ΑΡΘΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ 19
«Ο Βασιλιάς του Βορρά» στον Καιρό του Τέλους
«Τον καιρό του τέλους ο βασιλιάς του νότου θα εμπλακεί με αυτόν [τον βασιλιά του βορρά] σε σπρώξιμο».—ΔΑΝ. 11:40.
ΥΜΝΟΣ 150 Εκζητείτε τον Θεό για την Απελευθέρωσή Σας
ΠΕΡΙΛΗΨΗa
1. Τι μας αποκαλύπτουν οι Βιβλικές προφητείες;
ΤΙ ΕΠΙΦΥΛΑΣΣΕΙ το εγγύς μέλλον για τον λαό του Ιεχωβά; Δεν χρειάζεται να κάνουμε εικασίες. Οι Βιβλικές προφητείες μάς ανοίγουν ένα παράθυρο στο μέλλον, από το οποίο μπορούμε να δούμε σημαντικά γεγονότα που θα μας επηρεάσουν όλους. Μια συγκεκριμένη προφητεία μάς επιτρέπει να δούμε τι θα κάνουν κάποιες από τις ισχυρότερες κυβερνήσεις στη γη. Είναι καταγραμμένη στο 11ο κεφάλαιο του Δανιήλ και σκιαγραφεί την ιστορία δύο αντιμαχόμενων δυνάμεων, του βασιλιά του βορρά και του βασιλιά του νότου. Ένα μεγάλο μέρος αυτής της προφητείας έχει ήδη εκπληρωθεί, οπότε μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι θα συμβούν και τα υπόλοιπα πράγματα που προλέγει.
2. Όπως φαίνεται από τα εδάφια Γένεση 3:15 και Αποκάλυψη 11:7 και 12:17, τι πρέπει να θυμόμαστε όταν μελετούμε την προφητεία του Δανιήλ;
2 Για να καταλάβουμε την προφητεία που είναι καταγραμμένη στο 11ο κεφάλαιο του Δανιήλ, πρέπει να θυμόμαστε ότι προσδιορίζει μόνο ηγεμόνες και κυβερνήσεις που έχουν ασκήσει άμεση επίδραση στον λαό του Θεού. Μολονότι δε οι υπηρέτες του Θεού αποτελούν μόνο ένα μικρό μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, συχνά βρίσκονται στο επίκεντρο σημαντικών παγκόσμιων γεγονότων. Γιατί; Επειδή ο Σατανάς και ολόκληρο το σύστημά του έχουν τον εξής κύριο στόχο: να νικήσουν εκείνους που υπηρετούν τον Ιεχωβά και τον Ιησού. (Διαβάστε Γένεση 3:15 και Αποκάλυψη 11:7· 12:17) Επιπρόσθετα, η προφητεία που κατέγραψε ο Δανιήλ πρέπει να βρίσκεται σε αρμονία με άλλες προφητείες στον Λόγο του Θεού. Μάλιστα, μπορούμε να καταλήξουμε στη σωστή κατανόηση της προφητείας του Δανιήλ μόνο αν την παραβάλουμε με άλλα τμήματα των Γραφών.
3. Τι θα εξετάσουμε σε αυτό και στο επόμενο άρθρο;
3 Με αυτά τα στοιχεία υπόψη, θα αναλύσουμε τώρα τα εδάφια Δανιήλ 11:25-39. Θα δούμε ποιοι έπαιξαν τον ρόλο του βασιλιά του βορρά και του βασιλιά του νότου από το 1870 έως το 1991, καθώς και γιατί είναι λογικό να διασαφηνίσουμε την κατανόησή μας για ένα μέρος της προφητείας. Στο επόμενο άρθρο, θα εξετάσουμε τα εδάφια Δανιήλ 11:40–12:1 και θα διασαφηνίσουμε την κατανόησή μας ως προς το τι αποκαλύπτει αυτό το μέρος της προφητείας για την περίοδο από τη δεκαετία του 1990 έως τον πόλεμο του Αρμαγεδδώνα. Καθώς μελετάτε αυτά τα δύο άρθρα, θα το βρείτε χρήσιμο να συμβουλεύεστε το διάγραμμα «Ανταγωνιστές Βασιλιάδες στον Καιρό του Τέλους». Πρώτα όμως, χρειάζεται να προσδιορίσουμε την ταυτότητα των δύο βασιλιάδων σε αυτή την προφητεία.
ΠΩΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΤΑΙ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΒΑΣΙΛΙΑΔΩΝ
4. Ποια τρία στοιχεία πρέπει να αναζητούμε για τον προσδιορισμό της ταυτότητας του βασιλιά του βορρά και του βασιλιά του νότου;
4 Οι τίτλοι «βασιλιάς του βορρά» και «βασιλιάς του νότου» δόθηκαν αρχικά σε πολιτικές δυνάμεις που βρίσκονταν βόρεια και νότια της κυριολεκτικής γης του Ισραήλ. Γιατί το λέμε αυτό; Προσέξτε τι είπε ο άγγελος που μετέφερε εκείνο το άγγελμα στον Δανιήλ: «Ήρθα για να σε βοηθήσω να καταλάβεις τι θα συμβεί στον λαό σου στο τελικό διάστημα των ημερών». (Δαν. 10:14) Μέχρι την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ., το κυριολεκτικό έθνος του Ισραήλ ήταν ο λαός του Θεού. Από τότε και έπειτα όμως, ο Ιεχωβά έδειξε καθαρά ότι θεωρούσε λαό του τους πιστούς μαθητές του Ιησού. Επομένως, μεγάλο μέρος της προφητείας στο 11ο κεφάλαιο του Δανιήλ αφορά, όχι το κυριολεκτικό έθνος του Ισραήλ, αλλά τους ακολούθους του Χριστού. (Πράξ. 2:1-4· Ρωμ. 9:6-8· Γαλ. 6:15, 16) Η δε ταυτότητα του βασιλιά του βορρά και του βασιλιά του νότου άλλαζε με το πέρασμα του χρόνου. Ωστόσο, κάποια στοιχεία παρέμεναν σταθερά. Πρώτον, οι βασιλιάδες ασκούσαν σημαντική επίδραση στον λαό του Θεού. Δεύτερον, ο τρόπος με τον οποίο μεταχειρίζονταν τον λαό του Θεού έδειχνε ότι μισούσαν τον αληθινό Θεό, τον Ιεχωβά. Και τρίτον, οι δύο βασιλιάδες ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για την εξουσία.
5. Μπορούμε να προσδιορίσουμε την ταυτότητα του βασιλιά του βορρά και του βασιλιά του νότου από τον 2ο αιώνα Κ.Χ. έως τα τέλη του 19ου; Εξηγήστε.
5 Κατά τη διάρκεια του δεύτερου αιώνα Κ.Χ., άρχισαν να κατακλύζουν την αληθινή Χριστιανική εκκλησία ψεύτικοι Χριστιανοί, οι οποίοι είχαν υιοθετήσει ειδωλολατρικές διδασκαλίες και έκρυβαν τις αλήθειες του Λόγου του Θεού. Από τότε και έως τα τέλη του 19ου αιώνα, δεν υπήρχε οργανωμένη ομάδα υπηρετών του Θεού στη γη. Τα ζιζάνια της ψεύτικης Χριστιανοσύνης θέριεψαν και έκρυψαν την ταυτότητα των αληθινών Χριστιανών. (Ματθ. 13:36-43) Γιατί είναι σημαντικό αυτό το γεγονός; Επειδή δείχνει ότι τα όσα διαβάζουμε για τον βασιλιά του βορρά και τον βασιλιά του νότου δεν θα μπορούσαν να εφαρμόζονται σε ηγεμόνες ή βασίλεια που ασκούσαν εξουσία από κάποια στιγμή τον 2ο αιώνα έως το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Τότε δεν υπήρχε οργανωμένη ομάδα του λαού του Θεού για να της επιτεθούν.b Ωστόσο, ήταν αναμενόμενο ότι ο βασιλιάς του βορρά και ο βασιλιάς του νότου θα επανεμφανίζονταν στα τέλη του 19ου αιώνα. Γιατί;
6. Πότε έγινε ξανά δυνατόν να προσδιοριστεί η ταυτότητα του λαού του Θεού; Εξηγήστε.
6 Από το 1870 και μετά, ο λαός του Θεού άρχισε να οργανώνεται ως ομάδα. Εκείνο το έτος, ο Κάρολος Τ. Ρώσσελ και οι συνεργάτες του σχημάτισαν μια τάξη μελέτης της Γραφής. Ο αδελφός Ρώσσελ και οι στενοί του συνεργάτες έδρασαν ως ο προειπωμένος αγγελιοφόρος ο οποίος “καθάρισε την οδό” προτού εγκαθιδρυθεί η Μεσσιανική Βασιλεία. (Μαλ. 3:1) Η ταυτότητα του λαού του Θεού μπορούσε και πάλι να προσδιοριστεί! Υπήρχαν άραγε τότε κάποιες παγκόσμιες δυνάμεις που θα ασκούσαν σημαντική επίδραση στους υπηρέτες του Θεού; Σκεφτείτε τα ακόλουθα στοιχεία.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ;
7. Ποιος ήταν ο βασιλιάς του νότου μέχρι και αρκετά μετά την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου;
7 Το 1870, η Βρετανία είχε πλέον γίνει η μεγαλύτερη αυτοκρατορία στη γη και η πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη. Εκείνη η αυτοκρατορία απεικονίστηκε προφητικά ως ένα μικρό κέρατο που κατατρόπωσε τρία άλλα κέρατα: τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ολλανδία. (Δαν. 7:7, 8) Επίσης, έπαιξε τον ρόλο του βασιλιά του νότου μέχρι και αρκετά μετά την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Το ίδιο διάστημα, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είχαν γίνει η κυρίαρχη οικονομική δύναμη και ανέπτυσσαν μια στενή συνεργασία με τη Βρετανία.
8. Ποιος έχει παίξει τον ρόλο του βασιλιά του νότου σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων ημερών;
8 Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία ένωσαν τις δυνάμεις τους και σχημάτισαν μια ισχυρή στρατιωτική συμμαχία. Τότε, η Βρετανία και η πρώην αποικία της αποτέλεσαν την Αγγλοαμερικανική Παγκόσμια Δύναμη. Όπως προείπε ο Δανιήλ, αυτός ο βασιλιάς είχε συγκεντρώσει «υπερβολικά μεγάλο και κραταιό στράτευμα». (Δαν. 11:25) Σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, η αγγλοαμερικανική συμμαχία έχει παίξει τον ρόλο του βασιλιά του νότου.c Ποιος όμως έχει παίξει τον ρόλο του βασιλιά του βορρά;
ΕΠΑΝΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ
9. Πότε επανεμφανίστηκε ο βασιλιάς του βορρά, και πώς εκπληρώθηκε το εδάφιο Δανιήλ 11:25;
9 Το 1871, το επόμενο έτος από τότε που ο Ρώσσελ και οι συνεργάτες του σχημάτισαν την τάξη μελέτης της Γραφής, ο βασιλιάς του βορρά επανεμφανίστηκε. Εκείνο το έτος, ο Ότο φον Μπίσμαρκ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Ο βασιλιάς της Πρωσίας Γουλιέλμος Α΄ έγινε ο πρώτος αυτοκράτοράς της και διόρισε τον Μπίσμαρκ ως τον πρώτο της καγκελάριο.d Τις επόμενες λίγες δεκαετίες, η Γερμανία έγινε αποικιακή δύναμη, έχοντας υπό τον έλεγχό της χώρες της Αφρικής και του Ειρηνικού Ωκεανού, και άρχισε να ανταγωνίζεται την ισχύ της Βρετανίας. (Διαβάστε Δανιήλ 11:25) Η Γερμανική Αυτοκρατορία συγκρότησε έναν ισχυρό στρατό και το δεύτερο σε μέγεθος ναυτικό στον κόσμο, δυνάμεις που εξαπέλυσε εναντίον των εχθρών της κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
10. Πώς εκπληρώθηκαν τα εδάφια Δανιήλ 11:25β, 26;
10 Στη συνέχεια, ο Δανιήλ προλέγει τι θα συνέβαινε στη Γερμανική Αυτοκρατορία και στη στρατιωτική της δύναμη. Η προφητεία δηλώνει ότι ο βασιλιάς του βορρά «δεν θα σταθεί». Γιατί; «Επειδή θα καταστρώσουν εναντίον του πλεκτάνες. Αυτοί που θα τρώνε τα εκλεκτά του εδέσματα θα προκαλέσουν την πτώση του». (Δαν. 11:25β, 26α) Στην εποχή του Δανιήλ, μεταξύ αυτών που έτρωγαν «τα βασιλικά εδέσματα» ήταν οι βασιλικοί αξιωματούχοι που βρίσκονταν «στην υπηρεσία του [βασιλιά]». (Δαν. 1:5) Σε ποιους αναφέρεται εδώ η προφητεία; Αναφέρεται σε υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους της Γερμανικής Αυτοκρατορίας—όπως στρατηγούς και στρατιωτικούς συμβούλους του αυτοκράτορα—οι οποίοι τελικά συνέβαλαν στην πτώση της μοναρχίας.e Η προφητεία, όχι μόνο προείπε την πτώση της αυτοκρατορίας, αλλά ανέφερε και την έκβαση του πολέμου με τον βασιλιά του νότου. Μιλώντας για τον βασιλιά του βορρά, δηλώνει: «Όσο για το στράτευμά του, αυτό θα σαρωθεί και πολλοί θα πέσουν σκοτωμένοι». (Δαν. 11:26β) Στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, ακριβώς όπως είχε προειπωθεί, ο γερμανικός στρατός “σαρώθηκε” και πολλοί όντως “έπεσαν σκοτωμένοι”. Εκείνος ο πόλεμος αποδείχτηκε ο φονικότερος στην ανθρώπινη ιστορία μέχρι τότε.
11. Τι έκαναν ο βασιλιάς του βορρά και ο βασιλιάς του νότου;
11 Περιγράφοντας την περίοδο που προηγήθηκε του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, τα εδάφια Δανιήλ 11:27, 28 λένε ότι ο βασιλιάς του βορρά και ο βασιλιάς του νότου θα “κάθονταν στο ίδιο τραπέζι και θα έλεγαν ψέματα”. Λένε επίσης ότι ο βασιλιάς του βορρά επρόκειτο να συσσωρεύσει «μεγάλη ποσότητα αγαθών». Και πάλι, αυτό ακριβώς συνέβη. Η Γερμανία και η Βρετανία έλεγαν η μια στην άλλη ότι ήθελαν ειρήνη, αλλά αυτές οι δηλώσεις αποδείχτηκαν ψευδείς όταν ξέσπασε ο πόλεμος το 1914. Επίσης, στις δεκαετίες που προηγήθηκαν του 1914, η Γερμανία πλούτισε τόσο ώστε έγινε η δεύτερη οικονομία στον κόσμο. Έπειτα, σε εκπλήρωση του εδαφίου Δανιήλ 11:29 και του πρώτου μέρους του εδαφίου 30, η Γερμανία πολέμησε με τον βασιλιά του νότου αλλά ηττήθηκε.
ΟΙ ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΤΟΝ ΛΑΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
12. Τι έκαναν ο βασιλιάς του βορρά και ο βασιλιάς του νότου κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο;
12 Από το 1914 και μετά, οι δύο βασιλιάδες έχουν εντείνει τις συγκρούσεις μεταξύ τους αλλά και με τον λαό του Θεού. Για παράδειγμα, κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τόσο η γερμανική όσο και η βρετανική κυβέρνηση δίωκαν τους υπηρέτες του Θεού που αρνούνταν να πάρουν όπλο. Η δε κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών έριξε στη φυλακή εκείνους που ηγούνταν στο έργο κηρύγματος. Αυτός ο διωγμός εκπλήρωσε την προφητεία των εδαφίων Αποκάλυψη 11:7-10.
13. Τι έκανε ο βασιλιάς του βορρά τη δεκαετία του 1930 καθώς και κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου;
13 Αργότερα, τη δεκαετία του 1930 και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, ο βασιλιάς του βορρά επιτέθηκε ανελέητα στον λαό του Θεού. Όταν το ναζιστικό κόμμα κατέλαβε την εξουσία στη Γερμανία, ο Χίτλερ και οι οπαδοί του έθεσαν υπό απαγόρευση το έργο του λαού του Θεού. Οι εναντιούμενοι σκότωσαν εκατοντάδες υπηρέτες του Ιεχωβά και έστειλαν χιλιάδες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Δανιήλ είχε προείπει αυτά τα γεγονότα. Ο βασιλιάς του βορρά κατάφερε να “βεβηλώσει το αγιαστήριο” και να “αφαιρέσει την καθημερινή θυσία” περιορίζοντας σε τρομερό βαθμό την ελευθερία των υπηρετών του Θεού να αινούν το όνομα του Ιεχωβά δημόσια. (Δαν. 11:30β, 31α) Μάλιστα, ο Χίτλερ ορκίστηκε ότι θα εξόντωνε τον λαό του Θεού στη Γερμανία.
ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ
14. Ποιος ανέλαβε τον ρόλο του βασιλιά του βορρά μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο; Εξηγήστε.
14 Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η κομμουνιστική κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης έθεσε υπό τον έλεγχό της τα αχανή εδάφη που είχε αποσπάσει από τη Γερμανία και έγινε ο βασιλιάς του βορρά. Όπως το ολοκληρωτικό ναζιστικό καθεστώς, έτσι και η Σοβιετική Ένωση αντιμετώπιζε με μεγάλη εχθρότητα οποιονδήποτε έβαζε τη λατρεία του αληθινού Θεού πάνω από την απόλυτη υπακοή στο κράτος.
15. Τι έκανε ο βασιλιάς του βορρά μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου;
15 Λίγο μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, ο νέος βασιλιάς του βορρά, η Σοβιετική Ένωση και οι σύμμαχοί της, εξαπέλυσε τη δική του επίθεση στον λαό του Θεού. Σε αρμονία με την προφητεία των εδαφίων Αποκάλυψη 12:15-17, αυτός ο βασιλιάς απαγόρευσε το έργο κηρύγματος και έστειλε χιλιάδες υπηρέτες του Ιεχωβά στην εξορία. Στην πραγματικότητα, σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, ο βασιλιάς του βορρά έχει εξαπολύσει έναν «ποταμό» διωγμού σε μια ανεπιτυχή απόπειρα να σταματήσει το έργο του λαού του Θεού.f
16. Πώς εκπλήρωσε η Σοβιετική Ένωση τα εδάφια Δανιήλ 11:37-39;
16 Διαβάστε Δανιήλ 11:37-39. Σε εκπλήρωση αυτής της προφητείας, ο βασιλιάς του βορρά δεν “σεβάστηκε τον Θεό των πατέρων του”. Πώς συνέβη αυτό; Η Σοβιετική Ένωση, αποσκοπώντας στην εξάλειψη της θρησκείας, προσπάθησε να συντρίψει τη δύναμη των παραδοσιακών θρησκευτικών οργανώσεων. Για να πετύχει αυτόν τον στόχο, η σοβιετική κυβέρνηση ήδη από το 1918 είχε εκδώσει ένα διάταγμα που έθεσε τη βάση για να διδάσκεται ο αθεϊσμός στα σχολεία. Πώς “δόξασε τον θεό των φρουρίων” αυτός ο βασιλιάς του βορρά; Η Σοβιετική Ένωση διέθεσε αστρονομικά ποσά για την ανάπτυξη του στρατού της και για την παραγωγή χιλιάδων πυρηνικών όπλων με σκοπό να θωρακίσει την επικράτειά της. Τελικά, τα όπλα που συγκέντρωσαν τόσο ο βασιλιάς του βορρά όσο και ο βασιλιάς του νότου αρκούσαν για να σκοτώσουν δισεκατομμύρια ανθρώπους!
ΜΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΠΡΑΞΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
17. Ποιο είναι «το αηδιαστικό πράγμα που προκαλεί ερήμωση»;
17 Ο βασιλιάς του βορρά υποστήριξε τον βασιλιά του νότου σε ένα βασικό εγχείρημα. “Τοποθέτησαν το αηδιαστικό πράγμα που προκαλεί ερήμωση”. (Δαν. 11:31) Αυτό το «αηδιαστικό πράγμα» είναι τα Ηνωμένα Έθνη.
18. Γιατί περιγράφονται τα Ηνωμένα Έθνη ως «αηδιαστικό πράγμα»;
18 Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών περιγράφεται ως «αηδιαστικό πράγμα» επειδή ισχυρίζεται ότι είναι σε θέση να κάνει κάτι που μόνο η Βασιλεία του Θεού μπορεί: να φέρει παγκόσμια ειρήνη. Η προφητεία λέει επίσης ότι το αηδιαστικό πράγμα «προκαλεί ερήμωση» επειδή τα Ηνωμένα Έθνη θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην καταστροφή κάθε ψεύτικης θρησκείας.—Βλέπε το διάγραμμα «Ανταγωνιστές Βασιλιάδες στον Καιρό του Τέλους».
ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΑΥΤΑ ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ;
19, 20. (α) Γιατί χρειάζεται να ξέρουμε αυτά τα ιστορικά στοιχεία; (β) Σε ποιο ερώτημα θα απαντήσει το επόμενο άρθρο;
19 Χρειάζεται να ξέρουμε αυτά τα ιστορικά στοιχεία επειδή αποδεικνύουν ότι από τη δεκαετία του 1870 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η προφητεία του Δανιήλ για τον βασιλιά του βορρά και τον βασιλιά του νότου έχει εκπληρωθεί. Επομένως, μπορούμε να πιστεύουμε ότι θα εκπληρωθεί και το υπόλοιπο μέρος της προφητείας.
20 Το 1991, η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε. Ποιος παίζει λοιπόν τον ρόλο του βασιλιά του βορρά σήμερα; Το επόμενο άρθρο θα δώσει την απάντηση.
ΥΜΝΟΣ 128 Να Υπομείνετε ως το Τέλος
a Σήμερα, βλέπουμε αποδείξεις ότι η προφητεία του Δανιήλ σχετικά με τον «βασιλιά του βορρά» και τον «βασιλιά του νότου» εξακολουθεί να εκπληρώνεται. Πώς μπορούμε να είμαστε τόσο βέβαιοι; Και γιατί χρειάζεται να καταλάβουμε τις λεπτομέρειες αυτής της προφητείας;
b Γι’ αυτόν τον λόγο, δεν φαίνεται πλέον κατάλληλο να θεωρούμε ότι ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αυρηλιανός (270-275 Κ.Χ.) υπήρξε «βασιλιάς του βορρά» και ότι η βασίλισσα Ζηνοβία (267-272 Κ.Χ.) υπήρξε «βασιλιάς του νότου». Πρόκειται για μια προσαρμογή σε όσα ανέφερε το βιβλίο Δώστε Προσοχή στην Προφητεία του Δανιήλ! στα κεφάλαια 13 και 14.
c Βλέπε το πλαίσιο «Η Αγγλοαμερικανική Παγκόσμια Δύναμη στις Βιβλικές Προφητείες».
d Το 1890, ο κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ εξανάγκασε τον Μπίσμαρκ σε παραίτηση.
e Αυτοί επέσπευσαν την πτώση της αυτοκρατορίας με αρκετούς τρόπους. Λόγου χάρη, απέσυραν την υποστήριξή τους από τον κάιζερ, άφηναν να διαρρέουν ευαίσθητες πληροφορίες για τις απώλειες στον πόλεμο και εξανάγκασαν τον κάιζερ να εγκαταλείψει τον θρόνο.
f Όπως δείχνει το εδάφιο Δανιήλ 11:34, οι Χριστιανοί στην επικράτεια του βασιλιά του βορρά είχαν κάποια ανάπαυλα από τον διωγμό. Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση το 1991.