Η Ζωή και η Διακονία του Ιησού

Ένας Σαμαρείτης που Έδειξε Αγάπη για τον Πλησίον

Ο ΙΗΣΟΥΣ βρίσκεται ίσως κοντά στη Βηθανία, ένα χωριό 3 περίπου χιλιόμετρα έξω από την Ιερουσαλήμ. Κάποιος άντρας, που είναι ειδήμονας στο Νόμο του Μωυσή, τον πλησιάζει και του κάνει μια ερώτηση: ‘Διδάσκαλε, τι πρέπει να κάνω για να κληρονομήσω αιώνια ζωή;’

Ο Ιησούς διακρίνει ότι ο άντρας αυτός, που είναι νομικός, δεν ρωτάει απλώς και μόνο για να μάθει, αλλά επειδή θέλει να τον δοκιμάσει. Ο νομικός ίσως έχει σκοπό να κάνει τον Ιησού να απαντήσει με τρόπο που να προσβάλλει τα ευαίσθητα αισθήματα των Ιουδαίων. Έτσι ο Ιησούς αναγκάζει τον νομικό να πάρει μια θέση, ρωτώντας: ‘Τι είναι γραμμένο στο Νόμο; Τι διαβάζεις;’

Σε απάντηση και ασκώντας ασυνήθιστη οξυδέρκεια, ο νομικός παραθέτει από τους νόμους του Θεού που αναφέρονται στα εδάφια Δευτερονόμιον 6:5 και Λευιτικόν 19:18, και λέει: ‘Πρέπει να αγαπάς Ιεχωβά τον Θεό σου μ’ όλη την καρδιά σου, μ’ όλη την ψυχή σου, μ’ όλη τη δύναμή σου και μ’ όλο το νου σου’, και ‘τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου’.

‘Σωστά απάντησες’, του λέει ο Ιησούς. ‘Συνέχισε να το κάνεις αυτό και θα κερδίσεις ζωή’.

Όμως ο νομικός δεν μένει ικανοποιημένος. Η απάντηση του Ιησού δεν είναι τόσο συγκεκριμένη όσο ήθελε αυτός. Θέλει την επιβεβαίωση του Ιησού ότι οι δικές του απόψεις είναι σωστές κι ότι επομένως είναι δίκαιος ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρεται στους άλλους. Έτσι λοιπόν ρωτάει: ‘Ποιος είναι στ’ αλήθεια ο πλησίον μου;’

Οι Ιουδαίοι πιστεύουν ότι ο όρος «πλησίον» εφαρμόζεται μόνο στους Ιουδαίους συμπατριώτες τους, όπως φαίνεται να υποδηλώνουν τα συμφραζόμενα του εδαφίου Λευιτικόν 19:18. Μάλιστα αργότερα, ακόμα και ο απόστολος Πέτρος είπε: ‘Ξέρετε καλά ότι ο νόμος δεν επιτρέπει σ’ έναν Ιουδαίο να συναναστρέφεται ή να πλησιάζει άνθρωπο άλλης φυλής’. Άρα ο νομικός, όπως ίσως και οι μαθητές του Ιησού, πιστεύουν ότι είναι δίκαιοι αν συμπεριφέρονται με καλοσύνη μόνο στους Ιουδαίους συμπατριώτες τους, εφόσον, σύμφωνα με την άποψή τους, οι μη Ιουδαίοι στην πραγματικότητα δεν περιλαμβάνονται στους πλησίον τους.

Πώς μπορεί ο Ιησούς να διορθώσει την άποψη των ατόμων που τον ακούν, χωρίς να τους προσβάλει; Αφηγείται μια ιστορία, που πιθανώς είναι βασισμένη σε πραγματικό περιστατικό. ‘Κάποιος [Ιουδαίος]’, λέει ο Ιησούς, ‘κατεβαίνοντας από την Ιερουσαλήμ στην Ιεριχώ, έπεσε πάνω σε ληστές· αυτοί τον έγδυσαν, τον χτύπησαν κι έφυγαν, παρατώντας τον μισοπεθαμένο’.

‘Κατά τύχη λοιπόν’, συνεχίζει ο Ιησούς, ‘κατηφόριζε εκείνο το δρόμο κάποιος ιερέας, αλλά, όταν τον είδε, τον προσπέρασε πηγαίνοντας από την άλλη μεριά. Το ίδιο κι ένας Λευίτης, όταν έφτασε σ’ εκείνο το μέρος και τον είδε, τον προσπέρασε πηγαίνοντας από την άλλη μεριά. Όμως κάποιος Σαμαρείτης, που περνούσε από εκείνο το δρόμο, ήρθε προς το μέρος του και βλέποντάς τον, τον σπλαχνίστηκε’.

Πολλοί ιερείς και οι Λευίτες βοηθοί τους στο ναό ζουν στην Ιεριχώ, 23 χιλιόμετρα μακριά από το ναό της Ιερουσαλήμ όπου υπηρετούν, και ο δρόμος που οδηγεί εκεί είναι επικίνδυνος και κατεβαίνει 900 μέτρα. Ο καθένας θα περίμενε να βοηθήσουν ο ιερέας και ο Λευίτης τον Ιουδαίο συμπατριώτη τους που βρισκόταν σε άθλια κατάσταση. Κι όμως δεν τον βοηθούν. Αντίθετα, τον βοηθάει ένας Σαμαρείτης. Οι Ιουδαίοι μισούν τους Σαμαρείτες τόσο πολύ ώστε πρόσφατα πρόσβαλαν τον Ιησού με το χειρότερο τρόπο αποκαλώντας τον ‘Σαμαρείτη’.

Τι κάνει ο Σαμαρείτης για να βοηθήσει τον Ιουδαίο; ‘Πήγε κοντά του’, λέει ο Ιησούς, ‘και του έδεσε τις πληγές, αφού πρώτα τις άλειψε με λάδι και κρασί. Μετά τον ανέβασε στο δικό του το ζώο, τον έφερε σ’ ένα πανδοχείο και τον φρόντισε. Την άλλη μέρα έβγαλε δυο δηνάρια [περίπου δυο ημερομίσθια], τα έδωσε στον πανδοχέα και είπε, «Φρόντισέ τον, και όσα ξοδέψεις παραπάνω θα στα πληρώσω εγώ όταν ξανάρθω»’.

Αφού τέλειωσε την αφήγηση της ιστορίας, ο Ιησούς ρωτάει τον νομικό: ‘Ποιος απ’ αυτούς τους τρεις κατά τη γνώμη σου αποδείχτηκε ο πλησίον του άντρα που έπεσε στους ληστές;’

Ο νομικός βρίσκεται σε δύσκολη θέση, εφόσον πρέπει να δώσει έστω και κάποια αξία σ’ έναν Σαμαρείτη, και απλώς απαντάει: ‘Εκείνος που του φέρθηκε με σπλαχνικότητα’.

‘Τράβα το δρόμο σου και κάνε κι εσύ το ίδιο’, καταλήγει ο Ιησούς.

Αν ο Ιησούς είχε πει απευθείας στον νομικό ότι και οι μη Ιουδαίοι περιλαμβάνονταν επίσης στους πλησίον του, όχι μόνο δεν θα το δεχόταν εκείνος, αλλά και οι περισσότεροι απ’ όσους άκουγαν θα έπαιρναν προφανώς το μέρος του νομικού στη συζήτηση αυτή με τον Ιησού. Ενώ αυτή η ιστορία, που ήταν βγαλμένη απ’ τη ζωή, έδειχνε καθαρά και με αδιάσειστο τρόπο ότι στους πλησίον μας περιλαμβάνονται και άνθρωποι που δεν είναι της ίδιας φυλής ή εθνικότητας μ’ εμάς. Με τι θαυμάσιο τρόπο ξέρει να διδάσκει ο Ιησούς! Λουκάς 10:25-37· Πράξεις 10:28· Ιωάννης 4:9· 8:48.

◆ Τι ερωτήσεις έκανε ο νομικός στον Ιησού και ποιος ήταν προφανώς ο σκοπός αυτών των ερωτήσεών του;

◆ Ποιοι πίστευαν οι Ιουδαίοι ότι ήταν οι πλησίον τους και ποιος λόγος υπάρχει για να πιστεύουμε ότι ακόμα και οι μαθητές συμμερίζονταν αυτή την άποψη;

◆ Πώς κατάφερε ο Ιησούς να μεταδώσει τη σωστή άποψη έτσι ώστε να μη μπορεί να την αντικρούσει ο νομικός;