λόγου του Ιεχωβά.—Ιερεμίας 51:36, 37.
[Υποσημειώσεις]
a Σ’ ό,τι αφορά χρονολογίες, δεχόμαστε τη χρονολόγηση της Αγίας Γραφής, που μερικές φορές διαφέρει από τις αρχαίες ημερομηνίες που βασίζονται σε λιγότερο αξιόπιστες κοσμικές πηγές. Για λεπτομερή εξέταση της χρονολόγησης της Αγίας Γραφής, βλέπε το βιβλίο Aid to Bible Understanding (Βοήθημα για Κατανόηση της Βίβλου), σελίδες 322-348.
b The Dawn of Civilization and Life in the Ancient East (Η Χαραυγή του Πολιτισμού και της Ζωής στην Αρχαία Ανατολή), έκδοση 1940, του Ρ. Μ. Ένγκμπεργκ και Φ. Κ. Κόουλ, σελίδες 230-232.
[Χάρτης στη σελίδα 31]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
ΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
ΜΕΓΑΛΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
Ποταμός Ευφράτης
Βαβυλώνα
ΜΗΔΙΑ
Ιερουσαλήμ
[Ευχαριστίες]
Based on a map copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel
[Εικόνες στη σελίδα 31]
Αναπαράσταση της Πύλης της Ιστάρ στη Βαβυλώνα (δεξιά)
[Ευχαριστίες]
Museum of Western Asiatic Antiquity, East Berlin, GDR
Τα ερείπια της Βαβυλώνας σήμερα (κάτω)