ΛΑΛΗΜΑ ΤΟΥ ΠΕΤΕΙΝΟΥ
Η λέξη ἀλεκτοροφωνία του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου αποτελεί την ονομασία της τρίτης φυλακής της νύχτας σύμφωνα με την ελληνορωμαϊκή διαίρεση. (Μαρ 13:35) Η φυλακή αυτή διαρκούσε από τα μεσάνυχτα περίπου μέχρι τις τρεις περίπου το πρωί.
Αρκετά έχουν λεχθεί για το λάλημα του πετεινού λόγω του ότι ο Ιησούς αναφέρθηκε σε αυτό όταν προέβλεψε ότι ο Πέτρος θα τον αρνούνταν σε τρεις περιπτώσεις. (Ματ 26:34, 74, 75· Μαρ 14:30, 72· Λου 22:34· Ιωα 13:38) Με βάση κάποιες δηλώσεις που περιέχονται στο Ιουδαϊκό Μισνά (Μπαβά Καμά 7:7), ορισμένοι προβάλλουν το επιχείρημα ότι στην Ιερουσαλήμ δεν εκτρέφονταν πετεινοί, επειδή προκαλούσαν τελετουργική ακαθαρσία με το να σκαλίζουν το χώμα. Ισχυρίζονται ότι το λάλημα του πετεινού στο οποίο αναφέρθηκε ο Ιησούς ήταν στην πραγματικότητα το ρωμαϊκό gallicinium, ένα χρονικό σήμα που λέγεται ότι έδινε με σάλπιγγες, στο τέλος της τρίτης νυχτερινής φυλακής, η ρωμαϊκή φρουρά η οποία ήταν εγκατεστημένη στα περιτειχίσματα του Φρουρίου Αντωνία στην Ιερουσαλήμ.
Εντούτοις, αναφορές του Ιουδαϊκού Ταλμούδ υποδηλώνουν ότι εκτρέφονταν τότε πετεινοί στην Ιερουσαλήμ. (Για παράδειγμα, βλέπε Το Μισνά, Εντουγιότ 6:1.) Επιπρόσθετη ένδειξη αποτελεί το γεγονός ότι ο Ιησούς, θρηνώντας για την πόλη της Ιερουσαλήμ, επέλεξε την παρομοίωση της “κότας που συγκεντρώνει τα κλωσόπουλά της κάτω από τις φτερούγες της” για να εκφράσει τα αισθήματά του για εκείνη. (Ματ 23:37) Ο Ιησούς επέλεγε πάντοτε παραβολές τις οποίες οι ακροατές του θα έβρισκαν ευκολονόητες. Άρα, όσον αφορά τη δήλωσή του προς τον Πέτρο, δεν υπάρχει βάσιμος λόγος να υποθέσουμε ότι εννοούσε κάτι άλλο και όχι το κυριολεκτικό λάλημα του πετεινού.
Άλλοι επισημαίνουν μια φαινομενική αντίφαση στις τέσσερις αφηγήσεις, εφόσον ο Ματθαίος, ο Λουκάς και ο Ιωάννης αναφέρουν μόνο ένα λάλημα του πετεινού, ενώ ο Μάρκος παραθέτει τα εξής λόγια του Ιησού: «Αληθινά σου λέω: Εσύ ο ίδιος σήμερα, ναι, αυτή τη νύχτα, προτού λαλήσει πετεινός δύο φορές, θα με απαρνηθείς τρεις φορές». Αυτή τη δήλωση την επαναλαμβάνει όταν εξιστορεί τι συνέβη αργότερα.—Μαρ 14:30, 72.
Προφανώς, σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει αντίφαση, αλλά απλώς ο ένας συγγραφέας δίνει περισσότερες λεπτομέρειες κατά την αφήγησή του από ό,τι οι άλλοι. Το περιστατικό αυτό περιλαμβάνει τον Πέτρο, και εφόσον ο Μάρκος ήταν στενός του σύντροφος επί αρκετό χρονικό διάστημα και αναμφίβολα έγραψε την αφήγηση του Ευαγγελίου του με τη βοήθεια του Πέτρου ή βασιζόμενος στη μαρτυρία του, έπεται ότι η δική του αφήγηση θα ήταν η πιο λεπτομερής. (Σε άλλες περιπτώσεις ο Ματθαίος ήταν εκείνος που περιέγραψε λεπτομερέστερα ορισμένα περιστατικά, όπως φαίνεται από μια παραβολή του εδ. Ματ 8:28 με τα εδ. Μαρ 5:2 και Λου 8:27, καθώς επίσης του εδ. Ματ 20:30 με τα εδ. Μαρ 10:46 και Λου 18:35.) Έτσι λοιπόν, ενώ ο Μάρκος παρέθεσε τη δήλωση του Ιησού σύμφωνα με την οποία ο πετεινός θα λαλούσε δύο φορές, οι άλλοι τρεις συγγραφείς ανέφεραν μόνο τη δεύτερη και τελευταία φορά, η οποία έκανε τον Πέτρο να ξεσπάσει σε κλάματα, χωρίς όμως να αρνούνται με αυτό ότι ο πετεινός είχε λαλήσει και προηγουμένως.
Είναι γενικά παραδεκτό ότι το λάλημα του πετεινού υπήρξε ανέκαθεν και εξακολουθεί να είναι μέσο προσδιορισμού του χρόνου στις χώρες της ανατολικής Μεσογείου, και ότι το πρώτο λάλημα του πετεινού ακούγεται γύρω στα μεσάνυχτα, ενώ ένα άλλο ακούγεται αργότερα, κοντά στην αυγή. Μερικοί λένε ότι ακούγεται και άλλο ένα, ανάμεσα σε αυτά τα δύο. Σχετικά με το εδάφιο Ιωάννης 13:38, το Σχολιολόγιο (Commentary) του Κλαρκ λέει: «Οι Ιουδαίοι, και κάποια άλλα έθνη, θεωρούσαν ότι ο πετεινός λαλούσε πρώτη, δεύτερη και τρίτη φορά». Μολονότι μπορεί να μην είναι τώρα δυνατόν να προσδιορίσουμε σε ποιες ακριβώς ώρες ακούγονταν αυτά τα περιοδικά λαλήματα του πετεινού, είναι αρκετό να γνωρίζουμε ότι όντως υφίσταντο και ότι, προτού ακουστούν δύο τέτοια λαλήματα, έλαβαν χώρα οι τρεις αρνήσεις του Πέτρου.