Ψέμα — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΨΕΜΑ

Το αντίθετο της αλήθειας. Το ψέμα περιλαμβάνει γενικά το να λέει κάποιος κάτι αναληθές σε ένα άτομο που δικαιούται να γνωρίζει την αλήθεια, με την πρόθεση να εξαπατήσει ή να βλάψει είτε αυτό το άτομο είτε κάποιο άλλο. Το ψέμα δεν είναι πάντοτε φραστικό κατ’ ανάγκην. Μπορεί επίσης να εκφραστεί με πράξεις, μπορεί δηλαδή κάποιος να ζει το ψέμα. Το εβραϊκό ρήμα το οποίο μεταδίδει την έννοια ότι κάποιος κάνει αναληθείς δηλώσεις είναι το ρήμα καζάβ. (Παρ 14:5) Ένα άλλο εβραϊκό ρήμα, το σακάρ, σημαίνει «αποδεικνύομαι ψευδής», και το αντίστοιχο ουσιαστικό αποδίδεται «ψέμα, απατηλό μέσο, ψεύδος». (Λευ 19:11· Ψλ 44:17· Λευ 19:12· Ψλ 33:17· Ησ 57:4) Η εβραϊκή λέξη σαβ’, που μερικές φορές αποδίδεται «αναλήθεια, ψέμα», βασικά αναφέρεται σε κάτι άχρηστο, μάταιο, χωρίς αξία. (Ψλ 12:2· Δευ 5:20· Ψλ 60:11· 89:47· Ζαχ 10:2) Το εβραϊκό ρήμα καχάς (εξαπατώ) προφανώς σημαίνει κατά βάση «είμαι απογοητευτικός». (Λευ 19:11· Ωσ 9:2) Στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές χρησιμοποιείται η λέξη ψεῦδος καθώς και συγγενικές της λέξεις.

Ο πατέρας, δηλαδή ο πρωτουργός, του ψέματος είναι ο Σατανάς ο Διάβολος. (Ιωα 8:44) Το ψέμα που είπε μέσω ενός φιδιού στην πρώτη γυναίκα, την Εύα, κατέληξε στο θάνατο της ίδιας και του συζύγου της, του Αδάμ. (Γε 3:1-5, 16-19) Εκείνο το πρώτο ψέμα είχε τις ρίζες του στην ιδιοτέλεια και σε εσφαλμένες επιθυμίες. Ήταν έτσι σχεδιασμένο ώστε να στρέψει την αγάπη και την υπακοή του πρώτου ανθρώπινου ζευγαριού στον ψεύτη ο οποίος είχε αυτοπαρουσιαστεί ως άγγελος φωτός, ως ευεργέτης. (Παράβαλε 2Κο 11:14.) Όλα τα άλλα κακεντρεχή ψέματα που έχουν ειπωθεί από τότε αντικατοπτρίζουν και αυτά ιδιοτέλεια και εσφαλμένες επιθυμίες. Οι άνθρωποι έχουν πει ψέματα για να αποφύγουν κάποια τιμωρία που τους αξίζει, για να ωφεληθούν σε βάρος άλλων και για να εξασφαλίσουν ή να περιφρουρήσουν ορισμένα πλεονεκτήματα, υλικές απολαβές ή τον έπαινο των ανθρώπων.

Ιδιαίτερα σοβαρά είναι τα θρησκευτικά ψέματα, καθώς θέτουν σε κίνδυνο τη μελλοντική ζωή των ανθρώπων που έχουν εξαπατηθεί από αυτά. Ο Ιησούς Χριστός είπε: «Αλίμονο σε εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές! Επειδή διασχίζετε θάλασσα και στεριά για να κάνετε έναν προσήλυτο, και όταν αυτός γίνει προσήλυτος, τον κάνετε υποψήφιο για τη Γέεννα δύο φορές περισσότερο από τον εαυτό σας». (Ματ 23:15) Όταν κάποιος ανταλλάσσει την αλήθεια του Θεού με «το ψέμα», με το ψεύδος της ειδωλολατρίας, μπορεί να οδηγηθεί σε εξαχρειωτικές και απαίσιες συνήθειες.—Ρω 1:24-32.

Η περίπτωση των θρησκευτικών ηγετών του Ιουδαϊσμού, τον καιρό της επίγειας διακονίας του Ιησού, δείχνει τι μπορεί να συμβεί όταν κάποιος εγκαταλείπει την αλήθεια. Αυτοί μηχανεύτηκαν το θάνατο του Ιησού. Έπειτα, όταν εκείνος αναστήθηκε, δωροδόκησαν τους στρατιώτες που φρουρούσαν τον τάφο προκειμένου να αποκρύψουν την αλήθεια και να διαδώσουν ένα ψέμα για την εξαφάνιση του σώματος του Ιησού.—Ματ 12:14· 27:1, 2, 62-65· 28:11-15· Μαρ 14:1· Λου 20:19.

Ο Ιεχωβά Θεός δεν μπορεί να πει ψέματα (Αρ 23:19· Εβρ 6:13-18) και μισεί την «ψεύτικη γλώσσα». (Παρ 6:16-19) Ο νόμος που έδωσε στους Ισραηλίτες προέβλεπε αποζημίωση για τυχόν βλάβες τις οποίες θα προξενούσε μια απάτη ή ένα κακεντρεχές ψέμα. (Λευ 6:2-7· 19:11, 12) Επίσης, αν κάποιος ψευδομαρτυρούσε, θα έπρεπε να υποστεί την τιμωρία που επιθυμούσε να επιβληθεί στο άλλο άτομο με τα ψέματά του. (Δευ 19:15-21) Η άποψη του Θεού για το κακεντρεχές ψέμα, η οποία αντικατοπτρίζεται στο Νόμο, δεν έχει αλλάξει. Όποιοι επιθυμούν να κερδίσουν την επιδοκιμασία του δεν μπορούν να είναι ψεύτες. (Ψλ 5:6· Παρ 20:19· Κολ 3:9, 10· 1Τι 3:11· Απ 21:8, 27· 22:15) Δεν μπορούν να ζουν το ψέμα, ισχυριζόμενοι ότι αγαπούν τον Θεό ενώ μισούν τον αδελφό τους. (1Ιω 4:20, 21) Ο Ανανίας και η σύζυγός του έχασαν τη ζωή τους επειδή φέρθηκαν απατηλά στο άγιο πνεύμα λέγοντας ψέματα.—Πρ 5:1-11.

Ωστόσο, τα άτομα που για μια στιγμή παρασύρονται και λένε ένα ψέμα δεν γίνονται αυτόματα ένοχοι ασυγχώρητης αμαρτίας. Η περίπτωση του Πέτρου, ο οποίος αρνήθηκε τον Ιησού τρεις φορές, καταδεικνύει ότι αν ένα άτομο μετανοήσει πραγματικά ο Θεός θα το συγχωρήσει.—Ματ 26:69-75.

Ενώ το κακεντρεχές ψέμα καταδικάζεται ρητά στην Αγία Γραφή, αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος είναι υποχρεωμένος να κοινοποιεί αληθείς πληροφορίες σε ανθρώπους που δεν δικαιούνται να τις γνωρίζουν. Ο Ιησούς Χριστός συμβούλεψε: «Μη δώσετε ό,τι είναι άγιο στους σκύλους, ούτε να ρίξετε τα μαργαριτάρια σας μπροστά στα γουρούνια, για να μην τα ποδοπατήσουν ποτέ και γυρίσουν και σας ξεσκίσουν». (Ματ 7:6) Γι’ αυτόν το λόγο ο Ιησούς απέφυγε σε μερικές περιπτώσεις να δώσει πλήρεις πληροφορίες ή άμεσες απαντήσεις σε κάποιες ερωτήσεις, όταν κάτι τέτοιο θα προξενούσε άσκοπη βλάβη. (Ματ 15:1-6· 21:23-27· Ιωα 7:3-10) Προφανώς, ο τρόπος με τον οποίο ενήργησε ο Αβραάμ, ο Ισαάκ, η Ραάβ και ο Ελισαιέ, οι οποίοι παροδήγησαν άτομα που δεν ήταν λάτρεις του Ιεχωβά ή δεν τους αποκάλυψαν όλα τα γεγονότα, πρέπει να εξεταστεί μέσα από το ίδιο πρίσμα.—Γε 12:10-19· κεφ. 20· 26:1-10· Ιη 2:1-6· Ιακ 2:25· 2Βα 6:11-23.

Ο Ιεχωβά Θεός επιτρέπει να φτάσει «μια ενέργεια πλάνης» σε άτομα που προτιμούν τα ψεύδη, «για να πιστέψουν το ψέμα» και όχι τα καλά νέα για τον Ιησού Χριστό. (2Θε 2:9-12) Αυτή η αρχή κατανοείται μέσα από αυτό που συνέβη αιώνες νωρίτερα στην περίπτωση του Βασιλιά Αχαάβ του Ισραήλ. Ψευδόμενοι προφήτες διαβεβαίωναν τον Αχαάβ ότι οι πολεμικές του επιχειρήσεις εναντίον της Ραμώθ-γαλαάδ θα ήταν επιτυχείς, ενώ ο Μιχαΐας, ο προφήτης του Ιεχωβά, προέλεγε συμφορά. Όπως αποκαλύφτηκε μέσω οράματος στον Μιχαΐα, ο Ιεχωβά επέτρεψε σε ένα πνευματικό πλάσμα να γίνει «απατηλό πνεύμα» στο στόμα των προφητών του Αχαάβ. Αυτό σημαίνει ότι το εν λόγω πνευματικό πλάσμα τους επηρέασε με τη δύναμή του να πουν, όχι την αλήθεια, αλλά όσα ήθελαν οι ίδιοι να πουν και όσα ήθελε να ακούσει από αυτούς ο Αχαάβ. Αν και ο Αχαάβ είχε προειδοποιηθεί σχετικά, προτίμησε να ξεγελαστεί από τα ψέματά τους και το πλήρωσε με τη ζωή του.—1Βα 22:1-38· 2Χρ 18.