ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΝΙΑ
Να Συμπεριφέρεστε Στους Άλλους Όπως Επιθυμεί ο Θεός
1-3. (α) Τι μπορεί να σκέφτονται πολλοί Χριστιανοί όσον αφορά την αρχαία Τύρο; (β) Περιγράψτε μερικές από τις δοσοληψίες μεταξύ του Βασιλιά Χιράμ και του Ισραήλ. (γ) Τι είναι ίσως καλό να εξετάσουμε αναφορικά με την Τύρο;
ΤΙ ΕΡΧΕΤΑΙ στο νου σας όταν ακούτε να γίνεται λόγος για την αρχαία Τύρο; Πολλοί Χριστιανοί σκέφτονται πώς εκπληρώθηκε κάποια προφητεία όταν ο Μέγας Αλέξανδρος έξυσε τα συντρίμμια από τα ερείπια της ηπειρωτικής Τύρου και έχτισε μια χερσαία δίοδο ως τη νεότερη, νησιωτική πόλη της Τύρου την οποία και κατέστρεψε. (Ιεζεκιήλ 26:4, 12· Ζαχαρίας 9:3, 4) Θα σας έκανε, όμως, η αναφορά στην Τύρο να σκεφτείτε πώς πρέπει να φέρεστε στους πνευματικούς σας αδελφούς ή σε άλλους και πώς δεν πρέπει να τους φέρεστε;
2 Γιατί καταστράφηκε η Τύρος; «Εξαιτίας τριών ανταρσιών της Τύρου, . . . εξαιτίας του ότι παρέδωσαν μια πλήρη ομάδα εξορίστων στον Εδώμ και δεν θυμήθηκαν τη διαθήκη αδελφών. Και θα στείλω φωτιά στο τείχος της Τύρου». (Αμώς 1:9, 10) Σε παλιότερους καιρούς, ο Βασιλιάς Χιράμ της Τύρου έδειξε καλή θέληση προς τον Δαβίδ και προμήθευσε υλικά για το ναό του Σολομώντα. Ο Σολομών σύναψε διαθήκη με τον Χιράμ και του έδωσε κάποιες πόλεις στη Γαλιλαία. Ο Χιράμ αποκαλούσε τον Σολομώντα «αδελφέ μου». (1 Βασιλέων 5:1-18· 9:10-13, 26-28· 2 Σαμουήλ 5:11) Όταν η Τύρος “δεν θυμήθηκε τη διαθήκη αδελφών” και πούλησε μερικά μέλη του λαού του Θεού ως δούλους, ο Ιεχωβά παρατήρησε τη συμπεριφορά της Τύρου.
3 Ποιο δίδαγμα μπορούμε να αντλήσουμε από το γεγονός ότι ο Θεός έκρινε τους Χαναναίους της Τύρου για τη σκληρή συμπεριφορά τους προς το λαό του; Ένα βασικό δίδαγμα αφορά το πώς συμπεριφερόμαστε εμείς στους πνευματικούς αδελφούς μας. Σε προηγούμενα κεφάλαια αυτού του βιβλίου, πήραμε από τους 12 προφήτες μερικές συμβουλές για τη συμπεριφορά μας απέναντι στους άλλους, όπως το να είμαστε δίκαιοι στις επαγγελματικές μας συνήθειες και αγνοί στη διαγωγή μας. Αυτά τα 12 βιβλία, όμως, περιέχουν και άλλες ενδείξεις αναφορικά με το πώς επιθυμεί ο Θεός να συμπεριφερόμαστε στους άλλους.
ΜΗ ΧΑΙΡΕΣΤΕ ΜΕ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ
4. Με ποια έννοια ήταν οι Εδωμίτες “αδελφοί” του Ισραήλ, αλλά πώς φέρθηκαν στους “αδελφούς” τους;
4 Μπορείτε να εντοπίσετε ένα δίδαγμα στην καταδίκη του Θεού για τον Εδώμ, μια χώρα κοντά στον Ισραήλ: «Δεν έπρεπε να παρακολουθείς το θέαμα την ημέρα του αδελφού σου, την ημέρα της δυστυχίας του· και δεν έπρεπε να χαρείς σε βάρος των γιων του Ιούδα την ημέρα του αφανισμού τους». (Αβδιού 12) Οι Τύριοι ίσως ήταν “αδελφοί” σε σχέση με εμπορικές δραστηριότητες, αλλά οι Εδωμίτες ήταν με κυριολεκτική έννοια “αδελφοί” του Ισραήλ, διότι κατάγονταν από τον Ησαύ, το δίδυμο αδελφό του Ιακώβ. Ακόμη και ο Ιεχωβά αποκάλεσε τους Εδωμίτες “αδελφούς” του Ισραήλ. (Δευτερονόμιο 2:1-4) Άρα λοιπόν, ήταν πραγματική ένδειξη μίσους το ότι οι Εδωμίτες χάρηκαν όταν οι Ιουδαίοι υπέστησαν συμφορά από τους Βαβυλωνίους.—Ιεζεκιήλ 25:12-14.
5. Σε ποιες καταστάσεις θα μπορούσαμε να δείξουμε πνεύμα σαν των Εδωμιτών;
5 Σαφώς, ο Θεός δεν επιδοκίμαζε τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρθηκαν οι Εδωμίτες στους Ιουδαίους αδελφούς τους. Θα μπορούσαμε, όμως, να ρωτήσουμε: “Πώς θα αξιολογούσε ο Θεός τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρομαι εγώ στους αδελφούς μου;” Ένας τομέας που πρέπει να μας απασχολεί είναι το πώς βλέπουμε και πώς αντιμετωπίζουμε κάποιον αδελφό όταν τα πράγματα δεν έχουν κυλήσει ομαλά. Για παράδειγμα, φανταστείτε ότι ένας Χριστιανός σάς πρόσβαλε ή είχε κάποιο πρόβλημα με έναν συγγενή σας. Αν έχετε «αιτία για παράπονο», μήπως θα τρέφετε μνησικακία αντί να ξεχάσετε το ζήτημα ή να προσπαθήσετε να το τακτοποιήσετε; (Κολοσσαείς 3:13· Ιησούς του Ναυή 22:9-30· Ματθαίος 5:23, 24) Αυτό μπορεί να επηρεάσει τις ενέργειές σας απέναντι στον αδελφό. Ίσως να φέρεστε ψυχρά, αποφεύγοντας τη συντροφιά του ή μιλώντας αρνητικά για αυτόν. Για να επεκτείνουμε το παράδειγμα, φανταστείτε ότι αυτός ο αδελφός αργότερα έσφαλε και ίσως μάλιστα χρειάστηκε συμβουλή ή διόρθωση από τους πρεσβυτέρους. (Γαλάτες 6:1) Μήπως θα δείχνατε πνεύμα σαν των Εδωμιτών και θα χαιρόσασταν με τη δύσκολη κατάσταση του αδελφού; Πώς θα ήθελε ο Θεός να ενεργήσετε;
6. Σε αντιπαραβολή με όσα αναφέρονται στο εδάφιο Ζαχαρίας 7:10, τι συνιστά το εδάφιο Μιχαίας 7:18 να κάνουμε;
6 Ο Ιεχωβά είπε μέσω του Ζαχαρία ότι επιθυμία Του είναι να “μη σχεδιάζουμε κακό ο ένας εναντίον του άλλου στην καρδιά μας”. (Ζαχαρίας 7:9, 10· 8:17) Αυτή η συμβουλή ισχύει όταν νιώθουμε ότι ένας αδελφός μάς έχει πληγώσει ή έχει αδικήσει κάποιον από την οικογένειά μας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι εύκολο να “σχεδιάζουμε κακό στην καρδιά μας” και κατόπιν να το δείχνουμε αυτό με τις πράξεις μας. Από την άλλη πλευρά, ο Θεός θέλει να μιμούμαστε το θετικό του παράδειγμα. Θυμηθείτε ότι ο Μιχαίας έγραψε πως ο Ιεχωβά “συγχωρεί το σφάλμα και παραβλέπει την παράβαση”.a (Μιχαίας 7:18) Πώς μπορούμε να το εφαρμόσουμε αυτό στην πράξη;
7. Γιατί θα μπορούσαμε να επιλέξουμε απλώς να ξεχάσουμε μια προσβολή;
7 Ίσως νιώθουμε πληγωμένοι για αυτό που συνέβη σε εμάς ή στο συγγενή μας, αλλά πόσο σοβαρό είναι στ’ αλήθεια αυτό; Η Γραφή υποδεικνύει κάποια βήματα για την τακτοποίηση διαφορών, ακόμη και αν πρόκειται για αμαρτία εναντίον αδελφού. Παρ’ όλα αυτά, πολλές φορές είναι καλύτερο να αγνοήσουμε το σφάλμα ή την προσβολή, να “παραβλέψουμε την παράβαση”. Αναρωτηθείτε: “Μήπως είναι αυτή μία από τις 77 φορές που πρέπει να τον συγχωρήσω; Δεν μπορώ απλώς να το ξεχάσω;” (Ματθαίος 18:15-17, 21, 22) Ακόμη και αν η προσβολή φαίνεται σημαντική τώρα, θα ισχύει το ίδιο ύστερα από χίλια χρόνια; Ας πάρουμε ένα ουσιώδες δίδαγμα από το σχόλιο του εδαφίου Εκκλησιαστής 5:20 σχετικά με την απόλαυση που βρίσκει ένας εργάτης στην τροφή και στο ποτό: «Δεν θα θυμάται συχνά τις ημέρες της ζωής του, επειδή ο αληθινός Θεός τον κρατάει απασχολημένο με τη χαρά της καρδιάς του». Καθώς αυτός ο άνθρωπος επικεντρώνεται χαρούμενα στην ευχαρίστηση που νιώθει τώρα, τείνει να ξεχνάει τα προβλήματα της καθημερινής του ζωής. Μπορούμε εμείς να μιμηθούμε αυτή τη στάση; Αν εστιάζουμε την προσοχή μας στις χαρές της Χριστιανικής μας αδελφότητας, ίσως μπορέσουμε να ξεχάσουμε ζητήματα που δεν έχουν διαρκή σημασία, ζητήματα που δεν θα θυμόμαστε στο νέο κόσμο. Αυτό διαφέρει πολύ από το να χαιρόμαστε με τη δυσκολία κάποιου άλλου ή να θυμόμαστε τις προσβολές.
ΝΑ ΛΕΤΕ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
8. Ποια δυσκολία αντιμετωπίζουμε όσον αφορά το να λέμε την αλήθεια;
8 Τα 12 προφητικά βιβλία τονίζουν επίσης πόσο επιθυμεί ο Θεός να είμαστε φιλαλήθεις στις σχέσεις μας με τους άλλους. Βέβαια, καταβάλλουμε ιδιαίτερες προσπάθειες για να μεταδίδουμε “την αλήθεια εκείνων των καλών νέων” στους άλλους. (Κολοσσαείς 1:5· 2 Κορινθίους 4:2· 1 Τιμόθεο 2:4, 7) Ίσως, όμως, είναι πιο δύσκολο να μένουμε προσκολλημένοι στην αλήθεια όσον αφορά τις καθημερινές μας συνομιλίες με την οικογένειά μας και με τους πνευματικούς αδελφούς μας, συνομιλίες που καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων και καταστάσεων. Γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό;
9. Πότε μπορεί να μπούμε στον πειρασμό να μην πούμε όλη την αλήθεια, αλλά τι πρέπει να αναρωτηθούμε;
9 Ποιος από εμάς δεν έχει πει ή δεν έχει κάνει κάτι άστοργο το οποίο φέρθηκε στην προσοχή του αργότερα; Πιθανότατα νιώσαμε ντροπή ή κάποια ενοχή. Τέτοια αισθήματα μπορεί να κάνουν κάποιον να μην παραδεχτεί ένα λάθος ή να δώσει κάποια «εξήγηση» η οποία παραποιεί την αλήθεια προκειμένου να δικαιολογήσει την εσφαλμένη πράξη ή να την κάνει να φαίνεται σωστή. Ή ίσως σε μια δυσάρεστη κατάσταση να μπούμε στον πειρασμό να αναφέρουμε μόνο επιλεγμένες λεπτομέρειες και να τις διασκευάσουμε για να ωραιοποιήσουμε τα γεγονότα. Κατά συνέπεια, αυτό που λέμε μπορεί να είναι αληθινό θεωρητικά, αλλά να δίνει εντελώς διαφορετική εντύπωση. Ενώ ίσως δεν αποτελεί κατάφωρο ψέμα, όπως εκείνα που είναι διαδεδομένα στον κόσμο σήμερα, ισοδυναμεί άραγε αυτό πραγματικά με το “να λέμε την αλήθεια ο καθένας με τον πλησίον του” ή τον αδελφό του; (Εφεσίους 4:15, 25· 1 Τιμόθεο 4:1, 2) Όταν ένας Χριστιανός διατυπώνει με τέτοιον τρόπο τα πράγματα ενώ μέσα του γνωρίζει ότι οδηγεί τους αδελφούς σε λάθος συμπέρασμα, κάνοντάς τους να πιστεύουν κάτι που στην πραγματικότητα είναι αναληθές, ανακριβές, πώς νομίζετε ότι νιώθει ο Θεός;
10. Πώς περιγράφουν οι προφήτες μια πορεία που ήταν κοινή στον αρχαίο Ισραήλ και στον αρχαίο Ιούδα;
10 Οι προφήτες αντιλαμβάνονταν ότι ακόμη και άντρες και γυναίκες που έχουν αφιερωθεί στον Ιεχωβά παραβλέπουν μερικές φορές τα όσα εκείνος θέλει από αυτούς. Ο Ωσηέ εξέφρασε τα αισθήματα του Θεού για κάποια άτομα της εποχής του: «Λεηλασία σε αυτούς, γιατί έγιναν παραβάτες εναντίον μου! Και εγώ τους απολύτρωσα, εκείνοι όμως είπαν ψέματα εναντίον μου». Εκτός του ότι έλεγαν απροκάλυπτα και αδιαμφισβήτητα ψέματα εναντίον του Ιεχωβά, μερικοί υπέπεσαν σε «κατάρες και απάτες», ίσως παραποιώντας γεγονότα για να παροδηγήσουν άλλους. (Ωσηέ 4:1, 2· 7:1-3, 13· 10:4· 12:1) Ο Ωσηέ έγραψε αυτά τα λόγια στη Σαμάρεια, στο βόρειο βασίλειο. Ήταν άραγε καλύτερη η κατάσταση στον Ιούδα; Ο Μιχαίας μάς λέει: «Οι πλούσιοί της γέμισαν βία και οι κάτοικοί της είπαν ψεύδη και η γλώσσα τους είναι δόλια στο στόμα τους». (Μιχαίας 6:12) Είναι καλό να γνωρίζουμε πώς εκείνοι οι προφήτες καταδίκασαν την «απάτη» και αυτούς που «η γλώσσα τους είναι δόλια στο στόμα τους». Συνεπώς, ακόμη και οι Χριστιανοί, οι οποίοι ασφαλώς δεν θα έλεγαν ψέματα εσκεμμένα, μπορούν να αναρωτηθούν: “Μήπως μερικές φορές διαπράττω απάτη ή έχω δόλια γλώσσα στο στόμα μου; Τι επιθυμεί ο Θεός από εμένα σε αυτόν τον τομέα;”
11. Τι αποκαλύπτουν οι προφήτες σχετικά με το θέλημα του Θεού όσον αφορά την ομιλία μας;
11 Επισημαίνοντας τη θετική πλευρά, ο Θεός χρησιμοποίησε επίσης τους προφήτες για να διευκρινίσει ποια είναι τα καλά πράγματα που επιθυμεί από εμάς. Το εδάφιο Ζαχαρίας 8:16 λέει: «Αυτά πρέπει να κάνετε: Να λέτε την αλήθεια ο ένας στον άλλον. Με αλήθεια και με την κρίση της ειρήνης να κρίνετε στις πύλες σας». Στις ημέρες του Ζαχαρία οι πύλες ήταν δημόσιοι χώροι όπου οι πρεσβύτεροι χειρίζονταν δικαστικές υποθέσεις. (Ρουθ 4:1· Νεεμίας 8:1) Εντούτοις, ο Ζαχαρίας δεν είπε ότι αυτή ήταν η μόνη περίπτωση κατά την οποία έπρεπε να μιλάει κάποιος έντιμα. Πρέπει να είμαστε έντιμοι σε επίσημες περιστάσεις, αλλά μας δίνεται επίσης η παρότρυνση: «Να λέτε την αλήθεια ο ένας στον άλλον». Αυτό ισχύει και στο ιδιωτικό περιβάλλον του σπιτιού μας, όταν μιλάμε με το γαμήλιο σύντροφό μας ή με στενούς συγγενείς. Εφαρμόζεται επίσης στις καθημερινές μας συζητήσεις με πνευματικούς αδελφούς και αδελφές, είτε μιλάμε πρόσωπο με πρόσωπο είτε μιλάμε στο τηλέφωνο είτε επικοινωνούμε με κάποιον άλλον τρόπο. Αυτοί έχουν κάθε λόγο να αναμένουν ότι όσα λέμε είναι αλήθεια. Οι Χριστιανοί γονείς πρέπει να τονίζουν στα παιδιά τους πόσο ζωτικό είναι να αποφεύγουν τα ψέματα. Με αυτόν τον τρόπο, τα νεαρά άτομα μπορούν να μεγαλώσουν γνωρίζοντας ότι ο Θεός αναμένει να αποφεύγουν τη δόλια γλώσσα και να είναι πράγματι έντιμα σε ό,τι λένε.—Σοφονίας 3:13.
12. Ποια πολύτιμα διδάγματα μπορούμε να πάρουμε από τα προφητικά βιβλία;
12 Είτε νεαρός είτε ενήλικος, όποιος μένει προσκολλημένος στην οδό της φιλαλήθειας συμφωνεί με την παρότρυνση του Ζαχαρία: «Να αγαπάτε την αλήθεια και την ειρήνη». (Ζαχαρίας 8:19) Προσέξτε επίσης πώς περιγράφει ο Μαλαχίας αυτό που ο Ιεχωβά είδε να εφαρμόζει ο Γιος Του υποδειγματικά: «Ο νόμος της αλήθειας υπήρξε στο στόμα του, και αδικία δεν βρέθηκε στα χείλη του. Με ειρήνη και με ευθύτητα περπάτησε μαζί μου». (Μαλαχίας 2:6) Δεν θα ανέμενε ο Ιεχωβά το ίδιο και από εμάς; Θυμηθείτε ότι εμείς έχουμε στη διάθεσή μας ολόκληρο το Λόγο του, περιλαμβανομένων των 12 προφητών με όλα τα διδάγματα που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτούς.
ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΕ ΤΗ ΒΙΑΙΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
13. Σε ποιο άλλο πρόβλημα που υπήρχε ρίχνει φως το εδάφιο Μιχαίας 6:12;
13 Το εδάφιο Μιχαίας 6:12 μας λέει ότι ένας τρόπος με τον οποίο ο αρχαίος λαός του Θεού κακομεταχειριζόταν άλλους ήταν ότι “έλεγαν ψεύδη και η γλώσσα τους ήταν δόλια στο στόμα τους”. Αλλά εκείνο το εδάφιο προσδιόριζε ακόμη ένα σοβαρό ελάττωμα: “Οι πλούσιοι είχαν γεμίσει βία”. Πώς συνέβη αυτό, και ποιο δίδαγμα μπορούμε να αντλήσουμε;
14, 15. Ποιο υπόμνημα όσον αφορά τη βία είχαν τα έθνη που περιέβαλλαν το λαό του Θεού;
14 Σκεφτείτε τη φήμη ορισμένων εθνών που ζούσαν κοντά στο λαό του Θεού. Βορειοανατολικά ήταν η Ασσυρία με πρωτεύουσα τη Νινευή, για την οποία ο Ναούμ έγραψε: «Αλίμονο στην πόλη της αιματοχυσίας. Ολόκληρη είναι γεμάτη απάτη και ληστεία. Η λεία δεν φεύγει!» (Ναούμ 3:1) Οι Ασσύριοι ήταν γνωστοί για τους επιθετικούς τους πολέμους και τη σκληρότητά τους προς τους αιχμαλώτους—μερικούς τους έκαιγαν ή τους έγδερναν ζωντανούς, ενώ άλλους τους τύφλωναν ή τους έκοβαν τη μύτη, τα αφτιά ή τα δάχτυλα. Το βιβλίο Θεοί, Τάφοι και Λόγιοι (Gods, Graves, and Scholars) λέει: «Η Νινευή χαράχτηκε στη συνείδηση της ανθρωπότητας μόνο για τους φόνους, τις λεηλασίες, την καταπίεση και την καταπάτηση των αδυνάτων· για τους πολέμους και την κάθε είδους σωματική βία». Έχουμε στη διάθεσή μας τα λόγια ενός αυτόπτη μάρτυρα εκείνης της βίας (και πιθανού συμμετόχου). Αφού άκουσε το άγγελμα του Ιωνά, ο βασιλιάς της Νινευή είπε για το λαό του: «Ας σκεπαστούν με σάκο, άνθρωπος και κατοικίδιο ζώο· και ας φωνάξουν με δύναμη προς τον Θεό και ας επιστρέψουν, ο καθένας από την κακή οδό του και από τη βία που υπήρχε στα χέρια τους».—Ιωνάς 3:6-8.b
15 Η κατάφωρη βία δεν περιοριζόταν στην Ασσυρία. Ο Εδώμ, στα νοτιοανατολικά του Ιούδα, θα λάβαινε επίσης ανταπόδοση. Γιατί; «Ο Εδώμ θα γίνει άγρια ερημιά, εξαιτίας της βίας που ασκήθηκε προς τους γιους του Ιούδα, στου οποίου τη γη έχυσαν αθώο αίμα». (Ιωήλ 3:19) Πήραν οι Εδωμίτες στα σοβαρά αυτή την προειδοποίηση και τερμάτισαν τις βίαιες οδούς τους; Περίπου δύο αιώνες αργότερα, ο Αβδιού έγραψε: «Οι κραταιοί σου άντρες θα τρομοκρατηθούν, Θεμάν [εδωμιτική πόλη], . . . Επειδή έκανες κακό στον αδελφό σου τον Ιακώβ, . . . θα εκκοπείς στον αιώνα». (Αβδιού 9, 10) Τι συνέβαινε, όμως, στο λαό του Θεού;
16. Ποιο πρόβλημα της εποχής τους μας βοηθούν να κατανοήσουμε ο Αμώς και ο Αββακούμ;
16 Ο Αμώς εξέθεσε την κατάσταση που επικρατούσε στη Σαμάρεια, την πρωτεύουσα του βόρειου βασιλείου: «“Δείτε τις πολλές ταραχές στο μέσο της και τις απάτες που διαπράττονται μέσα σε αυτήν. Και δεν έχουν μάθει πώς να κάνουν το ευθές”, λέει ο Ιεχωβά, “εκείνοι που συσσωρεύουν βία και λεηλασία”». (Αμώς 3:9, 10) Ίσως νομίζετε ότι τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά στον Ιούδα, εκεί όπου βρισκόταν ο ναός του Ιεχωβά. Αλλά ο Αββακούμ, ο οποίος ζούσε στον Ιούδα, ρώτησε τον Θεό: «Ως πότε θα σε καλώ για βοήθεια από τη βία και εσύ δεν θα σώζεις; Γιατί με κάνεις να βλέπω βλαβερά πράγματα και εξακολουθείς να παρατηρείς προβλήματα; Και γιατί βρίσκεται μπροστά μου λεηλασία και βία;»—Αββακούμ 1:2, 3· 2:12.
17. Γιατί μπορεί να αναπτύχθηκαν βίαιες τάσεις ανάμεσα στο λαό του Θεού;
17 Είναι άραγε πιθανό να διαδόθηκε η βία στο λαό του Θεού επειδή επέτρεψαν να τους επηρεάσει η στάση της Ασσυρίας, του Εδώμ ή άλλων εθνών απέναντι στη βία; Ο Σολομών είχε προειδοποιήσει ότι υπήρχε αυτή η πιθανότητα: «Μη φθονείς το βίαιο άντρα και μη διαλέξεις καμιά από τις οδούς του». (Παροιμίες 3:31· 24:1) Αργότερα, ο Ιερεμίας μίλησε πιο συγκεκριμένα: «Αυτό είπε ο Ιεχωβά: “Μη μαθαίνεις καθόλου την οδό των εθνών”».—Ιερεμίας 10:2· Δευτερονόμιο 18:9.
18, 19. (α) Αν ζούσε τώρα ο Αββακούμ, πώς θα ένιωθε για τις σύγχρονες εκδηλώσεις βίας; (β) Πώς νιώθετε εσείς για τη βία της εποχής μας;
18 Αν ο Αββακούμ ζούσε τώρα, δεν θα τον συγκλόνιζε η βία της εποχής μας; Πολλοί είναι βουτηγμένοι στη βία από μικρή ηλικία. Τα κινούμενα σχέδια που συναρπάζουν αγόρια και κορίτσια παρουσιάζουν βία—ο ένας ήρωας προσπαθεί να διαλύσει, να ανατινάξει, να καταστρέψει με κάποιον τρόπο τον άλλον. Λίγο αργότερα, πολλοί νεαροί «προβιβάζονται» σε ηλεκτρονικά παιχνίδια στα οποία κερδίζουν πυροβολώντας, ανατινάζοντας ή συντρίβοντας τους αντιπάλους. «Αυτά είναι παιχνίδια και τίποτα παραπάνω», ίσως αντιτείνουν μερικοί. Ωστόσο, τα βίαια παιχνίδια, είτε παίζονται στο κομπιούτερ μέσα στο σπίτι είτε σε κάποιο κατάστημα, εμποτίζουν τους παίκτες με βία, διαμορφώνοντας τις διαθέσεις και τις αντιδράσεις τους. Πόσο αληθινή είναι η θεόπνευστη συμβουλή: «Ο βίαιος άντρας παραπλανά το συνάνθρωπό του και τον κάνει να πάει σε οδό που δεν είναι καλή»!—Παροιμίες 16:29.
19 Μολονότι ο Αββακούμ ήταν αναγκασμένος να εξακολουθεί να παρατηρεί προβλήματα και “βία μπροστά του”, το γεγονός αυτό τον έθλιβε. Θα μπορούσατε τώρα να αναρωτηθείτε: “Θα ένιωθε άνετα ο Αββακούμ αν καθόταν μαζί μου και έβλεπε τα προγράμματα που συνηθίζω να παρακολουθώ στην τηλεόραση;” Αναρωτηθείτε επίσης: “Θα αφιέρωνε χρόνο για να παρακολουθήσει δήθεν αθλητικούς αγώνες που είναι σκόπιμα βίαιοι, στους οποίους μάλιστα οι παίκτες φορούν προστατευτικό εξοπλισμό σαν τους αρχαίους μονομάχους;” Σε ορισμένους αγώνες, αυτό που συναρπάζει πολλούς είναι οι συμπλοκές μέσα στον αγωνιστικό χώρο ή μεταξύ έξαλλων οπαδών. Σε μερικούς πολιτισμούς, πολλοί παρακολουθούν βίαιες ταινίες και βιντεοταινίες που έχουν ως κεντρικό θέμα τον πόλεμο ή τις πολεμικές τέχνες. Μπορεί να δικαιολογούν τέτοια θεάματα λέγοντας ότι περιγράφουν κάποιο ιστορικό γεγονός ή ότι παρουσιάζουν την πολιτιστική κληρονομιά του έθνους, αλλά κάνει αυτό τη βία πιο αποδεκτή;—Παροιμίες 4:17.
20. Για ποιο είδος βίας εξέφρασε ο Μαλαχίας την άποψη του Ιεχωβά;
20 Ο Μαλαχίας θίγει μια σχετική πτυχή του ζητήματος όταν εκθέτει την άποψη του Ιεχωβά για την προδοσία ορισμένων Ιουδαίων προς τις συζύγους τους. «“Αυτός έχει μισήσει το διαζύγιο”, είπε ο Ιεχωβά, ο Θεός του Ισραήλ· “και εκείνον που με βία έχει καλύψει το ένδυμά του”». (Μαλαχίας 2:16) Η εβραϊκή έκφραση που αποδίδεται «με βία έχει καλύψει το ένδυμά του» έχει κατανοηθεί με διάφορους τρόπους. Μερικοί λόγιοι θεωρούν ότι σημαίνει πως κάποιος λέρωνε το ένδυμά του με αίμα όταν επιτιθόταν βίαια σε κάποιον άλλον. Όπως και αν είχαν τα πράγματα, ο Μαλαχίας καταδίκαζε ρητά τη συζυγική κακομεταχείριση. Ναι, ο Μαλαχίας έθιξε το ζήτημα της βίας στο οικογενειακό περιβάλλον και έδειξε ότι ο Θεός την αποδοκιμάζει.
21. Σε ποιες καταστάσεις πρέπει να αποφεύγουν τη βία οι Χριστιανοί;
21 Είτε σωματική είτε φραστική, η βία στον ιδιωτικό χώρο του σπιτιού ενός Χριστιανού είναι εξίσου αδικαιολόγητη με τη βία που ασκείται δημόσια. Ο Θεός παρατηρεί και τις δύο καταστάσεις. (Εκκλησιαστής 5:8) Ενώ ο Μαλαχίας αναφερόταν στη βία εναντίον της συζύγου, η Γραφή δεν λέει πουθενά ότι η βία είναι λιγότερο κατακριτέα αν ένας άντρας την ασκεί στα παιδιά του ή στους ηλικιωμένους γονείς του. Ούτε μια γυναίκα δικαιολογείται να ασκεί βία στο σύζυγο, στα παιδιά ή στους γονείς της. Ομολογουμένως, σε μια οικογένεια ατελών ανθρώπων μπορεί να δημιουργηθεί ένταση, προξενώντας εκνευρισμό και μερικές φορές θυμό. Ωστόσο, η Γραφή μάς συμβουλεύει: «Να οργίζεστε και εντούτοις να μην αμαρτάνετε· ο ήλιος ας μη δύει βρίσκοντάς σας σε κατάσταση θυμού».—Εφεσίους 4:26· 6:4· Ψαλμός 4:4· Κολοσσαείς 3:19.
22. Πώς γνωρίζουμε ότι είναι δυνατόν να μην είμαστε βίαιοι, ακόμη και αν πολλά άτομα γύρω μας ενεργούν διαφορετικά;
22 Μερικοί ίσως προβάλλουν δικαιολογίες για τη βίαιη συμπεριφορά τους, λέγοντας: “Είμαι έτσι επειδή μεγάλωσα σε βίαιη οικογένεια” ή “Οι άνθρωποι από την περιοχή μου ή από τον πολιτισμό μου είναι πιο ευερέθιστοι, πιο ευέξαπτοι”. Ωστόσο, όταν ο Μιχαίας καταδίκασε τους “πλούσιους που είχαν γεμίσει βία”, δεν άφησε να εννοηθεί ότι τους ήταν αδύνατον να ενεργήσουν διαφορετικά επειδή είχαν μεγαλώσει μέσα στη βία. (Μιχαίας 6:12) Ο Νώε ζούσε σε καιρό που η γη είχε “γεμίσει βία”, και οι γιοι του μεγάλωσαν σε αυτό το περιβάλλον. Μήπως υιοθέτησαν βίαιη συμπεριφορά; Κάθε άλλο! «Ο Νώε βρήκε εύνοια στα μάτια του Ιεχωβά», και οι γιοι του τον ακολούθησαν και διαφυλάχτηκαν από τον Κατακλυσμό.—Γένεση 6:8, 11-13· Ψαλμός 11:5.
23, 24. (α) Τι μας βοηθάει να μη γινόμαστε γνωστοί ως βίαια άτομα; (β) Πώς νιώθει ο Ιεχωβά για τα άτομα που συμπεριφέρονται στους άλλους όπως επιθυμεί εκείνος;
23 Σε όλη τη γη, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά είναι γνωστοί, όχι ως βίαιοι, αλλά ως ειρηνικοί άνθρωποι. Σέβονται και τηρούν τους νόμους του Καίσαρα που απαγορεύουν τις βίαιες πράξεις. (Ρωμαίους 13:1-4) Έχουν εργαστεί για να «σφυρηλατήσουν τα σπαθιά τους σε υνιά» και αγωνίζονται να επιδιώκουν την ειρήνη. (Ησαΐας 2:4) Προσπαθούν να ντυθούν «τη νέα προσωπικότητα», η οποία τους βοηθάει να αποφεύγουν τη βία. (Εφεσίους 4:22-26) Επίσης, παρατηρούν το θαυμάσιο παράδειγμα των Χριστιανών πρεσβυτέρων, οι οποίοι δεν επιτρέπεται να είναι “πλήκτες” είτε με λόγια είτε με έργα.—1 Τιμόθεο 3:3· Τίτο 1:7.
24 Ναι, μπορούμε—και πρέπει—να συμπεριφερόμαστε στους άλλους όπως επιθυμεί ο Θεός. Ο Ωσηέ λέει: «Ποιος είναι σοφός, ώστε να κατανοήσει αυτά τα πράγματα; Φρόνιμος, ώστε να τα γνωρίσει; Διότι οι οδοί του Ιεχωβά είναι ευθείες, και οι δίκαιοι θα περπατούν σε αυτές».—Ωσηέ 14:9.
a Όσον αφορά τη φράση «παραβλέπει την παράβαση», ένας λόγιος λέει ότι στην εβραϊκή γλώσσα η μεταφορική έκφραση είναι «παρμένη από τη συμπεριφορά ενός ταξιδιώτη που προσπερνάει χωρίς να δώσει προσοχή σε κάποιο αντικείμενο με το οποίο δεν θέλει να ασχοληθεί. Η έννοια που μεταδίδεται [δεν είναι ότι ο Θεός δεν παρατηρεί την αμαρτία], αλλά ότι δεν τη σημειώνει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις με σκοπό να επιβάλει τιμωρία—ότι δεν τιμωρεί, αλλά συγχωρεί».
b Περίπου 35 χλμ. νοτιοανατολικά της Νινευή ήταν η Χαλάχ (Νιμρούντ), την οποία ανοικοδόμησε ο Ασσουρνασιρπάλ. Στο Βρετανικό Μουσείο εκτίθενται επιτοίχιες πλάκες από τη Χαλάχ, για τις οποίες διαβάζουμε: «Ο Ασσουρνασιρπάλ δεν παρέλειψε καμιά λεπτομέρεια της αγριότητας και της βαναυσότητας των εκστρατειών του. Κρεμούσαν τους αιχμαλώτους σε πασσάλους ή τους κάρφωναν σε ξύλα πάνω στα τείχη των πολιορκημένων πόλεων . . . · νεαροί και κοπέλες γδέρνονταν ζωντανοί».—Αρχαιολογία της Αγίας Γραφής (Archaeology of the Bible).