Τερματίζεται ο Κύκλος του Μίσους

«Να αγαπάτε τους εχθρούς σας».​—ΜΑΤΘΑΙΟΣ 5:44.

ΕΠΙ ημέρες, οι ηγέτες των δύο αντίπαλων εθνών συνέχιζαν εντατικά τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Στις συνομιλίες ήταν παρών και ο πρόεδρος μιας ισχυρής βιομηχανοποιημένης χώρας προκειμένου να χρησιμοποιήσει τη σημαντική επιρροή του και τις διπλωματικές του ικανότητες για να συμφιλιώσει τους δύο ηγέτες. Αλλά το μόνο που επιτεύχθηκε με αυτές τις αγωνιώδεις προσπάθειες ήταν επιπρόσθετη αγωνία. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, τα δύο έθνη είχαν εμπλακεί στο «χειρότερο ξέσπασμα βίας που υπήρξε ανάμεσά τους σε δύο δεκαετίες», όπως ανέφερε το περιοδικό Νιούζγουικ (Newsweek).

Σε όλο τον κόσμο, το μίσος και η εχθρότητα ανάμεσα σε διάφορες εθνικές ομάδες συνεχίζονται αμείωτα, παρ’ όλο που οι εθνικοί ηγέτες καταβάλλουν τις καλύτερες δυνατές προσπάθειες. Ο κύκλος του μίσους επαναλαμβάνεται ολοένα και πιο γρήγορα, τροφοδοτούμενος από την άγνοια, τη μισαλλοδοξία και την προπαγάνδα. Ενώ όμως οι ηγέτες σήμερα ψάχνουν μάταια για καινούριες και πρωτοποριακές λύσεις, δεν διακρίνουν ότι η καλύτερη λύση είναι παλιά—τόσο παλιά όσο και η Επί του Όρους Ομιλία. Σε εκείνη την ομιλία, ο Ιησούς Χριστός ενθάρρυνε τους ακροατές του να υποτάσσονται στις οδούς του Θεού. Στα πλαίσια αυτής της ομιλίας έκανε τη δήλωση που αναφέρεται παραπάνω: «Να αγαπάτε τους εχθρούς σας». Αυτή η προτροπή αποτελεί όχι μόνο την καλύτερη λύση στο πρόβλημα του μίσους και της προκατάληψης αλλά και τη μοναδική αποτελεσματική λύση!

Οι σκεπτικιστές απορρίπτουν την ιδέα της αγάπης για τον εχθρό θεωρώντας την εντελώς ιδεαλιστική και μη πρακτική. Ωστόσο, αν το μίσος είναι τρόπος συμπεριφοράς που μαθαίνεται, δεν είναι λοιπόν λογικό να συμπεράνουμε ότι μπορεί κάποιος να μάθει και να μη μισεί; Επομένως, τα λόγια του Ιησού προσφέρουν αληθινή ελπίδα για την ανθρωπότητα. Δείχνουν ότι είναι δυνατόν να παραμεριστούν ακόμη και μακροχρόνιες έχθρες.

Αναλογιστείτε την κατάσταση που υπήρχε στις ημέρες του Ιησού ανάμεσα στους Ιουδαίους ακροατές του. Εκείνοι δεν χρειαζόταν να πάνε μακριά για να βρουν εχθρούς. Τα ρωμαϊκά στρατεύματα εξακολουθούσαν να έχουν υπό τον έλεγχό τους την περιοχή, υποβάλλοντας τους Ιουδαίους σε βαριά φορολογία, πολιτικό έλεγχο, κακομεταχείριση και εκμετάλλευση. (Ματθαίος 5:39-42) Ωστόσο, μερικοί ίσως να θεωρούσαν εχθρούς ακόμη και κάποιους συμπατριώτες τους, εξαιτίας μικροδιαφωνιών που παρέμεναν άλυτες και υπέβοσκαν. (Ματθαίος 5:21-24) Μπορούσε ο Ιησούς να αναμένει πραγματικά από τους ακροατές του να αγαπούν τα άτομα που τους είχαν πληγώσει και τους είχαν προξενήσει πόνο;

Η Έννοια της «Αγάπης»

Πρώτα, χρειάζεται να αντιληφθούμε πως, όταν ο Ιησούς μίλησε για αγάπη, δεν είχε υπόψη τα αισθήματα στοργής που μπορεί να υπάρχουν ανάμεσα σε στενούς φίλους. Η λέξη αγάπη που υπάρχει στο ελληνικό κείμενο, στο εδάφιο Ματθαίος 5:44, έχει την έννοια της αγάπης που κατευθύνεται ή διέπεται από αρχές. Αυτή η αγάπη δεν περιλαμβάνει κατ’ ανάγκην θερμά αισθήματα στοργής. Εφόσον κατευθύνεται από δίκαιες αρχές, υποκινεί κάποιον να επιζητεί τα καλύτερα συμφέροντα των άλλων, άσχετα από τη δική τους συμπεριφορά. Επομένως, η αγάπη μπορεί να ξεπεράσει τις προσωπικές έχθρες. Ο ίδιος ο Ιησούς εκδήλωσε αυτή την αγάπη όταν, αντί να καταραστεί τους Ρωμαίους στρατιώτες που τον κρέμασαν στο ξύλο, προσευχήθηκε: «Πατέρα, συγχώρησέ τους, γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν».​—Λουκάς 23:34.

Είναι άραγε ρεαλιστικό να αναμένουμε ότι ο κόσμος θα δεχτεί σε μεγάλη κλίμακα τις διδασκαλίες του Ιησού και ότι οι άνθρωποι θα αρχίσουν να αγαπούν ο ένας τον άλλον; Όχι, διότι η Γραφή δείχνει ότι αυτός ο κόσμος θα συνεχίσει να οδεύει ολοταχώς προς την καταστροφή. «Πονηροί άνθρωποι και απατεώνες θα προχωρούν από το κακό στο χειρότερο», προβλέπει το εδάφιο 2 Τιμόθεο 3:13. Ωστόσο, μεμονωμένα άτομα μπορούν να τερματίσουν τον κύκλο του μίσους αν εκπαιδευτούν διεξοδικά γύρω από τις δίκαιες αρχές μέσω μελέτης της Γραφής. Τα γεγονότα δείχνουν καθαρά ότι πολλοί έχουν μάθει με αυτόν τον τρόπο να αντιστέκονται στο κύμα του μίσους που υπάρχει γύρω τους. Προσέξτε μερικές αληθινές περιπτώσεις.

Μαθαίνουν να Αγαπούν

Σε ηλικία 13 χρονών, ο Χοσέ συμμετείχε σε ανταρτοπόλεμο ως μέλος μιας τρομοκρατικής ομάδας.a Διδάχτηκε να μισεί εκείνους που υποτίθεται πως ευθύνονταν για τις αδικίες που έβλεπε γύρω του. Στόχος του ήταν, αν μπορούσε, να τους εξοντώνει. Βλέποντας πολλούς από τους συντρόφους του να πεθαίνουν, ο Χοσέ γέμισε με αισθήματα πικρίας και εκδίκησης. Καθώς έφτιαχνε αυτοσχέδιες βόμβες, αναρωτιόταν: “Γιατί υπάρχουν τόσο πολλά παθήματα; Αν υπάρχει Θεός, δεν βλέπει άραγε;” Πολλές φορές έκλαιγε και ένιωθε μπερδεμένος και καταθλιμμένος.

Τελικά, ο Χοσέ ήρθε σε επαφή με μια τοπική εκκλησία Μαρτύρων του Ιεχωβά. Στην πρώτη του συνάθροιση, παρατήρησε αμέσως την ατμόσφαιρα αγάπης που επικρατούσε εκεί. Όλοι τον χαιρέτησαν ένθερμα και φιλικά. Στη συνέχεια, η εξέταση του θέματος «Γιατί Επιτρέπει ο Θεός την Πονηρία;» του έδωσε απαντήσεις σε αυτά ακριβώς τα ερωτήματα που είχε.b

Σταδιακά, η αυξημένη γνώση που λάβαινε από τη Γραφή υποκίνησε τον Χοσέ να κάνει αλλαγές στη ζωή του και στον τρόπο σκέψης του. Έμαθε ότι «αυτός που δεν αγαπάει παραμένει στο θάνατο. Όποιος μισεί . . . είναι ανθρωποκτόνος, και . . . κανένας ανθρωποκτόνος δεν έχει αιώνια ζωή που να παραμένει σε αυτόν».​—1 Ιωάννη 3:14, 15.

Εντούτοις, αποδείχτηκε πως ήταν δύσκολο να κόψει τους δεσμούς του με τους τρομοκράτες συντρόφους του. Κάθε φορά που πήγαινε στην Αίθουσα Βασιλείας των Μαρτύρων του Ιεχωβά, τον ακολουθούσαν. Κάποιοι πρώην συνεργάτες του παρευρέθηκαν μάλιστα σε μερικές συναθροίσεις για να καταλάβουν τι ήταν αυτό που έφερε τέτοια αλλαγή στον Χοσέ. Όταν πείστηκαν ότι δεν ήταν προδότης ούτε κινδύνευαν από αυτόν, τον άφησαν ήσυχο. Σε ηλικία 17 ετών, ο Χοσέ βαφτίστηκε ως Μάρτυρας του Ιεχωβά. Σύντομα άρχισε να κηρύττει σε ολοχρόνια βάση. Αντί να μηχανορραφεί για να σκοτώνει ανθρώπους, τώρα τους μεταφέρει ένα άγγελμα αγάπης και ελπίδας!

Καταρρίπτουν τους Εθνικούς Φραγμούς

Μπορούν τα μέλη των εθνικών ομάδων να καταρρίψουν τους φραγμούς του μίσους που τους χωρίζουν; Σκεφτείτε τον όμιλο των Μαρτύρων του Ιεχωβά που μιλούν την αμχαρική στο Λονδίνο. Αυτός ο όμιλος έχει περίπου 35 μέλη​—τα 20 είναι από την Αιθιοπία και τα 15 από την Ερυθραία. Εκείνοι αποδίδουν λατρεία μαζί ειρηνικά και ενωμένα παρά το γεγονός ότι, πρόσφατα στην Αφρική, η Ερυθραία και η Αιθιοπία είχαν εμπλακεί σε άγριο πόλεμο.

Η οικογένεια ενός Αιθίοπα ο οποίος είναι Μάρτυρας του είχε πει: “Ποτέ να μην εμπιστεύεσαι αυτούς που είναι από την Ερυθραία!” Τώρα όμως, όχι μόνο εμπιστεύεται τους συγχριστιανούς του από την Ερυθραία, αλλά τους αποκαλεί αδελφό και αδελφή! Αν και οι αδελφοί από την Ερυθραία μιλούν κανονικά τη γλώσσα τιγκρίνια, προτίμησαν να μάθουν την αμχαρική​—τη γλώσσα των Αιθιόπων αδελφών τους—​ώστε να μπορούν να μελετούν μαζί τους τη Γραφή. Τι θαυμάσια απόδειξη της δύναμης που έχει η θεϊκή αγάπη ως «τέλειος δεσμός ενότητας»!​—Κολοσσαείς 3:14.

Ξεχνούν το Παρελθόν

Αλλά τι θα λεχθεί για την περίπτωση κάποιου ο οποίος έχει πέσει θύμα απάνθρωπης μεταχείρισης; Δεν είναι φυσιολογικό να τρέφει αισθήματα εχθρότητας για τους βασανιστές του; Προσέξτε την περίπτωση του Μάνφρεντ, ενός Μάρτυρα από τη Γερμανία. Αυτός πέρασε έξι χρόνια από τη ζωή του σε μια κομμουνιστική φυλακή απλώς και μόνο επειδή ήταν Μάρτυρας του Ιεχωβά. Ένιωσε ποτέ μίσος για τους καταπιεστές του ή την επιθυμία να εκδικηθεί; «Όχι», απάντησε ο ίδιος. Όπως έγραψε η γερμανική εφημερίδα Ζααρμπρούκερ Τσάιτουνγκ (Saarbrücker Zeitung), ο Μάνφρεντ εξήγησε: «Η διάπραξη αδικιών ή η ανταπόδοση αδικιών . . . θέτει σε κίνηση έναν κύκλο που οδηγεί επανειλημμένα σε καινούριες αδικίες». Είναι ολοφάνερο ότι ο Μάνφρεντ εφάρμοσε τα λόγια της Γραφής: «Να μην ανταποδίδετε κακό αντί κακού σε κανέναν. . . . Αν είναι δυνατόν, όσο εξαρτάται από εσάς, να είστε ειρηνικοί με όλους τους ανθρώπους».​—Ρωμαίους 12:17, 18.

Ένας Κόσμος Χωρίς Μίσος!

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν ισχυρίζονται πως είναι τέλειοι σε αυτόν τον τομέα. Συχνά διαπιστώνουν ότι δεν είναι εύκολο να παραμερίσουν παλιές έχθρες και μίση. Απαιτείται συνεχής, επιμελής προσπάθεια για να εφαρμόζει κάποιος τις Γραφικές αρχές στη ζωή του. Αλλά γενικά, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αποτελούν ζωντανό παράδειγμα της δύναμης που έχει η Γραφή να τερματίζει τον κύκλο του μίσους. Μέσω ενός προγράμματος οικιακών Γραφικών μελετών, οι Μάρτυρες βοηθούν χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο να απαλλαχτούν από τα δεσμά του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας.c (Βλέπε το πλαίσιο «Οι Γραφικές Συμβουλές Βοηθούν στην Εξάλειψη του Μίσους».) Αυτή η επιτυχία αποτελεί μια πρόγευση των αποτελεσμάτων του παγκόσμιου εκπαιδευτικού προγράμματος το οποίο σύντομα θα εξαλείψει εντελώς το μίσος και τις αιτίες του. Το μελλοντικό αυτό εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί υπό την επίβλεψη της Βασιλείας του Θεού, δηλαδή μιας παγκόσμιας κυβέρνησης. Ο Ιησούς μάς δίδαξε να προσευχόμαστε για αυτή τη Βασιλεία στην Κυριακή Προσευχή, όταν είπε: «Ας έρθει η βασιλεία σου».​—Ματθαίος 6:9, 10.

Η Γραφή υπόσχεται ότι, υπό την επίβλεψη αυτής της ουράνιας κυβέρνησης, «η γη θα γεμίσει από τη γνώση του Ιεχωβά». (Ησαΐας 11:9· 54:13) Τότε θα εκπληρωθούν σε παγκόσμια κλίμακα τα λόγια του προφήτη Ησαΐα που ακούγονται συχνά: «[Ο Θεός] θα αποδώσει κρίση ανάμεσα στα έθνη και θα τακτοποιήσει τα ζητήματα όσον αφορά πολλούς λαούς. Και θα σφυρηλατήσουν τα σπαθιά τους σε υνιά και τα δόρατά τους σε δρεπάνια. Δεν θα σηκώσει σπαθί έθνος εναντίον έθνους ούτε θα μάθουν πια τον πόλεμο». (Ησαΐας 2:4) Έτσι λοιπόν, ο ίδιος ο Θεός θα τερματίσει μια για πάντα το φαύλο κύκλο του μίσους.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Οι Γραφικές Συμβουλές Βοηθούν στην Εξάλειψη του Μίσους

● «Από πού προέρχονται πόλεμοι και από πού προέρχονται διαμάχες μεταξύ σας; Δεν προέρχονται από αυτό, δηλαδή από τους πόθους σας για αισθησιακή απόλαυση που συγκρούονται μέσα στα μέλη σας;» (Ιακώβου 4:1) Συχνά, οι συγκρούσεις με άλλους μπορούν να εξαλειφθούν αν μάθουμε να χαλιναγωγούμε τις ιδιοτελείς επιθυμίες.

● «[Να δίνετε] προσοχή με προσωπικό ενδιαφέρον, όχι μόνο στα δικά σας ζητήματα, αλλά και στα ζητήματα των άλλων». (Φιλιππησίους 2:4) Το να βάζουμε τα συμφέροντα των άλλων πάνω από τα δικά μας είναι ένας άλλος τρόπος για να εξαλείφονται οι περιττές συγκρούσεις.

● «Άφησε το θυμό και απομακρύνσου από την οργή· μην εξάπτεσαι και κάνεις κάτι κακό». (Ψαλμός 37:8) Μπορούμε και πρέπει να ελέγχουμε τις καταστροφικές παρορμήσεις.

● «Ο Θεός . . . έκανε από έναν άνθρωπο κάθε έθνος ανθρώπων για να κατοικούν σε ολόκληρη την επιφάνεια της γης». (Πράξεις 17:24, 26) Είναι παράλογο να νιώθουμε ανώτεροι από τους ανθρώπους κάποιας άλλης φυλής, εφόσον είμαστε όλοι μέλη της ίδιας ανθρώπινης οικογένειας.

● “Μην κάνετε τίποτα από φιλόνικη διάθεση ή από εγωισμό, αλλά με ταπεινοφροσύνη να θεωρείτε τους άλλους ανώτερους από εσάς”. (Φιλιππησίους 2:3) Είναι ασύνετο να αντιμετωπίζουμε περιφρονητικά τους άλλους​—εφόσον οι άλλοι άνθρωποι συνήθως έχουν ιδιότητες και ικανότητες τις οποίες εμείς δεν έχουμε. Καμία φυλή και κανένας πολιτισμός δεν έχει μόνο καλά σημεία.

● «Άρα λοιπόν, ενόσω έχουμε καιρό ευνοϊκό για αυτό, ας εργαζόμαστε το καλό προς όλους». (Γαλάτες 6:10) Το να παίρνει κάποιος την πρωτοβουλία να είναι φιλικός και υποβοηθητικός προς τους άλλους, άσχετα από τη φυλή ή τον πολιτισμό τους, μπορεί να συμβάλει πολύ στη γεφύρωση του χάσματος της επικοινωνίας και στην εξάλειψη των παρεξηγήσεων.

[Εικόνες στη σελίδα 8, 9]

Οι Μάρτυρες από την Αιθιοπία και την Ερυθραία αποδίδουν μαζί λατρεία με ειρήνη

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Ο Μάνφρεντ, ο οποίος επέζησε από μια κομμουνιστική φυλακή, δεν επέτρεψε στο μίσος να τον κυριεύσει

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Η Γραφή μπορεί να βοηθήσει στην κατάρριψη των φραγμών που χωρίζουν τους ανθρώπους