Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 43—Κατά Ιωάννην
Συγγραφέας: Απόστολος Ιωάννης
Τόπος Συγγραφής: Έφεσος ή γειτονικός τόπος
Ολοκλήρωση Συγγραφής: περ. 98 Κ.Χ.
Καλύπτει την Περίοδο: Μετά τον πρόλογο, 29-33 Κ.Χ.
1. Τι δείχνει η Γραφή σχετικά με το πόσο στενή σχέση είχε ο Ιωάννης με τον Ιησού;
ΟΙ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ των Ευαγγελίων του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά κυκλοφορούσαν ήδη 30 και πλέον έτη, και οι Χριστιανοί του 1ου αιώνα έφτασαν να τις θεωρούν πολύτιμα έργα ανθρώπων που εμπνεύστηκαν από το άγιο πνεύμα. Τώρα, καθώς πλησίαζε το τέλος του αιώνα και μειωνόταν ο αριθμός εκείνων που είχαν ζήσει μαζί με τον Ιησού, μπορεί κάλλιστα να είχε ανακύψει το ερώτημα: Υπήρχε ακόμη κάτι να λεχθεί; Υπήρχε ακόμη κάποιος που θα μπορούσε, από τις προσωπικές του αναμνήσεις, να προσθέσει πολύτιμες λεπτομέρειες της διακονίας του Ιησού; Ναι, υπήρχε. Ο ηλικιωμένος Ιωάννης είχε ευλογηθεί με μοναδικό τρόπο, όσον αφορά τη συναναστροφή του με τον Ιησού. Προφανώς, ήταν μεταξύ των πρώτων μαθητών του Ιωάννη του Βαφτιστή που γνώρισε το Αρνί του Θεού κι ένας από τους πρώτους 4 που κάλεσε ο Κύριος να ενωθούν ολοχρόνια μαζί του στη διακονία. (Ιωάν. 1:35-39· Μάρκ. 1:16-20) Εξακολούθησε να έχει στενή σχέση με τον Ιησού σε όλη τη διακονία του, και ήταν ο μαθητής «τον οποίον ηγάπα ο Ιησούς» και ο οποίος είχε γείρει στον κόλπο του Ιησού κατά το τελευταίο Πάσχα. (Ιωάν. 13:23· Ματθ. 17:1· Μάρκ. 5:37· 14:33) Ήταν παρών στη συγκλονιστική σκηνή της εκτέλεσης, όπου ο Ιησούς τού εμπιστεύτηκε τη φροντίδα της φυσικής μητέρας Του, και ήταν εκείνος που έτρεξε γρηγορότερα από τον Πέτρο στον τάφο για να εξακριβώσει αν αλήθευε η είδηση ότι ο Ιησούς είχε αναστηθεί.—Ιωάν. 19:26, 27· 20:2-4.
2. Πώς εξαρτίστηκε και ενεργοποιήθηκε ο Ιωάννης για να γράψει το Ευαγγέλιό του, και για ποιο σκοπό έγινε αυτό;
2 Έχοντας ωριμάσει από τη σχεδόν 70ετή ενεργό διακονία του και έχοντας εμπλουτιστεί από οράματα και στοχασμούς κατά την πρόσφατη φυλάκιση και απομόνωσή του στο νησί Πάτμος, ο Ιωάννης ήταν καλά εξαρτισμένος για να γράψει πράγματα τα οποία εδώ και πολύ καιρό φύλαγε στην καρδιά του. Τώρα, το άγιο πνεύμα ενεργοποίησε το νου του για να θυμηθεί και να καταγράψει πολλά από εκείνα τα πολύτιμα ζωοπάροχα λόγια, ώστε όποιος θα τα διάβαζε ‘να πιστέψει ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός ο Γιος του Θεού, και, επειδή θα πίστευε, να έχει ζωή μέσω του ονόματος του Ιησού’.—20:31.
3, 4. Ποιες είναι οι εξωτερικές και οι εσωτερικές αποδείξεις (α) για την κανονικότητα αυτού του Ευαγγελίου, και (β) για το ότι το έγραψε ο Ιωάννης;
3 Οι Χριστιανοί που έζησαν στις αρχές του 2ου αιώνα αποδέχονταν τον Ιωάννη ως συγγραφέα αυτής της αφήγησης, και επίσης θεωρούσαν το σύγγραμμα αυτό ως αναμφισβήτητο μέρος του κανόνα της θεόπνευστης Γραφής. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, ο Ειρηναίος, ο Τερτυλλιανός και ο Ωριγένης—που έζησαν όλοι στα τέλη του 2ου και στις αρχές του 3ου αιώνα—πιστοποιούν ότι ο Ιωάννης ήταν ο συγγραφέας. Επιπλέον, υπάρχουν στο ίδιο το βιβλίο πολλές εσωτερικές αποδείξεις για το ότι ο Ιωάννης ήταν ο συγγραφέας. Ο συγγραφέας ήταν, προφανώς, Ιουδαίος και ήξερε καλά τα έθιμα των Ιουδαίων και τη χώρα τους. (2:6· 4:5· 5:2· 10:22, 23) Η οικειότητα που διαφαίνεται στην αφήγηση δείχνει ότι αυτός δεν ήταν μόνο απόστολος, αλλά κάποιος από το στενότερο κύκλο των 3—Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη—που συνόδευσαν τον Ιησού σε ειδικές περιπτώσεις. (Ματθ. 17:1· Μάρκ. 5:37· 14:33) Απ’ αυτούς, ο Ιάκωβος (ο γιος του Ζεβεδαίου) αποκλείεται, γιατί υπέστη μαρτυρικό θάνατο από τον Ηρώδη Αγρίππα Α΄ περίπου το 44 Κ.Χ., πολύ προτού γραφτεί αυτό το βιβλίο. (Πράξ. 12:2) Ο Πέτρος αποκλείεται γιατί αναφέρεται μαζί με το συγγραφέα στα εδάφια Ιωάννης 21:20-24.
4 Σ’ αυτά τα τελευταία εδάφια, ο συγγραφέας αναφέρεται ως ο μαθητής «τον οποίον ηγάπα ο Ιησούς»· αυτή και άλλες παρόμοιες εκφράσεις χρησιμοποιούνται αρκετές φορές στο υπόμνημα, μολονότι ουδέποτε αναφέρεται το όνομα του αποστόλου Ιωάννη. Εδώ αναφέρεται ότι ο Ιησούς είπε γι’ αυτόν: «Εάν αυτόν θέλω να μένη εωσού έλθω, τι προς σε;» (Ιωάν. 21:20, 22) Αυτό υπονοεί ότι ο μαθητής για τον οποίο γίνεται λόγος θα ζούσε πολύ καιρό μετά το θάνατο του Πέτρου και των άλλων αποστόλων. Όλα αυτά ταιριάζουν στον απόστολο Ιωάννη. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Ιωάννης, αφού έλαβε το όραμα που υπάρχει στο βιβλίο Αποκάλυψις για την έλευση του Ιησού, τελειώνει την αξιοσημείωτη αυτή προφητεία με τα λόγια: «Αμήν, ναι, έρχου, Κύριε Ιησού».—Αποκ. 22:20.
5. Πότε, όπως πιστεύεται, έγραψε ο Ιωάννης το Ευαγγέλιό του;
5 Γενικά πιστεύεται ότι ο Ιωάννης έγραψε το Ευαγγέλιό του μετά την επιστροφή του από την εξορία στο νησί Πάτμος, μολονότι τα ίδια τα συγγράμματα του Ιωάννη δεν δίνουν συγκεκριμένες πληροφορίες γι’ αυτό. (Αποκ. 1:9) Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Νέρβας, 96-98 Κ.Χ., αποκατέστησε πολλούς που είχαν εξοριστεί στα τέλη της διακυβέρνησης του προκατόχου του, του Δομιτιανού. Πιστεύεται ότι ο Ιωάννης, αφού έγραψε το Ευαγγέλιό του, γύρω στο 98 Κ.Χ., πέθανε ειρηνικά στην Έφεσο κατά το τρίτο έτος του Αυτοκράτορα Τραϊανού, το 100 Κ.Χ.
6. Ποια στοιχεία δείχνουν ότι το Ευαγγέλιο του Ιωάννη γράφτηκε έξω από την Παλαιστίνη, στην Έφεσο ή κάπου εκεί κοντά;
6 Όσον αφορά την Έφεσο ή τα περίχωρά της ως τόπο συγγραφής, ο ιστορικός Ευσέβιος (περ. 260-342 Κ.Χ.) παραθέτει τα εξής λόγια του Ειρηναίου: «Ο Ιωάννης, ο μαθητής του Κυρίου, που είχε μάλιστα αναπαυθεί πάνω στο στήθος του, διακήρυξε και ο ίδιος το ευαγγέλιο, όταν ζούσε στην Έφεσο της Ασίας».a Το ότι το βιβλίο γράφτηκε έξω από την Παλαιστίνη υποστηρίζεται από το ότι οι εναντιούμενοι στον Ιησού αναφέρονται, σε πολλά σημεία, με τον γενικό όρο «Ιουδαίοι» μάλλον παρά με τους τίτλους «Φαρισαίοι», «αρχιερείς» κτλ. (Ιωάν. 1:19· 12:9) Επίσης, η Θάλασσα της Γαλιλαίας αναφέρεται και με το ρωμαϊκό της όνομα, Θάλασσα της Τιβεριάδας. (6:1· 21:1) Για τους μη Ιουδαίους, ο Ιωάννης παρέχει υποβοηθητικές εξηγήσεις σχετικά με τις Ιουδαϊκές γιορτές. (6:4· 7:2· 11:55) Ο τόπος της εξορίας του, η Πάτμος, ήταν κοντά στην Έφεσο, και το γεγονός ότι ήξερε καλά την Έφεσο, καθώς και τις άλλες εκκλησίες της Μικράς Ασίας, φαίνεται από το 2ο και 3ο κεφάλαιο του βιβλίου Αποκάλυψις.
7. Πόσο σημαντικός είναι ο Πάπυρος Ράιλαντς 457;
7 Την αυθεντικότητα του Ευαγγελίου του Ιωάννη την υποστηρίζουν οι ανακαλύψεις σπουδαίων χειρογράφων, οι οποίες έγιναν τον 20ό αιώνα. Ένα απ’ αυτά είναι κάποιο απόσπασμα του Ευαγγελίου του Ιωάννη που βρέθηκε στην Αίγυπτο, γνωστό τώρα ως Πάπυρος Ράιλαντς 457 (P52), το οποίο περιέχει τα εδάφια Ιωάννης 18:31-33, 37, 38 και φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη Τζον Ράιλαντς, στο Μάντσεστερ της Αγγλίας.b Όσον αφορά το αν αυτό υποστηρίζει την παράδοση ότι ο Ιωάννης έγραψε στο τέλος του 1ου αιώνα, ο εκλιπών Σερ Φρέντερικ Κένιον είπε στο βιβλίο του Η Αγία Γραφή και η Σύγχρονη Λόγια Κριτική (The Bible and Modern Scholarship), 1949, σελίδα 21: «Μολονότι αυτό είναι μικρό, αρκεί για να αποδείξει ότι ένα χειρόγραφο αυτού του Ευαγγελίου κυκλοφορούσε, πιθανώς στην επαρχία της Αιγύπτου όπου βρέθηκε, κατά την περίοδο 130-150 μ.Χ. Αν αφήσουμε περιθώρια έστω και για το ελάχιστο χρονικό διάστημα που θα χρειαζόταν προκειμένου να κυκλοφορήσει αυτό το έργο από εκεί όπου δημιουργήθηκε, η χρονολογία της συγγραφής τίθεται τόσο κοντά στη χρονολογία που δίνει η παράδοση, [δηλαδή] μέσα στην τελευταία δεκαετία του πρώτου αιώνα, ώστε δεν υπάρχει πια κανένας λόγος να αμφισβητήσουμε την εγκυρότητα της παράδοσης».
8. (α) Τι είναι αξιοσημείωτο σχετικά με τον πρόλογο του Ευαγγελίου του Ιωάννη; (β) Ποια απόδειξη παρέχει το Ευαγγέλιο αυτό για το ότι η διακονία του Ιησού διήρκεσε 3,5 έτη;
8 Το Ευαγγέλιο του Ιωάννη είναι αξιοσημείωτο για τον πρόλογό του, όπου αποκαλύπτεται ότι ο Λόγος, που ήταν ‘εν αρχή παρά τω Θεώ’, ήταν εκείνος μέσω του οποίου ήρθαν σε ύπαρξη τα πάντα. (1:2) Ο Ιωάννης, αφού γνωστοποιεί την πολύτιμη σχέση που υπήρχε μεταξύ Πατέρα και Γιου, προβαίνει σε μια αριστοτεχνική παρουσίαση των έργων και των ομιλιών του Ιησού, βλέποντάς τα κυρίως από τη σκοπιά της βαθιάς αγάπης που συνενώνει τα πάντα μέσα στη μεγάλη διευθέτηση του Θεού. Αυτή η αφήγηση της επίγειας ζωής του Ιησού καλύπτει την περίοδο 29-33 Κ.Χ. και φροντίζει να αναφέρει τα 4 Πάσχα που παρακολούθησε ο Ιησούς στη διάρκεια της διακονίας του, δίνοντας έτσι μια απόδειξη για το ότι η διακονία του διήρκεσε 3,5 έτη. Τα 3 απ’ αυτά τα Πάσχα τα αναφέρει συγκεκριμένα. (2:13· 6:4· 12:1· 13:1) Το άλλο το αναφέρει ως «εορτή των Ιουδαίων», αλλά τα συμφραζόμενα δείχνουν ότι έλαβε χώρα λίγο μετά από την περίπτωση κατά την οποία ο Ιησούς είπε πως ‘είναι τέσσερις μήνες μέχρι το θερισμό’, αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι η γιορτή ήταν το Πάσχα, το οποίο τελέστηκε στην αρχή του θερισμού.—4:35· 5:1.c
9. Τι δείχνει ότι το Ευαγγέλιο του Ιωάννη είναι συμπληρωματικό, και εντούτοις, καλύπτει όλες τις λεπτομέρειες της διακονίας του Ιησού;
9 Τα «κατά Ιωάννην» καλά νέα είναι κυρίως συμπληρωματικά· το 92 τοις εκατό είναι καινούρια ύλη που δεν καλύπτεται στα 3 άλλα Ευαγγέλια. Ωστόσο, ο Ιωάννης τελειώνει λέγοντας: «Είναι δε και άλλα πολλά όσα έκαμεν ο Ιησούς, τα οποία εάν γραφθώσι καθ’ έν, ουδ’ αυτός ο κόσμος νομίζω θέλει χωρήσει τα γραφόμενα βιβλία».—21:25.
ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ
10. Τι λέει ο Ιωάννης για ‘τον Λόγο’;
10 Πρόλογος: Παρουσίαση ‘του Λόγου’ (1:1-18). Με υπέροχη απλότητα, ο Ιωάννης δηλώνει ότι στην αρχή «ο Λόγος ήτο παρά τω Θεώ», ότι η ίδια η ζωή ήρθε σε ύπαρξη μέσω αυτού, ότι αυτός έγινε «το φως των ανθρώπων» και ότι ο Ιωάννης (ο Βαφτιστής) έδωσε μαρτυρία γι’ αυτόν. (1:1, 4) Το φως ήταν μέσα στον κόσμο, αλλά ο κόσμος δεν τον γνώρισε. Όσοι, όμως, τον δέχτηκαν έγιναν παιδιά του Θεού, γεννημένοι από τον Θεό. Όπως ακριβώς ο Νόμος δόθηκε μέσω του Μωυσή, έτσι και «η . . . χάρις και η αλήθεια έγεινε δια Ιησού Χριστού».—1:17.
11. Τι λέει ο Ιωάννης ο Βαφτιστής ότι είναι ο Ιησούς, και ως τι αναγνωρίζουν τον Ιησού οι μαθητές του Ιωάννη;
11 Παρουσίαση ‘του Αρνιού του Θεού’ στους ανθρώπους (1:19-51). Ο Ιωάννης ο Βαφτιστής ομολογεί ότι δεν είναι αυτός ο Χριστός, αλλά λέει ότι έρχεται κάποιος πίσω του και ο ίδιος δεν είναι άξιος να λύσει το λουρί του υποδήματος εκείνου. Την επομένη, όταν πηγαίνει σ’ αυτόν ο Ιησούς, ο Ιωάννης λέει ότι Αυτός είναι ‘το Αρνί του Θεού το αίρον την αμαρτία του κόσμου’. (1:27, 29) Έπειτα, γνωρίζει στον Ιησού 2 μαθητές του, και ο ένας απ’ αυτούς, ο Ανδρέας, πηγαίνει στον Ιησού τον αδελφό του, τον Πέτρο. Ο Φίλιππος και ο Ναθαναήλ αναγνωρίζουν κι αυτοί ότι ο Ιησούς είναι «ο Υιός του Θεού, . . . ο βασιλεύς του Ισραήλ».—1:49.
12. (α) Ποιο είναι το πρώτο θαύμα του Ιησού; (β) Τι κάνει όταν ανεβαίνει στην Ιερουσαλήμ για το πρώτο Πάσχα της διακονίας του;
12 Τα θαύματα του Ιησού αποδεικνύουν ότι είναι ‘ο Άγιος του Θεού’ (2:1–6:71). Ο Ιησούς κάνει το πρώτο του θαύμα στην Κανά της Γαλιλαίας, μετατρέποντας, σ’ ένα γαμήλιο συμπόσιο, το νερό σε κρασί άριστης ποιότητας. Αυτό είναι ‘η αρχή των θαυμάτων του’, «και επίστευσαν εις αυτόν οι μαθηταί αυτού». (2:11) Ο Ιησούς ανεβαίνει στην Ιερουσαλήμ για το Πάσχα. Μόλις βλέπει μικροπωλητές και αργυραμοιβούς μέσα στο ναό, παίρνει ένα μαστίγιο και τους βγάζει έξω με τέτοιο σθένος, ώστε οι μαθητές του αναγνωρίζουν την εκπλήρωση της προφητείας: «Ο ζήλος του οίκου σου με κατέφαγεν». (Ιωάν. 2:17· Ψαλμ. 69:9) Ο Ιησούς προλέγει ότι ο ναός του δικού του σώματος θα γκρεμιστεί και θα ανεγερθεί πάλι μέσα σε 3 μέρες.
13. (α) Τι δείχνει ο Ιησούς ότι είναι αναγκαίο για την απόκτηση ζωής; (β) Πώς χαρακτηρίζει ο Ιωάννης ο Βαφτιστής τον εαυτό του σε σχέση με τον Ιησού;
13 Ο άτολμος Νικόδημος πηγαίνει νύχτα στον Ιησού. Ομολογεί ότι ο Ιησούς έχει σταλθεί από τον Θεό, και ο Ιησούς τού λέει ότι, για να μπει κάποιος στη Βασιλεία του Θεού, πρέπει να γεννηθεί από το νερό και από το πνεύμα. Η πίστη στον Γιο του ανθρώπου, που κατέβηκε από τον ουρανό, είναι αναγκαία για ζωή. «Διότι τόσον ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε έδωκε τον Υιόν αυτού τον μονογενή, δια να μη απολεσθή πας ο πιστεύων εις αυτόν, αλλά να έχη ζωήν αιώνιον». (Ιωάν. 3:16) Το φως που έχει έρθει στον κόσμο έρχεται σε σύγκρουση με το σκοτάδι, «όστις όμως πράττει την αλήθειαν, έρχεται εις το φως», καταλήγει ο Ιησούς. Ο Ιωάννης ο Βαφτιστής μαθαίνει, κατόπιν, για τη δράση του Ιησού στην Ιουδαία και διακηρύττει ότι, παρ’ όλο που ο ίδιος δεν είναι ο Χριστός, ωστόσο ο «φίλος του νυμφίου . . . χαίρει καθ’ υπερβολήν δια την φωνήν του νυμφίου». (3:21, 29) Ο Ιησούς πρέπει τώρα να αυξάνει και ο Ιωάννης να ελαττώνεται.
14. Τι εξηγεί ο Ιησούς στη Σαμαρείτισσα στη Σιχάρ, και τι προκύπτει από το κήρυγμά του εκεί;
14 Ο Ιησούς αναχωρεί πάλι για τη Γαλιλαία. Καθ’ οδόν, σκονισμένος και «κεκοπιακώς εκ της οδοιπορίας», κάθεται να ξεκουραστεί στην πηγή του Ιακώβ στη Σιχάρ, όση ώρα οι μαθητές του πηγαίνουν στην πόλη για να αγοράσουν τρόφιμα. (4:6) Είναι μεσημέρι, ώρα 6η. Μια Σαμαρείτισσα πλησιάζει για να βγάλει νερό, και ο Ιησούς τής ζητάει να του δώσει να πιει. Στη συνέχεια, αν και κουρασμένος, αρχίζει να της μιλάει για το πραγματικό «ύδωρ» που φέρνει αληθινή αναζωογόνηση, δίνοντας αιώνια ζωή σ’ εκείνους που λατρεύουν τον Θεό «εν πνεύματι και αληθεία». Οι μαθητές επιστρέφουν και τον παροτρύνουν να φάει, και αυτός δηλώνει: «Το εμόν φαγητόν είναι να πράττω το θέλημα του πέμψαντός με και να τελειώσω το έργον αυτού». Παραμένει 2 ακόμη μέρες στην περιοχή εκείνη, κι έτσι πολλοί από τους Σαμαρείτες πιστεύουν ότι «ούτος είναι αληθώς ο Σωτήρ του κόσμου». (4:24, 34, 42) Όταν φτάνει στην Κανά της Γαλιλαίας, ο Ιησούς θεραπεύει το γιο ενός ευγενούς, χωρίς καν να πάει κοντά στο κρεβάτι του.
15. Ποιες κατηγορίες λέγονται κατά του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, αλλά πώς απαντάει εκείνος στους επικριτές του;
15 Ο Ιησούς ανεβαίνει πάλι στην Ιερουσαλήμ για τη γιορτή των Ιουδαίων. Θεραπεύει έναν ασθενή τη μέρα του Σαββάτου, κι αυτό ξεσηκώνει μεγάλη θύελλα επικρίσεων. Ο Ιησούς ανταπαντά: «Ο Πατήρ μου εργάζεται έως τώρα, και εγώ εργάζομαι». (5:17) Οι Ιουδαίοι ηγέτες ισχυρίζονται τώρα ότι ο Ιησούς είναι ένοχος, όχι μόνο για παράβαση του Σαββάτου, αλλά και για βλασφημία, αφού κάνει τον εαυτό του ίσο με τον Θεό. Ο Ιησούς απαντάει ότι ο Γιος δεν μπορεί να κάνει τίποτα από δική του πρωτοβουλία, αλλά εξαρτάται πλήρως από τον Πατέρα. Προβαίνει στην αξιοθαύμαστη δήλωση ότι «πάντες οι εν τοις μνημείοις θέλουσιν ακούσει την φωνήν αυτού, και θέλουσιν εξέλθει» σε ανάσταση. Αλλά στους ακροατές του που δεν πιστεύουν, ο Ιησούς λέει: «Πώς δύνασθε σεις να πιστεύσητε, οίτινες λαμβάνετε δόξαν ο είς παρά του άλλου, και δεν ζητείτε την δόξαν την παρά του μόνου Θεού;»—5:28, 29, 44.
16. (α) Τι διδάσκει ο Ιησούς σχετικά με την τροφή και τη ζωή; (β) Πώς εκφράζει ο Πέτρος την πεποίθηση των αποστόλων;
16 Όταν ο Ιησούς τρέφει θαυματουργικά 5.000 άντρες με 5 ψωμιά και 2 ψαράκια, το πλήθος σκέφτεται να τον πιάσει και να τον κάνει βασιλιά, αλλά αυτός αποσύρεται σ’ ένα βουνό. Αργότερα, τους ελέγχει γιατί κυνηγούν «την τροφήν την φθειρομένην». Αντίθετα, θα έπρεπε να εργάζονται «δια την τροφήν την μένουσαν εις ζωήν αιώνιον». Τονίζει ότι, ασκώντας πίστη σ’ αυτόν ως τον Γιο, αυτοί μετέχουν από το ψωμί της ζωής, και προσθέτει: «Εάν δεν φάγητε την σάρκα του Υιού του ανθρώπου και πίητε το αίμα αυτού, δεν έχετε ζωήν εν εαυτοίς». Πολλοί από τους μαθητές του δυσαρεστούνται μ’ αυτό και τον εγκαταλείπουν. Ο Ιησούς ρωτάει τους 12: «Μήπως και σεις θέλετε να υπάγητε;» Και ο Πέτρος απαντάει: «Κύριε, προς τίνα θέλομεν υπάγει; λόγους ζωής αιωνίου έχεις· και ημείς επιστεύσαμεν και εγνωρίσαμεν ότι συ είσαι ο Χριστός ο Υιός του Θεού του ζώντος [ο Άγιος του Θεού, ΜΝΚ]». (6:27, 53, 67-69) Αλλά ο Ιησούς, γνωρίζοντας ότι ο Ιούδας θα τον προδώσει, λέει ότι ένας απ’ αυτούς είναι «διάβολος [συκοφάντης, ΜΝΚ]».
17. Ποια επίδραση έχει η διδασκαλία του Ιησού στο ναό κατά τη Γιορτή της Σκηνοπηγίας;
17 «Το φως» συγκρούεται με το σκοτάδι (7:1–12:50). Ο Ιησούς ανεβαίνει κρυφά στην Ιερουσαλήμ και εμφανίζεται στη μέση περίπου της Γιορτής της Σκηνοπηγίας, διδάσκοντας φανερά μέσα στο ναό. Οι άνθρωποι διαφωνούν για το αν αυτός είναι πράγματι ο Χριστός. Ο Ιησούς τούς λέει: «Απ’ εμαυτού δεν ήλθον, αλλ’ είναι αληθινός ο πέμψας με, . . . και εκείνος με απέστειλεν». Σε μια άλλη περίπτωση φωνάζει στο πλήθος: «Εάν τις διψά, ας έρχηται προς εμέ και ας πίνη». Οι υπηρέτες που στέλνονται να συλλάβουν τον Ιησού επιστρέφουν άπρακτοι και αναφέρουν στους ιερείς: «Ουδέποτε ελάλησεν άνθρωπος ούτω». Εξοργισμένοι οι Φαρισαίοι απαντούν ότι κανείς από τους άρχοντες δεν πίστεψε ούτε και εγέρθηκε κανένας προφήτης από τη Γαλιλαία.—7:28, 29, 37, 46.
18. Ποια εναντίωση προβάλλουν οι Ιουδαίοι κατά του Ιησού, και πώς απαντάει αυτός;
18 Σε μια άλλη ομιλία, ο Ιησούς λέει: «Εγώ είμαι το φως του κόσμου». Στις κακόβουλες κατηγορίες ότι είναι ψευδομάρτυρας, ότι είναι νόθος γιος και ότι είναι Σαμαρείτης και δαιμονιζόμενος, ο Ιησούς απαντάει σθεναρά: «Εάν εγώ δοξάζω εμαυτόν, η δόξα μου είναι ουδέν· ο Πατήρ μου είναι όστις με δοξάζει». Όταν διακηρύττει «Πριν γείνη ο Αβραάμ, εγώ είμαι», οι Ιουδαίοι κάνουν άλλη μια αποτυχημένη απόπειρα να τον θανατώσουν. (8:12, 54, 58) Απογοητευμένοι, ανακρίνουν αργότερα έναν άνθρωπο, του οποίου την όραση αποκατέστησε θαυματουργικά ο Ιησούς, και τον πετούν έξω.
19. (α) Τι λέει ο Ιησούς για τη σχέση του με τον Πατέρα του και τη φροντίδα του για τα πρόβατά του; (β) Πώς απαντάει στους Ιουδαίους όταν τον απειλούν;
19 Πάλι ο Ιησούς μιλάει στους Ιουδαίους, αυτή τη φορά για τον καλό ποιμένα που καλεί τα πρόβατά του με το όνομά τους και βάζει την ψυχή του υπέρ των προβάτων, ‘δια να έχωσι ζωήν εν αφθονία’. Ο Ιησούς λέει: «Και άλλα πρόβατα έχω, τα οποία δεν είναι εκ της αυλής ταύτης· και εκείνα πρέπει να συνάξω, και θέλουσιν ακούσει την φωνήν μου, και θέλει γείνει μία ποίμνη, είς ποιμήν». (10:10, 16) Λέει στους Ιουδαίους ότι κανείς δεν μπορεί να αρπάξει τα πρόβατα από το χέρι του Πατέρα του, και λέει ότι αυτός και ο Πατέρας του είναι ένα. Ξανά εκείνοι θέλουν να τον λιθοβολήσουν μέχρι θανάτου. Όταν τον κατηγορούν για βλασφημία, ο Ιησούς απαντάει υπενθυμίζοντάς τους ότι στο βιβλίο Ψαλμοί ορισμένοι ισχυροί της γης αναφέρονται ως ‘θεοί’, ενώ αυτός είπε ότι είναι Γιος του Θεού. (Ψαλμ. 82:6) Τους προτρέπει να πιστέψουν τουλάχιστον στα έργα του.—Ιωάν. 10:34.
20. (α) Ποιο σπουδαίο θαύμα κάνει κατόπιν ο Ιησούς; (β) Σε τι οδηγεί αυτό;
20 Από τη Βηθανία, που είναι κοντά στην Ιερουσαλήμ, έρχεται η είδηση ότι είναι άρρωστος ο Λάζαρος, ο αδελφός της Μαρίας και της Μάρθας. Όταν φτάνει εκεί ο Ιησούς, ο Λάζαρος έχει πεθάνει και βρίσκεται ήδη στον τάφο 4 μέρες. Ο Ιησούς κάνει ένα καταπληκτικό θαύμα, επαναφέρει τον Λάζαρο στη ζωή, κι αυτό γίνεται αιτία να πιστέψουν πολλοί στον Ιησού. Γι’ αυτό συγκαλείται εσπευσμένα μια ειδική συνεδρίαση του Σάνχεδριν, όπου ο αρχιερέας Καϊάφας αναγκάζεται να προφητεύσει ότι ο Ιησούς είναι προορισμένος να πεθάνει χάρη του έθνους. Ενώ οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι αποφασίζουν να τον θανατώσουν, ο Ιησούς αποσύρεται προσωρινά από τη δημόσια σκηνή.
21. (α) Πώς αντιδρά ο λαός και πώς οι Φαρισαίοι στην είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ; (β) Ποια παραβολή λέει ο Ιησούς αναφορικά με το θάνατό του και το σκοπό του θανάτου του, και τι παροτρύνει τους ακροατές του;
21 Έξι μέρες πριν από το Πάσχα, ο Ιησούς φτάνει πάλι στη Βηθανία πηγαίνοντας στην Ιερουσαλήμ, και φιλοξενείται στο σπίτι του Λάζαρου. Και μετά, την επομένη του Σαββάτου, στις 9 Νισάν, καθισμένος πάνω σ’ ένα μικρό γαϊδουράκι, μπαίνει στην Ιερουσαλήμ συνοδευόμενος από τις επευφημίες ενός μεγάλου πλήθους· και οι Φαρισαίοι λέγουν ο ένας στον άλλον: «Βλέπετε ότι δεν ωφελείτε ουδέν; ιδού, ο κόσμος οπίσω αυτού υπήγεν». Με την παραβολή για έναν κόκκο σιταριού, ο Ιησούς αφήνει να εννοηθεί ότι πρέπει να «φυτευτεί» στο θάνατο προκειμένου να παραχθεί καρπός για αιώνια ζωή. Απευθυνόμενος στον Πατέρα του τού λέει να δοξάσει το όνομά Του, και μια φωνή ακούγεται από τον ουρανό: «Και εδόξασα και πάλιν θέλω δοξάσει». Ο Ιησούς παροτρύνει τους ακροατές του να αποφεύγουν το σκότος και να περπατούν στο φως, ναι, να γίνουν «υιοί του φωτός». Καθώς τον πλησιάζουν οι δυνάμεις του σκότους, αυτός προβαίνει σε μια έντονη δημόσια έκκληση προς το λαό να τον πιστέψει ‘ως φως που ήρθε στον κόσμο’.—12:19, 28, 36, 46.
22. Στο δείπνο του Πάσχα, ποιο υπόδειγμα θέτει ο Ιησούς, και ποια καινούρια εντολή δίνει;
22 Οι αποχαιρετιστήριες συμβουλές του Ιησού στους πιστούς αποστόλους (13:1–16:33). Την ώρα που ο Ιησούς τρώγει μαζί με τους 12 το δείπνο του Πάσχα, σηκώνεται και, αφού βγάζει τα ιμάτιά του, παίρνει μια πετσέτα και μια λεκάνη για τα πόδια και αρχίζει να πλένει τα πόδια των μαθητών του. Ο Πέτρος διαμαρτύρεται, αλλά ο Ιησούς τού λέει ότι πρέπει να πλύνει και τα δικά του πόδια. Ο Ιησούς νουθετεί τους μαθητές του να ακολουθούν το υπόδειγμα που έθεσε στο θέμα της ταπεινοφροσύνης, γιατί «δεν είναι δούλος ανώτερος του κυρίου αυτού». Μιλάει για τον προδότη και, κατόπιν, λέει στον Ιούδα να φύγει. Αφού ο Ιούδας αποχωρεί, ο Ιησούς αρχίζει να συνομιλεί σε οικείο τόνο με τους άλλους. «Εντολήν καινήν σας δίδω, Να αγαπάτε αλλήλους, καθώς εγώ σας ηγάπησα και σεις να αγαπάτε αλλήλους. Εκ τούτου θέλουσι γνωρίσει πάντες ότι είσθε μαθηταί μου, εάν έχητε αγάπην προς αλλήλους».—13:16, 34, 35.
23. Για να προσφέρει παρηγοριά, ποια ελπίδα και ποιον υποσχεμένο βοηθό αναφέρει ο Ιησούς;
23 Ο Ιησούς λέει θαυμάσια λόγια παρηγοριάς για τους ακολούθους του αυτή την κρίσιμη ώρα. Πρέπει να πιστεύουν στον Θεό και στον ίδιον. Στον οίκο του Πατέρα του υπάρχουν πολλά οικήματα, και αυτός θα ξανάρθει και θα τους πάρει μαζί του. «Εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή», λέει ο Ιησούς. «Ουδείς έρχεται προς τον Πατέρα, ειμή δι’ εμού». Με παρηγορητικό τρόπο λέει στους ακολούθους του ότι αν έχουν πίστη θα κάνουν έργα μεγαλύτερα από τα δικά του και ότι θα τους δώσει οτιδήποτε ζητήσουν στο όνομά του, προκειμένου να δοξαστεί ο Πατέρας του. Τους υπόσχεται έναν άλλον ‘παράκλητο [βοηθό, ΜΝΚ]’, «το Πνεύμα της αληθείας», το οποίο θα τους διδάξει τα πάντα και θα τους υπενθυμίσει όλα όσα τους έχει πει ο ίδιος. Πρέπει να χαίρονται που πηγαίνει στον Πατέρα του, επειδή, λέει ο Ιησούς, «ο Πατήρ μου είναι μεγαλήτερός μου».—14:6, 17, 28.
24. Πώς αναλύει ο Ιησούς τη σχέση των αποστόλων με τον εαυτό του και τον Πατέρα, και ποιες ευλογίες θα έχουν αυτοί;
24 Ο Ιησούς λέει ότι αυτός είναι η αληθινή άμπελος και ο Πατέρας του είναι ο γεωργός. Τους παρακινεί να παραμείνουν ενωμένοι μ’ αυτόν, λέγοντας: «Εν τούτω δοξάζεται ο Πατήρ μου, εις το να φέρητε καρπόν πολύν· και ούτω θέλετε είσθαι μαθηταί μου». (15:8) Και πώς θα γίνει πλήρης η χαρά τους; Με το να αγαπούν ο ένας τον άλλον, όπως ακριβώς τους αγάπησε αυτός. Τους αποκαλεί φίλους. Τι πολύτιμη σχέση! Ο κόσμος θα τους μισήσει, όπως μίσησε αυτόν, και θα τους διώξει, αλλά ο Ιησούς θα αποστείλει το βοηθό για να δώσει μαρτυρία σχετικά μ’ αυτόν και να οδηγήσει τους μαθητές του σε όλη την αλήθεια. Η τωρινή τους λύπη θα δώσει τόπο στη χαρά, όταν θα τους δει πάλι, και κανένας δεν θα τους αφαιρέσει τη χαρά τους. Τα λόγια του είναι παρηγορητικά: «Αυτός ο Πατήρ σάς αγαπά, επειδή σεις ηγαπήσατε εμέ και επιστεύσατε ότι εγώ παρά του Θεού εξήλθον». Ναι, θα διασκορπιστούν, αλλά, όπως λέει ο Ιησούς, «ταύτα ελάλησα προς εσάς, δια να έχητε ειρήνην εν εμοί. Εν τω κόσμω θέλετε έχει θλίψιν· αλλά θαρσείτε, εγώ ενίκησα τον κόσμον».—16:27, 33.
25. (α) Τι αναγνωρίζει ο Ιησούς σε μια προσευχή προς τον Πατέρα του; (β) Τι παρακαλάει όσον αφορά τον εαυτό του, τους μαθητές του, και εκείνους που θα πιστέψουν ακούγοντας το λόγο τους;
25 Η προσευχή που κάνει ο Ιησούς για τους μαθητές του (17:1-26). Προσευχόμενος ο Ιησούς αναγνωρίζει ενώπιον του Πατέρα του: «Αύτη δε είναι η αιώνιος ζωή, το να γνωρίζωσι σε τον μόνον αληθινόν Θεόν και τον οποίον απέστειλας Ιησούν Χριστόν». Αφού ολοκλήρωσε το έργο που του ανατέθηκε να κάνει στη γη, ο Ιησούς παρακαλάει τώρα να δοξαστεί κοντά στον Πατέρα του με τη δόξα που είχε προτού γίνει ο κόσμος. Αυτός φανέρωσε το όνομα του Πατέρα στους μαθητές του, και παρακαλάει τον Πατέρα να τους φυλάξει χάρη ‘του ονόματός Του’. Ζητάει από τον Πατέρα, όχι να τους βγάλει από τον κόσμο, αλλά να τους φυλάξει από τον πονηρό και να τους αγιάσει μέσω του λόγου της αλήθειας Του. Ο Ιησούς διευρύνει την προσευχή του για να περιλάβει όλους εκείνους που πρόκειται να πιστέψουν ακούγοντας το λόγο αυτών των μαθητών, «δια να ήναι πάντες έν, καθώς συ, Πάτερ, είσαι εν εμοί και εγώ εν σοι, να ήναι και αυτοί εν ημίν έν, δια να πιστεύση ο κόσμος ότι συ με απέστειλας». Παρακαλάει να μοιραστούν κι αυτοί μαζί του την ουράνια δόξα του, γιατί εκείνος φανέρωσε το όνομα του Πατέρα σ’ αυτούς, ώστε η αγάπη Του να κατοικεί μέσα τους.—17:3, 11, 21.
26. Τι λέει η αφήγηση σχετικά με τη σύλληψη και τη δίκη του Ιησού;
26 Ο Χριστός δικάζεται και εκτελείται (18:1–19:42). Ο Ιησούς και οι μαθητές του πηγαίνουν τώρα σ’ έναν κήπο απέναντι από την κοιλάδα των Κέδρων. Εδώ εμφανίζεται ο Ιούδας με μια ομάδα στρατιωτών και προδίδει τον Ιησού, ο οποίος παραδίδεται ήρεμα. Αλλά, ο Πέτρος τον υπερασπίζει χρησιμοποιώντας μια μάχαιρα, και δέχεται τον εξής έλεγχο: «Το ποτήριον, το οποίον μοι έδωκεν ο Πατήρ, δεν θέλω πίει αυτό;» (18:11) Έπειτα, ο Ιησούς οδηγείται δεμένος στον Άννα, τον πεθερό του Καϊάφα του αρχιερέα. Ο Ιωάννης και ο Πέτρος ακολουθούν από κοντά, και ο Ιωάννης καταφέρνει να μπουν στην αυλή του αρχιερέα, όπου ο Πέτρος αρνείται 3 φορές ότι γνωρίζει τον Χριστό. Ο Ιησούς ανακρίνεται πρώτα από τον Άννα, κατόπιν τον πηγαίνουν στον Καϊάφα. Μετά, τον πηγαίνουν στον Ρωμαίο κυβερνήτη Πιλάτο, ενώ οι Ιουδαίοι ζητούν κραυγάζοντας να επιβληθεί η ποινή του θανάτου.
27. (α) Τι ρωτάει ο Πιλάτος ως προς τη βασιλική ιδιότητα και την εξουσία, και τι λέει ο Ιησούς; (β) Ποια στάση παίρνουν οι Ιουδαίοι στο ζήτημα της βασιλείας;
27 Στην ερώτηση του Πιλάτου «Βασιλεύς είσαι συ;» ο Ιησούς απαντάει: «Συ λέγεις ότι βασιλεύς είμαι εγώ. Εγώ δια τούτο εγεννήθην και δια τούτο ήλθον εις τον κόσμον, δια να μαρτυρήσω εις την αλήθειαν». (18:37) Ο Πιλάτος, μη βρίσκοντας πραγματική απόδειξη εις βάρος του Ιησού, προτείνει να τον απολύσει, μια και ήταν έθιμο να αποφυλακίζει κάποιον το Πάσχα· οι Ιουδαίοι, όμως, ζητούν να απολυθεί, όχι αυτός, αλλά ο ληστής Βαραββάς. Ο Πιλάτος διατάζει να μαστιγωθεί ο Ιησούς και προσπαθεί πάλι να τον απολύσει, αλλά οι Ιουδαίοι κραυγάζουν: «Σταύρωσον, σταύρωσον αυτόν . . . διότι έκαμεν εαυτόν Υιόν του Θεού». Όταν ο Πιλάτος λέει στον Ιησού ότι έχει την εξουσία να τον εκτελέσει, ο Ιησούς απαντάει: «Δεν είχες ουδεμίαν εξουσίαν κατ’ εμού, εάν δεν σοι ήτο δεδομένον άνωθεν». Πάλι οι Ιουδαίοι κραυγάζουν: «Άρον, άρον, σταύρωσον αυτόν. . . . Δεν έχομεν βασιλέα ειμή Καίσαρα». Τότε ο Πιλάτος τον παραδίδει για να εκτελεστεί.—19:6, 7, 11, 15.
28. Τι λαβαίνει χώρα στο Γολγοθά, και ποιες προφητείες εκπληρώνονται εκεί;
28 Ο Ιησούς οδηγείται «εις τον λεγόμενον Κρανίου τόπον, όστις λέγεται Εβραϊστί Γολγοθά», και τον κρεμούν σ’ ένα ξύλο, ανάμεσα σε 2 άλλους. Πάνω από το κεφάλι του Ιησού, ο Πιλάτος βάζει τον τίτλο «Ιησούς ο Ναζωραίος ο Βασιλεύς των Ιουδαίων», γραμμένο στην εβραϊκή, στη λατινική και στην ελληνική γλώσσα, για να βλέπουν όλοι και να καταλαβαίνουν. (19:17, 19) Ο Ιησούς εμπιστεύεται τη φροντίδα της μητέρας του στον Ιωάννη, και αφού πίνει λίγο ξίδι, αναφωνεί: «Τετέλεσται». Τότε γέρνει το κεφάλι του και πεθαίνει. (19:30) Εκπληρώνοντας προφητείες, το εκτελεστικό απόσπασμα ρίχνει κλήρους για τα ενδύματά του, δεν του σπάζει τα σκέλη και τρυπάει την πλευρά του με μια λόγχη. (Ιωάν. 19:24, 32-37· Ψαλμ. 22:18· 34:20· 22:17· Ζαχ. 12:10) Κατόπιν, ο Ιωσήφ από την Αριμαθαία και ο Νικόδημος ετοιμάζουν το σώμα για την ταφή και το βάζουν σ’ ένα καινούριο μνήμα κάπου εκεί κοντά.
29. (α) Ποιες εμφανίσεις κάνει ο αναστημένος Ιησούς στους μαθητές του; (β) Ποια σημεία τονίζει ο Ιησούς στις τελικές του παρατηρήσεις προς τον Πέτρο;
29 Εμφανίσεις του αναστημένου Χριστού (20:1–21:25). Οι πάμπολλες αποδείξεις που παραθέτει ο Ιωάννης, όσον αφορά τον Χριστό, τελειώνουν με τη χαρούμενη μνεία της ανάστασης. Η Μαρία η Μαγδαληνή βρίσκει τον τάφο άδειο, και ο Πέτρος κι ένας άλλος μαθητής (ο Ιωάννης) τρέχουν εκεί, αλλά βλέπουν ότι έχουν μείνει μόνο τα σάβανα και το σουδάριο. Η Μαρία, που παραμένει κοντά στον τάφο, συνομιλεί με 2 αγγέλους και, τελικά, με τον κηπουρό, όπως νομίζει. Όταν αυτός της λέει «Μαρία», εκείνη αναγνωρίζει αμέσως ότι αυτός είναι ο Ιησούς. Κατόπιν, ο Ιησούς παρουσιάζεται στους μαθητές του, ενώ οι πόρτες είναι κλειδωμένες, και τους λέει για τη δύναμη που θα λάβουν μέσω του αγίου πνεύματος. Αργότερα, ο Θωμάς, που δεν ήταν παρών, αρνείται να πιστέψει, αλλά έπειτα από 8 μέρες ο Ιησούς ξαναεμφανίζεται και του δίνει αποδείξεις, οπότε ο Θωμάς αναφωνεί: «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου». (20:16, 28) Ύστερα από μερικές μέρες, ο Ιησούς συναντάει πάλι τους μαθητές του, στη Θάλασσα της Τιβεριάδας· με θαυματουργικό τρόπο κάνει να πιάσουν ψάρια και μετά γευματίζει μαζί τους. Ρωτάει 3 φορές τον Πέτρο αν τον αγαπάει. Καθώς ο Πέτρος επιμένει ότι τον αγαπάει, ο Ιησούς λέει με έμφαση: «Βόσκε τα αρνία μου», «Ποίμαινε τα πρόβατά μου», «Βόσκε τα πρόβατά μου». Στη συνέχεια, προλέγει με τι είδους θάνατο θα δοξάσει ο Πέτρος τον Θεό. Ο Πέτρος ρωτάει για τον Ιωάννη, και ο Ιησούς λέει: «Εάν αυτόν θέλω να μένη εωσού έλθω, τι προς σε;»—21:15-17, 22.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ
30. Πώς δίνει ο Ιωάννης ιδιαίτερη έμφαση στην ιδιότητα της αγάπης;
30 Γραμμένα με δυναμικό και άμεσο ύφος, και σκιαγραφώντας με πειστικό, τρυφερό και εγκάρδιο τρόπο τον Λόγο, ο οποίος έγινε Χριστός, τα «κατά Ιωάννην» καλά νέα μάς περιγράφουν λεπτομερώς τα λόγια και τη δράση αυτού του χρισμένου Γιου του Θεού. Μολονότι το ύφος και το λεξιλόγιο του Ιωάννη είναι απλά—δείχνοντας ότι αυτός είναι ‘άνθρωπος αγράμματος και ιδιώτης’—υπάρχει φοβερή δύναμη στον τρόπο της έκφρασής του. (Πράξ. 4:13) Το απόγειο του Ευαγγελίου του σημειώνεται όταν κάνει γνωστή τη βαθιά αγάπη που υπάρχει μεταξύ Πατέρα και Γιου, καθώς και την ευλογημένη και γεμάτη αγάπη σχέση που δημιουργείται όταν υπάρχει ενότητα μ’ εκείνους. Ο Ιωάννης χρησιμοποιεί το ουσιαστικό «αγάπη» και το ρήμα «αγαπάω» περισσότερες φορές απ’ όσες τα άλλα 3 Ευαγγέλια μαζί.
31. Ποια σχέση τονίζεται σε ολόκληρο το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, και πώς φτάνει σε αποκορύφωμα η έκφραση αυτής της σχέσης;
31 Στην αρχή, τι ένδοξη σχέση υπήρχε μεταξύ του Λόγου και του Θεού, του Πατέρα! Με την πρόνοια του Θεού, «ο Λόγος έγεινε σαρξ και κατώκησε μεταξύ ημών, και είδομεν την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά του Πατρός, πλήρης χάριτος και αληθείας». (Ιωάν. 1:14) Έπειτα, σε ολόκληρη την αφήγηση του Ιωάννη, ο Ιησούς τονίζει ότι η σχέση του είναι σχέση υποταγής με απόλυτη υπακοή στο θέλημα του Πατέρα. (4:34· 5:19, 30· 7:16· 10:29, 30· 11:41, 42· 12:27, 49, 50· 14:10) Εκφράζοντας αυτή τη στενή σχέση φτάνει σ’ ένα ένδοξο αποκορύφωμα με τη συγκινητική προσευχή που αναγράφεται στο 17ο κεφάλαιο του βιβλίου του Ιωάννη, όπου ο Ιησούς αναφέρει στον Πατέρα του ότι έχει τελειώσει το έργο το οποίο Αυτός του έδωσε να κάνει πάνω στη γη και προσθέτει: «Και τώρα δόξασόν με συ, Πάτερ, πλησίον σου με την δόξαν, την οποίαν είχον παρά σοι πριν γείνη ο κόσμος».—17:5.
32. Με ποιες εκφράσεις δείχνει ο Ιησούς τη σχέση που έχει ο ίδιος με τους μαθητές του και ότι αυτός είναι ο μόνος αγωγός μέσω του οποίου έρχονται οι ευλογίες της ζωής στο ανθρώπινο γένος;
32 Τι μπορεί να λεχθεί για τη σχέση του Ιησού με τους μαθητές του; Τονίζεται διαρκώς ο ρόλος που παίζει ο Ιησούς ως ο μόνος αγωγός μέσω του οποίου παρέχονται οι ευλογίες του Θεού σ’ αυτούς και σε όλο το ανθρώπινο γένος. (14:13, 14· 15:16· 16:23, 24) Ο Ιησούς αναφέρεται ως ‘το Αρνί του Θεού’, «ο άρτος της ζωής», «το φως του κόσμου», «ο ποιμήν ο καλός», «η ανάστασις και η ζωή», «η οδός και η αλήθεια και η ζωή» και «η άμπελος η αληθινή». (1:29· 6:35· 8:12· 10:11· 11:25· 14:6· 15:1) Σ’ αυτή την παραβολή ‘της αληθινής αμπέλου’, ο Ιησούς κάνει γνωστή τη θαυμαστή ενότητα που υπάρχει, όχι μόνο μεταξύ των αληθινών ακολούθων του και του ίδιου, αλλά και με τον Πατέρα. Όταν αυτοί παράγουν πολύ καρπό, δοξάζουν τον Πατέρα του. «Καθώς εμέ ηγάπησεν ο Πατήρ, και εγώ ηγάπησα εσάς· μείνατε εν τη αγάπη μου», συμβουλεύει ο Ιησούς.—15:9.
33. Ποιο σκοπό της διακονίας του διατυπώνει ο Ιησούς σε μια προσευχή;
33 Επιπλέον, πόσο ένθερμα προσεύχεται εκείνος στον Ιεχωβά για να είναι ένα με τον Πατέρα του και με τον ίδιον, καθώς και αγιασμένοι μέσω του λόγου της αλήθειας, όλοι αυτοί οι αγαπητοί, και επίσης όσοι θα ‘πιστέψουν εις αυτόν δια του λόγου των’! Πράγματι, ολόκληρος ο σκοπός της διακονίας του Ιησού διατυπώνεται υπέροχα στα τελευταία λόγια αυτής της προσευχής του προς τον Πατέρα του: «Εφανέρωσα εις αυτούς το όνομά σου και θέλω φανερώσει, δια να ήναι η αγάπη, με την οποίαν με ηγάπησας, εν αυτοίς, και εγώ εν αυτοίς [σε ενότητα μ’ αυτούς, ΜΝΚ]».—17:20, 26.
34. Ποιες ωφέλιμες συμβουλές έδωσε ο Ιησούς σχετικά με το πώς να νικήσουμε τον κόσμο;
34 Μολονότι ο Ιησούς άφηνε τους μαθητές του μέσα στον κόσμο, δεν επρόκειτο να τους αφήσει χωρίς ‘βοηθό, το πνεύμα της αλήθειας’. Επιπλέον, τους έδωσε επίκαιρες συμβουλές όσον αφορά τη σχέση τους με τον κόσμο, δείχνοντάς τους πώς να νικήσουν ως «υιοί του φωτός». (14:16, 17, ΜΝΚ· 3:19-21· 12:36) «Εάν σεις μείνητε εν τω λόγω τω εμώ, είσθε αληθώς μαθηταί μου», είπε ο Ιησούς, «και θέλετε γνωρίσει την αλήθειαν, και η αλήθεια θέλει σας ελευθερώσει». Σε αντίθεση μ’ αυτό, είπε στους γιους του σκότους: «Σεις είσθε εκ πατρός του διαβόλου και τας επιθυμίας του πατρός σας θέλετε να πράττητε. Εκείνος . . . δεν μένει εν τη αληθεία, διότι αλήθεια δεν υπάρχει εν αυτώ». Εμείς, λοιπόν, ας είμαστε αποφασισμένοι να μένουμε πάντοτε σταθεροί στην αλήθεια, ναι, να ‘λατρεύουμε τον Πατέρα εν πνεύματι και αληθεία’, και να αντλούμε δύναμη από τα λόγια του Ιησού: «Θαρσείτε, εγώ ενίκησα τον κόσμον».—8:31, 32, 44· 4:23· 16:33.
35. (α) Ποια δήλωση κάνει ο Ιησούς σχετικά με τη Βασιλεία του Θεού; (β) Γιατί το Ευαγγέλιο του Ιωάννη παρέχει λόγους για ευτυχία και ευγνωμοσύνη;
35 Όλα αυτά σχετίζονται, επίσης, με τη Βασιλεία του Θεού. Ο Ιησούς δήλωσε όταν δικαζόταν: «Η βασιλεία η εμή δεν είναι εκ του κόσμου τούτου· εάν η βασιλεία η εμή ήτο εκ του κόσμου τούτου, οι υπηρέται μου ήθελον αγωνίζεσθαι, δια να μη παραδοθώ εις τους Ιουδαίους· τώρα δε η βασιλεία η εμή δεν είναι εντεύθεν». Κατόπιν είπε, απαντώντας στην ερώτηση του Πιλάτου: «Συ λέγεις ότι βασιλεύς είμαι εγώ. Εγώ δια τούτο εγεννήθην και δια τούτο ήλθον εις τον κόσμον, δια να μαρτυρήσω εις την αλήθειαν. Πας όστις είναι εκ της αληθείας ακούει την φωνήν μου». (18:36, 37) Είναι πράγματι ευτυχισμένοι εκείνοι που ακούν και που ‘αναγεννούνται’ για ‘να μπουν στη βασιλεία του Θεού’ σε ενότητα με τον Βασιλιά. Ευτυχισμένα είναι τα «άλλα πρόβατα» που ακούν τη φωνή αυτού του Ποιμένα-Βασιλιά και αποκτούν ζωή. Πράγματι, έχουμε κάθε λόγο να είμαστε ευγνώμονες για την προμήθεια του Ευαγγελίου του Ιωάννη, επειδή αυτό γράφτηκε «δια να πιστεύσητε ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντες να έχητε ζωήν εν τω ονόματι αυτού [μέσω του ονόματός του, ΜΝΚ]».—3:3, 5, ΜΝΚ· 10:16· 20:31.
[Υποσημειώσεις]
a Εκκλησιαστική Ιστορία, Ευσέβιος, V, VIII, 4.