Σπορέας, Σπορά — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΣΠΟΡΕΑΣ, ΣΠΟΡΑ

Η αρχαία μέθοδος σποράς ήταν κατά κανόνα η λεγόμενη «σπορά στα πεταχτά», δηλαδή το σκόρπισμα του σπόρου πάνω στη γη. Ο σπορέας μετέφερε τους σπόρους των σιτηρών μέσα σε μια πτυχή του ενδύματός του ή μέσα σε σκεύος. Παίρνοντας λίγους σπόρους στο χέρι του, τους σκόρπιζε μπροστά του κάνοντας μια μεγάλη απλωτή κίνηση από εκεί που είχε τους σπόρους προς την αντίθετη πλευρά. Στον Ισραήλ, η εποχή της σποράς άρχιζε περίπου τον Οκτώβριο και διαρκούσε μέχρι τις αρχές Μαρτίου, ανάλογα με το είδος των σιτηρών που σπέρνονταν.

Η Ευλογία του Ιεχωβά. Ο Ιεχωβά είναι Εκείνος που προμηθεύει το σπόρο και τη διαδικασία της βλάστησης, όπως και το φως του ήλιου και τη βροχή, μέσω των οποίων ο αγρός παράγει στο πολλαπλάσιο την ποσότητα που φυτεύτηκε. (2Σα 23:3, 4· Ησ 55:10) Με αυτόν τον τρόπο, όλοι οι άνθρωποι, είτε δίκαιοι είτε πονηροί, ωφελούνται από τον Δημιουργό.—Ματ 5:45· Πρ 14:15-17.

Εντούτοις, ο Ιεχωβά Θεός συνήθως δεν ασκεί συγκεκριμένο έλεγχο στους παράγοντες που καθιστούν εφικτή τη βλάστηση. Ως εκ τούτου, μερικές φορές οι πονηροί μπορεί να απολαμβάνουν άφθονη συγκομιδή, ενώ οι δίκαιοι, λόγω δυσμενών συνθηκών, να μην έχουν καλή σοδειά.—Παράβαλε Ιωβ 21:7-24.

Από την άλλη πλευρά, όταν αυτό εξυπηρετεί το σκοπό του, ο Ιεχωβά μπορεί να ευλογήσει το σπορέα και να του χαρίσει άφθονη σοδειά ή να προκαλέσει πενιχρή καρποφορία, ανάλογα με την πιστότητα του σπορέα και την υπακοή του σε Αυτόν. Παραδείγματος χάρη, ο Ιεχωβά είχε σκοπό να καταστήσει τον Ισραήλ μεγάλο και πολυάριθμο έθνος στην Υποσχεμένη Γη, γι’ αυτό και ευλογούσε τους υπάκουους υπηρέτες του απλόχερα. Κατά την παραμονή του Ισαάκ στη Χαναάν, μολονότι οι αυτόχθονες τον παρενοχλούσαν, ο Ιεχωβά τον ευλόγησε και η σπορά του απέφερε συγκομιδή μέχρι και εκατονταπλάσιας ποσότητας από αυτήν που είχε σπαρθεί.—Γε 26:12.

Η πνευματική κατάσταση του Ισραήλ καθόριζε το είδος της συγκομιδής που είχαν. Ο Ιεχωβά τούς είπε προτού μπουν στην Υποσχεμένη Γη: «Αν περπατάτε συνεχώς σύμφωνα με τα νομοθετήματά μου και τηρείτε τις εντολές μου και τις εφαρμόζετε, . . . το αλώνισμά σας θα φτάνει μέχρι τον τρύγο σας και ο τρύγος θα φτάνει μέχρι τη σπορά». Οι σοδειές θα ήταν τόσο άφθονες ώστε προτού τελειώσει η συγκομιδή θα έφτανε ο καιρός για τη σπορά της επόμενης σοδειάς. (Παράβαλε Αμ 9:13.) Από την άλλη πλευρά, ο Θεός προειδοποίησε: «Αν δεν με ακούσετε ούτε εκτελέσετε όλες αυτές τις εντολές, . . . θα σπέρνετε το σπόρο σας μάταια, εφόσον θα τον κατατρώνε οι εχθροί σας». Και πρόσθεσε: «Η γη σας δεν θα δίνει τη σοδειά της». (Λευ 26:3-5, 14-16, 20· παράβαλε Αγγ 1:6.) Μεταγενέστερα, στις ημέρες του προφήτη Ιερεμία, η προειδοποίηση του Ιεχωβά αποδείχτηκε αληθινή. Περιγράφοντας την άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκονταν εκείνοι, ο Ιεχωβά είπε τότε: «Έσπειραν σιτάρι, αλλά θέρισαν αγκάθια».—Ιερ 12:13.

Ο Νόμος του Ισραήλ που Καθόριζε τη Σπορά. Στο Νόμο που έδωσε ο Θεός μέσω του Μωυσή, παρήγγειλε να σπέρνεται η γη έξι χρόνια, αλλά να μη γίνεται σπορά ή θερισμός στη διάρκεια του έβδομου έτους (σαββατιαίου) ούτε κατά το Ιωβηλαίο. (Εξ 23:10, 11· Λευ 25:3, 4, 11) Αυτή η διευθέτηση έθετε σε δοκιμή την πίστη τους και τους έδινε περισσότερο χρόνο για να επιδιώξουν πνευματικά πράγματα. Ήταν επίσης καλή για το έδαφος.

Εφόσον η γη ανήκε στον Ιεχωβά, ήταν κατά μία έννοια άγια, όπως ήταν και ο λαός του. Επομένως, έπρεπε να φροντίζουν να αποτρέπεται κάθε είδους μόλυσμα. Αν το ψόφιο σώμα ενός ακάθαρτου ζώου, παραδείγματος χάρη ενός τυφλοπόντικα ή μιας σαύρας, έπεφτε πάνω σε σπόρο που ήταν υγρός, ο σπόρος ήταν ακάθαρτος και ακατάλληλος για χρήση, ενώ αν ο σπόρος ήταν στεγνός, θεωρούνταν καθαρός. Αναμφίβολα αυτό ίσχυε επειδή η υγρασία θα μπορούσε να μεταδώσει την ακαθαρσία σε όλο το σπόρο.—Λευ 11:31, 37, 38.

Επίσης, δεν επιτρεπόταν η ανάμειξη διαφορετικών σπόρων κατά τη σπορά, αν και μπορούσαν να σπαρθούν διαφορετικά είδη σπόρων, το καθένα σε ξεχωριστά μέρη του ίδιου αγρού. (Λευ 19:19· Ησ 28:25) Αυτή η διευθέτηση ίσως αποσκοπούσε στο να υπενθυμίζει στους Ισραηλίτες τον αποχωρισμό και τη διαφορετικότητά τους ως λαού του Θεού, υπό τη δική του Βασιλεία. Αν κάποιος Ισραηλίτης παραβίαζε αυτόν το νόμο και αναμείγνυε δύο λογιών σπόρους, ολόκληρη η παραγωγή του αγρού ή του αμπελιού του γινόταν σαν κάτι «αφιερωμένο», και ως εκ τούτου κατασχόταν για το αγιαστήριο.—Δευ 22:9· παράβαλε Λευ 27:28· Αρ 18:14.

Παραβολική Χρήση. Καταδεικνύοντας παραβολικά τη φροντίδα του Ιεχωβά για το υπόλοιπο που επέστρεψε από τη Βαβυλώνα και την ευλογία του προς αυτό, ο ψαλμωδός έγραψε: «Εκείνοι που σπέρνουν με δάκρυα θα θερίσουν με χαρούμενη κραυγή. Εκείνος που εξάπαντος βγαίνει, έστω και κλαίγοντας, βαστάζοντας ένα σακούλι με σπόρο, θα γυρίσει εξάπαντος με χαρούμενη κραυγή, βαστάζοντας τα δεμάτια του». (Ψλ 126:1, 5, 6) Όσοι επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα ήταν πολύ χαρούμενοι για την απελευθέρωσή τους, αλλά ίσως έκλαιγαν καθώς έσπερναν την έρημη γη που είχε μείνει ακαλλιέργητη επί 70 χρόνια. Εντούτοις, ο Ιεχωβά τούς είχε συγκεντρώσει ξανά για χάρη του ονόματός του, και όσοι επιδόθηκαν στο έργο της σποράς και της ανοικοδόμησης απόλαυσαν καρπούς από τους κόπους τους. Για κάποιο διάστημα, όταν η οικοδόμηση του ναού είχε σταματήσει, ο Ιεχωβά κατακράτησε την καρποφορία της γης, αλλά μέσω των προφητών Αγγαίου και Ζαχαρία ο λαός υποκινήθηκε ξανά σε δράση και έγινε ξανά αποδέκτης της εύνοιας του Θεού.—Αγγ 1:6, 9-11· 2:15-19.

Ο Ιεχωβά χρησιμοποιεί τις διαδικασίες της σποράς και της βλάστησης για να δείξει παραβολικά τη βέβαιη αποτελεσματικότητα του λόγου του.—Ησ 55:10, 11.

Επιμέλεια και γενναιοδωρία. Ο Σολομών εξέθεσε μια αρχή που αφορά τη γενναιοδωρία και τη φιλόπονη εκτέλεση εργασίας, όταν έγραψε: «Αυτός που παρατηρεί τον άνεμο δεν θα σπείρει· και αυτός που κοιτάζει τα σύννεφα δεν θα θερίσει». Όποιος κωλυσιεργεί, περιμένοντας να έρθει ο καιρός κατά τον οποίο όλα θα του φαίνονται πλήρως και απολύτως ευνοϊκά για να εκτελέσει το έργο που έχει θέσει ενώπιόν του ο Θεός, ή ψάχνει δικαιολογία για να αποφύγει αυτό το έργο, δεν θα λάβει τίποτα από τον Θεό. Απεναντίας, ο Σολομών συστήνει την επιμέλεια, διότι, όπως λέει στο εδάφιο 5, ο Θεός είναι εκείνος που «κάνει όλα τα πράγματα» και ο άνθρωπος δεν κατανοεί όλους τους τρόπους με τους οποίους εργάζεται ο Θεός. Γι’ αυτό, συμβουλεύει: «Το πρωί σπείρε το σπόρο σου και ως το βράδυ ας μην αναπαυτεί το χέρι σου· γιατί δεν ξέρεις πού θα πετύχει αυτό, εδώ ή εκεί, ή αν και τα δύο θα είναι εξίσου καλά».—Εκ 11:4-6.

Ο απόστολος Παύλος φαίνεται να ακολουθεί παρόμοιο σκεπτικό όταν παροτρύνει τους Χριστιανούς της Κορίνθου να δείξουν γενναιοδωρία σε σχέση με τη διακονία βοήθειας για τους αδελφούς στην Ιερουσαλήμ, οι οποίοι είχαν υποστεί δεινά και είχαν χάσει πολλά από τα υπάρχοντά τους λόγω του διωγμού που είχαν εξαπολύσει εναντίον τους οι Ιουδαίοι. Ο Παύλος είπε: «Εκείνος που σπέρνει με τσιγκουνιά θα θερίσει και με τσιγκουνιά· και εκείνος που σπέρνει με αφθονία θα θερίσει και με αφθονία. . . . Ο Θεός μπορεί να κάνει να αφθονήσει σε εσάς όλη του η παρ’ αξία καλοσύνη, ώστε, ενώ έχετε πάντοτε πλήρη αυτάρκεια στο καθετί, να έχετε αφθονία για κάθε καλό έργο. . . . Αυτός δε που χορηγεί άφθονα σπόρο στο σπορέα και ψωμί για φαγητό θα χορηγήσει και θα πληθύνει το σπόρο για να σπέρνετε και θα αυξήσει τους καρπούς της δικαιοσύνης σας». Κατόπιν ο Παύλος τονίζει το καλό που προκύπτει εκτός από την εύνοια του Θεού και την υλική αφθονία, δηλαδή το γεγονός ότι τέτοιου είδους γενναιοδωρία έχει ως αποτέλεσμα την απόδοση ευχαριστίας προς τον Θεό και την ενδόξασή του, μαζί με την αγάπη εκείνων που λαβαίνουν βοήθεια και τις προσευχές τους για λογαριασμό αυτών που την προσφέρουν. Αυξάνεται επίσης η αγάπη μέσα στην εκκλησία.—2Κο 9:6-14.

Το κήρυγμα των καλών νέων. Ο Ιησούς Χριστός παρομοίασε τη σπορά με το κήρυγμα του λόγου, των καλών νέων της Βασιλείας. Ο ίδιος ήταν ο Σπορέας των αληθειών της Βασιλείας, ο δε Ιωάννης ο Βαφτιστής είχε εργαστεί και αυτός ως σπορέας. Οι μαθητές του Ιησού στάλθηκαν να θερίσουν στους αγρούς που είχαν σπαρθεί και ήταν λευκοί για θερισμό. Εκείνος, λοιπόν, τους είπε: «Ήδη ο θεριστής λαβαίνει μισθό και μαζεύει καρπό για αιώνια ζωή, ώστε ο σπορέας και ο θεριστής να χαίρονται μαζί. . . . Άλλος είναι ο σπορέας και άλλος ο θεριστής. Σας έστειλα να θερίσετε αυτό για το οποίο εσείς δεν έχετε καταβάλει κόπο. Άλλοι έχουν κοπιάσει [στη σπορά], και εσείς έχετε μπει στα οφέλη του κόπου τους [θερίζοντας]».—Ιωα 4:35-38.

Ο Ιησούς παρομοίασε και πάλι το έργο κηρύγματος με σπορά στην παραβολή του σπορέα. Σε αυτή την παραβολή, ο σπόρος που σπέρνεται είναι “ο λόγος της βασιλείας”. Ο Ιησούς τόνισε ότι οι συνθήκες υπό τις οποίες σπέρνεται ο σπόρος μπορούν να επηρεάσουν τη βλάστηση και την ανάπτυξη του σπόρου στις καρδιές των ανθρώπων.—Ματ 13:1-9, 18-23· Λου 8:5-15.

Το σιτάρι και τα ζιζάνια. Σε μια άλλη παραβολή, ο Ιησούς παρομοίασε τον εαυτό του με σπορέα καλού σπόρου, και το σπόρο με “γιους της βασιλείας”. Ένας άλλος σπορέας, ο εχθρός που σπέρνει ζιζάνια στον αγρό, είναι ο Διάβολος. Εδώ ο Ιησούς προέλεγε προφανώς μια μελλοντική αποστασία κατά την οποία, εντός της Χριστιανικής εκκλησίας και μέσα στις τάξεις της, θα υπήρχαν άνθρωποι που θα ισχυρίζονταν ψευδώς ότι είναι υπηρέτες του Θεού και θα προσπαθούσαν να μολύνουν την εκκλησία και να παρασύρουν τους μαθητές.—Ματ 13:24-30, 36-43· παράβαλε Πρ 20:29· 2Κο 11:12-15· 2Θε 2:3-9· 1Τι 4:1· 2Τι 4:3, 4· 2Πε 2:1-3.

Όταν κάποιος «σπέρνει μεριμνώντας για τη σάρκα». Ο απόστολος Παύλος, αφού απαρίθμησε τους καρπούς του πνεύματος και τα έργα της σάρκας και νουθέτησε τον καθένα να αποδεικνύει τι είναι το δικό του έργο, είπε: «Μην παροδηγείστε: ο Θεός δεν εμπαίζεται. Επειδή ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει· διότι αυτός που σπέρνει μεριμνώντας για τη σάρκα του θα θερίσει φθορά από τη σάρκα του, ενώ αυτός που σπέρνει μεριμνώντας για το πνεύμα θα θερίσει αιώνια ζωή από το πνεύμα».—Γα 5:19-23· 6:4, 7, 8.

Ο Παύλος παρέθεσε ένα παράδειγμα σποράς στη σάρκα, μαζί με τα επακόλουθα αυτής της σποράς, στα εδάφια Ρωμαίους 1:24-27. Άλλα παραδείγματα ήταν ο αιμομείκτης στην εκκλησία της Κορίνθου, ο οποίος διέπραξε ακάθαρτα σαρκικά πράγματα, και ο Υμέναιος και ο Αλέξανδρος, που προωθούσαν ακάθαρτες διδασκαλίες και βλασφημίες και τους οποίους ο Παύλος παρέδωσε στον Σατανά «για την καταστροφή της σάρκας», δηλαδή για να απομακρυνθούν τέτοια σαρκικά στοιχεία από την εκκλησία.—1Κο 5:1, 5· 1Τι 1:20· 2Τι 2:17, 18.

Διδασκαλία, φροντίδα της εκκλησίας. Γράφοντας στην εκκλησία της Κορίνθου, ο Παύλος παρέβαλε με σπορά τη διδασκαλία και τη βοήθεια που παρείχε στην εκκλησία και τους εξήγησε ότι, εφόσον ενεργούσε έτσι, είχε την εξουσία να λάβει από αυτούς υλικά πράγματα που θα τον βοηθούσαν να συνεχίσει τη διακονία του. Αλλά δεν το έκανε αυτό, για να μη βάλει κάποιο εμπόδιο στα καλά νέα.—1Κο 9:11, 12.

Όπως ακριβώς ο γεωργός σπέρνει το σπόρο του ειρηνικά, έτσι και τα καλά νέα σπέρνονται ειρηνικά, όχι με λογομαχίες, έριδες, αναταραχή και βία. Αυτοί δε που κάνουν τη σπορά είναι ειρηνικοί, όχι φιλόνικοι, εριστικοί ή ταραξίες. Επομένως, στη Χριστιανική εκκλησία πρέπει να επικρατούν ειρηνικές συνθήκες προκειμένου να παράγει η σπορά τους τον καρπό της δικαιοσύνης.—Ιακ 3:18.

Η ανάσταση. Πραγματευόμενος την πνευματική ανάσταση, ο Παύλος παρομοίασε την ταφή του φυσικού σώματος με τη σπορά ενός σπόρου, δηλώνοντας: «Παρ’ όλα αυτά, κάποιος θα πει: “Πώς θα εγερθούν οι νεκροί; Ναι, με τι είδους σώμα έρχονται;” Παράλογε άνθρωπε! Αυτό που σπέρνεις δεν ζωοποιείται αν πρώτα δεν πεθάνει· και όσον αφορά αυτό που σπέρνεις, σπέρνεις, όχι το σώμα που θα αναπτυχθεί, αλλά έναν γυμνό κόκκο, ίσως σιταριού ή οποιουδήποτε από τους υπόλοιπους· ο Θεός όμως του δίνει σώμα όπως έχει ευαρεστηθεί, και στον καθένα από τους σπόρους το δικό του σώμα. . . . Και υπάρχουν ουράνια σώματα και γήινα σώματα . . . Έτσι είναι και η ανάσταση των νεκρών. Σπέρνεται με φθορά, εγείρεται με αφθαρσία. . . . Σπέρνεται φυσικό σώμα, εγείρεται πνευματικό σώμα. . . . Διότι αυτό που είναι φθαρτό πρέπει να ντυθεί αφθαρσία, και αυτό που είναι θνητό πρέπει να ντυθεί αθανασία».—1Κο 15:35-53.

Εκείνοι που εκλέγονται από τον Θεό για να είναι συγκληρονόμοι με τον Γιο του, και για να λάβουν αφθαρσία και αθανασία, πρέπει να πεθάνουν και να παραδώσουν το σάρκινο σώμα προκειμένου να αποκτήσουν ουράνιο σώμα μέσω ανάστασης. Αυτή η διαδικασία είναι παρόμοια με τον τρόπο με τον οποίο ένας σπόρος που έχει φυτευτεί «πεθαίνει», αποσυντίθεται, έχει δε μορφή και εμφάνιση τελείως διαφορετική από το φυτό που προκύπτει.

Για ανάλυση της σποράς που αναφέρεται στο εδάφιο Ησαΐας 28:24 και της παραβολικής σημασίας της, βλέπε ΟΡΓΩΜΑ.