Πρέπει να Χρησιμοποιούμε το Σταυρό στη Λατρεία;
Η απάντηση της Αγίας Γραφής
Για πολλούς ο σταυρός είναι το πιο γνωστό σύμβολο του Χριστιανισμού. Ωστόσο, η Αγία Γραφή δεν περιγράφει το όργανο στο οποίο εκτελέστηκε ο Ιησούς, και επομένως κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με απόλυτη βεβαιότητα ποιο ήταν το σχήμα του. Εντούτοις, στην Αγία Γραφή υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο Ιησούς πέθανε, όχι πάνω σε δύο διασταυρούμενα ξύλα, αλλά πάνω σε έναν πάσσαλο.
Στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο της Αγίας Γραφής χρησιμοποιείται συνήθως η λέξη σταυρός για το όργανο εκτέλεσης του Ιησού. (Ματθαίος 27:40· Ιωάννης 19:17) Ωστόσο, στην κλασική αρχαία ελληνική γλώσσα, αυτή η λέξη σήμαινε απλώς ένα όρθιο ξύλο, έναν πάσσαλο.a Σύμφωνα με το Κριτικό Λεξικό και Ταμείο για την Καινή Διαθήκη στην Αγγλική και στην Ελληνική (A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament), η λέξη σταυρός «δεν σημαίνει ποτέ δύο ξύλα ενωμένα σε οποιαδήποτε γωνία».
Επίσης, η Αγία Γραφή χρησιμοποιεί ως συνώνυμο της λέξης σταυρός τη λέξη ξύλον. (Πράξεις 5:30· 1 Πέτρου 2:24) Το Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, των Λίντελ και Σκοτ, ορίζει τη λέξη ξύλον μεταξύ άλλων ως: «Σανίς ή δοκός εις ην οι κακούργοι εδένοντο . . . και εν τη Καιν. Διαθ., ο σταυρός, Πράξ. Αποστ. ε΄, 30, ι΄, 39, . . . πρβλ. Εβδ. (Δευτ. ΚΑ΄, 22)». (Εκδόσεις «Ι. Σιδέρης», 1921, Τόμ. 3, σ. 258)b Έτσι λοιπόν, το σύγγραμμα The Companion Bible καταλήγει στα εξής σχετικά με τη λέξη σταυρός: «Στην ελληνική γλώσσα της Κ[αινής] Δ[ιαθήκης] δεν υπάρχει τίποτα που να υπονοεί καν δύο κομμάτια ξύλου».
Επιδοκιμάζει ο Θεός τη χρήση του σταυρού στη λατρεία;
Ανεξάρτητα από το σχήμα του οργάνου στο οποίο εκτελέστηκε ο Ιησούς, η Αγία Γραφή και τα στοιχεία που αναφέρονται παρακάτω δείχνουν ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε το σταυρό στη λατρεία.
Ο Θεός απορρίπτει τη λατρεία που περιλαμβάνει εικόνες ή σύμβολα, περιλαμβανομένου και του σταυρού. Ο Θεός πρόσταξε τους Ισραηλίτες να μη χρησιμοποιούν «τη μορφή οποιουδήποτε συμβόλου» στη λατρεία τους. (Δευτερονόμιο 4:15-19) Επίσης στους Χριστιανούς έχει δοθεί η εντολή “να φεύγουν από την ειδωλολατρία”.—1 Κορινθίους 10:14.
Οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνα δεν χρησιμοποιούσαν το σταυρό στη λατρεία.c Οι διδασκαλίες και το παράδειγμα των αποστόλων θέτουν το υπόδειγμα που πρέπει να ακολουθούν όλοι οι Χριστιανοί.—2 Θεσσαλονικείς 2:15.
Η χρήση του σταυρού στη λατρεία έχει ειδωλολατρική προέλευση.d Σταυροί που χρησιμοποιούνταν ως θρησκευτικά σύμβολα βρέθηκαν σε πολλά μέρη του προχριστιανικού κόσμου. Παραδείγματος χάρη, στο ανάκτορο της Κνωσού βρέθηκε μαρμάρινος σταυρός (1600 π.Χ.) «απροσδόκητα πανομοιότυπος με το χριστιανικό σύμβολο», ο οποίος είναι «ένα πανάρχαιο, ουράνιο, αστρικό σύμβολο» και χρησιμοποιούνταν στη λατρεία της μεγάλης θεάς της φύσης. (Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, Νώτα Δημοπούλου-Ρεθεμιωτάκη, σελ. 92, Εκδόσεις ΟΛΚΟΣ) Εκατοντάδες χρόνια μετά το θάνατο του Ιησού, καθώς οι εκκλησίες είχαν παρεκκλίνει από τις διδασκαλίες του, επιτράπηκε στα καινούρια μέλη τους «να διατηρήσουν σε μεγάλο βαθμό τα ειδωλολατρικά τους σημεία και σύμβολα», μεταξύ των οποίων και το σταυρό. (Το Ερμηνευτικό Λεξικό των Λέξεων της Καινής Διαθήκης, του Βάιν [The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words]) Ωστόσο, η Αγία Γραφή δεν εγκρίνει την υιοθέτηση ειδωλολατρικών συμβόλων για χάρη της προσέλκυσης νέων προσηλύτων.—2 Κορινθίους 6:17.
a Βλέπε New Bible Dictionary, Third Edition, edited by D. R. W. Wood, σελ. 245· Theological Dictionary of the New Testament, Τόμος VII, σελ. 572· The International Standard Bible Encyclopedia, Revised Edition, Τόμος 1, σελ. 825· The Imperial Bible-Dictionary, Τόμος II, σελ. 84. Επίσης, ετυμολογική υποσημείωση στο Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, του Γ. Μπαμπινιώτη (Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα, 2002), λήμμα «σταυρός».
b Βλέπε επίσης The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, σελ. 1165· Theological Dictionary of the New Testament, Τόμος V, σελ. 37.
c Βλέπε Encyclopædia Britannica, 2003, λήμμα “Cross”· The Cross—Its History and Symbolism, σελ. 40· The Companion Bible, Oxford University Press, appendix 162, σελ. 186.
d Βλέπε The Encyclopedia of Religion, Τόμος 4, σελ. 165· The Encyclopedia Americana, Τόμος 8, σελ. 246· Symbols Around Us, σελ. 205-207.