ΣΠΕΡΜΟΛΟΓΙΑ, ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ
Σπερμολογία είναι η άσκοπη συζήτηση για τρίτα πρόσωπα ή η αβάσιμη φήμη. Συκοφαντία ονομάζεται η δυσφήμηση—συνήθως κακόβουλη—είτε προφορική είτε γραπτή.
Δεν είναι κάθε συζήτηση για τρίτους κακή ή επιβλαβής, αν και μπορεί να γίνει. Μερικές φορές ίσως να περιλαμβάνει έπαινο για κάποιον ή κάποιους, ή ίσως ένα ασήμαντο ή άκακο σχόλιο που απλώς πηγάζει από ανθρώπινο ενδιαφέρον. Ωστόσο, μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε άσκοπη ομιλία, σε λόγια που πληγώνουν ή προξενούν προβλήματα, διότι η σπερμολογία είναι άσκοπη ομιλία. Οι Γραφές μιλούν κατά της άσκοπης ομιλίας, τονίζοντας ότι η γλώσσα δαμάζεται δύσκολα και ότι «καθίσταται κόσμος αδικίας ανάμεσα στα μέλη μας, γιατί κηλιδώνει όλο το σώμα και φλογίζει τον τροχό της φυσικής ζωής». Η καταστροφικότητά της τονίζεται ακόμη περισσότερο με τα επόμενα λόγια του Βιβλικού συγγραφέα: «και φλογίζεται από τη Γέεννα». (Ιακ 3:6) Ο κίνδυνος που ελλοχεύει στα επιπόλαια, άσκοπα λόγια επισημαίνεται πολλές φορές. Αυτού του είδους η ομιλία συνδέεται με την αφροσύνη ή την ανοησία. (Παρ 15:2) Αποτελεί παγίδα και μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή όποιον τη χρησιμοποιεί. (Παρ 13:3· 18:7) «Στην πολυλογία δεν λείπει η παράβαση», λέει η παροιμία, υποδεικνύοντας ότι είναι φρόνιμο να κρατάει κάποιος τα χείλη του υπό έλεγχο. (Παρ 10:19) Η παροιμία «όποιος φυλάει το στόμα του και τη γλώσσα του, φυλάει την ψυχή του από στενοχώριες» αποτελεί προειδοποίηση για τα απερίσκεπτα, επιπόλαια ή άσκοπα λόγια.—Παρ 21:23.
«Από την αφθονία της καρδιάς μιλάει το στόμα», είπε ο Ιησούς Χριστός. (Ματ 12:34) Επομένως, αυτά για τα οποία μιλάει συνήθως κάποιος είναι ενδεικτικά των πραγμάτων στα οποία είναι προσηλωμένη η καρδιά του. Οι Γραφές μάς παροτρύνουν να προφυλάσσουμε την καρδιά, καθώς επίσης να κάνουμε σκέψεις και να μιλάμε για πράγματα που είναι αληθινά, σοβαρά, δίκαια, αγνά και αξιαγάπητα, που έχουν καλή φήμη, που είναι ενάρετα και αξιέπαινα. (Παρ 4:23· Φλπ 4:8) Ο Ιησούς Χριστός είπε ότι «εκείνο που μολύνει τον άνθρωπο είναι αυτό που βγαίνει από το στόμα του», και στη συνέχεια κατονόμασε τους “πονηρούς διαλογισμούς” και τις «ψευδομαρτυρίες» ανάμεσα στα όσα βγαίνουν από το στόμα αλλά στην πραγματικότητα εξέρχονται από την καρδιά.—Ματ 15:11, 19.
Η σπερμολογία μπορεί να οδηγήσει στη συκοφαντία και να αποβεί καταστροφική για το συκοφάντη. Η σοφία που περιέχεται στα λόγια των εδαφίων Εκκλησιαστής 10:12-14 είναι καταφανής: «Τα χείλη του άφρονα τον καταπίνουν. Η αρχή των λόγων του στόματός του είναι ανοησία, και το τέλος όσων λέει το στόμα του είναι παραφροσύνη που φέρνει συμφορά. Και ο ανόητος λέει πολλά λόγια».
Η σπερμολογία είναι ομιλία η οποία αποκαλύπτει κάτι για τις ενέργειες και τις υποθέσεις των άλλων. Μπορεί να συνιστά αβάσιμη φήμη, ακόμη και ψέμα, και μολονότι ο σπερμολόγος ίσως δεν γνωρίζει ότι η φήμη είναι αναληθής, ωστόσο τη διαδίδει, καθιστώντας έτσι τον εαυτό του υπεύθυνο για την κοινολόγηση ενός ψέματος. Ίσως ο σπερμολόγος μιλάει για τα σφάλματα και τα λάθη κάποιου. Αλλά ακόμη και αν τα λεγόμενά του είναι αληθινά, ενεργεί εσφαλμένα και φανερώνει ότι δεν έχει αγάπη. Η παροιμία λέει: «Όποιος καλύπτει παράβαση επιζητεί αγάπη, και αυτός που εξακολουθεί να μιλάει για κάποιο ζήτημα χωρίζει εκείνους που έχουν οικειότητα μεταξύ τους».—Παρ 17:9.
Ο απόστολος Παύλος έδωσε την ακόλουθη ισχυρή συμβουλή στον επίσκοπο Τιμόθεο σχετικά με τη διαγωγή των νεαρών χηρών οι οποίες δεν είχαν σπιτικό να φροντίσουν και δεν παρέμεναν απασχολημένες με το να διακονούν τους άλλους: «Μαθαίνουν επίσης να είναι αργόσχολες, να περιφέρονται άσκοπα στα σπίτια· ναι, όχι μόνο αργόσχολες, αλλά και σπερμολόγοι και άτομα που ανακατεύονται στις υποθέσεις των άλλων, μιλώντας για πράγματα που δεν πρέπει». (1Τι 5:13) Τέτοιες ενέργειες συνιστούν άτακτη διαγωγή. Ο ίδιος απόστολος μίλησε για κάποιους στην εκκλησία της Θεσσαλονίκης οι οποίοι “περπατούσαν άτακτα ανάμεσά τους, καθώς δεν εργάζονταν καθόλου αλλά ανακατεύονταν σε ό,τι δεν τους αφορούσε”. (2Θε 3:11) Ο απόστολος Πέτρος τοποθετεί το «άτομο που ανακατεύεται στις υποθέσεις των άλλων» σε μια πολύ κακή συντροφιά—δίπλα στο φονιά, στον κλέφτη και στον κακοποιό.—1Πε 4:15.
Από την άλλη πλευρά, δεν αποτελεί σπερμολογία ή συκοφαντία και δεν είναι εσφαλμένο το να αναφέρει κάποιος καταστάσεις οι οποίες επηρεάζουν μια εκκλησία σε εκείνους που έχουν την εξουσία και την ευθύνη να επιβλέπουν και να διορθώνουν τα πράγματα. Αυτό καταδεικνύεται από το Γραφικό υπόμνημα σχετικά με τη Χριστιανική εκκλησία της αρχαίας Κορίνθου. Εκεί, οι διενέξεις και η απόδοση ανάρμοστης τιμής σε ανθρώπους δημιουργούσαν φατριασμούς, με αποτέλεσμα να καταστρέφεται η ενότητα της εκκλησίας. Μερικά μέλη του σπιτικού κάποιας Χλόης, που γνώριζαν αυτά τα πράγματα και ανησυχούσαν για την πνευματική ευημερία της εκκλησίας, τα αποκάλυψαν στον απόντα απόστολο Παύλο, ο οποίος έσπευσε να γράψει στην εκκλησία από την Έφεσο με σκοπό να δώσει διορθωτικές συμβουλές.—1Κο 1:11.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ σπερμολογίας και συκοφαντίας;
Ενώ η σπερμολογία μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να είναι λίγο πολύ ακίνδυνη (αν και μπορεί να μετατραπεί σε συκοφαντία ή να οδηγήσει σε αυτήν), η συκοφαντία είναι πάντοτε επιζήμια και προξενεί πάντοτε πόνο και φιλονικία. Μπορεί να γίνεται με κακόβουλο κίνητρο, μπορεί και όχι. Ωστόσο, ο συκοφάντης φέρνει τον εαυτό του ούτως ή άλλως σε άσχημη θέση ενώπιον του Θεού, επειδή το να «σπέρνει» κάποιος «φιλονικίες ανάμεσα σε αδελφούς» είναι ένα από τα πράγματα που μισεί ο Θεός. (Παρ 6:16-19) Η λέξη διάβολος του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου σημαίνει “συκοφάντης” ή “κατήγορος”. (Στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο του εδαφίου Λουκάς 16:1 εμφανίζεται το συγγενικό ρήμα διαβάλλω.) Αυτή η λέξη χρησιμοποιείται επίσης στην Αγία Γραφή ως τίτλος του Σατανά, του μεγάλου συκοφάντη του Θεού. (Ιωα 8:44· Απ 12:9, 10· Γε 3:2-5) Αυτό υποδεικνύει την πηγή τέτοιων δυσφημιστικών κατηγοριών.
Η συκοφαντία αποτελεί πρόσκομμα για τους άλλους, ιδιαίτερα για τον συκοφαντούμενο. Ο νόμος που έδωσε ο Θεός στον Ισραήλ πρόσταζε: «Δεν πρέπει να περιφέρεσαι ανάμεσα στο λαό σου για να συκοφαντείς. Δεν πρέπει να σηκωθείς εναντίον του αίματος του συνανθρώπου σου». (Λευ 19:16) Η σοβαρότητα της συκοφαντίας τονίζεται εδώ με την επισήμανση ότι σε μερικές περιπτώσεις οι ψεύτικες καταγγελίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμη και σε εκτέλεση. Πολλές φορές οι ψευδομάρτυρες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο να θανατωθούν αθώοι άνθρωποι.—1Βα 21:8-13· Ματ 26:59, 60.
Μερικές φορές μπορεί να πρόκειται για εμπιστευτικό ζήτημα, αλλά ο συκοφάντης αρέσκεται στο να το αποκαλύπτει σε άλλους που δεν δικαιούνται να το γνωρίζουν. (Παρ 11:13) Ο συκοφάντης απολαμβάνει να αποκαλύπτει πράγματα που προκαλούν αίσθηση. Εκείνος που δίνει προσοχή στις συκοφαντίες ενεργεί επίσης εσφαλμένα και βλάπτει τον εαυτό του. (Παρ 20:19· 26:22) Κάποιος μπορεί να απομακρυνθεί από τους φίλους του λόγω ενός δυσφημιστικού σχολίου που έκανε σχετικά με αυτούς ένας συκοφάντης, και μπορεί να ανακύψουν έχθρες και διαιρέσεις.—Παρ 16:28.
Οι Γραφές προλέγουν ότι η αισθητή παρουσία συκοφαντών θα αποτελούσε ένα από τα χαρακτηριστικά των “τελευταίων ημερών”. (2Τι 3:1-3) Τέτοιου είδους άτομα—είτε άντρες είτε γυναίκες—αν υπάρχουν ανάμεσα στο λαό του Θεού, πρέπει να ελέγχονται και να διορθώνονται από τους υπευθύνους στη Χριστιανική εκκλησία. (1Τι 3:11· Τιτ 2:1-5· 3Ιω 9, 10) Η συκοφαντία, προκαλώντας φιλονικία (Παρ 16:28), παράγει ορισμένα από τα «έργα της σάρκας» (όπως μίση, φιλονικίες και διαιρέσεις) τα οποία θα εμποδίσουν το συκοφάντη και όποιους άλλους οδηγεί αυτός στην αδικοπραγία να κληρονομήσουν τη Βασιλεία του Θεού. (Γα 5:19-21) Μολονότι ο συκοφάντης μπορεί να είναι ύπουλος και δόλιος, η κακία του θα αποκαλυφτεί μέσα στην εκκλησία. (Παρ 26:20-26) Ο Ιησούς εξέθεσε τον συκοφάντη Ιούδα (Ιωα 6:70) στους αποστόλους του και στη συνέχεια τον έδιωξε από τη συντροφιά του. Ό,τι ακολούθησε οδήγησε στην καταστροφή του Ιούδα.—Ματ 26:20-25· Ιωα 13:21-27· 17:12.
Μια μορφή συκοφαντίας είναι η εξύβριση, συνήθεια η οποία επισύρει την αποκοπή από τη Χριστιανική εκκλησία, διότι οι υβριστές καταδικάζονται από τις Γραφές ως ανάξιοι για ζωή. (1Κο 5:11· 6:9, 10) Η συκοφαντία και η εξύβριση σχετίζονται συνήθως με στασιασμό εναντίον του Θεού ή εναντίον εκείνων τους οποίους αυτός έχει καταστήσει αρμόδιους και τους έχει διορίσει να ασκούν τη διακυβέρνηση της εκκλησίας του λαού του. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί ο Κορέ και οι σύντροφοί του, που μίλησαν συκοφαντικά εναντίον του Μωυσή και του Ααρών στασιάζοντας κατά της διευθέτησης του Θεού. (Αρ 16:1-3, 12-14) Ο Ιούδας στρέφει την προσοχή σε αυτούς τους στασιαστές και στην κατάληξη που είχαν, προειδοποιώντας τους Χριστιανούς ότι δεν πρέπει να μιλούν υβριστικά, να γογγύζουν, να παραπονιούνται και να λένε «παραφουσκωμένα πράγματα».—Ιου 10, 11, 14-16.