ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ
Θαυματουργικό γεγονός του οποίου παρέστησαν μάρτυρες ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης και στο οποίο το «πρόσωπο [του Ιησού] έλαμψε όπως ο ήλιος, και τα εξωτερικά του ενδύματα έγιναν λαμπρά όπως το φως». (Ματ 17:1-9· Μαρ 9:2-10· Λου 9:28-36) Ο Μάρκος λέει ότι σε εκείνη την περίπτωση τα εξωτερικά ενδύματα του Ιησού έγιναν «πολύ πιο λευκά από όσο θα μπορούσε να τα λευκάνει οποιοσδήποτε καθαριστής ρούχων στη γη», και ο Λουκάς δηλώνει πως «η όψη του προσώπου του έγινε διαφορετική». Η μεταμόρφωση έλαβε χώρα σε ένα βουνό, κάποια στιγμή μετά το Πάσχα του 32 Κ.Χ., αρκετό καιρό πριν από το τελικό ταξίδι του Ιησού στην Ιερουσαλήμ.
Ακριβώς πριν από τη μεταμόρφωση, ο Ιησούς και οι μαθητές του βρίσκονταν στην περιοχή της Καισάρειας του Φιλίππου, στη θέση της οποίας υπάρχει σήμερα το χωριό Μπανιάς. (Μαρ 8:27) Είναι απίθανο να έφυγαν ο Χριστός και οι απόστολοι από αυτόν τον τόπο ή την περιοχή όταν πήγαν στο «ψηλό βουνό». (Μαρ 9:2) Περίπου από τον τέταρτο αιώνα Κ.Χ. το Όρος Θαβώρ θεωρείται κατά παράδοση η τοποθεσία της μεταμόρφωσης, αλλά καθώς βρίσκεται περίπου 70 χλμ. ΝΝΔ της Καισάρειας του Φιλίππου, η εκδοχή αυτή φαίνεται μάλλον απίθανη.—Βλέπε ΘΑΒΩΡ Αρ. 1.
Υπάρχει, όμως, και το Όρος Αερμών το οποίο βρίσκεται μόλις 25 χλμ. περίπου ΒΑ της Καισάρειας του Φιλίππου. Με υψόμετρο 2.814 μ. μπορεί να θεωρηθεί «ψηλό βουνό». (Ματ 17:1) Συνεπώς, η μεταμόρφωση μπορεί να έλαβε χώρα σε κάποιον κλάδο του Όρους Αερμών. Αυτή είναι η άποψη πολλών σύγχρονων λογίων, αν και η ακριβής θέση δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα, δεδομένου ότι η Γραφή δεν δίνει περισσότερες πληροφορίες.
Η μεταμόρφωση πιθανότατα έλαβε χώρα τη νύχτα, διότι οι απόστολοι «ήταν καταβαρημένοι από τον ύπνο». (Λου 9:32) Το θέαμα θα ήταν πιο εντυπωσιακό τη νύχτα, και όντως διανυκτέρευσαν στο βουνό, διότι δεν κατέβηκαν παρά μόνο την επόμενη ημέρα. (Λου 9:37) Εντούτοις, η Αγία Γραφή δεν λέει πόσο ακριβώς διήρκεσε η μεταμόρφωση.
Προτού ανεβούν στο βουνό, ο Χριστός είχε ρωτήσει όλους τους μαθητές του: «Ποιος λένε οι άνθρωποι ότι είμαι;» και ο Πέτρος απάντησε: «Εσύ είσαι ο Χριστός». Τότε, ο Ιησούς τούς είπε πως θα πέθαινε και θα ανασταινόταν (Μαρ 8:27-31), παρότι υποσχέθηκε επίσης ότι μερικοί από τους μαθητές του δεν επρόκειτο «να γευτούν θάνατο, μέχρι να δουν πρώτα τον Γιο του ανθρώπου να έρχεται στη βασιλεία του», ή αλλιώς «τη βασιλεία του Θεού να έχει έρθει με δύναμη». (Ματ 16:28· Μαρ 9:1) Αυτή η υπόσχεση εκπληρώθηκε «έξι ημέρες αργότερα» (ή «οχτώ» κατά τον Λουκά, ο οποίος προφανώς συνυπολογίζει την ημέρα κατά την οποία δόθηκε η υπόσχεση και την ημέρα κατά την οποία εκπληρώθηκε), όταν ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης πήγαν μαζί με τον Ιησού σε «ένα ψηλό βουνό» (Ματ 17:1· Μαρ 9:2· Λου 9:28), όπου ο Ιησούς, ενώ προσευχόταν, μεταμορφώθηκε μπροστά τους.
Στη διάρκεια της μεταμόρφωσης του Ιησού, εμφανίστηκαν επίσης «με δόξα» ο Μωυσής και ο Ηλίας. (Λου 9:30, 31· Ματ 17:3· Μαρ 9:4) Μίλησαν για την «αναχώρηση [ἔξοδον, Κείμενο]» του Χριστού, «την οποία έμελλε να εκπληρώσει στην Ιερουσαλήμ». (Λου 9:31) Αυτή η ἔξοδος, ή αλλιώς αναχώρηση, περιλάμβανε προφανώς τόσο το θάνατο του Χριστού όσο και τη συνακόλουθη ανάστασή του σε πνευματική ζωή.
Μερικοί κριτικοί έχουν προσπαθήσει να παρουσιάσουν τη μεταμόρφωση απλώς σαν όνειρο. Εντούτοις, λογικά δεν είναι δυνατόν να είδαν όλοι—ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης—ακριβώς το ίδιο όνειρο. Ο ίδιος ο Ιησούς αποκάλεσε το γεγονός «όραμα» (Ματ 17:9), και όχι απλή ψευδαίσθηση. Ο Χριστός ήταν πράγματι εκεί, αν και ο Μωυσής και ο Ηλίας, που ήταν νεκροί, δεν ήταν παρόντες με την κυριολεκτική έννοια του όρου, αλλά αντιπροσωπεύονταν στο όραμα. Η λέξη ὄραμα του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου, που χρησιμοποιείται στο εδάφιο Ματθαίος 17:9, έχει αποδοθεί επίσης «θέαμα». (Πρ 7:31) Αυτή η λέξη δεν υποδηλώνει κάτι το πλασματικό, μια παραίσθηση των παρισταμένων. Ούτε σημαίνει ότι οι παριστάμενοι δεν είχαν συνείδηση των όσων συνέβαιναν, δεδομένου ότι ήταν εντελώς ξύπνιοι όταν παρέστησαν μάρτυρες της μεταμόρφωσης. Με τα φυσικά τους μάτια και αφτιά είδαν και άκουσαν πραγματικά τα όσα διαδραματίστηκαν τότε.—Λου 9:32.
Καθώς ο Μωυσής και ο Ηλίας χωρίζονταν από τον Ιησού, ο Πέτρος, «χωρίς να συνειδητοποιεί τι έλεγε», πρότεινε να στήσουν τρεις σκηνές, μία για τον Ιησού, μία για τον Μωυσή και μία για τον Ηλία. (Λου 9:33) Ενόσω όμως μιλούσε ο απόστολος, σχηματίστηκε ένα σύννεφο (Λου 9:34), το οποίο προφανώς συμβόλιζε (όπως στη σκηνή της συνάντησης στην έρημο) την παρουσία του Ιεχωβά εκεί, στο όρος της μεταμόρφωσης. (Εξ 40:34-38) Από το σύννεφο ακούστηκε η φωνή του Ιεχωβά να λέει: «Αυτός είναι ο Γιος μου, ο οποίος έχει εκλεγεί. Να τον ακούτε». (Λου 9:35) Χρόνια αργότερα, ο Πέτρος, αναφερόμενος στη μεταμόρφωση, ταύτισε την ουράνια φωνή με αυτήν του “Θεού του Πατέρα”. (2Πε 1:17, 18) Παρότι στο παρελθόν ο Θεός είχε μιλήσει μέσω των προφητών, τώρα έδειχνε πως θα μιλούσε μέσω του Γιου του.—Γα 3:24· Εβρ 1:1-3.
Ο απόστολος Πέτρος θεωρούσε τη μεταμόρφωση θαυμαστή επιβεβαίωση του προφητικού λόγου, και έχοντας γίνει αυτόπτης μάρτυρας της μεγαλειότητας του Χριστού, ήταν σε θέση να γνωστοποιήσει στους αναγνώστες του «τη δύναμη και παρουσία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού». (2Πε 1:16, 19) Ο απόστολος είχε βιώσει την εκπλήρωση της υπόσχεσης του Χριστού ότι μερικοί από τους ακολούθους του δεν επρόκειτο «να γευτούν θάνατο, μέχρι να δουν πρώτα τη βασιλεία του Θεού να έχει έρθει με δύναμη». (Μαρ 9:1) Ο απόστολος Ιωάννης επίσης κάνει ενδεχομένως νύξη για τη μεταμόρφωση στο εδάφιο Ιωάννης 1:14.
Ο Ιησούς είπε στους τρεις αποστόλους του: «Μην πείτε το όραμα σε κανέναν μέχρι να εγερθεί ο Γιος του ανθρώπου από τους νεκρούς». (Ματ 17:9) Αυτοί όντως δεν ανέφεραν σε κανέναν τι είδαν, προφανώς ούτε και στους υπόλοιπους αποστόλους. (Λου 9:36) Καθώς κατέβαιναν από το βουνό, οι τρεις απόστολοι συζητούσαν μεταξύ τους τι εννοούσε ο Ιησούς μιλώντας για “αυτή την ανάσταση από τους νεκρούς”. (Μαρ 9:10) Μια Ιουδαϊκή θρησκευτική διδασκαλία εκείνης της εποχής ήταν ότι ο Ηλίας έπρεπε να εμφανιστεί πριν από την ανάσταση των νεκρών που θα εγκαινίαζε τη βασιλεία του Μεσσία. Γι’ αυτό, οι απόστολοι ρώτησαν: «Γιατί, λοιπόν, λένε οι γραμματείς ότι πρέπει πρώτα να έρθει ο Ηλίας;» Ο Ιησούς τούς διαβεβαίωσε πως ο Ηλίας είχε έρθει, και αυτοί αντιλήφθηκαν ότι μιλούσε για τον Ιωάννη τον Βαφτιστή.—Ματ 17:10-13.
Η μεταμόρφωση, όπως φαίνεται, ενδυνάμωσε τον Χριστό ενόψει των παθημάτων του και του θανάτου του, παράλληλα, όμως, παρηγόρησε τους ακολούθους του και ενίσχυσε την πίστη τους. Κατέδειξε ότι ο Ιησούς είχε την επιδοκιμασία του Θεού και προεικόνισε τη μελλοντική του δόξα και τη βασιλική του εξουσία. Αποτέλεσε πρόγευση της παρουσίας του Χριστού, κατά την οποία η βασιλική του κυριαρχία θα ήταν πλήρης.