Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 52—1 Προς Θεσσαλονικείς
Συγγραφέας: Παύλος
Τόπος Συγγραφής: Κόρινθος
Ολοκλήρωση Συγγραφής: περ. 50 Κ.Χ.
1. (α) Τι οδήγησε στη συγγραφή της Πρώτης Προς Θεσσαλονικείς; (β) Πότε έγινε αυτό, και επομένως τι έχει την τιμή να είναι αυτή η επιστολή;
ΓΥΡΩ στο έτος 50 Κ.Χ., στη διάρκεια της δεύτερης ιεραποστολικής περιοδείας του, ο απόστολος Παύλος επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη, πόλη της Μακεδονίας, και ίδρυσε εκεί μια Χριστιανική εκκλησία. Πριν περάσει ένα έτος από τότε, ενόσω βρισκόταν στην Κόρινθο μαζί με τον Σιλουανό (που ονομάζεται Σίλας στο βιβλίο Πράξεις) και τον Τιμόθεο, ο Παύλος υποκινήθηκε να γράψει την πρώτη του επιστολή προς τους Θεσσαλονικείς για να τους παρηγορήσει και να τους εποικοδομήσει στην πίστη. Αυτό πιθανόν να έγινε στα τέλη του 50 Κ.Χ. Αυτή η επιστολή έχει προφανώς την τιμή να είναι το πρώτο σύγγραμμα του Παύλου που αποτέλεσε μέρος του Βιβλικού κανόνα, καθώς και να είναι, με πιθανή εξαίρεση το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, το βιβλίο των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών που γράφτηκε πρώτο.
2. Ποιες αποδείξεις υπάρχουν ως προς την ταυτότητα του συγγραφέα και την αυθεντικότητα της Πρώτης Προς Θεσσαλονικείς;
2 Οι αποδείξεις που υποστηρίζουν την αυθεντικότητα και την ακεραιότητα του κειμένου της επιστολής είναι συντριπτικές. Ο Παύλος προσδιορίζει τον εαυτό του ονομαστικά ως το συγγραφέα, και το βιβλίο βρίσκεται σε εσωτερική αρμονία με τον υπόλοιπο θεόπνευστο Λόγο. (1 Θεσ. 1:1· 2:18) Την επιστολή αυτή την αναφέρουν ονομαστικά πολλοί από τους αρχαιότερους καταλόγους της θεόπνευστης Γραφής, στους οποίους περιλαμβάνεται το Μουρατόρειο Απόσπασμα.a Πολλοί από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς των πρώτων αιώνων—στους οποίους περιλαμβάνεται και ο Ειρηναίος (2ος αιώνας Κ.Χ.), ο οποίος την αναφέρει ονομαστικά—είτε παραθέτουν από την Πρώτη Προς Θεσσαλονικείς είτε κάνουν νύξη γι’ αυτήν. Ο Πάπυρος Τσέστερ Μπίτι Αρ. 2 (P46), που χρονολογείται γύρω στο 200 Κ.Χ., περιέχει την Πρώτη Προς Θεσσαλονικείς, κι ένας άλλος πάπυρος του 3ου αιώνα (P30), ο οποίος βρίσκεται τώρα στη Γάνδη του Βελγίου, περιέχει αποσπάσματα τόσο από την Πρώτη όσο και από τη Δεύτερη Προς Θεσσαλονικείς.b
3, 4. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της επιτυχίας που σημειώθηκε όταν ξεκίνησε η διακονία του Παύλου στη Θεσσαλονίκη;
3 Μια ματιά στη σύντομη ιστορία την οποία είχε η εκκλησία της Θεσσαλονίκης πριν από τη συγγραφή αυτής της επιστολής μάς βοηθάει να καταλάβουμε γιατί ενδιαφερόταν τόσο πολύ ο Παύλος για τους αδελφούς σ’ εκείνη την πόλη. Από την αρχή κιόλας, η εκκλησία αντιμετώπισε σκληρό διωγμό και εναντίωση. Στο βιβλίο Πράξεις, 17ο κεφάλαιο, ο Λουκάς μιλάει για την άφιξη του Παύλου και του Σίλα στη Θεσσαλονίκη, «όπου ήτο η συναγωγή των Ιουδαίων». Ο Παύλος τούς κήρυττε επί 3 Σάββατα, συζητώντας λογικά μαζί τους από τις Γραφές, και υπάρχουν ενδείξεις ότι έμεινε εκεί πολύ περισσότερο, εφόσον είχε τον καιρό να ασχοληθεί με την τέχνη του και, προπαντός, να ιδρύσει και να οργανώσει μια εκκλησία.—Πράξ. 17:1· 1 Θεσ. 2:9· 1:6, 7.
4 Το υπόμνημα των εδαφίων Πράξεις 17:4-7 αφηγείται με γλαφυρότητα το αποτέλεσμα που είχε το κήρυγμα του αποστόλου στη Θεσσαλονίκη. Οι Ιουδαίοι, γεμάτοι φθόνο για την επιτυχία που γνώρισε η Χριστιανική διακονία του Παύλου, οργάνωσαν έναν όχλο και αναστάτωσαν την πόλη. Όρμησαν στο σπίτι του Ιάσονα και έσυραν αυτόν και άλλους αδελφούς στους πολιτάρχες, φωνάζοντας: «Οι αναστατώσαντες την οικουμένην, ούτοι ήλθον και εδώ, τους οποίους υπεδέχθη ο Ιάσων· και πάντες ούτοι πράττουσιν εναντίον των προσταγμάτων του Καίσαρος, λέγοντες ότι είναι βασιλεύς άλλος, ο Ιησούς». Ο Ιάσων και οι άλλοι αναγκάστηκαν να πληρώσουν εγγύηση για να αφεθούν ελεύθεροι. Για το καλό των αδελφών της εκκλησίας, καθώς και για τη δική τους προσωπική ασφάλεια, ο Παύλος και ο Σίλας στάλθηκαν τη νύχτα στη Βέροια. Αλλά, η εκκλησία στη Θεσσαλονίκη είχε πια ιδρυθεί.
5. Πώς έδειξε ο Παύλος την ανησυχία του και το στοργικό του ενδιαφέρον για την εκκλησία της Θεσσαλονίκης;
5 Η φλογερή εναντίωση των Ιουδαίων ακολούθησε τον Παύλο στη Βέροια και απείλησε να βάλει τέλος στο κήρυγμά του εκεί. Κατόπιν, αυτός πήγε στην Αθήνα. Ωστόσο, ήθελε πολύ να μάθει πώς τα πήγαιναν οι αδελφοί του στη Θεσσαλονίκη, οι οποίοι αντιμετώπιζαν θλίψεις. Δυο φορές επιχείρησε να γυρίσει κοντά τους, αλλά κάθε φορά ‘ο Σατανάς τον εμπόδιζε’. (1 Θεσ. 2:17, 18) Ο Παύλος, που ανησυχούσε για τη νεαρή εκκλησία και σκεφτόταν με οδύνη τις θλίψεις που περνούσαν, έστειλε τον Τιμόθεο πίσω στη Θεσσαλονίκη για να παρηγορήσει τους αδελφούς και για να τους στηρίξει περισσότερο στην πίστη. Όταν ο Τιμόθεος επέστρεψε με την ενθαρρυντική του έκθεση, ο Παύλος χάρηκε πολύ με τα νέα για την ακλόνητη ακεραιότητα που διακρατούσαν εκείνοι παρά το βίαιο διωγμό. Ήδη η στάση τους είχε γίνει παράδειγμα για τους πιστούς σε όλη τη Μακεδονία και την Αχαΐα. (1:6-8· 3:1-7) Ο Παύλος ήταν ευγνώμων στον Ιεχωβά Θεό για την πιστή τους υπομονή, αλλά καταλάβαινε επίσης ότι, καθώς αυτοί συνέχιζαν να ωριμάζουν, θα χρειάζονταν περαιτέρω καθοδηγία και συμβουλές. Γι’ αυτό, ενόσω βρισκόταν στην Κόρινθο μαζί με τον Τιμόθεο και τον Σιλουανό, ο Παύλος έγραψε την πρώτη του επιστολή προς τους Θεσσαλονικείς.
ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ
6. Για ποια πράγματα επαινεί ο Παύλος τους Θεσσαλονικείς;
6 Οι Θεσσαλονικείς αποτελούν παράδειγμα για τους άλλους πιστούς (1:1-10). Ο Παύλος αρχίζει την επιστολή του προς τους Θεσσαλονικείς με ένθερμο έπαινο για το πιστό τους έργο, τον κόπο της αγάπης τους και την υπομονή της ελπίδας τους. Τα καλά νέα που κηρύχτηκαν σ’ αυτούς δεν έγιναν μόνο με λόγο, αλλά ‘και με δύναμη και πληροφορία [ισχυρή πεποίθηση, ΜΝΚ]’. Μιμούμενοι το παράδειγμα που τους είχε δοθεί, οι Θεσσαλονικείς είχαν δεχτεί το λόγο «μετά χαράς Πνεύματος Αγίου» και είχαν γίνει οι ίδιοι παράδειγμα για όλους τους πιστούς στη Μακεδονία, στην Αχαΐα και ακόμη μακρύτερα. Είχαν εγκαταλείψει εντελώς τα είδωλά τους ‘για να δουλεύουν Θεό ζωντανό και αληθινό, και να προσμένουν τον Γιο του από τους ουρανούς’.—1:5, 6, 9, 10.
7. Ποια στάση είχαν εκδηλώσει ο Παύλος και οι σύντροφοί του ενόσω βρίσκονταν με τους Θεσσαλονικείς, και τι τους είχαν προτρέψει να κάνουν;
7 Το στοργικό ενδιαφέρον του Παύλου για τους Θεσσαλονικείς (2:1–3:13). Αφού υπέστησαν κακομεταχείριση στους Φιλίππους, ο Παύλος και οι σύντροφοί του επιστράτευσαν θάρρος για να κηρύξουν στους Θεσσαλονικείς. Αυτό δεν το έκαναν ως ανθρωπάρεσκοι ή ως κόλακες ή σαν να ζητούσαν δόξα από τους ανθρώπους. Απεναντίας, λέει ο Παύλος, «εστάθημεν γλυκείς εν τω μέσω υμών, καθώς η τροφός περιθάλπει τα εαυτής τέκνα· ούτως έχοντες ένθερμον αγάπην προς εσάς, ευχαριστούμεθα να μεταδώσωμεν ουχί μόνον το ευαγγέλιον του Θεού αλλά και τας ψυχάς ημών, επειδή εστάθητε αγαπητοί εις ημάς». (2:7, 8) Πρότρεπαν συνέχεια τους Θεσσαλονικείς, όπως προτρέπει ο πατέρας τα παιδιά του, να περπατούν αντάξια του Θεού, ο οποίος τους προσκαλούσε στη Βασιλεία και στη δόξα του.
8. Πώς έχουν γίνει οι Θεσσαλονικείς καύχηση για τον Παύλο, και τι προσεύχεται γι’ αυτούς;
8 Ο Παύλος τούς επαινεί επειδή δέχτηκαν πρόθυμα τα καλά νέα, γιατί είναι ‘λόγος Θεού’. Δεν είναι οι μόνοι που διώκονται από τους ομοεθνείς τους, γιατί οι πρώτοι πιστοί στην Ιουδαία υπέστησαν παρόμοιους διωγμούς στα χέρια των Ιουδαίων. Ο Παύλος θέλησε δυο φορές να έρθει να τους δει προσωπικά, επειδή ανησυχούσε για το αν περνούσαν καλά, αλλά τον εμπόδισε ο Σατανάς. Για τον Παύλο και τους συνεργάτες του, οι αδελφοί της Θεσσαλονίκης είναι στέφανος καύχησης, «η δόξα . . . και η χαρά» τους. (2:13, 20) Ο Παύλος, όταν δεν μπορούσε πια να υποφέρει το γεγονός ότι δεν είχε νέα τους, έστειλε τον Τιμόθεο στη Θεσσαλονίκη για να στηρίξει την πίστη τους και να τους παρηγορήσει. Τώρα ο Τιμόθεος έχει μόλις επιστρέψει με καλές αγγελίες για την πνευματική τους ευημερία και την αγάπη τους, κι αυτό παρηγόρησε και χαροποίησε τον απόστολο. Ο Παύλος ευχαριστεί τον Θεό και προσεύχεται να τους δίνει αύξηση ο Κύριος, ώστε να έχουν περίσσια αγάπη ο ένας προς τον άλλον και να είναι οι καρδιές τους ‘άμεμπτες σε αγιοσύνη’ μπροστά στον Θεό, τον Πατέρα, στην παρουσία του Κυρίου Ιησού.—3:13.
9. Τι προτρέπει ο Παύλος σχετικά με τον αγιασμό και την αγάπη του ενός προς τον άλλον;
9 Υπηρεσία με αγιασμό και τιμή (4:1-12). Ο Παύλος επαινεί τους Θεσσαλονικείς επειδή περπατούν έτσι ώστε να αρέσουν στον Θεό, και τους προτρέπει να το κάνουν αυτό πληρέστερα. Καθένας πρέπει «να εξεύρη . . . να κρατή το εαυτού σκεύος εν αγιασμώ και τιμή, ουχί εις πάθος επιθυμίας». Σ’ αυτό το ζήτημα κανείς δεν πρέπει ‘να αδικεί’ τον αδελφό του. Επειδή ο Θεός δεν τους κάλεσε «προς ακαθαρσίαν, αλλά προς αγιασμόν. Όθεν ο αθετών ταύτα δεν αθετεί άνθρωπον, αλλά τον Θεόν». (4:4, 5, 7, 8) Ο Παύλος επαινεί τους Θεσσαλονικείς επειδή δείχνουν αγάπη ο ένας προς τον άλλον, και τους προτρέπει να συνεχίσουν να το κάνουν αυτό σε πληρέστερο βαθμό, βάζοντας σκοπό τους να ζουν ήσυχα, να καταγίνονται με τις δικές τους υποθέσεις και να εργάζονται με τα ίδια τους τα χέρια. Κι αυτό, επειδή πρέπει να περπατούν «με ευσχημοσύνην προς τους έξω».—4:12.
10. Ποια στάση πρέπει να έχουν οι αδελφοί όσον αφορά εκείνους που έχουν κοιμηθεί τον ύπνο του θανάτου;
10 Η ελπίδα της ανάστασης (4:13-18). Όσον αφορά εκείνους που έχουν κοιμηθεί τον ύπνο του θανάτου, οι αδελφοί δεν πρέπει να λυπούνται όπως εκείνοι που δεν έχουν ελπίδα. Αν πιστεύουν ότι ο Ιησούς πέθανε και αναστήθηκε, έτσι επίσης θα αναστήσει ο Θεός μέσω του Ιησού τους υπόλοιπους που έχουν κοιμηθεί τον ύπνο του θανάτου. Στην παρουσία του, ο Κύριος θα κατέβει από τον ουρανό με κέλευσμα, «και οι αποθανόντες εν Χριστώ θέλουσιν αναστηθή πρώτον». Έπειτα, όσοι ζουν τότε θα ‘αρπαχθούν στις νεφέλες σε συνάντηση του Κυρίου στον αέρα’, για να είναι πάντοτε με τον Κύριο.—4:16, 17.
11. Γιατί πρέπει να αγρυπνούν οι Θεσσαλονικείς, και τι πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν;
11 Αγρύπνια καθώς πλησιάζει η μέρα του Ιεχωβά (5:1-28). ‘Η ημέρα του Ιεχωβά ως κλέπτης εν νυκτί ούτως έρχεται’. Όταν οι άνθρωποι λένε «Ειρήνη και ασφάλεια», τότε επέρχεται σ’ αυτούς αιφνίδιος όλεθρος. Γι’ αυτό, οι Θεσσαλονικείς να αγρυπνούν ως «υιοί φωτός και υιοί ημέρας», να είναι νηφάλιοι και να φέρουν «τον θώρακα της πίστεως και αγάπης και περικεφαλαίαν την ελπίδα της σωτηρίας». (5:2, 3, 5, 8) Τώρα είναι καιρός να συνεχίσουν να παρηγορούν και να οικοδομούν ο ένας τον άλλον. Ας εκδηλώνουν όλοι «αγάπη υπερεκπερισσού» για όσους κοπιάζουν και προΐστανται μεταξύ τους. Παράλληλα, στους ατάκτους πρέπει να δίνεται νουθεσία, στους αδύναμους να παρέχεται εποικοδόμηση και σε όλους πρέπει να εκδηλώνεται μακροθυμία. Ναι, γράφει ο Παύλος, «ζητείτε πάντοτε το αγαθόν και εις αλλήλους και εις πάντας».—5:13, 15.
12. Για ποια ζωτικά θέματα δίνει συμβουλές ο Παύλος στο τέλος, και πώς ολοκληρώνει την επιστολή του προς τους Θεσσαλονικείς;
12 Τέλος, ο Παύλος δίνει συμβουλές για πολλά ζωτικά θέματα: ‘Πάντοτε να χαίρεστε. Να προσεύχεστε αδιαλείπτως, ευχαριστώντας για όλα. Να διατηρείτε τη φλόγα του πνεύματος. Να σέβεστε τις προφητείες. Να βεβαιώνεστε για όλα τα πράγματα και να διακρατάτε το καλό. Να απέχετε από κάθε είδους κακό’. (5:16-22) Κατόπιν, προσεύχεται να τους αγιάσει ολοκληρωτικά ο Θεός της ειρήνης ώστε, στην παρουσία του Κυρίου Ιησού Χριστού, να διατηρηθούν άμεμπτοι στο πνεύμα, στην ψυχή και στο σώμα. Ολοκληρώνει την επιστολή του με θερμά ενθαρρυντικά λόγια και με την επίσημη οδηγία να αναγνωστεί η επιστολή σε όλους τους αδελφούς.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ
13. Σε ποιον τομέα έθεσαν ο Παύλος και οι σύντροφοί του ένα αξιοθαύμαστο παράδειγμα, και ποιο αποτέλεσμα έχει στην εκκλησία η πρόθυμη εκδήλωση αγάπης;
13 Σ’ αυτή την επιστολή ο Παύλος εκδήλωσε πνεύμα στοργικού ενδιαφέροντος για τους αδελφούς του. Αυτός και οι συνδιάκονοί του είχαν θέσει ένα αξιοθαύμαστο παράδειγμα ένθερμης αγάπης, μεταδίδοντας, όχι μόνο τα καλά νέα του Θεού, αλλά ακόμη και τις ψυχές τους για τους αγαπητούς τους αδελφούς στη Θεσσαλονίκη. Ας αγωνίζονται όλοι οι επίσκοποι να σφυρηλατούν τέτοιους δεσμούς αγάπης με τις εκκλησίες τους! Μια τέτοια εκδήλωση αγάπης θα υποκινεί όλους να δείχνουν αγάπη ο ένας για τον άλλον, όπως ακριβώς είπε ο Παύλος: «Εσάς δε ο Κύριος να αυξήση και να περισσεύση εις την αγάπην προς αλλήλους και προς πάντας, καθώς και ημείς περισσεύομεν προς εσάς». Αυτή η αγάπη, την οποία εκδηλώνουν πρόθυμα όλοι αυτοί που ανήκουν στο λαό του Θεού, είναι άκρως εποικοδομητική. Στηρίζει τις καρδιές και τις κάνει «αμέμπτους εις την αγιωσύνην έμπροσθεν του Θεού και Πατρός ημών εν τη παρουσία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού μετά πάντων των αγίων αυτού». Κρατάει τους Χριστιανούς χωρισμένους από το διεφθαρμένο και ανήθικο κόσμο, ώστε αυτοί μπορούν να περπατούν με αγιοσύνη και αγιασμό κι έτσι να αρέσουν στον Θεό.—3:12, 13· 2:8· 4:1-8.
14. Με ποιον τρόπο είναι η Πρώτη Προς Θεσσαλονικείς εξαίρετο παράδειγμα διακριτικών και στοργικών συμβουλών;
14 Η επιστολή αυτή παρέχει ένα εξαιρετικό υπόδειγμα διακριτικών και στοργικών συμβουλών για τη Χριστιανική εκκλησία. Αν και οι Θεσσαλονικείς αδελφοί ήταν ζηλωτές και πιστοί, υπήρχαν σημεία στα οποία χρειάζονταν διόρθωση. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, ο Παύλος επαινεί τους αδελφούς για τις καλές ιδιότητές τους. Για παράδειγμα, πριν προειδοποιήσει για την ηθική ακαθαρσία, τους επαινεί επειδή περπατούν έτσι ώστε να αρέσουν στον Θεό, και κατόπιν τους παρακινεί να το κάνουν αυτό πληρέστερα κρατώντας ο καθένας το σκεύος του σε αγιασμό και τιμή. Στη συνέχεια, αφού τους επαινεί για τη φιλαδέλφιά τους, τούς προτρέπει να συνεχίσουν έτσι σε πληρέστερο βαθμό με το να καταγίνονται με τις δικές τους υποθέσεις και να ζουν αξιοπρεπώς, λαβαίνοντας υπόψη τούς έξω. Ο Παύλος κατευθύνει διακριτικά τους αδελφούς του να ‘ζητούν πάντοτε το αγαθό και ο ένας για τον άλλον και για όλους’.—4:1-7, 9-12· 5:15.
15. Ποιο γεγονός υποδηλώνει ότι ο Παύλος κήρυξε με ζήλο την ελπίδα για τη Βασιλεία ενόσω βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη, και ποια θαυμάσια συμβουλή έδωσε σχετικά μ’ αυτό;
15 Σε 4 περιπτώσεις ο Παύλος αναφέρει την «παρουσία» του Ιησού Χριστού. Είναι προφανές ότι οι νεοφώτιστοι Χριστιανοί στη Θεσσαλονίκη ενδιαφέρονταν πάρα πολύ γι’ αυτή τη διδασκαλία. Ενόσω βρισκόταν στην πόλη, αναμφίβολα ο Παύλος είχε κηρύξει με θάρρος σχετικά με τη Βασιλεία του Θεού στα χέρια του Χριστού, όπως φαίνεται από την κατηγορία που εκτοξεύθηκε εναντίον εκείνου και των συντρόφων του: «Πάντες ούτοι πράττουσιν εναντίον των προσταγμάτων του Καίσαρος, λέγοντες ότι είναι βασιλεύς άλλος, ο Ιησούς». (Πράξ. 17:7· 1 Θεσ. 2:19· 3:13· 4:15· 5:23) Οι Θεσσαλονικείς αδελφοί είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στη Βασιλεία και, αφού πίστευαν στον Θεό, πρόσμεναν «τον Υιόν αυτού εκ των ουρανών, τον οποίον ανέστησεν εκ νεκρών, τον Ιησούν», για να τους ελευθερώσει από τη μέλλουσα οργή. Παρόμοια, όλοι όσοι ελπίζουν στη Βασιλεία του Θεού σήμερα χρειάζεται να προσέχουν τη θαυμάσια συμβουλή που αναφέρεται στην Πρώτη Προς Θεσσαλονικείς, να έχουν περίσσια αγάπη με καρδιά σταθερή και άμεμπτη, ώστε να ‘περπατούν αντάξια του Θεού, ο οποίος τους προσκαλεί στη βασιλεία του και στη δόξα του’.—1 Θεσ. 1:8, 10· 3:12, 13· 2:12.
[Υποσημειώσεις]
a Βλέπε πίνακα «Κύριοι Κατάλογοι των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών από τους Πρώτους Αιώνες», σελίδα 303.
b Το Κείμενο της Καινής Διαθήκης (The Text of the New Testament), των Kurt και Barbara Aland, μετάφραση του E. F. Rhodes, 1987, σελίδες 97, 99.